UOOP 7.04.2011 r.

KRAJOWA RADA SĄDOWNICZA

ustawa z dn. 27.07.2001 o KRS

Jest to oorgan samorządu sędziowskiego podlegają mu różne kommpetencje i sprawy. Powinien być reprezentatywny, zasiada tam też czynnik polityczny.

SKŁAD I KADENCJA KRS

3 elementy

1. CZYNNIK ADMINISTRACYJNY – pewne osoby z samego faktu wykonania pewnych funkcji są członkami KRS. Są to: Minister Spraw Wewnętrznych, I Prezes Sądu Najwyższego, Prezes NSA.

2. CZYNNIK POLITYCZNY – osoba wskazana przez Prezydenta, jest od niego ściśle uzależniona, może być w każdej chwili odwołana przez Prezydenta. Są to też: parlamentarzyści (od nich zależy kształt prawa), 2 senatorów wybranych przez Senat i 4 posłów wybranych przez Sejmna czas kadencji Sejmu i Senatu

3. CZYNNIK SĘDZIOWSKI- najliczniejsza grupa (15 osób)--------------!! kto dokonuje wyboru- spr. w ustawie:

Art. 7. 1. Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego wybiera spośród sędziów tego Sądu dwóch członków Rady na okres kadencji.

2. ¹⁸⁾  Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego wspólnie z przedstawicielami zgromadzeń ogólnych wojewódzkich sądów administracyjnych wybiera spośród sędziów sądów administracyjnych dwóch członków Rady na okres kadencji.

3. Zebranie przedstawicieli zgromadzeń ogólnych sędziów apelacji wybiera spośród sędziów sądów apelacyjnych dwóch członków Rady na okres kadencji.

4. ¹⁹⁾   Zebranie przedstawicieli zgromadzeń ogólnych sędziów okręgów wybiera spośród swego grona ośmiu członków Rady na okres kadencji.

5. Zgromadzenie Sędziów Sądów Wojskowych wybiera spośród swego grona jednego członka Rady na okres kadencji.

Są to: 2 sędziów SN , 2 sędziów sądów administracyjnych, 1 sędzia z sądów wojskowych, 10 sędziów z sądów powszechnych (2- z apelacyjnego, 8 z sądów okręgowych). Kadencja to 4 lata!!

KOMPETENCJE KRS

1. stać na straży niezawisłości sędziów i niezależności sądów- zasadnicza kompetencja

2. skonkretyzowane grupy zadań KRS-u:

1. kontrola konstytucyjności prawa- KRS występuje do TK z wnioskami o stwierdzenie zgodności ustaw z konstytucją w tym zakresie, w jakim te ustawy dotyczą sądownictwa.

2. sprawy kadrowo- personalne:

• KRS rozpatruje i ocenia kandydatury na stanowiska sędziowskie we wszystkich sądach

• KRS występuje do Prezydenta z wnioskiem o powołanie danej osoby na stanowisko sędziowskie (chodzi o wszystkie sądy)

• KRS rozpatruje wnioski sędziów o przeniesienie w stan spoczynku [jak sędzia skończy 65 lat- wyjątkowo można później lub wcześniej odejść]

• KRS wybiera rzecznika dyscylinarnego sądów powszechnych (występuje w roli oskarżyciela)

1. funkcja opiniodawcza KRS-u:

• wyraża opinie w sprawach powołania i odwołania presesa lib wiceprezesa sądu powszechnego lub wojskowego

• opiniuje projekty aktów prawnych w części dotyczącej sądownictwa

1. sprawy dotyczące etyki zawodowej sędziów

• w razie naruszenia reguły etyki przez sędziego KRS prowadzi indywidualne postepowanie lub może orzec o lustracji wykonywania zawodu

SĄDY:

1. SĄD ADMINISTRACYJNY- sami

2. SĄD POWSZECHNY- sami

3. SĄD NAJWYŻSZY

1. organizacja i sposób działania:

• na czele SN stoi I Prezes- powoluje go Prezydent spośród 2 kandydatów przedstawionych przez zgromadzenie ogólne sędziów SN

• kadencja: 6 lat

• Prezes SN stoi niżej niż I Prezes SN- powołuje go Prezydent na wniosek I Prezesa SN, kieruje on pracami jednej z izb

IZBY SN!:

