

Padaczka

(epilepsja)

jest chorobą

charakteryzującą się napadami padaczkowymi
wywołanymi zaburzeniami czynności ośrodkowego
układu nerwowego. Zaburzenia te związane są z
nadmierną pobudliwością neuronów okolicy ruchowej
kory mózgowej i pnia mózgu.



Napady padaczkowe klasyfikuje się na podstawie
obrazu klinicznego i zapisu EEG. W zależności od
rodzaju napadów padaczkowych stosuje się
odpowiednie leki.



Napad trwający dłużej niż 30 minut nazywany jest
stanem padaczkowym.

Napady padaczkowe częściowe i
ogólne są wynikiem zaburzenia
równowagi pomiędzy hamującym
neuroprzekaźnictwem GABA-
ergicznym a pobudzającym -
glutaminergicznym



Klasyfikacja napadów padaczkowych



napady uogólnione (obejmują cały mózg)



napady częściowe (obejmują część mózgu)

Zasady stosowania leków

przeciwpadaczkowych

 

•Podawanie leków zaczynamy od monoterapii

•regułą

przy

wprowadzaniu

do

terapii

leku

przeciwpadaczkowego jest stopniowe zwiększanie
dawek – pełna dawka terapeutycznej po 2-3
tygodniach

•nie

należy

nagłe

odstawiać

leku

przeciwpadaczkowego: może to sprowokować
wystąpienie stanu padaczkowego

•nie powinno się stosować w kombinacji więcej niż
trzech leków przeciwpadaczkowych

•wycofywanie

się

z

leczenia

polega

na

stopniowym zmniejszaniu dawki leku (dawek
leków); okres ten powinien trwać kilka miesięcy

•przyjmowanie leków przeciwpadaczkowych
nie stanowi przeciwwskazania do zajścia w
ciążę – należy jednak przestrzegać kilku
zasad:

      powinno się dążyć do monoterapii, np.

przy pomocy leku II generacji

      nie należy stosować leków, które mogą

powodować wady rozwojowe – uważa się, że
takie działanie może wywierać fenytoina,
prymidon i kwas walproinowy.

      prawdopodobieństwo wad rozwojowych

znacznie wzrasta, gdy ciężarna przyjmująca
leki przeciwpadaczkowe spożywa alkohol i pali
papierosy



Farmakoterapia napadów padaczkowych



napady uogólnione (obejmują cały mózg)



uogólnione napady kloniczno-toniczne „grand mal”,



leki pierwszego rzutu -

KWAS WALPROINOWY, FENYTOINA



leki drugiego rzutu -

KARBAMAZEPINA, FENOBARBITAL, PRIMIDON



napady nieświadomości „petit mal”,



leki pierwszego rzutu -

ETOSUKSIMID, KWAS WALPROINOWY



leki drugiego rzutu -

KLONAZEPAM



napady miokloniczne,



leki pierwszego rzutu -

KWAS WALPROINOWY



leki drugiego rzutu -

ACETAZOLAMID, KLONAZEPAM

,

FENOBARBITAL, PRIMIDON



napady częściowe (obejmują część mózgu)



leki pierwszego rzutu -

KARBAMAZEPINA,

FENYTOINA



leki drugiego rzutu -

FELBAMAT,

TOPIRAMAT,

GABAPENTIN,

LAMOTRIGINA,

FENOBARBITAL,

PRIMIDON,

KWAS

WALPROINOWY



Leczenie padaczki rozpoczyna się stopniowo od
stosowania monoterapii lekiem pierwszego rzutu.
Czasem podaje się równocześnie dwa lub trzy leki
przeciwpadaczkowe.



Mechanizm działania leków
przeciwpadaczkowych



blokowanie kanałów sodowych



KARBAMAZEPINA,

FENYTOINA



nasilenie aktywności GABA



BENZODIAZEPINY,

FENOBARBITAL,



KWAS WALPROINOWY



hamowanie działania i uwalniania pobudzających
aminokwasów (glutamionwego i asparaginowego)



FELBAMAT,

LAMOTRIGINA

Fenytoina

•

skuteczna

w

zapobieganiu

napadom

częściowym

i

uogólnionym

toniczno-

klonicznym (grand mal)

• działa poprzez blokadę kanałów sodowych i
wapniowych.

