Etyka 08

Arystoteles w Etyce Nikomachejskeij dowodzi, że etyka jest jakby częścią polityki – traktowanej przezeń jako najwyższa z nauk.

Jak dochodzi do tego wniosku?
Mianowicie, wychodząc z założenia, że każdy czyn, praca , świadome działanie i każda ludzka umiejętność zmierzają do jakiegoś dobra, dlatego dobro jest celem wszelkiego dążenia.

Są różne „sztuki” i różne cele, podaje przykłady:
- celem sztuki lekarskiej jest zdrowie
- sztuki budowania okrętów – okręt
- sztuki dowodzenia – zwycięstwo
- sztuki gospodarowania – bogactwo

Umiejętności (sztuki) dzielą się na „kierownicze” i podporządkowane albo służebne wobec nich: jak np. sztuka jazdy konnej jest podporządkowana sztuce wojennej, sztuka rachowania sztuce gospodarowania itp.

Musi zatem istnieć jakiś cel, którego pragniemy dla niego samego, a nie dla czegoś co się kryje za nim. Gdyby bowiem taki cel nie istniał musielibyśmy sięgać w nieskończoność i trafialibyśmy w próżnię.

A ponieważ polityka i dobro wspólne jest wyższe od dobra jednostki i jej cel musi obejmować cele wszystkich, jej (polityki) dobro jest czymś piękniejszym, bardziej „boskim”

Marek Aureliusz (121-180) zgodnie z doktryną stoików powołuje się na analogię między duszą człowieka a duszą świata, która jest konsekwencją przyjęcia założenia o powszechnym uczestniczeniu (partycypacji) w przenikającym Wszechświat Logosie

Takie stanowisko sprawia, że Marek Aureliusz decyduje się na śmiałą tezę głoszącą, iż natura jest etyczna. Człowiek będąc częścią przyrody obdarzony jest także swoistą moralnością niejako z natury czyli jego moralność jest częścią przyrody a nawet „moralności przyrody”. W naturze dostrzega też autor Rozmyślań „źródło sprawiedliwości, w tej zaś mają początek cnoty inne (XI 10)”

„Nic nie jest złe, co jest zgodne z naturą” (II 17). „Nie może się człowiekowi Przygodzić nic, co nie jest ludzką przygodą… Wszakże wszechnatura nie przynosi ci nic niemożliwego do zniesienia” (VII 46)

Taka optymistyczna nuta przewija się przez całe dzieło Marka Aureliusza, który uważał, że można wszystko znieść z uwagi na to, że w każdej sytuacji natura jest po naszej stronie. Ona zawsze i wszędzie z nami współdziała. To jest skrót metaforyczny życia w zgodzie z naturą.

Grecki przymiotnik ethikos wywodzi się od słowa ethos oznaczającego: „zwyczajne miejsce zamieszkania”, „zwyczaj”, „obyczaj”. Jako pierwszy terminu tego dla określenia dyscypliny filozoficznej użył Arystoteles (384-322)

Wśród wypowiedzi jakie formułujemy można wyróżnić zdania oceniające i opisowe czyli deskryptywne. Np. zdanie mówiące, że obraz Jana Matejki pt. „Bitwa pod Grunwaldem” ma wymiary takie a takie, jest zdaniem de skryptowym, jego prawdziwość jest intersubiektywnie sprawdzalna i ma swój odpowiednik w rzeczywistości zewnętrznej wobec podmiotu poznającego.

Tymczasem zdanie obraz Jana Matejki jest piękny lub wyniosły jest zdaniem odnoszącym się do wewnętrznych przeżyć osoby wypowiadającej się. Oczywiście jest tu możliwe pewnego rodzaju porozumienie dotyczące tego, co jest piękne a, co nie. Jednakże wiele przypadków z historii sztuki oraz z naszego własnego doświadczenia wskazuje na to, że nie zawsze jest to jednoznaczne. Rewolucje i nowe trendy w sztuce powodowały że na przykład impresjonizm był przez długi czas odrzucany przez ówczesne autorytety z dziedziny sztuk plastycznych a w efekcie także i przez dużą część publiczności. Dziś obrazy impresjonistów to już niekwestionowana klasyka, choć każdy z nas ma prawo nie lubić akurat tego rodzaju malarstwa.

Zatem zdanie oceniające odnosi się do wewnętrznych przeżyć osoby, która je wygłasza. Jego prawdziwość zależy od tego czy dana jednostka rzetelnie zdaje sprawę ze swoich odczuć, czy też tylko udaje. Nie możemy właściwie tego sprawdzić bezpośrednio. Możemy jedynie przyłapać kogoś na niekonsekwencji, lub poddać go jakimś testom na wykrywaczu kłamstw lub z użyciem takiego typu sprzętu. Zdania oceniające są podstawowym tworzywem dziedzin badanych przez aksjologię.

Aksjologia jest ogólną teorią wartości
Aksjologia bada zagadnienie sposobu istnienia wartości moralnych, estetycznych, poznawczych, ekonomicznych

Aksjologia bada np. sposób istnienia prawa
Zastanawia się nad tym w jaki sposób wartości są poznawalne.

Czy istnieje hierarchia wartości?
Estetyka bada jak istnieją wartości estetyczne, AK są poznawalne.

Chodzi o to aby sprecyzować czym są wartości estetyczne, czy piękno jest definiowalne, zbadać zagadnienie przeżycia estetycznego. Problem sposobu istnienia rozmaitych dzieł sztuki. Analizuje funkcje sztuki dla jednostki, społeczeństwa. Estetyka bada rozwój sztuki, jej wpływ na inne dziedziny życia.

Inną częścią aksjologii jest etyka. Etyka dzieli się na opisową – tzw. teorię moralności i etykę normatywną.
Jest to podział metodologiczny, o którym już wspomniałem. Teoria morlaności odpowiada na pytanie: „jak ludzie postępują?”, etyka normatywna: „jak powinni postępowac?”
Etyka bada w jaki sposób istnieją i jak są poznawalne wartości moralne.
Etyka poszukuje też źródła uzasadnialnego


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Etyka 080
Etyka 08
Etyka 08
Etyka! X 08
Etyka 08'
Etyka 08
Etyka 08#
Etyka 08
Etyka 08
Etyka XI 08
filo[1].03.01.08, Etyką zajmuje się : religia, społeczeństwo, filozofia,
filo[1].03.01.08, Etyką zajmuje się : religia, społeczeństwo, filozofia,
Etyka w biznesie 4 08 05
08.01.09 Etyka turystyki
S1 Etyka zawodu psychologa Patrycja Rusiak wykład 08, Etyka zawodu psychologa
Etyka+7.11.08, etyka(1)
Etyka XI 08

więcej podobnych podstron