WARIANT PORÓWNAWCZY USTALANIA WYNIKU FINANSOWEGO

1. Wszystkie koszty rodzajowe poniesione zostają przeksięgowane na wynik. Nie stosujemy przy tym konta 490 ani rozliczeń m/o kosztów

1

nie ma 490 i r m/o kosztów

2. Stosujemy 490

2

Koszty wg rodzaju i 490 nie powinny wykazywać salda

3. Stosujemy 490 i rozliczenie m/o kosztów

Konto 490 służy do wykazywania zmiany stanu produktów spowodowanej z nierozliczonych rozliczeń m/o

3a

3b

Koszty rodzajowe w metodzie porównawczego ustalania wyniku przy stosowaniu konta 490 są korygowane o tzw. zmianę stanu produktów, która jest naliczana na koncie 490. Wartościowa zmiana stanu jest równa saldu konta Wyroby gotowe, produkcja niezakończona na koncie Koszty działalności podstawowej oraz Rozliczenia m/o kosztów czynnym z +, biernym z -.

Jak powstaje zmiana stanu: na 490 po str. Ma wykazujemy sumę kosztów wg rodzaju, na str. Wn tego konta przeksięgowujemy:

- koszty sprzedanych produktów, koszty zarządu, koszty sprzedaży i ewentualnie koszty handlowe.

Ustalana różnica jako zmiana stanu zostaje przeksięgowana na Wynik finansowy na str. Przychodową czyli Ma z odpowiednim znakiem + lub -.

FRAGMENT RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT WEDŁUG WARIANTU PORÓWNAWCZEGO:

A) Przychody ze sprzedaży i zrównane z nimi

I Przychody netto ze sprzedaży produktów, usług, towarów i materiałów

II Zmiana stanu produktów +/-

III Koszty wytworzenia świadczeń na własne potrzeby jednostki

B) Koszty działalności operacyjnej (wg rodzajów)

C) Wynik na sprzedaży

4

Na własne potrzeby - w metodzie porównawczej

KOSZTY OBROTÓW WEWNĘTRZNYCH I OBROTY WEWNĘTRZNE

Na tych kontach księgujemy wtedy, gdy jednostka ustala wynik finansowy wyłącznie metodą porównawczą. Zapisy na tych kontach są wtedy, gdy wydajemy na własne potrzeby wyroby gotowe np. Wyroby stają się materiałami, środkami trwałymi, towarami w przykładach własnego handlu, środkami trwałymi w budowie. Księgujemy tu także wtedy, gdy następuje strata wyrobów z przyczyn losowych, mamy niedobory i nadwyżki wyrobów, a także wydajemy wyroby na potrzeby działalności pomocniczej.

5

Koszt obrotów wewnętrznych zostaje przeksięgowany na str. Wn 490 i kształtuje on zmianę stanu produktów natomiast obroty wewnętrzne są przeksięgowane na Wynik finansowy po str. Ma.

EWIDENCJA NADWYŻEK W WARIANCIE PORÓWNAWCZYM

Ujawniono nadwyżkę wyrobów na wartość 6000

6

Ujawniono niedobór na wartość 2000

7

RACHUNEK KALKULACYJNY KOSZTÓW

Kalkulacja jest to ogół czynności zmierzających do ustalenia kosztu jednostkowego wyrobu gotowego i produktu niezakończonego. Ogólnie kalkulacje dzielimy na:

- podziałowe

- doliczeniowe

Na koszt wytworzenia wyrobu składają się następujące pozycje:

- materiały bezpośrednie

- płace bezpośrednie

- inne koszty bezpośrednie

- koszty wydziałowe stałe i zmienne (ale tak wyceniamy tylko wyroby gotowe)

Produkcję niezakończoną wycenia się wg:

1. kosztu wytworzenia

2. tylko w wysokości materiałów bezpośrednich tzw. Wsadu materiałowego

3. w wysokości kosztów bezpośrednich

4. lub można jej nie wyceniać w ogóle

PNZ można wycenić wg. Kosztu planowanego

KALKULACJE

PODZIAŁOWE DOLICZENIOWE

- prosta - asortymentowa

- fifo - zleceniowa

- średnioważona (kosztu przeciętnego) - ABC czyli rachunek kosztów działań

- odjemna

- ze współczynnikami

- fazowa

a) bezpółfabrykatowa

b) półfabrykatowa

KALKULACJA PODZIAŁOWA PROSTA

Stosowana jest w tych podmiotach, które mają nieskomplikowaną produkcję lub świadczą proste usługi. Produkt jest masowy a przykłady tych jednostek to: cementownie, gazownie, elektrownie, cegielnie, wytwórnie wód mineralnych.

