WYKA
AD 4
Opracowanie: Milena Dziarmaga, Agnieszka Fiedor
Wymagania stawiane wyposażeniu stanowiska pracy z komputerem:
Wyposażenie stanowisk z komputerami dzieli się na dwie grupy:
- wyposażenie podstawowe, które jest niezbędne na stanowisku pracy z komputerem. Jest to
monitor, klawiatura, jednostka centralna, stół, krzesło.
- wyposażenie dodatkowe, które może być zastosowane na stanowisku w zależności od
potrzeb użytkownika. Są to elementy wyposażenia komputera (drukarka, mysz, skaner,
ploter) oraz zalecane wyposażenie ergonomiczne (podnóżek, uchwyt na dokumenty i
wspornik nadgarstkowy).
Wyposażenie podstawowe:
1. Monitor
Monitor powinien być wyposażony w następujące regulacje: pochylenie monitora (do tyłu-do
20o, do przodu-do 5o), obrotu monitora wokół osi pionowej (o 360o) oraz wysokości położenia
monitora (zakres regulacji przynajmniej 150 mm).
2. Klawiatura
Klawiatura powinna być osobnym elementem zestawu komputerowego (oddzielona od
monitora) i powinna mieć przynajmniej dwupozycyjną regulację pochylenia, tak aby
użytkownik mógł znalez
ć wygodne położenie rąk, nie powodujące nadmiernego wyprostu
ręki w stawie nadgarstkowym czy obciążenia mięśni ramion.
3. Stół
Stół pod komputer różni się od stołu do tradycyjnej pracy biurowej. Z punktu widzenia
ergonomii o zapewnieniu komfortu pracy decydują następujące parametry stołu:
- wysokość blatu, która determinuje przyjmowaną pozycję siedzącą
- szerokość i głębokość blatu stołu zapewniające optymalne rozmieszczenie elementów
sprzętu komputerowego.
Sposób wyznaczania wysokości
Sposób wyznaczania wysokości blatu
blatu pod klawiaturÄ™. y
ródło
pod monitor. y
ródło  Bezpieczeostwo
 Bezpieczeostwo pracy i
pracy i ergonomia 2 pod red. Danuty
ergonomia 2 pod red. Danuty
Kordeckiej, wyd. CIOP
Kordeckiej, wyd. CIOP
Wysokość blatu stołu powinna być ustalana indywidualnie dla każdego operatora za względu
na konieczność zapewnienia: prawidłowego położenia ramion podczas pracy, prawidłowego
ustawienia linii obserwacji ekranu oraz odpowiedniej przestrzeni na nogi pod blatem stołu.
Dobrym rozwiązaniem jest stół składający się z dwóch blatów mających odrębną regulację
wysokości (na jednym ustawia się monitor, a na drugim klawiaturę).
Zakres regulacji wysokości blatu pod monitor powinien wynosić od 680 mm-wysokość
minimalna h1min określona dla 5. centyla kobiet, do 930 mm-wysokość maksymalna h1max
określona dla 95. centyla mężczyzn. Taki zakres regulacji wysokości stołu zapewnia
najkorzystniejszy kierunek patrzenia (linia obserwacji ekranu, zawierająca się między 10o a
20o w stosunku do linii poziomej) oraz preferowaną odległość oczu od monitora-500 mm.
Wartość minimalną i maksymalną wysokości blatu h pod monitor wyznacza się ze wzorów:
h1min =B1-A, h1max=B2-A,
gdzie: A - wysokość monitora, B1  wartość wysokości płaszczyzny widzenia w pozycji
siedzącej dla kobiet 5. centyla: 1080 mm, B2  wartość wysokości płaszczyzny widzenia w
pozycji siedzącej dla mężczyzn 95.centyla: 1330 mm.
Sposób wyprofilowania krzesła przeznaczonego do wielu
rodzajów prac, uzyskany na podstawie wyników analiz
ergonomicznych. y
ródło  Bezpieczeostwo pracy i ergonomia
2 pod red. Danuty Kordeckiej, wyd. CIOP
Powyższy zakres regulacji wysokości blatu pod monitor został określony dla sytuacji gdy
monitor stoi bezpośrednio na blacie stołu. Jeżeli monitor stoi na jednostce centralnej
komputera, należy wartość wysokości minimalnej i maksymalnej pomniejszyć o wysokość
poziomej jednostki centralnej, która najczęściej jest mniejsza niż 170 mm.
