PORADNICTWO KARIERY
Praktyki stosowania metod
grupowych w centrum informacji
z klientem, podczas której doradca przedstawia zakres
i planowania kariery zawodowej
usługi i uzyskuje informacje na temat obecnej sytuacji
życiowej klienta (w tym edukacyjno-zawodowej) oraz
Ewa Bodzińska-Guzik
jego oczekiwań. Zawierany jest kontrakt, który określa
Kierownik Centrum Informacji i Planowania
ramy współpracy i wstępny cel przyjęty do realizacji.
Kariery Zawodowej w Krakowie
Proces doradczy rozpoczyna się spotkaniem z doradcą
Artykuł ten ma przybliżyć praktyki centrów informacji i może być kontynuowany w formie porad indywidual-
i planowania kariery zawodowej w zakresie metod grupo- nych bądz
grupowych. W ramach metod stosowanych
wych stosowanych w poradnictwie zawodowym. w centrach można wyróżnić: Kurs Inspiracji, Metodę
Edukacyjną, Podejście zorientowane na zasoby (Metoda
Centrum określa się jako wyspecjalizowaną placówkę
Hiszpańska), Indywidualne Plany Działania, Spadochron.
wojewódzkiego urzędu pracy, która gromadzi i udostęp-
W szczególności Metoda Edukacyjna zakłada wykorzysta-
nia informacje o zawodach, rynku pracy, możliwościach
nie w procesie doradczym zarówno formy indywidual-
zdobycia kwalifikacji oraz pomaga klientom w podejmo-
nej, jak i grupowej. Każda z tych form ma do spełnienia
waniu decyzji zawodowych, a także w wybieraniu opty-
określone funkcje. W trakcie spotkań indywidualnych
malnej ścieżki rozwoju z uwzględnieniem realiów rynku
z doradcą, praca ukierunkowana jest na określenie sytuacji,
pracy. Doradcy zawodowi zatrudnieni w centrach świad-
oczekiwań i potrzeb klienta, może też służyć określeniu
czą zatem usługi orientacji i poradnictwa zawodowego.
i omówieniu predyspozycji i kompetencji wynikających
Adresatami usług w zakresie orientacji są najczęściej
z jego dotychczasowych doświadczeń, pozwala na sformu-
uczniowie, absolwenci szkół, pracownicy restrukturyzo-
łowanie własnych celów i ustalenie planów na przyszłość.
wanych firm, którzy poszukują informacji o rynku pracy,
Podczas kolejnych spotkań doradca towarzyszy klientowi
zawodach, szkoleniach. Natomiast w zakresie aktywiza-
w analizowaniu i pokonywaniu trudności, które mogą się
cji i poradnictwa klientami centrum są osoby bezrobotne,
pojawić. Rozmowy indywidualne ułatwiają dopasowanie
poszukujące zatrudnienia lub pracujące, których sytuacja
stylu komunikacji i tempa pracy do preferencji klienta
zawodowa związana jest z koniecznością: ponownego
i pojawiających się oczekiwań.
wyboru ścieżki edukacyjno-zawodowej, zmiany pracy
i przekwalifikowania, powrotu na rynek pracy po dłuższej Natomiast zajęcia grupowe są skuteczną formą pomocy
przerwie. Osoby korzystające z usług centrum mogą samo- przy rozwijaniu umiejętności interpersonalnych, umożli-
dzielnie bądz
przy wsparciu doradcy zdobyć potrzebne wiają uczenie się nowych strategii postępowania poprzez
wiadomości na temat zawodów, szkoleń, poszukiwania obserwacje zachowań innych, dzielenie się doświadcze-
pracy. Można wykorzystywać zasoby dostępne w Salach niami, interakcje z pozostałymi członkami grupy; dają
Informacji Zawodowych, uczestniczyć w spotkaniach możliwość większego zaangażowania się klienta oraz
grupowych organizowanych w szkołach, na Targach wpływają na wzrost motywacji do podejmowania działań
Pracy lub w restrukturyzowanych przedsiębiorstwach poprzez wykorzystywanie procesów grupowych  dyna-
czy też zdobywać i rozwijać umiejętności poszukiwania miki grupy, aktywizujących metod pracy. Szczególnie
zatrudnienia, biorąc udział w zajęciach aktywizacyjnych. w pracy z osobami długotrwale bezrobotnymi udział
Osoby, które potrzebują ukierunkowania w planowaniu w zajęciach grupowych daje możliwość odbudowania
ścieżki rozwoju, bądz
takie, które znalazły się w sytua- więzi społecznych, pozbycia się poczucia izolacji, nawią-
cji problemowej wymagającej pomocy, mogą skorzystać zania nowych kontaktów i stworzenia sieci wsparcia, co
z doradztwa, które coraz częściej określa się jako porad- nie jest możliwe przy wykorzystywaniu w procesie dorad-
nictwo całożyciowe. Warto zaznaczyć, że proces doradczy czym jedynie spotkań indywidualnych. Zaletą pracy
ma na celu pomóc jednostce w lepszym funkcjonowaniu z grupą z ekonomicznego punktu widzenia jest fakt, że
w sferze edukacyjno-zawodowej poprzez rozwój umiejęt- to forma oszczędna, pozwalająca w jednym czasie na
ności zarządzania własną karierą. Potrzebę skorzystania dotarcie z określoną informacją do kilku osób. Jednak
z poradnictwa określa się w trakcie wstępnej rozmowy celem zajęć grupowych w poradnictwie zawodowym jest
9
nie tylko dostarczenie informacji i rozwijanie umiejęt- podłoże teoretyczne. Podejście edukacyjne oparte jest na
ności, lecz przede wszystkim zmiana postaw, uczenie 4 koncepcjach.