1. IZBA CYWILNA

2. IZBA KARNA

3. IZBA WOJSKOWA

4. IZBA PRACY, UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH I SPRAW PUBLICZNYCH ( nie przekręcić nazwy!)

ORGANY SAMORZĄDOWE W SN (reszta we własnym zakresie)

1. ZGROMADZENIE OGÓLNE SĘDZIÓW SN= zebranie wszystkich sędziów SN

2. ZGROMADZENIE SĘDZIÓW IZBY- wszystkich sędziów np. Izby Cywilnej

KOMPETENCJE SN:

1. sprawowanie wymiaru sprawiedliwości- jest ono specyficzne

2. rozpoznawanie protestów wyborczych i stwierdzanie ważności wyborów w wyborach powszechnych

3. opiniowanie projektów aktów prawnych- jeśli na podstawie tych sktów orzekają i funkcjonują sądy

ad.1 działalność SN sprowadza się do tego, że sprawuje nadzór nad orzecznictwem sądów powszechnych i wojskowych

3 istotne cele tego nadzoru:

1. zapewnienie zgodności orzecznictwa z prawem- orzecznictwo zgodne z przepisami

2. zapewnienie merytorycznej słuszności orzecznictwa- rozstrzygnięcia mają być trafne

3. zapewnienie jednolitości orzecznictwa- można ją osiągnąć poprzez zapewnienie jednolitości stosowania prawa- trzeba zadbać o to, aby ten sam przepis był rozumianyy wszędzie tak samo przez każdego sędziego. Jest to możliwe poprzed dokonywanie wykładni przepisów prawnych przez SN

3 rodzaje śródków nadzoru:

1. ŚRODKI INSTANCYJNE I POZAINSTANCYJNE- w zalezności czy nadzów jest sprawowany w toku instancji czy poza instancją. Środki pozainstancyjne to np. kasacja, instancyjne- apelacja

2. ŚRODKI KORYGUJĄCE I PROFILAKTYCZNE – w zależności czy SN jest uprawniony do modyfikowania orzeczeń, czy też nie

3. ŚRODKI OGÓLNE I KONKRETNE- w zależności od tego, czy nadzór jest sprawowany w związku z konkretną sprawą, czy też bez takiego związku

2 SYTUACJE NA TLE 3 GRUP:

1. dokonywanie wykładni przepisów prawnych w konkretnej sprawie:

2 możliwości:

• w sprawach karnych i sprawach cywilnych (KPK, KPC) uchwała SN zawierająca rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego w danej konkretnej sprawie jest wiążąca

• art. 59- przy rozpocnzwaniu kasacji lub innego środka odwoławczego SN dokonuje wykładni zasadniczego zagadnienia prawnego. Dokonuje jej w składzie powiększonym (7 osób)( normalny- 3 osoby)

1. dokonywanie wykładni przepisów prawnych bez związku z konkretną sprawą:

• odpowiednie podmioty mogą wystapić do SN o rozstrzygnięcie wątpliwości dotyczących wykładni określonego przepisu prawnego jeśli w orzecznictwie ujawniły się rozbieżności w stosowaniu tego przepisu.

• Te podmioty to:

  - PROKURATOR GENERALNY

  - RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH

  - RZECZNIK PRAW DZIECKA

  -RZECZNIK UBEZPIECZONYCH

  - I PREZES SN

1. SĄDY POWSZECHNE

   podstawa prawna to ustawa o ustroju sądów powszechnych z 27. 07. 2001 r.

   SĄDY POWSZECHNE TO: (rozpatrują większość spraw- dlatego są powszechne)

1. sądy rejonowe

2. sądy okręgowe

3. sady apelacyjne

art. 177- sprawują wymiar sprawiedliwości we wszystkich sprawach z wyjątkiem tych, które na mocy przepisów ustaw zostały przekazane do właściwości innych sądów= DOMNIEMANIE KOMPETENCJI SĄDÓW POWSZECHNYCH

Organizacja sądów powszechnych: (przyg. art. 10 USP, art. 11- org. wewn)

nowelizacja- jakie są wydziały, czym się zajmują? grodzkich nie ma

Art. 10. § 1. Sąd rejonowy tworzy się dla jednej lub większej liczby gmin; w uzasadnionych przypadkach może być utworzony więcej niż jeden sąd rejonowy w obrębie tej samej gminy.