Wysokość blatu pod klawiaturę powinna odpowiadać wysokości położenia łokcia, przy
zgiętej pod kątem prostym kończynie górnej, osoby obsługującej komputer w pozycji
siedzącej, pomniejszonej o wysokość klawiatury na poziomie drugiego rzędu klawiszy
(maksymalnie 30 mm). Tak dobrana wysokość blatu zapewnia prawidłowe położenie
przedramion podczas obsługi komputera, umożliwia korzystanie z podłokietników, zapobiega
nadmiernemu unoszeniu przedramion i niekorzystnemu nadmiernemu wyprostowi ręki w
stawie nadgarstkowym.
Zakres regulacji wysokości blatu pod klawiaturę uwzględniający wysokość minimalną h2min 
określona dla 5 centyla kobiet i maksymalną h2max  określoną dla 95. centyla mężczyzn
wynosi od 572 do 732 mm. Wartość minimalną i maksymalną wysokość blatu pod klawiaturę
wyznacza się ze wzorów:
h2min=C1-3cm, h2max= C2-3cm
gdzie: C1  wartość wysokości łokcia w pozycji siedzącej dla kobiet 5. centyla: 602 mm, C2
 wartośc wysokości łokcia w pozycji siedzącej dla mężczyzn 95. centyla: 762 mm.
Powierzchnia blatu stołu określona przez jego szerokość i głębokość powinna być
wystarczająco duża, tak aby zapewnić łatwe rozmieszczenie na nim, w odpowiedniej
odległości od pracownika, elementów wyposażenia stanowiska. Minimalne wymiary stołu o
jednym blacie powinny wynosić 800 mm (szerokość) i 750 mm(głębokość). Jeżeli stół ma
dwa odrębne blaty, minimalne wymiary blatu pod monitor powinny wynosić 600 mm
(szerokość) i 450 mm (głębokość), zaś pod klawiaturę  odpowiednio 600 mm i 300 mm.
Jeżeli stanowisko jest wyposażone w dodatkowe elementy, takie jak mysz z podkładką,
szerokość blatu pod klawiaturę powinna wynosić 750 mm, jeżeli zaś na blacie ma być
ustawiony skaner, wówczas szerokość blatu powinna wynosić co najmniej 800 mm.
Krzesło
Krzesło powinno być stabilne, wsparte na 5  ramiennej podstawie i powinno umożliwiać
użytkownikowi przyjmowanie wygodnej pozycji podczas wykonywania różnych zadań.
PÅ‚yta siedziska powinna mieć 380 ÷ 420 mm szerokoÅ›ci i 400 ÷ 450 mm gÅ‚Ä™bokoÅ›ci.
Natomiast oparcie powinno mieć co najmniej 360 mm szerokości i 300 mm wysokości  w
przypadku krzesła przeznaczonego do pracy dorywczej oraz 430 mm szerokości i 380 mm
wysokości  w przypadku krzesła przeznaczonego do pracy ciągłej przy komputerze
Wysokość położenia płyty siedziska powinna być regulowana. Powinna być możliwa zmiana
wysokości położenia płyty siedziska co najmniej w zakresie wysokości 400  500 mm.
Oparcie powinno mieć regulacjÄ™ wysokoÅ›ci (0 ÷ 200 mm odlegÅ‚oÅ›ci pomiÄ™dzy dolnÄ…
krawÄ™dziÄ… oparcia pÅ‚ytÄ… siedziska) i pochylenia (5° do przodu, 24° do tyÅ‚u). Oparcie krzesÅ‚a
powinno być tak wyprofilowane, aby stanowiło odpowiednie podparcie dla kręgosłupa,
zwłaszcza jego części lędz
wiowej.
Zaleca się, aby krzesło było wyposażone w podłokietniki, wszędzie tam gdzie zezwala na to
rodzaj wykonywanych czynności roboczych. Jeżeli operator pracuje przy komputerze w
sposób ciągły, podłokietniki powinny mieć regulację wysokości i odległości między nimi.
Przykład prawidłowego wyprofilowania
krzesła, z zastosowaniem oparcia pod
plecy o zmiennym położeniu, zależnym
od kÄ…ta pochylenia oparcia.
y
ródło  Bezpieczeostwo pracy i
ergonomia 2 pod red. Danuty
Kordeckiej, wyd. CIOP
Wyposażenie dodatkowe
Uchwyt na dokument
W celu ograniczenia konieczności częstego przenoszenia głowy oraz zmian akomodacjo oka,
które występują podczas czytania treści dokumentu na zmianę z obserwacją ekranu,
stanowisko pracy z komputerem należy wzbogacić w uchwyt na dokumenty.