się nowych strategii działania, które pozwolą klientom
Pierwsza z nich dotyczy roli doradcy w procesie pomaga-
na ukierunkowanie działań i umożliwią lepsze radzenie
nia i polega na stosowaniu zasad filozofii humanistycz-
sobie w otaczającej rzeczywistości.
nej (podejście C. Rogersa). Doradca przejawia szacunek,
Warunki konieczne do spełnienia zanim empatię, jest pełen akceptacji dla klienta, sprawia, aby
rozpoczniemy pracę z grupą klient poprzez ponowne przeżycie doświadczeń wyko-
rzystał zdobytą wiedzę w określaniu swoich zasobów
Wiedza o funkcjonowaniu grupy
i poczucia sprawstwa  kontroli nad własnym życiem.
Podstawą pracy z grupami jest posiadanie przez doradcę
Kolejna koncepcja odnosi się do człowieka i jego rozwoju
wiedzy z zakresu prowadzenia zajęć grupowych dotyczą-
(teoria J. Piaget). Człowiek funkcjonuje w pewnej rzeczy-
cej m.in. takich zagadnień jak: dynamika grupy, etapy
wistości, nie można analizować go w oderwaniu od sytu-
tworzenia się grupy, teorie uczenia się, metody i techniki
acji, w której się znalazł. Rozwija się poprzez doświad-
pracy z grupą, tworzenie programów szkoleniowych, rola
czenia, a wiedzę, jaką zdobywa na temat siebie i świata
i zadania prowadzącego grupę, komunikacja w zespole.
wykorzystuje póz
niej. Czasami trudności pobudzają go
Doradcy, którzy chcą prowadzić zajęcia określoną metodą,
do rozwoju. Jego działanie jest celowe i mimo determi-
muszą przejść odpowiednie szkolenie i uzyskać upraw-
nujących jego życie czynników zewnętrznych, posiada
nienia do jej stosowania. Wymaga się postępowania
on pewien margines swobody w decydowaniu o swoim
w oparciu o doświadczenie i praktykę stosowania Metody
życiu.
Edukacyjnej w pracy z grupą.
Koncepcja świata i zawodów  człowiek poznaje i prze-
Znajomość metod wykorzystywanych w procesie
kształca otaczającą rzeczywistość, poszukuje odpowied-
doradczym
niego środowiska zawodowego i dostosowuje swoją pracę
Metody stosowane w doradztwie zawodowym oparte
do tego, kim jest. W ciągu swojego życia może wykonywać
są na podstawach teoretycznych, które warunkują treść
różne zawody i czerpać z tego satysfakcję (osoby wyko-
i sposób pracy z klientem. Realizując zajęcia grupowe,
nujące ten sam zawód mogą to robić z różnych powodów).
zawsze należy mieć na uwadze cel wynikający ze stosowa-
Nie jest stworzony tylko do jednego zajęcia.
nej metody. W podejściu edukacyjnym chodzi o osiągnię-
Ostatnia z koncepcji stanowiąca podstawę teoretyczną
cie przez daną osobę większej dojrzałości, wzięcie odpo-
metody odnosi się do modelu operacyjnego wykorzy-
wiedzialności za swoje wybory i kierowanie własnym
stywanego w procesie doradczym, który określa się jako
życiem. Istotą tej metody jest podmiotowe traktowanie
sposób rozwiązania sytuacji problemowej/rozwojowej
poszukującego ukierunkowania. Rola doradcy sprowadza
klienta i stworzenia projektu zawodowego. Model ten
się do pomocy w wyborze zawodowym poprzez propozy-
(wg Noiseux, Pelletier i Bujolda) składa się z 4 etapów:
cję budowania projektu w oparciu o etapy procesu podej-
eksploracji  odkrywania, krystalizacji  zrozumienia,
mowania decyzji.
specyfikacji  wyboru, realizacji  działania. Podejście to
Cele programu w podejściu edukacyjnym: analiza włas-
pozwala, by osoba poszukująca ukierunkowania wiedziała,
nych umiejętności w oparciu o doświadczenia, sprecy-
jak wybierać, gdyż wybór profesji nie jest jednorazowy.
zowanie swoich zainteresowań, odbudowanie poczucia
Okresy podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodo-
kompetencji, dotarcie do potrzeb i wartości, rozpozna-
wych zdarzają się wielokrotnie w życiu jednostki. Proces
nie swoich predyspozycji i oczekiwań względem pracy,
doradczy staje się zatem procesem uczenia zarządzania
uzyskanie umiejętności związanych ze zdobywaniem
własną karierą.
