984502173

186 ROBOTNICY PRZEMYŚLOWI

w fabrykach. Okazał się także antagonizm pomiędzy szkołą, i fabryką. Pierwsze Kantony Źiirich i Thurgau pomyślały w 181 i> roku o wydaniu przepisów opiekuńczych nad dziećmi, zajętemi w fabrykach. Rozporządzenie Ziirichskie zabrania przyjmować do fabryk dzieci przed ukończeniem 10 lat, po ukończeniu zaś togo wieku tylko za pozwoleniem urzędu parafialnego. Przyjęte do fabryki dzieci powinny odwiedzać szkoły odpowiednie, nieletni robotnicy nie powinni pracować więcej 12—14 g. dziennie, nie mogą być zatrudniani w nocy, nie mają prawa rozporządzać się swemi zarobkami a nadzór nad dziećmi fabrycznemi powierzony został duchownym i urzędom gminnym. Rozporządzenie Kantonu T li U r g a u zabrania zatrudniać dzieci przed zadosyćuczynieniem obowiązkowi szkolnemu i zabrania nieletnim robotnikom mieszkać i stołować się poza domem rodziców, jeżeli ci mieszkają w tej samej miejscowości.

W Kantonie Z Uri cli wyznaczono w 1834 r. ankietę nad pracą dzieci w fabrykach i nad stosunkami fabrycznemi, której rezultatem było rozporządzenie 1837 r. zabraniające przyjmować do przędzalni dzieci, które nie ukończyły szkoły codziennej (12 lat wieku), zakazujące pracy nocnej nieletnim do ukończonych 16 lat wieku i ograniczające ich pracę dzienną do 14 g. W 1848 r. Kanton Glarus ograniczył pracę nie tylko dzieci, ale i dorosłych robotników, wprawdzie początkowo tylko w przędzalniach bawełny, ale następnie (w^r prawach 1864 i 1872 r.) zasadę normalnego dnia pracy rozszerzono do wszystkich fabryk. Również wypowiedziano zasadą, że obowiązek uczęszczania do szkoły nic dopuszcza pracy w fabryce. Na rozszerzenie prawodawstwa o-piekuńczego nad robotnikami wpłynęły: wystąpienie interna-cyonału (stowarzyszenia międzynarodowego robotników) w Szwajcaryi i przyjście do panowania w wielu Kantonach demo-kracyi mieszczańskiej, wzmocnionej siłami, pochodzącemi z kół roboczych. Wspólnym prawie wszystkim Kantonom jest przepis nio dopuszczający dzieci, uczęszczających do szkół elementarnych, do pracy w fabrykach. Jako normalny dzień pracy dla dorosłych ro botników oznaczono w Kantonach: Bazyleja—(miasto) i Tessynie 12 g, w Kantonie Glarus 11 g.,- i w tych Kantonach używają szczególnej opieki położnice aż do 6 tygodni. Nie ma jednak żadnego szczegółowego zakazu systemu truekki. Poza całym tym ruchem prawodawczym stoją Kantony francuskie.

Potrzeba porozumienia międzykantonowego w kwestyi opieki nad robotnikami coraz bardziej czuć się dawała.

W nowej też ustawie związkowej z duia 19 Kwietnia 1874 r. zamieszczono § 34, podług którego związek ma prawo wydać przepisy jednostajne dla całego kraju, dotyczące pracy dzieci w fabrykach i długości pracy osób dorosłych. Również uprawniono związek do wydania przepisów, zabezpieczających robotników od zajęć szkodliwych dla zdrowia i życia. Następstwem tego przepisu usta-