Materiały wykładowe z ergonomii
(prof. dr hab. Tadeusz Juliszewski)
II rok, Wydział Technologii Żywności i Żywienia Człowieka
Wykład I
Opracowanie: Joanna Kuc, Joanna Przybułek
1. Definicja ergonomii:
Nazwiskiem Ergonomiji, wziętem od wyrazu greckiego ergon praca i nomos prawo,
zasada, oznaczamy naukę o pracy, czyli o używaniu nadanych człowiekowi od Stwórcy sił
i zdolności (Wojciech Bogumił Jastrzębowski 1799  1882, definicja z 1852r.)
Ergonomia jest nauką stosowaną, zmierzającą do dostosowania narzędzi, maszyn,
urządzeń, technologii i materialnego środowiska pracy i życia oraz przedmiotów
powszechnego użytku do wymogów fizycznych i psychicznych człowieka.
Ergonomics(or human factors) is the scientific dyscipline concerned with the
understanding of interactions among humans and other elements of a system, and the
profession that applies theory, principles, data and methods to design in order to optymizm
human well-being and over all system performance.
An ergonomist is an individual whose knowledge and skills concern the analysis of human-
system interaction and the design of the system in order to optymize human well-being
and over all system performance.
Physical ergonomics is concerned with human anatomical, antropometric, psysiological
and biomechanical characteristics as they relate to physical activity. (Relevant topics
include working postures, materials handling, repetitive movements, work related
musculoskeletal disorders, workplace layout, safety and health.)
Congnitive ergonomics is concerned with mental processes, such as perception
memory, reasoning, and motor response, as they affect interactions among humans and
oteh elements of a system. (Relevant topics include mental workload, decision-making,
skilled performance, human-computer interaction, human reliability, work stress and
training as these may relate to human-system design.)
Organizational ergonomics is cencerned with the optimization of sociotechnical system,
including their organizational sctuctures, policies, and processes.
2. System (układ) człowiek - maszyna.
y
ródło: Ergonomia. Zagadnienia przystosowania pracy do człowieka.
y
ródło: E. Grandjean. Physiologische Arbeitsgestaltung. Leitfaden der Ergonomie.
3. Lista Fittsa (1951r.)
Lp. Cecha Maszyna Człowiek
1. Prędkość Znacznie większa Zwłoka w działaniu ~ 1s
2. Moc Odpowiednia na każdym 2 kW ~ 10s
poziomie 0,5 kW ~ parę minut
0,2 kW ~ dzień roboczy
3. Pewność Idealna (stała procedura, Niepewny. Wymaga wsparcia
precyzja, powtarzalność) maszynowego.
4. Złożoność działania System wielokanałowy System jednokanałowy
(podzielność uwagi)
5. Pamięć Optymalna dla wiernego Szeroka pamięć, liczne
odtwarzania i krótkotrwałego wejścia, lepszy do
przechowywania danych. formułowania zasad i do
strategii.
6. Wykonywanie Prędkie, dokładne, niewielka Powolne, podlegające
obliczeń zdolność korygowania błędom, duża zdolność
pomyłek. korygowania pomyłek.
7. Wrażliwość na bodz
ce Może reagować na bodz
ce Może reagować za pomocą
zewnętrzne pozazmysłowe. Może być tej samej jednostki zmysłowej
zbudowana jako niewrażliwa na szeroki zakres energii
na bodz
ce zewnętrzne. (1012) i o rozmaitej naturze.
Dobrze wykrywa cechy
charakterystyczne. Wykrywa
sygnały przy wysokim
poziomie zakłóceń.
8. Wpływ przeciążeń Nagła awaria Stopniowa dekompozycja
9. Inteligencja Brak Może działać w sytuacjach
nieprzewidzianych i w
sytuacjach nie do
przewidzenia. Może
uprzedzać fakty i
przewidywać.
10. Zdolność Specyficzna Bardzo różnorodna
manipulacyjna