Charakterystyka adolescencji Okres dorastania, między dzieciństwem a dorosłością, przypadający między 11-12 a 17-21 rokiem życia, charakteryzujący się nasilonymi zmianami fizycznymi i psychologicznymi, które mają charakter dynamicznego procesu, uwarunkowanego w dużym stopniu sytuacją socjokulturową i ekonomiczną. Czas trwania "trudnego okresu" zależy również od płci i indywidualnych cech jednostki, a także od warunków środowiskowych. W okresie tym pojawia się lub uaktywnia popęd płciowy oraz szereg nowych zainteresowań (społecznych, zawodowych). Przede wszystkim jest to jednak okres odkrywania własnych potencjałów i kierunków rozwoju, kształtowania własnego ego, systemu wartości i światopoglądu wraz z nieodpartą potrzebą osiągnięcia subiektywnie rozumianej wolności i autonomii, niekiedy błędnie (aż do przypadków patologicznych) realizowanej przez odrzucanie i negowanie autorytetów i związanych z nimi instytucji. Pojawia się w tym okresie wiele zaburzeń emocjonalnych, m.in.: wybuchowość, wahania nastroju, niekiedy myśli samobójcze, częste zachowanie agresywne, nasilone zwłaszcza w sytuacjach grupowych (subkultura). Okres ten charakteryzuje ponadto łatwość ulegania wpływom, także negatywnym, oraz nasilone tendencje do uzależnień. dokonuje się przeobrażenie dziecka w osobnika dorosłego. Zachodzą zmiany fizyczne i psychiczne. Poza dorastaniem fizjologicznym, którego końcowym etapem jest możność wydania na świat potomstwa, dużą rolę odgrywa dorastanie społeczne. Polega ono na rozwoju świadomości społecznej oraz na przygotowaniu się do określonej roli społecznej i podejmowaniu odpowiedzialnych zadań społecznych. Zwraca się też uwagę na dorastanie umysłowe, gdy wzrasta efektywność uczenia się oraz zdolność rozwiązywania teoretycznych i praktycznych problemów. Dojrzewanie emocjonalne polega a tym, że pobudliwość i niestałość emocjonalna ustępują miejsca stałości i równowadze. Za centralne zjawisko okresu dojrzewania uważa się rozwój płciowy.
Wzmożona emocjonalność - „okres burzy i naporów”. Zachodzi sporo zmian, które dają dość specyficzne cechy adolescencji. Natężenie procesów emocjonalnych wzmaga się.
Łatwość przechodzenia (oscylacji) między emocjami krańcowymi np.: od mił9ości do nienawiści, od smutku do radości, itp.
Ruchliwość procesów emocjonalnych - zmienność, nietrwałość, szybkość. Stany emocjonalne nie trwają długo i szybko się zmieniają
Najczęściej powtarzające się objawy wzmożonej emocjonalności to:
1.wzmożona pobudliwość i towarzysząca jej drażliwość; reakcje nieproporcjonalne do wywołujących je bodźców;
2.ruchliwość i żywość ucznia; popadanie w stany emocjonalnie końcowe;
3.chwiejność uczuć; biegunowe przeciwstawne skłonności i upodobania;
4.egzaltacja uczuciowa, przesadne wyrażanie uczuć negatywnych i pozytywnych;
5.bezwartościowość uczuć - tzn. doznawane uczucia radości lub smutku nie wiążą się z określonym bodźcem