informacji zawodowych, poznanie i zrozumienie tenden-
cji na rynku pracy, uświadomienie sobie etapowości dzia- Przygotowanie doradcy
łań w podejmowaniu decyzji, określenie własnej drogi
Aby poznać daną metodę i móc ją stosować w praktyce,
zawodowej/znalezienie rozwiązania, przygotowanie
nie wystarczy mieć wiedzę. Konieczne jest poznanie
projektu zawodowego.
metody poprzez udział w szkoleniu, określone podejście
doradcy zawodowego pracującego w publicznych służbach
Cel długoterminowy programu to: dostosowanie jednostki
zatrudnienia, wymaga się także uzyskania odpowiednich
do wymagań zmieniającego się rynku pracy  pobudzenie
jej intencjonalności, uzmysłowienie konieczności przeję- uprawnień.
cia kontroli nad własnym życiem.
W ramach szkoleń prowadzonych przez Ministerstwo
Aby cele te zostały osiągnięte, proces doradczy w pra- Pracy i Polityki Społecznej w latach 2000 2001 z każdego
centrum w Polsce został przeszkolony doradca, który
ktyce powinien opierać się o przyjęte w metodzie
10
może pełnić funkcje multiplikatora metody, ucząc innych decyzji, tabela syntetyczna, do której osoba wpisuje infor-
tego podejścia. macje o sobie  swoje cechy, umiejętności i kompetencje.
W Teczce znajdują się również pomysły i z
ródła poszuki-
Przygotowanie programu, struktura i stosowane
wania informacji zawodowych, które będą potem wyko-
narzędzia
rzystywane w budowaniu projektu zawodowego.
W podejściu edukacyjnym prowadzący spotkania nie
Uczestnicy i ich rekrutacja
posiada szczegółowego programu, w którym ustalone są
kolejność i sposób prowadzenia ćwiczeń. Doradca okre- Program adresowany jest do osób, które potrzebują ukie-
śla strukturę programu, biorąc pod uwagę model opera- runkowania zawodowego, chcą poznać swój potencjał,
cyjny rozwiązywania problemu  obrazujący 4 etapy dowiedzieć się, jak planować i realizować cele zawodowe,
ukierunkowania. jak szukać informacji o środowisku zawodowym, znalazły
się w sytuacji konieczności ponownego wyboru zawodu
Przy konstrukcji programu stosuje się zasadę przemien-
lub zajęcia, od dłuższego czasu szukają pracy (ale nie do
ności: w wyborze formy spotkań (spotkania indywidu-
końca potrafią określić, jaka to ma być praca), pracują,
alne przeplatają się z grupowymi), w przekazywanej treści
lecz bez satysfakcji lub nie mają planów na przyszłość
(poprzez realizacje ćwiczeń dotyczących poznawania
 często określają swój stan jako  bezruch .
samego siebie a następnie poznania otoczenia  środowi-
ska zawodowego), w rodzaju ćwiczeń (graficzne, wizualne, Bardzo istotnym elementem jest rekrutacja uczestników
werbalne, wyobrażeniowe). Konieczne jest uwzględnienie programu. Odbywa się ona w trakcie indywidualnego
czasu na refleksje, działanie i naukę dokonywania wyboru spotkania, na którym doradca przedstawia metody, cel
w oparciu o 4 etapy procesu decyzyjnego. Doradca, prowa- programu, czas trwania. Omawia wykorzystywany
dząc grupę, stara się poprzez proponowane ćwiczenia, model budowania projektu zawodowego. Będzie on
a także w trakcie ich omawiania, rozwijać umiejętności pomagał klientowi w określeniu, na jakim znajduje się
pomocne w budowaniu projektu zawodowego. Spotka- etapie w procesie podejmowania wyborów i tworzenia
nia z grupą czy pojedynczym klientem nie odbywają się własnego projektu zawodowego. Tworząc grupę, doradca
dzień po dniu. Przerwy są niezbędne do przepracowa- dobiera osoby, które umieściły się na etapie eksploracji,
nia pozyskanych informacji na temat siebie i otoczenia, krystalizacji, specyfikacji. W przypadku osób, które
a także zdobywania kompetencji potrzebnych do podjęcia rozpoczynają etap realizacji, proces doradczy może być
określonych decyzji edukacyjnych czy zawodowych. Cały kontynuowany w ramach spotkań indywidualnych. Brak
program rozłożony jest na okres 1,5 miesiąca. Obejmuje rekrutacji/wstępnej analizy sytuacji klienta i jego ocze-
4 sesje grupowe i 3 4 spotkania indywidualne w zależ- kiwań może spowodować, że osoby zrezygnują z udziału
ności od potrzeb. w programie bądz
nie zaangażują się w pracę, co może
powodować dyskomfort innych uczestników i zaburzać
Narzędzia pracy
dynamikę grupy.