Powinien on być stabilny i wyposażony w regulator pochylenia oraz wysokości.
Zaleca się, aby dokument był umieszczony na wprost operatora, pomiędzy ekranem a
klawiaturą, natomiast, gdy nie jest to możliwe dopuszcza się, aby uchwyt na dokument
znajdował się obok monitora.
Podnóżek
Podnóżek jest istotnym elementem wyposażenia stanowiska, zwłaszcza dla osób niskich. Jest
on niezbędny na stanowisku ze stołem o nieregulowanej wysokości blatu lub z krzesłem o
nieregulowanej wysokości płyty siedziska.
Minimalne wymiary płyty podnóżka wynoszą 450 mm (szerokość) i 350 mm (głębokość).
Zaleca siÄ™ stosowanie podnóżka o regulowanym kÄ…cie pochylenia w zakresie 0° ÷ 15°. W
przypadku stosowania podnóżka nieregulowanego, kÄ…t pochylenia powinien wynosić 15°.
Powierzchnia podnóżka nie może być śliska. Podnóżek powinien być na tyle stabilny, aby
podczas używania nie przesuwał się po podłodze.
Wsporniki: nadgarstkowy i pod klawiaturÄ™
Nieprawidłowością często spotykaną na stanowiskach pracy z komputerami jest zbyt wysoka
klawiatura, wymuszająca nadmierny wyprost ręki operatora w stawie nadgarstkowym.
Zastosowany w tej sytuacji wspornik nadgarstkowy wypełnia lukę miedzy blatem stołu a
krawędzią klawiatury. Zapewnia podparcie dla nadgarstka oraz zmniejsza kąt wyprostu reki w
stawie nadgarstkowym zapobiegając tym samym nadmiernemu obciążeniu mięśni kończyny
górnej oraz wystąpieniu zespołu cieśni kanału nadgarstka. Wymiary wspornika powinny być
dopasowane do wymiarów klawiatury, zwłaszcza jej wysokości. Przednia krawędz
wspornika
powinna mieć łagodne ukształtowanie, a sam wspornik powinien być na tyle stabilny, aby
podczas pracy nie przesuwał się względem klawiatury czy blatu stołu. Wspornik powinien
być wykonany z materiałów takich jak drewno lub utwardzona gąbka.
Inna nieprawidłowością spotykaną na stanowiskach z komputerami jest stawianie klawiatury
na stołach nie przystosowanych do tego typu pracy i nie posiadających regulacji wysokości
blatu pod klawiaturÄ™. W takim przypadku proponuje siÄ™ zastosowanie wspornika pod
klawiaturę. Wspornik jest zaprojektowany jako nakłada na istniejący blat biurka. Składa się z
wydzielonej części stabilizowanej przez monitor, pulpitu na dokumenty i właściwego
wspornika pod klawiaturę usytuowanego poniżej przedniej krawędzi blatu stołu. Obniżenie
klawiatury jest sytuacją korzystną, gdyż podczas obsługi klawiatury przedramię może
spoczywać na podłokietniku krzesła, co zmniejsza obciążenie mięśni kończyny górnej i
obręczy barkowej.
Wyniki badań obciążenia układu mięśniowo- szkieletowego u operatorek komputerów
podczas pracy przed zastosowaniem wspornika pod klawiaturÄ™ i po jego zastosowaniu
wskazują, że po zastosowaniu wspornika pod klawiaturę i obciążenie mięśnia
czworobocznego prawego operatorek jest mniejsze, również mniejsze są i rzadziej występują
subiektywne odczucia dolegliwości bólowych ze strony układu mięśniowo- szkieletowego.
Przykład zastosowania wspornika pod Zastosowanie wspornika
klawiaturÄ™ na stanowisku pracy, na nadgarstkowego na stanowisku
którym nie ma regulacji wysokości blatu pracy przy komputerze z wysoką
pod klawiaturÄ™. y
ródło  Bezpieczeostwo klawiaturą. y
ródło  Bezpieczeostwo
pracy i ergonomia 2 pod red. Danuty
pracy i ergonomia 2 pod red. Danuty
Kordeckiej, wyd. CIOP
Kordeckiej, wyd. CIOP
Przykład wspornika nadgarstkowego.
y
ródło  Bezpieczeostwo pracy i
ergonomia 2 pod red. Danuty
Kordeckiej, wyd. CIOP