Edward E. Evans - Pritchard
Czarownictwo jako wyjaśnienie nieszczęśliwych zdarzeń
Dla Azande czarownicy jako tacy nie istnieją, istnieje za to `czarownictwo` -> źródło ich filozofii naturalnej
Wyjaśnia ono związki między ludźmi a nieszczęśliwymi wydarzeniami
Wierzenia obejmują system wartości regulujących zachowanie ludzi
Czarownictwo jako zjawisko jest wszechobecne, odgrywa role w każdej czynności
Nie istnieje limit nieszczęść, mogą one nadejść zawsze i wszędzie
Czarownictwo NIE może być traktowane jako wyjaśnienie nieszczęść, gdy ich powodem jest złamanie tabu, zasad moralnych lub zwykła nieumiejętność
Sposób mówienia o czarownictwie: to żadna tajemnica, nic z tajemniczości, nie wiąże się z lękiem, czarownictwo zdarza się codziennie, jest banalne i zwykłe, przewidywalne, powiązane natomiast ze złością
Każdy może być czarownikiem
Azande nie próbują tłumaczyć zaistnienia zjawiska jedynie przyczynami mistycznymi (przypadek chłopca i jego skaleczonej nogi, nikt nie neguje, że zwalony pieniek, o który się potknął, jest dziełem natury ale zakażona rana to już rola czarownika)
Przypadek zawalonego spichlerze: codziennie ludzie chowają się w spichlerzu, dlaczego zawalił się właśnie teraz?
Przypadek wisielca- wg Azande, taka jest natura ludzka, ktoś wisielca bardzo nienawidził i go zaczarował (bo każdy kłóci się z braćmi, ale żeby się powiesić trzeba być zaczarowanym)
Czarownictwo wyjaśnia dlaczego wydarzenia przynoszą szkodę, nie wyjaśnia jednak ich przebiegu
Czarownictwo dotyczy danej osoby i jej osobnego przypadku, właśnie teraz, właśnie tu. (dla jednego pole jest dobre, drugi musi poczekać 2 tygodnie zanim zacznie siać, bo ktoś nad nim czarował)
Wiara w czarownictwo nie wykluczy empirii
Azande ograniczają cały łańcuch wydarzeń i wybierają przyczynę zdarzenia społecznie najważniejszą
Czarownictwo to fakt społeczny, wśród wielu przyczyn nieszczęścia, ta jedna zostaje zawsze wyróżniona, jest decydującym czynnikiem ideologicznym
Wiara w śmierć naturalna i czarownictwo nie wykluczają się a uzupełniają
Czarownictwo nakłada się na inne przyczyny i nadaje wydarzeniom społecznym ich wartość moralną
Mistycyzm/naturalizm- UMBAGA- 2 włócznie (metafora dwutorowej wiary Azande, np. słoń zabił człowieka-to słoń go podeptał ale żeby to zrobić, słoń został zaczarowany)
Czarownictwo nie powoduje, ze człowiek kłamie lub cudzołoży (zasada złamania tabu, nie podlega ona ocenie przez pryzmat czarownictwa)
Stosunek do dzieci- dzieci są głupie i nieuważne, ich nieszczęśliwe wydarzenia są tłumaczone bardziej przez nieuwagę niż przez czarownictwo
Jeżeli powodzenie zadania zależy od umiejętności i przestrzegania zasad, mimo to cos nie udaje, to znaczy ze można odrzucić zasadę niedbalstwa i jednoznacznie stwierdzić o czarownictwie.
Czarownictwo nie jest uzasadnieniem idealnym, nie można cały czas przypisywać swoje niepowodzenia czarownikom bo inaczej w niczym nie dojdziemy do perfekcji.
Wierzenia opisują realnie nie abstrakcyjnie, choć nie są pewni co do kształtu tychże, nie pojeli dokładnej istoty czarownictwa, nie są pewni jak wygląda dokładnie metoda czarownictwa lub jego pełne efekty