§ 2. Sąd okręgowy tworzy się dla obszaru właściwości co najmniej dwóch sądów rejonowych, zwanego dalej "okręgiem sądowym".

§ 3. Sąd apelacyjny tworzy się dla obszaru właściwości co najmniej dwóch okręgów sądowych, zwanego dalej "obszarem apelacji".

Art. 11. § 1. Sądy dzielą się na wydziały.

§ 2. Wydziałem kieruje przewodniczący wydziału, którym jest prezes albo wiceprezes sądu lub inny sędzia.

§ 3. Funkcję przewodniczącego wydziału w sądzie apelacyjnym i okręgowym powierza sędziemu prezes tego sądu, a w sądzie rejonowym, na wniosek prezesa tego sądu, prezes przełożonego sądu okręgowego. Przed powierzeniem funkcji przewodniczącego wydziału prezes zasięga opinii właściwego kolegium sądu.

§ 4. W tym samym trybie prezes sądu zwalnia sędziego z funkcji przewodniczącego wydziału.

Art. 16. § 1. Sąd okręgowy dzieli się na wydziały:

  1)   cywilny - do rozpoznawania w pierwszej instancji spraw cywilnych i rodzinnych oraz do rozpoznawania w drugiej instancji spraw cywilnych oraz spraw należących do właściwości sądów rodzinnych, z wyjątkiem spraw przeciwko nieletnim o popełnienie czynu karalnego, jeżeli wobec nieletniego zastosowano środek poprawczy lub gdy środek odwoławczy zawiera wniosek o orzeczenie środka poprawczego,

  2)   karny - do spraw z zakresu prawa karnego w pierwszej i drugiej instancji oraz do spraw rozpoznawanych w drugiej instancji przeciwko nieletnim o popełnienie czynu karalnego, jeżeli wobec nieletniego zastosowano środek poprawczy lub gdy środek odwoławczy zawiera wniosek o orzeczenie środka poprawczego,

  3)   penitencjarny i nadzoru nad wykonywaniem orzeczeń karnych - do spraw penitencjarnych i nadzoru nad sądowym postępowaniem wykonawczym w sprawach z zakresu prawa karnego,

  4)   pracy (sąd pracy) - do spraw z zakresu prawa pracy oraz wydział ubezpieczeń społecznych (sąd ubezpieczeń społecznych) - do spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych,

  5)   gospodarczy (sąd gospodarczy) - do spraw gospodarczych.

§ 2. W sądzie okręgowym, w którym wpływ spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych jest niewielki, zamiast odrębnych wydziałów pracy i ubezpieczeń społecznych tworzy się wydział pracy i ubezpieczeń społecznych (sąd pracy i ubezpieczeń społecznych).

§ 3. Do orzekania w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w § 1 pkt 4 oraz w § 2, wyznacza się sędziów i ławników wykazujących szczególną znajomość problematyki spraw pracowniczych oraz celów ubezpieczenia i potrzeb osób ubezpieczonych.

§ 4. Do orzekania w jednostkach, o których mowa w § 1 pkt 5, wyznacza się sędziów wykazujących się szczególną znajomością problematyki gospodarczej.

§ 5. W Sądzie Okręgowym w Warszawie działają ponadto jako wydziały:

  1)   odrębna jednostka organizacyjna do spraw z zakresu ochrony konkurencji, regulacji energetyki, telekomunikacji i transportu kolejowego (sąd antymonopolowy),

  2)   odrębna jednostka organizacyjna do spraw rejestrowych powierzonych temu sądowi na podstawie odrębnych przepisów.

art. 43

1. ROKI SĄDOWE- Minister Sprawiedliwości może zarządzić odbywanie stałych posiedzeń sądu w określonej miejscowości i określonych dniach

2. SESJE WYJAZDOWE- sąd może pełnić swoje czynności poza swoją siedzibą np. przeprowadza rozprawę poza budynkiem sądu. Przyczyny:

   + nastąpi w ten sposób znaczne zmniejszenie kosztów

   + wymaga tego dobro wymiaru sprawiediwości- bardzej chodzi o względy wycchowawcze i prewencyjne np. w danym środowisku, gdzie zostało popełnione przestępstwo

   TRYB POWOŁYWANIA SĘDZIÓW SĄDÓW POWSZECHNYCH

   Konstytucja- sędziowie są powoływani przez Prezydenta na wniosek KRS na czas nieoznaczony