Podejście edukacyjne charakteryzuje się bogactwem
ćwiczeń. Zostały one opisane w zeszycie informacyjno- Wielkość grupy
metodycznym doradcy zawodowego nr 12 wydanym Najlepsze efekty osiąga się w grupach 6 12 osób. Taka
przez Krajowy Urząd Pracy. Proponowane ćwiczenia liczba optymalizuje proces komunikacji i interakcji,
są tak skonstruowane, aby pomóc osobie zrozumieć, że ponieważ każdy ma możliwość wypowiedzenia się, co
lepiej coś zrobić, niż mówić o tym. Ich integralną częścią w podejściu edukacyjnym ma szczególne znaczenie.
jest ich wspólne omawianie z uczestnikami zajęć. Wśród
Prowadzenie sesji grupowych
ćwiczeń proponowanych w metodzie pojawiają się ćwicze-
Rozpoczęcie
nia graficzne, wizualne i werbalne. Wszystko to służy
wzmocnieniu efektów nauczania, a także zaangażowa- Bardzo ważnym elementem rozpoczęcia zajęć grupowych
jest przedstawienie uczestnikom programu spraw orga-
niu sfery emocjonalnej i poznawczej uczestników zajęć.
nizacyjnych, celu spotkań, sposobu pracy i kompetencji
Doradca, wybierając określone ćwiczenia, musi brać pod
doradcy. Aby się zaangażować i brać aktywny udział
uwagę etap, na którym znajdują się uczestnicy programu.
Muszą oni poznać metodę (4 etapy w podejmowaniu decy- w sesjach, osoby muszą czuć się bezpiecznie. Liczy się
też integracja grupy  jej członkowie przedstawiają się,
zji), a następnie umieć ją zastosować do własnej orientacji
poznają, przełamują lody. Rozpoczyna się proces formo-
i budowania projektu zawodowego. Ważnym narzędziem
wania grupy.
wykorzystywanym w podejściu edukacyjnym jest Teczka
klienta. Pomaga ona śledzić jego proces orientacji. Zawarte
Kolejna istotna sprawa to zawarcie kontraktu, w którym
są w niej m.in.: model obrazujący 4 etapy podejmowania
zostają ustalone zasady pracy w grupie. Najważniejsze
11
z nich to: słuchamy się, dzielimy doświadczeniami, nie Ewaluacja  zakończenie
oceniamy, nie osądzamy innych, jeżeli decydujemy się na
Ważnym elementem pracy z grupą jest poznanie efektów
krytykę, to powinna być ona konstruktywna. W meto-
działań danego programu. Poniżej zostały zaprezento-
dzie edukacyjnej bardzo ważna jest zasada aktywnego
wane główne z nich.
uczestnictwa, zarówno w samych ćwiczeniach, jak też
Efekty w oczach uczestników*
w wymianie refleksji uczestników zajęć.
Co zmieniło się w obszarze działań związanych z twoją
Kontynuacja
orientacją zawodową od momentu rozpoczęcia uczestnictwa
W trakcie realizacji zajęć według podejścia edukacyj- w warsztatach do dnia dzisiejszego? (przykładowe
nego należy brać pod uwagę stan grupy, jej potrzeby, odpowiedzi):
rytm pracy. Na początku programu doradca przestrzega - zwiększenie wiary w samego siebie
reguł progresji zaangażowania, proponując ćwiczenia od  Ja również mogę być potrzebny innym, poznanie otoczenia
mniej do bardziej angażujących; uczy metody podejmo- w inny, bardziej rozległy sposób
wania decyzji. W ujęciu projektu najważniejsza jest treść  To, co umiem i znam, może być przydatne innym i gdzie
wynikająca z planowanych działań realizowanych przez indziej
poszczególnych członków grupy.  Dokonałam wyboru i jestem go pewna, realizuję swój cel,
wiem, że mam wpływ na to, czy uda mi się znalez
ć pracę, że
W pracy z grupą zwraca się uwagę na jej dynamikę. Człon-
trzeba być aktywnym, nie poddawać się
kowie muszą być dobrze zintegrowani, mieć do siebie
Co zyskałeś, uczestnicząc w tego typu warsztatach? Proszę
zaufanie, gdyż treścią zajęć stają się osobiste doświadcze-
wymienić od 1 do 5 najważniejszych korzyści (przykładowe
nia, ich przeżywanie, dzielenie się odczuciami. Metoda ta
odpowiedzi):
w takim samym stopniu angażuje intelekt, jak i emocje.
poznanie swoich słabych i mocnych stron, większa pewność
W trakcie zajęć w celu pobudzenia aktywności uczestni-
siebie, zwrócenie uwagi na wykorzystanie własnego poten-
ków wykorzystywane są interaktywne metody  praca
cjału w inny sposób, usystematyzowanie procesu decyzyjnego,
w parach, zespołach. Program jest z reguły modyfiko-
poznanie innych ludzi, sprecyzowanie obszaru poszukiwania
wany. Dobór ćwiczeń zależy od tego, co dzieje się w grupie,
pracy, łatwiej podejmę decyzję, mam pozytywne nastawienie
do procesu szukania pracy, dowiedziałam się, że inni też podob-
nie czują się, przekonałam się jak inni mnie odbierają, wiedza
o rynku i samym sobie, poznałam ludzi w podobnej sytuacji
życiowej, dowiedziałam się jak i gdzie szukać informacji.