Ta kalkulacja może wystąpić w 2 wariantach:

1. bez produkcji nie zakończonej na koniec okresu

2. z produkcją niezakończoną na koniec okresu

W 1 przypadku dzielimy wszystkie koszty przez ilość sztuk uzupełniając koszt jednostkowy wyrobu gotowego

kjWG = koszty bezpośrednie + pośrednie wydziałowe/ ilość sztuk

Ad. 2 Produkcję niezakończoną przelicza się na umowne całe wyroby gotowe - z punktu widzenia % poniesionych na jej wytworzenie kosztów. Np. Produkcja niezakończona wynosi 100 szt i jest przerobiona w 50% z punktu widzenia poniesionych kosztów. Czyli 100 * 50% = 50 szt wyrobów gotowych.

Te sztuki wyrobów gotowych (50) dolicza się do całych sztuk wyrobów gotowych a koszty dzieli się przez tę sumę. Np. Poniesiono koszty w wartości 20000 zł. Wyprodukowano 10 szt wyrobów gotowych oraz 100 szt produktów niezakończonych przerobionych w 10%. Oblicz koszt jednostkowy WG i kjPNZ

KOSZTY	ILOŚĆ SZT	kjWG	kjPNZ
20000	20	1000	1000 * 10% = 100

10 szt + 100 szt * 10% = 20 szt

Jeżeli materiały bezpośrednie są wydawane do produkcji od razu z chwilą jej rozpoczęcia to:

1. W pozycji materiały bezpośrednie wykazujemy ilość sztuk w jednostkach naturalnych (produkcji niezakończonej nie przelicza się na zakończoną) Uwaga w innych pozycjach alkulacyjnych kosztów produkcję niezakończoną się przelicza.

2. Koszt jednostkowy wyrobu gotowego czyli WG i PNZ w ... pozycji kalkulacyjnej materiały bezpośrednie jest taki sam czyli równa się sobie.

Wykonano 150 szt WG, które przyjęto do magazynu oraz 50 szt PNZ przerobionych w 20%. Materiały są wydawane do produkcji od razu z chwilą jej rozpoczęcia.

materiały bezpośrednie 2400

płace bezpośrednie 1200

koszty wydziałowe 4400

Obliczamy koszt jednostkowy WG i PNZ

Pozycja kolumny	Kosztyw pln	Ilość szt	kjWG	kjPNZ
Materiały bezpośrednie	2400	jn 200	12 =	12
Płace bezpośrednie	1200	160 jp	7,5	7,5*20%=1,5
Koszty wydziałowe	4400	160 jp	27,5	27,5*20%=5,5
Koszt wytworzenia	8000	x	47	19

KjWG = 47 zł kjPNZ = 19 zł NA EGZAMIN!!!

METODA KOSZTU PRZECIĘTNEGO CZYLI METODA ŚREDNIOWAŻONA

Stosowana, gdy produkcja niezakończona występuje na początek i na koniec miesiąca.

Obliczając koszt jednostkowy WG i PNZ należy sumować koszty 2 okresów a ilość sztuk obliczyć biorąc pod uwagę tylko WG w magazynie i PNZ na koniec.

Np. Założenie: Materiały są wydawane do produkcji od razu. W grudniu zarejestrowano dane: produkcja w toku na początek grudnia 3000 szt przerobionych w 30%

W grudniu oddano do magazynu 9000 szt wyrobów gotowych. Na koniec grudnia produkcja niezakończona wyniosła 5000 szt przerobionych w 70%.

Koszty w listopadzie:

- materiały 30000 zł

- koszty przerobu 18000 zł

Koszty grudnia:

- materiały 154000 zł

- koszty przerobu 275000 zł (koszty przerobu = robocizna + koszty wydziałowe)

Pozycja kolumny	Koszty 2 okresów	Ilość szt	kjWG	kjPNZ
Materiały bezpośrednie	184000	jn 14000	13,14 =	13,14
Koszty przerobu	293000	jp 12500	23,44	23,44*70%=16,41
Koszt wytworzenia	377000	x	36,58	29,55

---