•Interakcje: fenobarbital i karbamazepina oraz
alkohol etylowy, jako induktory enzymatyczne,
wzmagają metabolizm fenytoiny zmniejszając
jej stężenie we krwi – w efekcie skracają jej
czas działania.

Leki zwiększające stężenie fenytoiny (poprzez
zahamowanie jej eliminacji) we krwi to: kwas p-
aminosalicylowy,

fenylbutazon,

dikumarol,

propranolol.

• Objawy niepożądane: oczopląs, niezborność
ruchów, podwójne widzenie, senność, nudności.

Karbamazepina

        stosowana w napadach częściowych i

uogólnionych toniczno klonicznych. Podobnie
jak fenytoina blokuje kanały sodowe i
wapniowe.

        Objawy niepożądane: oczopląs, nieostre

widzenie, niezborność ruchów, podwójne
widzenie (często ten objaw może komplikować
terapię już przy względnie niskich dawkach);
może pojawić się nadwrażliwość na lek

        na początku terapii, t ½ oscyluje w

granicach 30 godzin, jednak na skutek tzw.
autoindukcji enzymów wątrobowych może
ulec on skróceniu do 20 (lub nawet mniej)
godzin !

        interakcje: propoksyfen zwiększa stężenie

karabamazepiny

we

krwi

o

40%;

karbamazepina

może

osłabiać

efekt

terapeutyczny

doustnego

leku

przeciwzakrzepowego – warfaryny.

Kwas walproinowy

        szeroki zakres działania! tzn. hamuje

wszystkie formy napadów uogólnionych oraz
napady częściowe

        mechanizm: kwas walproinowy hamuje

aktywności

enzymu

transaminazy,

która

rozkłada w szczelinie synaptycznej kwas
gamma-aminomasłowy (GABA). W efekcie
zwiększa się stężenie GABA i dochodzi do
nasilenia aktywności układu GABA-ergicznego.

        dobrze tolerowany (czasami nudności i

wymioty

       

hamuje

aktywność

enzymów

wątrobowych -

w efekcie może podwyższać stężenie innych
leków p-padaczkowych – silna interakcja z
karbamazepiną !

ANALOGI GABA

WIGABATRYNA

PROGABID

GABAPENTYNA

GABA

A

Receptor

DZIAŁANIE
WIGABATRYNY

ZWIĘKSZA STĘŻENIE GABA W
MÓZGU poprzez blokadę GABA-
aminotransferazy.

GABA-aminotransferaza
odpowiedzialna jest za przemianę
GABA do semialdehydu kwasu
bursztynowego i glutaminianu.

WIGABATRYNA wiąże się
kowalentnie z aktywnym miejscem
enzymu.

ZASTOSOWANIE
WIGABATRYNY

Farmakologicznie aktywny jest
S-enancjomer wigabatryny.

W monoterapii padaczki
wykazuje podobne działanie
jak karbamazepina.

Stosuje się ją w leczeniu
padaczki opornej na inne leki
przeciwpadaczkowe.

DZIAŁANIE
PROGABIDU

Działa specyficznie stymulująco na
receptory GABA.

Bez wpływu na:

syntezę, metabolizm i wychwytywanie
zwrotne.

Oraz bez wpływu na na receptory:

DOPAMINOWE

HISTAMINOWE

GLICYNOWE

METABOLIZM
PROGABIDU

Progabid jest
metabolizowany w
mózgu do gabamidu i
GABA.

Działanie i
zastosowanie
progabidu

Wzmacnia działanie nasenne
barbituranów.

W wyższych dawkach powoduje
zwiotczenie mięśni.
Stosowany jest jako lek
przeciwdrgawkowy w leczeniu
padaczki, ale tylko przypadkach
opornych na konwencjonalne
leczenie, z uwagi na wysoką
hepatoksyczność.

DZIAŁANIE
GABAPENTYNY

Nie wykazuje działania GABA-
mimetycznego.

Lek ten hamuje napady częściowe
oraz częściowe wtórnie
uogólnione.

Nie jest metabolizowany i nie
wchodzi w interakcję z innymi
lekami.

Mechanizm
działania
gabapentyny

Mechanizm działania gabapentyny
odpowiedzialny za działanie
przeciwpadaczkowe nie jest znany
(możliwe jest hamowanie przekaźnictwa
glutaminergicznego).

Opisano miejsca wiążące gabapentynę
w neuronach, nie mniej nie są one
całkowicie scharakteryzowane i nie
jest znany endogenny ligand.