Wypowiedzi uczestników zajęć są potwierdzeniem wcześ-
niej przedstawionych zalet i efektów pracy grupowej, którą
powinno się wykorzystywać w poradnictwie zawodowym
jako integralną cześć procesu doradczego rozpoczynają-
cego się indywidualnym spotkaniem z doradcą.
Pełny tekst artykułu dostępny jest na stronie projektu
Poradnictwo w Sieci: www.doradca-zawodowy.pl.
Bibliografia:
Gladding S. T., Poradnictwo zawodowe  zajęcia wszech-
co staje się ważniejsze w danym momencie. Na początku
stronne, Urząd Pracy, Warszawa 1994.
procesu doradca przyjmuje postawę bardziej dyrektywną,
Ho-Kim M. T., Marti J. F., Metoda Edukacyjna. Dossier
potem staję się moderatorem ułatwiającym uczestnikom
Metodologiczne  Metody Grupowego Poradnictwa Zawo-
realizację zadań.
dowego. Metoda Edukacyjna, [w:]  Zeszyty informacyjno-
Na każdym etapie prowadzenia zajęć należy pamiętać
metodyczne doradcy zawodowego nr 12, Krajowy Urząd
o omawianiu ćwiczeń, ponieważ nieomówienie ich nie
Pracy, Warszawa 1999.
spełnia celu, jakim jest uczenie się. Nie wystarczy jedy-
Paszkowska-Rogacz A., Tarkowska M., Metody pracy z grupą
nie przeżyć doświadczenia. Aby wykorzystać płynącą
w poradnictwie zawodowym, Krajowy Ośrodek Wspiera-
z nich naukę w przyszłym działaniu, należy je przyswoić
nia Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa 2004.
i nadać im sens. Ważną rolę odgrywa również informa-
Vopel K. W., Warsztaty  skuteczna forma nauki, Wyd.
cja zwrotna doradcy i innych członków grupy. Pozwala
Jedność, Kielce 2004.
bowiem danej osobie na poznanie siebie, zrozumienie, jak
"
Materiały własne przygotowane na podstawie ankiet uczestników
jej zachowanie wpływa na innych.
programu prowadzonego Metodą Edukacyjną.
12
Zawód logistyk
Elżbieta Czarnul
Kierownik Centrum Informacji i Planowania
Kariery Zawodowej w A
odzi
Termin logistyk wywodzi się z języka greckiego, w którym
logos oznacza: słowo, mowę, rozum, rachunek, liczenie,
wypowiedz
, wiadomość, opinię, dowód, wartość; logicos
 prawidłowo myślącego, rozsądnego [6].
Komitet Techniczny Europejskiego Komitetu Normaliza-
cyjnego (CEN/TO/373/Logistics) zaproponował w 1992 r.
definicję logistyki, w myśl której jest to:  planowanie,
realizacja i kontrola przemieszczania i rozmieszczania
ludzi i/lub dóbr oraz działań wspierających związanych
z tym przemieszczaniem i rozmieszczaniem, w systemie
stworzonym dla osiągnięcia określonych celów [5].
F. J. Beier i K. Rutkowski określają logistykę jako:  termin
opisujący proces planowania, realizowania i kontrolowa-
nia sprawnego i efektywnego ekonomicznie przepływu
surowców, materiałów do produkcji, wyrobów gotowych
oraz odpowiednich informacji z punktu pochodzenia
do punktu konsumpcji, w celu zaspokojenia wymagań
klienta. Działania logistyczne mogą obejmować (choć nie
muszą się do nich ograniczać): obsługę klienta, prognozo-
wanie popytu, przepływu informacji, kontrolę zapasów,
Obowiązki logistyków różnią się w zależności od wiel-
czynności manipulacyjne, realizowanie zamówień, czyn-
kości firm, ich organizacji i struktur. W niewielkich
ności reparacyjne i zaopatrywanie w części, lokalizację
 wszystkie funkcje logistyczne może wykonywać jedna
zakładów produkcyjnych i składów, procesy zaopatrze-
osoba, w dużych istnieją najczęściej wydzielone komórki
niowe, pakowanie, obsługę zwrotów, gospodarowanie
zajmujące się logistyką.
odpadami, czynności transportowe i składowanie [1].
