LEKI STOSOWANE W CHOROBACH UKŁADU POKARMOWEGO.

LEKI WPŁYWAJĄCE NA WYDZIELANIE SOKU ŻOŁĄDKOWEGO:

LEKI P/HISTAMINOWE:

Działanie:

• Działają antagonistycznie na receptory histaminowe H
  ,

• Hamują wzglednie wybiórczo wydzielanie soku żołądkowego (kwasu solnego, pepsyny),

• Działają leczniczo w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy,

Preparaty:

1. Cymetydyna i Cymetidinum (Altramet, Histodil, Tagamed) - tabl., 0,2, 0,4, 0,8 g oraz amp., 0,2 g/ 2 ml, stosuje się doustnie co 8 godz.,

2. Ranitydyna, Ranigast (Apo - Ranitydyne 150,-300, Gastoren, Histac, Noro - Ranitidine, Zantac, Ranigosan) - tabl., amp., fiolki, stosuje się doustnie 0,15g co 12 godz. lub 0,3 raz dziennie; i.m., i.v.

3. Famotydyna, Famotidine (Fagostin 20,40, Fomogast, Ulfamid, Quamatel, Nero - Famatidine) - tabl. powlekane 0,02 i 0,04 g, w dawce jednorazowej 0,04 na noc lub 0,02 g 2 x dziennie

INHIBITORY POMPY PROTONOWEJ.

• Jest to nowa grupa leków hamujących transport czynny jonu wodorowego do światła żołądka,

• Istota ich działania polega na nieodwracalnej inaktywacji H
  / K
  - ATP - azy. W wyniku tego dochodzi do proporcjonalnego do dawki zahamowania wydzielania soku żołądkowego (głównie kwasu solnego), bez zmniejszenia wydzielania pepsyny i objętości soku żołądkowego,

Działanie niepożądane:

• Biegunka,

• Bóle i zawroty głowy,

• Nudności,

• Wzdęcia,

• Nadwrażliwość na światło słoneczne,

Preparaty:

1. Polprazol (Prazol, Ezter Losec, Ortanol) - aneprazol, kaps. 0,02 oraz amp., 0,04 g/ 10 ml stosuje się p.o. 0,02 g 1 x dz. przez 4 - 8 tyg. oraz i.v. 0,01 - 0,02 g 1 x dz.,

2. Controloc - patoprazol, tabl. 0,04 g, stosuje się doustnie 1 tabl., 1 x dz.,

3. Lanzul -lansoprazol, kaps. 0,03 g, stosuje się doustnie 1 kaps., raz na dobę (w eradykacji Helicobacter pylori 2xdz. 1 kaps., leczenie 3 składnikowe: 2 antybiotyki, klarytromycyna (Clacid - 7 dni 2 x 500 mg co 12 godz.) i amoxycyklina (Hiconcil, Duomox - 7 dni 2 x 1000 mg) + 1 lek z grupy inhibitorów pompy protonowej (Polprazol - 7 dni przedłużając do 14 dni),

ŚRODKI ZOBOJĘTNIAJĄCE KWAS SOLNY.

• Wodorowęglan sodowy - soda oczyszczona,

• Natrium bicarbonicum - proszek stosuje się doustnie 1,0 - 5,0 g,

Związki glinu:

• Alusal (Alusal S) - wodorotlenek glinu, tabl. 0,5 g oraz tabl. Do ssania 0,5 g i stosuje się p.o. 1 - 2 tabl., (2 godz. przed posiłkiem),

• Aluphos (Gelatum, Alumini phos - phorici) doustnie 1 - 2 tabl. lub 10 - 15 ml płynu między posiłkami, co 4 - 5 godz.,

• Alugastrin (Gastrinal) - węglan dwuhydroksglinowo - sodowy, zawiesina,

Związki magnezu:

• Magnosil - trójkrzemian magnezowy, tabl. 0,5 g i do ssania,

• Milk of Magnesia - wodorotlenek magnezowy, zawiesina,

Preparaty złożone:

• Alumag (Maalox, Gastromal) wodorotlenek glinu + wodorotlenek magnezu,

• Gastryn - zasadowy azotan bizmutowy + wodorowęglan sodowy + kora kruszyn,

• Malugastrin - hydroksysiarczan magnezowo - glinowy tabl. Do ssania 0,4g, stosuje się doustnie 1 - 2 tabl. 1 - 2 godz. po posiłkach,

• Rennie - papaina + węglan magnezowy,

Środki przeczyszczające:

• Są to środki powodujące wzmożenie czynności motorycznej jelit i wydalanie treści pokarmowej z jelit,

• Istotą ich działania jest wzmożenie śródściennych odruchów motorycznych i ułatwienie przesuwania się treści pokarmowej,

• Mogą one działać na drodze fizycznej lub chemicznej,

Mechanizm fizyczny:

• Zwiększenie przenikania wody ze ścian jelit do ich światła (prąd płynu hamuje również wchłanianie wody z treści jelitowej), co powoduje:

• Zwiększenie objętości i rozwodnienie treści jelitowej,

• Rozciąganie ścian jelit i wyzwolenie odruchów perystaltycznych,

• Wypróżnienie,

Osmotyczne środki przeczyszczające:

• Solne środki przeczyszczające:

• Magnesium sulfuricum - siarczan magnezowy (sól gonka) 0,5 - 1 łyżka stołowa na szklankę ciepłej wody,

• Enema - jednozasadowy fosforan sodowy + dwuzasadowy fosforan sodowy, wlewka doodbytnicza 150 ml,

• Forlax - preparat zawierający glikol polietylenowy, stosuje się 1 - 2 saszetki rozpuszczane w szklance wody,

Laktuloza:

• Lactulosum (Duphalac) - syrop 2,5 g/ 5 ml i 10,0 g/ 5 ml, stosuje się doustnie 15 ml, co 8 godz. lub 20 - 40 ml jednorazowo,

• Zwiększające objętość treści jelitowej przez pęczniejące w świetle jelit roślinne śluzy podawane w postaci proszków lub galaretek:

• Pobudzenie perystaltyki,

• Wypróżnienie,

Środki pęczniejące:

• Neonormacol - granulat zawierający agar, korę kruszyny, korzeń selera, wyciąg z suchego selera

• Rozwodnienie i rozluźnienie mas kałowych przez związki o właściwościach emulgujących i zmniejszających napięcie powierzchniowe:

• Przyspieszone i ułatwione wypróżnienie,

Środki rozluźniające:

• Laxopol(Laxol, Dispolaxen) - 0,5 % płyn do wlewek, syrop i płyn, tabl. powlekane, czopki 0,1 g, stosuje się doustnie 0,05 - 0,25 g 1 x dz., doodbytniczo 1 czopek,

• Zahamowanie mechaniczne wchłaniania i zagęszczania treści pokarmowej + zwiększenie poślizgu mas kałowych powoduje pobudzenie perystaltyki i wypróżnienie,

Środki poślizgowe:

• Parafina ciekła,

Mechanizm chemiczny:

• Środki przeczyszczające, drażniące błonę jelita cienkiego -

• Olej rycynowy:

• Oleum Ricini - stosowany doustnie łyżkami (1 - 2 łyżki), poza tym w postaci emulsji lub w kapsułkach żelatynowych,

• Środki przeczyszczające drażniące błonę jelita grubego:

• Kłącze rzewienia

• Tabuletiac Rhei - korzeń rzewienia,

• Alona:

• Alax - alona + wyciąg suchy z rzewienia + wyciąg suchy z wilczej jagody + sproszkowany korzeń lukrecji, draż., stosuje się doustnie 1 - 3 draż., przed snem,

• Kora kruszyny:

• Altra - wyciąg z kory + wyciąg z drożdży, draż., stosuje się doustnie 1 - 3 draż., na noc

• Senes:

• Xenna - tabletki i płyn,

• Regulax,

• Pochodne oksyfenylometanu:

• Bisacodyl - bisakody, draż. 0,005 g i czopki 0,01 g, stosuje się doustnie,

• Glicerol:

• Czopki glicerynowe - czopki, stosuje się doodbytniczo 1 - 2 czopki na noc,

Leki p/biegunkowe (zapierające):

• Powodują zahamowanie ruchów perystaltycznych jelit i przedłużenie czasu przebywania w nich treści pokarmowej,

• W leczeniu biegunki staramy się przede wszystkim usunąć jej przyczynę,

• Obecnie uważa się jednak, że w biegunkach podstawowe znaczenie ma nawadnianie i uzupełnianie utraconych elektrolitów,

LEKI P/ZAPALNE.

