9988996023

3.b Związki wzajemne między drobnoustrojami a człowiekiem.

Formy współżycia między drobnoustrojami: synergizm. antagonizm, obojętność - przykłady.

Współżycie drobnoustrojów z organizmem: symbioza, koinensalizm. saprofityzm. oportunizm, pasożytnictwo, nosicielstwo, antybioza. Fzjologiczna Mikrobiota (flora) człowieka - skóra, układ oddechowy, pokarmowy, moczowo-płciowy. Rola i uwarunkowania najczęściej występujących drobnoustrojów.

Chorobotwórczość (zjadliwość) drobnoustrojów' - zakaźność, inwazyjność, toksyczność.

Czynniki warunkujące chorobotwórczość: struktury powierzchniowe - (fimbrie. otoczki, substancje śluzowe, białka adhezyjne), toksy ny (egzotoksyny, endotoksyny, enterotoksyny, mechanizmy działania toksyn), enzymy (np. koagulaza, hialuronidaza....).

Termin}’ związane z zakażeniem, zapaleniem i epidemiologią chorób infekcyjnych: adhezja, kolonizacja, kontaminacja, inwazja, ewazja, zakażenie (ostre, przewlekle, oportunistyczne, miejscowe, układowe, uogólnione, bezobjawowe. objawowe, latentne. mieszane, pierwotne, reinfekcja, superinfekcja, szpitalne, pozaszpitalne, endogenne, egzogenne, wrodzone, nabyte, antroponoza, antropozoonoza, zoonoza. sapronoza, bakteriemia. posocznica, intoksykacja, zarażenie, rezerwuar zarazka, źródło zakażenia, wrota zakażenia, okres wylęgania, epidemia, endemia, pandemia, współczynnik zachorowalności, wskaźniki: zapadalność, chorobowość, umieralność, śmiertelność.

Część praktyczna:

Wejściówka.

Film. Higieniczne odkażanie rąk.

Odczytanie posiewów’ wykonanych z różnych miejsc występowania drobnoustrojów’ w organizmie.

Wstępna identyfikacja wychowywanych drobnoustrojów - ocena morfologii kolonii, preparaty z hodowli, proste testy identyfikujące (katalaza, CF). Interpretacja wyniku.

Przykłady współżycia drobnoustrojów - bakterie tlenowe i beztlenowe, posiew z mamką.

4a. Podstaw y wykrywania zakażeń.

Cel i znaczenie badania mikrobiologicznego.

Zasady pobierania materiału do badań mikrobiologicznych: okres pobierania, rodzaje materiałów¹, sposoby pobierania, przechowywania i transportu, skierowanie do pracowni mikrobiologicznej.

Opracowanie materiału w pracowni bakteriologicznej - wykonanie i znaczenie praktyczne poszczególnych etapów’:

- badanie mikroskopowe - preparat bezpośredni barwiony metodą Grama lub inną ewentualnie wykazanie antygenu bezpośrednio w materiale metodami serologicznymi lub genetycznymi; posiewy na odpow iednie podłoża bakteriologiczne:

identyfikacja wy hodowany ch drobnoustrojów’ - preparat z hodowli, ocena morfologii kolonii, badanie cech biochemicznych, badanie erologiczne, typowanie fagowe, sondy molekularne; oznaczenie wrażliwości na antybiotyki; badanie zjadliwości drobnoustrojów (metody invivo i in vitro);

Wiarygodność wyniku - błędy przedlaboratoryjne, błędy laboratoryjne, kliniczna interpretacja wyniku badania bakteriologicznego. Oznaczanie miana przeciwciał w surowicy - różne odczyny serologiczne.

Część praktyczna:

Wejściówka,

Oglądanie różnych ty pów wymazów i naczy ń do pobierania materiału oraz podłoży transportowych.

Omówienie i wypełnienie skierowania na badanie bakteriologiczne.

Przeprowadzenie i omówienie badania bakteriologicznego na przykładzie badania ropy - preparat bezpośredni, posiew na podłoża: agar z krwią. McConkeya, Chapmana, tioglikolanowe; różnicowanie wyrosłych kolonii (gronkowce - koagulaza, E coli - szereg

różnych materiałów,

iw w pracowni bakteriologicznej.

nicowania bakterii.

Dnych. posiewów’ odciskowych palców przed i po umyciu i dezynfekcji, część wstępna

Pobranie próbek z powierzchni metodą odciskową płytkami agarowymi z meniskicm wypukłym - podłoża typu Count-Tact. Wysianie Sporalu.

4b. Metody niszczenia drobnoustrojów poza organizmem ludzkim.

Sanityzacja, dezynfekcja, sterylizacja - definicja, praktyczne zastosowanie.

Dezynfekcja:

* fizyczna: termiczna (pasteryzacja, tyndalizacja, dekoktacja -gotowanie), promieniowanie UV;

♦chemiczna: kwasy’, zasady, alkohole, aldehydy, związki zawierające aktywny chlor i jod, pochodne fenolowe, detergenty i mydła, związki utleniające, związki metali ciężkich, barwniki, inne. zasady doboru preparatów dezynfekcyjnych.