Największy zakres zadań posiada logistyk w zakładach
Ogólny opis zawodu
produkcyjnych, ponieważ odbywają się w nich wszyst-
Zawód logistyka cieszy się obecnie renomą, a jego znacze-
kie fazy procesu logistycznego: od zaopatrzenia, przez
nie w zarządzaniu przedsiębiorstwem zdecydowanie
produkcję do zbytu.
rośnie. Firmy chcą skutecznie walczyć z konkurencją
Na etapie zaopatrzenia zadaniem logistyka jest:
oraz podnosić poziom obsługi klienta, więc coraz bardziej
- określenie wielkości i struktury zapasów w zakresie
cenią wiedzę logistyczną.
materiałów, półproduktów, wyrobów gotowych, a także
Logistyk działa na rzecz firmy, konfigurując tak wszyst-
sprecyzowanie wymagań dla magazynowanych zapasów,
kie zasoby, aby osiągnęła ona jak najlepszy efekt finan-
optymalizacja sieci magazynowej oraz dbanie o wyposa-
sowy. Dba o jej elastyczność, rozwój i dostosowanie do
żenie magazynów zgodnie z ich przeznaczeniem i przyję-
warunków zewnętrznych; sprawnie zarządza łańcuchem
tymi technologiami przechowywania;
dostaw, by wydatki związane z przepływem dóbr były
- organizowanie dostaw (określenie co i ile zamawiać,
minimalne.
czy produkować samodzielnie, czy w kooperacji, wybór
Tak więc podstawowym celem pracy logistyka jest obni-
dostawców i kontakt z nimi, ustalenie wielkości i cyklu
żenie kosztów operacyjnych (by firma mogła bezprob-
dostaw, zamawianie towarów, nadzór nad realizacją
lemowo realizować swoją strategię) oraz zapewnienie
zakupu i kontrola przepływu towarów, szacowanie
korzyści w postaci większego udziału w rynku lub więk-
kosztów).
szego dochodu. Główne zadanie to:  dostarczenie właści-
Na etapie produkcji - ustalanie wielkości zapasów
wego towaru, właściwemu klientowi, we właściwej ilości,
wewnątrzwydziałowych, uwzględnianie czasochłonno-
właściwym czasie, na właściwe miejsce, we właściwym
ści poszczególnych etapów produkcji, tak aby praca była
stanie i po właściwych, czyli możliwie najniższych kosz-
płynna.
tach [3].
13
Na etapie dystrybucji produktu - nadzór nad przewozem
wyrobów gotowych z miejsca ich powstania do odbior-
ców i konsumentów, organizacja kanałów dystrybucji
Ponadto wspólnie z pozosta-
umożliwiających działanie po jak najniższych kosztach
łymi szefami omawia na bieżąco
i w sposób najbardziej efektywny.
realizację strategii logistycznej oraz
Czynności wykonywane przez logistyka na tym etapie
planuje dalsze jej etapy.
obejmują dobór środków transportu (decydowanie
Organizując przepływ surowców, logistyk kontroluje go
o tym, czy będzie użyty transport własny firmy czy usługę
i ciągle usprawnia tak, aby ostateczny odbiorca otrzy-
trzeba będzie wydzierżawić), a więc pojawia się koniecz-
mał potrzebny mu produkt szybko i po najniższych
ność współpracy i negocjacji, planowania optymalnego
kosztach.
wykorzystania taboru, kontroli i nadzoru terminowości
transportu, współpracy z agencjami celnymi  znajomo- Kto chce wiązać swoją przyszłość z logistyką, musi
ści prawa i procedur, zapewnienia przewożonemu towa- pamiętać, że praca ta łączy się ze stresem, koniecznością
szybkiego podejmowania decyzji, odpowiedzialnością za
rowi logistycznych funkcji: ochronnych, magazynowych,
wysokie kontrakty, ciągłymi negocjacjami z przewoz
ni-
transportowych, manipulacyjnych, informacyjnych,
kami lub dostawcami.
ekologicznych.
Koniecznie trzeba znać języki obce oraz biegle posługiwać
Ponadto zakres czynności w tym obszarze obejmuje
także: przygotowanie taryf przewozowych, prowadze- się komputerem, gdyż przepływ towarów jest możliwy
jedynie dzięki technice informatycznej (specjalistyczne
nie rozliczeń ze spedytorami i klientami, ubezpieczanie
programy logistyczne, bazy danych, sieci).
towarów i osób.
Od osób wykonujących ten zawód wymaga się wiedzy
W zależności od miejsca zatrudnienia logistyk może
z zakresu funkcjonowania nowoczesnych systemów logi-
także być odpowiedzialny za obsługę serwisową klientów
stycznych, transportu, rachunkowości, a także podstaw
czy organizację przepływu części zamiennych, odbiór
nauk ekonomicznych i zarządzania.
urządzeń do naprawy i ponowną wysyłkę.
Logistyk musi wykazać się kreatywnością i umie- Logistyk powinien posiadać umiejętności przedsiębiorcze
i menedżerskie, charakteryzować się twórczym myśle-
jętnością bardzo dobrej komunikacji ze wszystkimi
komórkami organizacyjnymi firmy, tj. działem sprze- niem, zdolnościami interpersonalnymi, dobrą organi-
zacją pracy, samodzielnością w podejmowaniu decyzji
daży, zakupów, obsługi klienta, finansowym, gdyż na
podstawie rzetelnych raportów od specjalistów przygo- oraz planowaniu działalności, analitycznym myśleniem,
odpornością na stres. Praca ta nie należy do najłatwiej-
towuje zalecenia wraz z oceną ryzyka dla poszczególnych
szych, gdyż działa się najczęściej pod presją czasu.
departamentów.
