1155788169

Cenne dla omawianej problematyki okazały się opracowania, zawierajqce krótsze i dłuższe syntezy pierwszego dziesięciolecia, piętnastolecia, dwu-dziestopięciolecia, w których omówiono wysiłki nad budowq systemu kształcenia nauczycieli w Polsce Ludowej. Na uwagę zasługują tu zwłaszcza rozprawy W. Wojtyńskiego⁶ i T. Pasierbińskiego⁷. Zagadnieniem kształcenia nauczycieli szkoły podstawowej w Polsce i na świecie zajął się W. Wojtyński, ukazujqc zależność tego kształcenia ,,od kształtu organizacyjno-programo-wego tej szkoły i od jej ewolucji organizacyjnej i treściowej" ⁸.

Pierwsze całościowe opracowanie rozwoju wychowania przedszkolnego w Polsce w latach 1945—1970 zawiera ksiqżka Z. Woźnickiej °, która przez kilkanaście lat zajmowała się tymi sprawami w resorcie oświaty. Przy omawianiu problematyki organizacyjnej i pedagogicznej placówek przedszkolnych przeznaczonych dla dzieci normalnych autorka poświęciła sporo uwagi sytuacji prawno-zawodowej oraz kształceniu i doskonaleniu nauczycielek przedszkoli.

Zainteresowanie średnim szkolnictwem pedagogicznym, zwłaszcza liceami pedagogicznymi, wykazywało wielu historyków wychowania, jednakże dopiero praca B. Ratusia przyniosła pełne omówienie działalności dydaktycznej i wychowawczej tych szkół, będqcych przez wiele lat jedynymi placówkami kształcqcymi nauczycieli szkół podstawowych ^,0. Doczekały się też monografii niektóre licea pedagogiczne oraz podjęto badania nad tymi zakładami w kilku województwach.

Jak dotqd, studia nauczycielskie, zakłady przygotowujące nauczycieli szkół podstawowych w latach 1954—1970, nie doczekały się syntetycznego ujęcia, jak to miało miejsce w przypadku liceów pedagogicznych. Ukazało się natomiast sporo różnych publikacji szczegółowych poświęconych wybranym problemom działalności tych zakładów.

Funkcjonowanie studiów nauczycielskich w latach sześćdziesiątych wywołało szeroką dyskusję w czasopismach pedagogicznych nad dalszym kształceniem nauczycieli w tych placówkach. Główne jej wqtki przedstawili autorzy rozdziału o studiach nauczycielskich.

Kształcenie nauczycieli w wyższych szkołach nauczycielskich również nie stało się przedmiotem osobnego opracowania. Pojawiło się wprawdzie

^G W. Wojtyński, Kształcenie nauczycieli w pic-wszym ćwierćwieczu Polski Ludowej, s. 237—307; Tenże, Kształcenie i doskonalenie nauczycieli w Polsce Ludowej (w;) Oświata i wychowanie w Polsce Ludowej. Wybrane zagadnienia, praca zbiorowa pod red. W. Okonia, Warszawa 1968, s. 123—167.

⁷ T. Pasierbiński, Kształcenie nauczycieli w dwudziestoleciu 1944—1964 (w:) Osiqgnięcia i problemy rozwoju oświat/ i wychowania w XX-leciu Polski Ludowej. Zbiór studiów, pod red. B. Suchodolskiego, Warszawa 1966, s. 453—492.

^i: W. Wojtyński, O kształceniu nauczyciela szkoły podstawowej w Polsce i święcie, Warszawa 1971, s. 4.

⁰ Z. W o ź n i c k a, Wychowanie przedszkolne w Polsce Ludowej, Warszawa 1972.

¹⁰ B. R a t u ś, Licea pedagogiczne w Polsce Ludowej.

10