Etyka 08

Piętrowa osobowość
Ustanowienie własnej autonomii wymaga:
a) zbadania własnych pragnień
b) prześledzenia procesu socjalizacji
Trzeba nie tylko przeanalizować kim się jest, ale także jak do tego doszło, że się jest tym kimś.
I można to zrobić tylko własnymi siłami jeśli chce się dojść do autonomii.
Brak autonomii a więc zależność od własnych pragnień i wychowania nie jest chorobą czy ułomnością, dotyczy każdego.
Jednak wypracowanie autonomii jest zadaniem wartym podjęcia

Stając przed trudną decyzją, człowiek dążący do autonomii nie pyta siebie: „jak chciałbym postąpić?” ale raczej: „jak chciałbym chcieć postąpić?”
Każdy potrafi wyobrazić sobie mniej więcej czego powinien żądać od siebie.
Skazane na brak autonomii są właściwie tylko dwie kategorie ludzi:
1) całkowicie niezdolni do kierowania sobą
2) wierzący, że tylko skrajne uwolnienie od zewnętrznych wypływów prowadzi do autonomii.
Autonomiczna postawa charakteryzuje się posiadaniem krytycznego stosunku do swojej zastanej postawy.

Osobowość autonomiczna to konstrukcja podlegająca stałej weryfikacji.
Ludzie słusznie patrzą na swoje plany życiowe jak na rozwijające się programy działania, które podlegają modyfikacji. Po bliższym zbadaniu możemy odrzucić dowolny uboczny cel. A gdy nadejdzie odpowiednia chwila, jakiemuś innemu bocznemu celowi możemy nadać bardziej centralne znaczenie.

Autonomiczny plan życiowy może obejmować zamiar stworzenia w sobie autonomicznej osobowości – czyli niezależnego charakteru moralnego. Człowiek autonomiczny ma piętrową osobowość tzn. wie do czego dąży w sposób bezwolny i bezrefleksyjny, ale wie też do czego by dążył gdyby zdobył pełną autonomię.
Odkrywa w sobie pragnienia pierwszego rzędu, które skłaniają go do różnych działań i odkrywa w sobie pragnienia drugiego rzędu odnoszące się do pragnień pierwszego rzędu.

Harry Frankfurt odróżnia osobę i lekkoducha.
Osoba to człowiek u którego pragnienia odnośnie własnych pragnień kształtują charakter moralny. Lekkoduch zaś całkowicie utożsamia się ze swoimi pragnieniami pierwszego rzędu.

Wnioski:
Oceniamy i wybieramy z tego co nas ukształtowało szukając niesprzecznego systemu norm kierujących naszym postępowaniem.
Powstaje w nas piętrowa osobowość.
Autonomia a teorie moralne:
- Formalizm: moralność musi być autonomiczna – niezależna od innych wartości
- Utylitaryzm: tylko autonomiczne jednostki mogą ocenić, co jest dobre dla nich
- Etyka cnoty: zaleca wypracowanie właściwych nawyków, co może zrobić tylko człowiek autonomiczny
- Etyka miłości bliźniego zakłada szacunek dla każdego człowieka i jego autonomii
- Teoria umowy społecznej – uczestnicy imaginacyjnego zlotu są autonomicznymi jednostkami
- Teoria uprawnień broni dążeń każdego człowieka (tego, co dla niego święte), a więc tego, co zostało wybrane w warunkach pełnej autonomii
-Roztropność wskazuje, że wyrobienie sobie piętrowej osobowości i autonomii nie jest obowiązkiem moralnym w tym sensie, co posiadanie sumienia.

Problem słabej woli:
Jak to się dzieje, że w niektórych sytuacjach umiemy, a w innych nie umiemy dotrzymać postanowienia?
Propozycja deterministów np. barona d`Holbacha: mózg za nas podejmuje wszystkie decyzje dając jedynie złudzenie wolnej woli.

Istnieje mocna i słaba wersja hipotezy deterministyczne. Słaba zakłada, że mamy zdolność uczenia się oraz, że układy izolowane, którymi rzekomo jesteśmy, wprawdzie podlegają zewnętrznym przyczynom ale te nie określają ich do końca.

Indeterminizm zakłada, że w pewnych izolowanych układach zachodzą zdarzenia uwolnione od związków przyczynowych.

Najlepiej świat wyborów moralnych tłumaczy słaba wersja determinizmu.

Racjonaliści moralni tacy jak Sokrates, Kant, a obecnie Richard M. Hare uważają, że ten, kto nie jest w stanie dotrzymać swych postanowień w rzeczywistości wcale ich nie podejmuje, jedynie oszukuje siebie i innych.

A. Phillips Griffiths podał następujące wyjaśnienie. Gdy kto® powie, że popełnił jakiś czyn bo wydawał mu się słuszny, nie spytamy go, „no dobrze ale dlaczego właściwie tak postąpiłeś?” ponieważ samo przekonanie o słuszności czynu jest wystarczającym powodem jego dokonania.
Natomiast, gdyby ktoś powiedział „zrobiłem to, bo to jest niesłuszne” będziemy szukać innej, dodatkowej przyczyny czyjegoś postępowania, ponieważ przekonanie o niesłuszności wystarczy, aby się powstrzymać od zrobienia czegoś (wystarczy jako „racja”)

Hare preskryptywizm w etyce określił jako wydawanie sobie samemu rozkazów i na tym polega moralność. Problemy racjonalizmu etycznego. Wolna wola objawia się na poziomie decyzji co się będzie robić (na tym poziomie każdy, to nie jest skrępowany przez innych ma swobodę) ale na poziomie decyzji dotyczących własnego „chcenia” postawy, pragnień.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Etyka 080
Etyka 08
Etyka 08
Etyka 08
Etyka! X 08
Etyka 08'
Etyka 08
Etyka 08#
Etyka 08
Etyka XI 08
filo[1].03.01.08, Etyką zajmuje się : religia, społeczeństwo, filozofia,
filo[1].03.01.08, Etyką zajmuje się : religia, społeczeństwo, filozofia,
Etyka w biznesie 4 08 05
08.01.09 Etyka turystyki
S1 Etyka zawodu psychologa Patrycja Rusiak wykład 08, Etyka zawodu psychologa
Etyka+7.11.08, etyka(1)
Etyka XI 08

więcej podobnych podstron