14
Jakie cechy, predyspozycje, zainteresowania, zapasami i magazynem, prawo, dwa języki obce, gospo-
powinna mieć osoba wykonująca zawód logistyka? darkę ekonomiczną. Przewidziana jest czterotygodniowa
praktyka po II lub III semestrze, pozwalająca wykorzystać
Zawód ten wymaga cech i predyspozycji związanych
zdobytą wiedzę.
zarówno z pracą biurową, z danymi, jak i z ludz
mi.
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik logistyk
Wymagania psychofizyczne
może podejmować pracę w działach logistyki przedsię-
Cechy: kreatywność, uczciwość, operatywność, dyna-
biorstw przemysłowych, handlowych, dystrybucyjnych,
mizm, konsekwencja w działaniu, wytrzymałość, umie-
usługowych, transportowo-spedycyjnych oraz samo-
jętność obserwacji i spostrzegawczość, samodzielność,
rządu terytorialnego, na stanowiskach:
zdolność rozwiązywania problemów, radzenie sobie
" specjalisty ds. sprzedaży i prognozowania popytu,
w sytuacjach kryzysowych, podzielność i koncentracja
" specjalisty ds. planowania zakupów,
uwagi, zrównoważenie emocjonalne.
" specjalisty ds. handlu elektronicznego,
Cechy te przyczyniają się do właściwego wykonywania
" specjalisty ds. logistyki miejskich usług
skomplikowanych zadań zawodowych, a także ułatwiają
infrastrukturalnych,
kontakty z ludz
mi, będące podstawą pracy logistyka.
" specjalisty ds. systemów informacyjnych wspomagają-
Predyspozycje
cych dystrybucję,
Zdolności interpersonalne i negocjacyjne, stanowczość,
" specjalisty ds. gospodarki odpadami,
asertywność, wysoka kultura osobista, otwartość, dobra
" specjalisty ds. planowania produkcji i zapasów,
pamięć i organizacja pracy, logiczne i przewidujące myśle-
" specjalisty ds. gospodarki materiałowej,
nie, umiejętności: pracy w zespole, szybkiego podejmowa-
" specjalisty ds. pakowania i opakowań,
nia decyzji i planowania w różnym dystansie czasowym,
" specjalisty ds. transportu wewnętrznego,
trafnego wnioskowania, pracy pod presją dużej odpowie-
" specjalisty ds. zintegrowanych systemów informatycz-
dzialności, znajomość własnych możliwości i ograniczeń
nych wspomagających zarządzanie logistyczne.
jako podstawa do racjonalnej oceny sytuacji i dokonywa-
Logistyka jest nauczana w akademiach ekonomicznych,
nia właściwych wyborów.
szkołach niepaństwowych i wyższych zawodowych, na
Zainteresowania
politechnikach i uniwersytetach. Może być to specjaliza-
Psychospołeczne, ekonomia, zarządzanie, informatyka,
cja lub samodzielny kierunek.
stosunki międzynarodowe, matematyka, fizyka, języki
Inną szansę zdobycia kwalifikacji w tym zawodzie daje
obce, zamiłowanie do podróży.
ukończenie studiów podyplomowych, które cieszą się
Tak szerokie, interdyscyplinarne zainteresowania mogą
dużym zainteresowaniem.
przyczynić się do lepszego funkcjonowania w zawodzie.
Wykaz szkół i uczelni kształcących logistyków znajduje
Przeciwwskazania zdrowotne
się na stronie www.edukacjawpolsce.pl.
W zawodzie tym nie mogą pracować osoby o niskiej inteli-
Bardzo popularne są także kursy i warsztaty, które oferują
gencji, głuchonieme, z głębokimi wadami wzroku, słuchu
osobom zainteresowanym uzupełnienie lub podwyższe-
i mowy, z ograniczeniami w układzie ruchu. Wykonywa-
nie kwalifikacji. Szkolenia specjalistyczne dla logistyków
nie obowiązków uniemożliwiają także: nadpobudliwość
obejmują m.in. problematykę kształtowania komunikacji
ruchowa, zaburzenia emocjonalne i słaba pamięć.
interpersonalnej, zarządzania czasem, osobistej efektyw-
ności, negocjacji, rozwiązywania konfliktów.
Wymagany poziom kwalifikacji i ścieżka kształce-
nia w zawodzie
Od 1 lipca 2000 r. funkcjonuje w Polsce Europejski System
Aby zostać logistykiem, można skorzystać z oferty szkół Certyfikacji Logistyków, który jest nadzorowany przez
policealnych, wyższych uczelni państwowych i niepań- Europejską Radę ds. Certyfikacji w Logistyce (European
stwowych bądz
studiów podyplomowych. Board for Certification in Logistics  ECBL). Organizacja
ta pozostaje w ścisłym związku z Europejskim Towa-
Zapotrzebowanie na logistyków dotyczy nie tylko osób
rzystwem Logistycznym (European Logistics Association
o wysokich kwalifikacjach legitymujących się dyplomami
 ELA).
wyższych uczelni, lecz także pracowników wykonaw-
czych dysponujących rzetelnym przygotowaniem zawo- W oparciu o standardy kompetencyjne określone przez
dowym. Ministerstwo Edukacji Narodowej stworzyło ELA, ECBL koordynuje i nadzoruje certyfikację zawodową
ścieżkę kształcenia w zawodzie technik logistyk. Program logistyków w wielu krajach Europy. Przebieg procedur certy-
nauki obejmuje: logistykę (ekonomię logistyki i systemy fikacyjnych i ich organizacja różnią się, wspólne są nato-
logistyczne), podstawy transportu i spedycji, zarządzanie miast standardy kompetencyjne oraz jakości działania.
