— programy społeczne (np. walka z prostytucją dziecięcą na Filipinach, pomoc sanitarna dla ludzi żyjących w slumsach),
— zbieranie dokumentacji o miejscach szczególnie zagrożonych (np. Czeczenia).
Profesor Nahel podkreślił, że środki finansowe pochodzące z Nagrody Nobla jego organizacja przeznaczyła na dofinansowanie produkcji tych leków, których wytwarzanie jest nieopłacalne. Są to głównie antybiotyki, wysyłane do krajów potrzebujących pomocy medycznej.
W dalszej części wykładu gość z Francji mówił o podstawowych problemach współczesnej antropologii humanistycznej, która jest nauką interdyscyplinarną, ściśle powiązaną z archeologią, etnografią, socjologią i medycyną. Jest to biologia porównawcza człowieka, zajmująca się badaniem jego zmienności w czasie i przestrzeni, badaniem rozwoju osobniczego i filogenetycznego oraz zróżnicowaniem rasowym. Jean-Luc Nahel scharakteryzował naukową reprezentację pochodzenia świata i człowieka, zajął się również wybranymi elementami antropologii fizycznej. Szczególne zainteresowanie wzbudził)’ zagadnienia genetyki zastępującej obecnie antropologię fizyczną. Gość przedstawił najważniejsze aspekty etyczne nowoczesnej genetyki — związane z manipulacją genami i selekcją materiału genetycznego. Zajął się również pewnymi problemami społecznymi, m.in. „wynajmowaniem” kobiet w celu urodzenia dziecka; ta praktyka może - jego zdaniem — prowadzić do „chaosu społecznego”, tj. naruszenia struktury pokoleniowej. Na przykład kobieta, która urodzi dziecko dla swojej nie mogącej posiadać potomstwa córki, staje się jednocześnie matką i babcią dziecka.
Referent sporo miejsca poświęcił również zagadnieniom chorób genetycznych. Słuchacze dowiedzieli się m.in., że chorób tego typu jest obecnie ok. 6.000, w tym 3.500 występujących powszechnie, a współczesna medycyna jedynie 30 z nich potrafi diagnozować w okresie prenatalnym.
Wypowiedzi Profesora zawierały również wiele ciekawych obserwacji poczynionych w różnych krajach i kręgach kulturowych. W sposób barwny, uwzględniający rozległe konteksty, m.in. kulturowe, medyczne i moralne, przedstawione zostało miejsce człowieka w świecie — od początku jego pojawienia się na Ziemi, poprzez czasy współczesne, aż po najbliższą, przewidywalną przyszłość, związaną z badaniami genetycznymi. Przywołując różnorodne problemy etyczne, które towarzyszą rozwojowi genetyki, profesor Jean-Luc Nahel wyraził przekonanie, że współczesna antropologia powinna ewoluować w stronę antropologii odpowiedzialności moralnej.
Janusz Morbitzer