Środki osłaniające:

• Środki adsorpcyjne:

• Carbo medicinalis (Nocit) węgiel aktywowany - kaps., 0,2 g, stosuje się doustnie 2 - 5 tabl. lub kaps., co 8 godz. (tabl. należy rozkruszyć przed połknięciem) (w przypadku zatruć płukanie żołądka),

• Smecta - saszetki, stosuje się doustnie 3 x dz., 1 saszetkę,

• Środki ściągające:

• Tanina,

• Taninum albuminatum - połączenie taniny z białkiem, p.o., przed jedzeniem,

• Sole bizmutu,

• Bismutannal - zasadowy azotan bizmutawy + białczan taniny + suchy wyciąg,

Leki parasympatykolityczne - leki porażające nerw X (atropina i jej preparaty) hamują wzmożone ruchy perystaltyczne jelit i działają zapierająco.

LEKI MIOLITYCZNE.

Loperamid (Imodium, Dissenten) - tabl. 0,002 g i syrop 0,001 g/ 5 ml stosuje się doustnie: początkowo 0,004g, a następnie po każdym płynnym stolcu 0,002 g do dawki 0,016 g/ dobę - jako dawkę podtrzymującą stosuje się 0,002 - 0,012 g/dobę,

Doustne leki nawadniające:

• Gastrolit - tabl. i proszek, podaje się zgodnie z wyliczonym zapotrzebowaniem,

• Saltorat - saszetki, stosuje się doustnie po rozpuszczeniu 1 saszetki w 200 ml wody,

Leki p/wymiotne:

• Jeżeli wymioty nie są odruchem obronnym (jak wymioty po przejedzeniu) należy je zwalczać i hamować,

• Najbardziej właściwe i skuteczne jest usuwanie bodźców wyzwalających odruch wymiotny np. podanie leków spazmolitycznych w kolkach, podawanie środków adsorpcyjnych, osłaniających i znieczulających miejscowo w wymiotach żołądkowych spowodowanych np.: zapaleniem błony śluzowej żołądka,

Metoklopramid:

• Działa silnie p/wymiotnie poprzez hamowanie chemoreceptywnej okolicy ośrodka wymiotnego oraz poprzez wzmożenie napięcia zwieracza wpustu.

• Metoclopramidum - stosuje się doustnie w tabl. 0,01 g, co 6 - 8 godz., w amp., 0,01 g/ 2 ml i.m. lub i.v. dożylnie 1 amp.,

Antagoniści receptorów serotoninowych:

• Zofran - ondansetron, tabl. 0,004, 0,008 g, amp., stosuje się doustnie lub i.v. przed radio - i chemoterapią,

• Navoban - tropisetron, kaps. 0,005 g oraz amp. 0,005 g/ 5 ml, stosuje się go w 6 - dniowych cyklach, pierwszego dnia przed rozpoczęciem chemioterapii i.v. 0,005 g, następnie doustnie,

Leki regulujące motorykę przewodu pokarmowego - leki tej grupy stosowane są przede wszystkim w zaburzeniach funkcjonowania przewodu pokarmowego (kolki, wzdęcia, biegunki, zaparcia, nudności, wymioty, „zarzucania”- refluksy):

• Cyzapryd:

• Coordinax - tabl., 0,005 i 0,01 g, zawiesina 0,001 g/ 4 ml, stosuje się doustnie 0,005 - 0,01 g 3 - 4 x dz., 15 min., przed posiłkiem (dzieci 0,2 mg/kg m.c. 3 - 4 x dz.), czkawka

• Trymebutyna:

• Debridat - stosuje się doustnie, co 8 godz. 0,1 g, doodbytniczo 0,1 - 0,2 g oraz i.m. lub i.v. 0,05 g,

• Dimetykon:

• Esputicon - dimetykon, granulat 3,0 g/ 100 ml, kaps., krople, tabl. do rozgryzania, p.o. 1 - 3 łyżeczek do herbaty

• Espumisan - 40 emulsja - simetykon, kaps., tabl., 0,04 g oraz emulsja 0,04 g/ 5 ml, stosuje się doustnie 3 - 6 kaps. (tabl.) lub 15 - 30 ml emulsji/dobę

Leki ochraniające komórkę wątrobową:

• Tymonacyk:

• Heparegen - tabl., p.o. (przed posiłkami),

• Sylimaryna:

• Sylimarol - draż., zawiesina, p.o., co 8 godz.,

• Ornityna:

• Hepatil - ornityna, granulat 3,0g, saszetka, tabl., amp., stosuje się doustnie 1 - 2 x dz., i.v. 1,0-3,0 g/dobę,

• Hepa - Merz - tabl. zawierające 150 mg
  - asparaginianu,
  - ornityny, 75 - 94 mg pankreatyny, 3000 j.m.,

1

---