15
Certyfikaty w Europejskim Systemie Certyfikacji Logisty- miejsc pracy. Zawód logistyka należy do poszukiwanych,
ków mają trzy poziomy: Junior, Senior, Master, a posiadanie liczne oferty zatrudnienia umieszczane są w portalach
ich odgrywa coraz większą rolę w potwierdzaniu kompe- internetowych i prasie.
tencji zawodowych na terenie państw członkowskich.
Ostatnio coraz częściej firmy zlecają zadania w zakresie
Koordynatorem krajowym Europejskiego Systemu Certy- logistyki agencjom zewnętrznym. Aby nie pozbawiać
fikacji Logistyków jest Instytut Logistyki i Magazynowa- się zupełnie kontroli nad dostawami i transportem, na
nia w Poznaniu (www.ilim.poznan.pl). miejscu często pozostawia się wtedy jednego logistyka
odpowiedzialnego za spedycję.
Środowisko pracy
Zarobki logistyków w dużym stopniu zależą od wielkości
Praca logistyka odbywa się w pomieszczeniach biuro-
firmy, doświadczenia i zakresu zadań, ale generalnie to
wych wyposażonych w podstawowy sprzęt (komputer
zawód dobrze płatny. Na najwyższe pensje można liczyć
z odpowiednim oprogramowaniem i dostępem do Inter-
w branżach, takich jak: przemysł, budownictwo, handel
netu, drukarkę, faks, kserokopiarkę, telefon), ale także
i usługi, informatyka i telekomunikacja.
w magazynach, na powietrzu i w środkach komunikacji.
Częste podróże, wysyłanie wielu e-maili, liczne kontakty
Bibliografia
to zajęcia codzienne. Wprawdzie logistyk jest zatrud-
1. Beier F. J., Rutkowski K., Logistyka. Wprowadzenie do logi-
niony na stanowisku administracyjnym, ale jego czas
styki, Wyd. Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa 2004.
pracy nierzadko wykracza poza 8 godzin przewidzianych
Kodeksem Pracy.
2. Brzeziński M., Logistyka jako przedmiot dydaktyki,  Logi-
Zawód ten ma charakter samodzielny, ale wymaga koope- styka 2006, nr 4.
racji z innymi komórkami organizacyjnymi oraz partne-
3.  Gazeta Wyborcza  dodatek  Logistyka z 13.06.2006 r.
rami zewnętrznymi.
4. Hebda P., Madejski J., Zawód z pasją, Wyd. Park, 2004.
Typowe miejsca wykonywania zawodu
5. Korzeniowski A., Skrzypek M., Szyszka G., Opakowania
Logistyk może pracować nie tylko na stanowisku w firmie
w systemach logistycznych, Instytut Logistyki i Magazyno-
jako tzw. logistyk wewnętrzny, lecz także  w wyspecjali-
wania, Poznań 1996.
zowanej agencji obsługującej równocześnie kilka przedsię-
6. Maślak Z., Logistyka a zarządzanie,  Studia Kupieckie
biorstw, jako tzw. logistyk zewnętrzny, wynajmowany.
2002, nr 1, 2.
Logistycy zajmują stanowiska kierownicze i specjali-
7. Włodarkiewicz-Klimek H., Klimek A., Logistyk nowy
styczne w firmach produkcyjnych, handlowych, usłu-
zawód na rynku pracy,  Zeszyty Naukowe Politechniki
gowych i spedycyjnych. Mogą także być zatrudniani
Poznańskiej 2002, nr 34.
w jednostkach administracji publicznej.
Stowarzyszenia logistyków
Strony internetowe
Polska Izba Spedycji i Logistyki
www.kariera.com
ul. Świętojańska 3/2
www.lubin.edu.pl
81-368 Gdynia
www.logpalt.net
www.pisil.pl
www.logistkafirm.com
Polskie Towarzystwo Logistyczne
www.cxo.pl/artykuly/47916.html
ul. Estkowskiego 6
www.e-logistyka.pl
61-755 Poznań
www.ilim.poznan.pl www.studiowanie.blox.pl
Polskie Stowarzyszenie Menedżerów Logistyki
www.czsopismologistyka.pl
ul. Kazimierzowska 52
www.logistyka.media.pl
00-546 Warszawa
www.ecr.pl
www.psml.pl
www.cel.jms.pl
Rynek pracy i wynagrodzenie
www.logistyka.net.pl
W związku z dużymi inwestycjami gospodarczymi
www.logistica.pl
w kraju (zarówno kapitału zagranicznego, jak i narodo-
www.eurologistics.pl
wego) powstaje wiele centrów logistycznych i nowych
16