Finanse publiczne (wg. Owsiaka) zajmują się funduszami, które tworzą i rozdysponowują władze publiczne. Nauka ta obejmuje gospodarkę publicznymi środkami pieniężnymi oraz ich treść ekonomiczną, polityczną i społeczną. Nauka o finansach publicznych zajmuje się związkami przyczynowo skutkowymi pomiędzy procesami gromadzenia i wydatkowania publicznych zasobów pieniężnych a procesami gospodarczymi, politycznymi a społecznymi.

Dochody bezzwrotne to:

• cło

• podatek

• dywidenda

• opłata budżetowa.

Dochody zwrotne dzielimy na:

• krajowe:

• kredyty banku centralnego

• obligacje rządowe

• bony skarbowe

• zagraniczne

• dochody międzypaństwowe uzyskane od międzynarodowych korporacji finansowych

• emisje papierów wartościowych na rynkach zagranicznych.

Charakterystyka ogólna finansów publicznych.
Nazwa finansów pochodzi od (łac., Finire).
Rzymianie starożytni przyjęli zasadę, że każde działanie np. praca, wojna musiało przynosić pieniądze (tzw. finalizowanie) a jeżeli nawet nie mogło ich przynosić to poprzez pieniądze można je było realizować.
Z czasem pojęciem tym objęto wszystkie operacje finansowe dochodzące do skutku za pomocą pieniądza. Natomiast słowo publiczne znaczy tyle, co powszechnie przeznaczone dla ogółu.
Pojęcie finansów publicznych możemy używać w dwóch pojęciach.
1. W aspekcie prawnym finansami publicznymi nazywamy środki pieniężne będące w dyspozycji organów państwa i samorządu terytorialnego, czyli podmiotów publicznych będących w legalnym, czyli określonym prawnie obiegu.
2. W aspekcie politycznym finansów publicznych to zasoby, które umożliwiają państwu realizację stosowanie władczych form działania politycznego. Finanse publiczne obejmują następujące problemy:
• Zapotrzebowanie władz publicznych na środki finansowe.
• Badanie sposobów zaspokajania popytu władz publicznych na środki finansowe.
• Określanie skutków kształtowania popytu przez środki publiczne i ich wpływu na przebieg procesów gospodarczych i społecznych.
• Określanie udziału środków publicznych w finansowaniu poszczególnych dziedzin rozwoju społeczno - gospodarczego i zaspokajania potrzeb społecznych (publicznych).
• Badanie efektywności planowania i wydatkowania środków publicznych.
Z powyższego wynika, że nauka o finansach publicznych zajmuje się badaniem zjawisk zgromadzania i wydatkowania pieniędzy publicznych przez podmioty publiczne na publiczne cele.

Finanse publiczne obejmują obok środków budżetu państwa (centralnego) i budżetów samorządowych, wszystkie nietypowe środki finansowe, które pozwalają państwu na realizację jego podstawowych zadań

Istota i pojęcie finansów publicznych
Fin. Publiczne obejmują zasoby pieniężne, zwłaszcza fundusz zwany budżetem i fundusz gromadzenia i rozdzielania przez państwo poza budżetem, fundusze samorządu terytorialnego, gosp. i zawodowego oraz zasoby pieniężne. Podmiotami dysponującymi tymi zasobami są m.in. parlament, rząd i jego organy centralne, związki samorządu terytorialnego, gosp. zawodowego, zarządy fundacji.
Fin. Publiczne związane są z realizacją interesu publicznego w odróżnieniu od finansów prywatnych służących gromadzeniu dochodów i realizacji zysków indywidualnych. Dochody publiczne pochodzą w znacznej mierze z danin publicznych (podatków, opłat, składek itp.). Charakteryzuje je przymusowość, nieekwiwalętność, , specyfiką wydatków jest dominacja płatności o charakterze transferów nad wydatkami ekwiwalętnymi co również odróżnia je od finansów prywatnych. W budżecie określa się zestawienie przewidywanych dochodów i wydatków podlegających akceptacji przez parlament.

1. Jakie elementy wchodzą w skład finansów publicznych

Istota finnsów publicznych

Z wyjaśnieniem definicji finansów publicznych są pewne trudności. Trudności te są zresztą pochodną trudności występujących przy definiowaniu nauki finansów, a przymiotnik „publiczne” wcale nie ułatwia zadania. Należy zresztą zauważyć, że charakter tej definicji nauki o finansach publicznych jest zdeterminowany-co zrozumiałe- rodzajem dyscypliny, w ramach której jest ona formułowana. Inaczej rozłożone są akcenty w definicjach ekonomicznych, a inaczej np. w definicjach prawniczych.

Warto także zauważyć, że podejście do poszczególnych dyscyplin wiedzy ewoluowało wraz z upływem czasu. Nie inaczej było z pojmowaniem istoty finansów publicznych. Rozumienie finansów publicznych jako dyscypliny ściśle związanej z ekonomia, zdeterminowane było -w znacznym stopniu- z paradygmatami klasycznej i neoklasycznej ekonomii, a nawet- chociaż w mniejszym stopniu- ekonomii keynesowskiej. W takim ujęciu finanse publiczne widziane były głównie przez pryzmat skutków, jakie dla sytuacji i zachowań mikropodmiotów (przedsiębiorstw i gospodarstw domowych) mają podatki i inne instrumenty fiskalne. Podejście takie jest w pełni zasadne, gdyż w klasycznej i neoklasycznej ekonomii centralnym obiektem obserwacji jest właśnie mikropodmiot. Podatki są traktowane jako czynniki zewnętrzne, które i przedsiębiorca i gospodarstwo domowe musi uwzględnić w swoich decyzjach jako dane. W tradycyjnym ujęciu finansów publicznych rozważano zachowania indywidualne w sferze prywatnej . Nie rozpatrywano natomiast w sposób dostateczny zachowań w sferze publicznej. Podejście takie było do pewnego stopnia usprawiedliwione tym, że zadania państwa ograniczały się do wąsko rozumianych funkcji publicznych. Podatki traktowane były więc jako zło konieczne, będące cena za pilnowanie porządku i ochronę ustroju. Jednak wraz z upływem czasu państwo-pod wpływem różnych czynników- zgłaszało coraz większe zapotrzebowanie na dochody, co w coraz większym stopniu zmuszało do sięgania do podatków (dochodów innych podmiotów). Fakt ten stał się wyzwaniem poznawczym i aplikacyjnym finansów publicznych. Zajmowanie się tylko skutkami decyzji podejmowanych w ramach polityki fiskalnej dla mikropodmiotów było już zdecydowanie niewystarczające.

W poszukiwaniu definicji nauki o finansach publicznych wielce przydatne jest kryterium własności. Według niego działalność gospodarcza i społeczną dzieli się na prywatną i publiczną. Ze względów organizacyjnych, statystycznych, analitycznych wyróżnia się odpowiednio: sektor prywatny i sektor blizny. Zastosowanie kryterium własności pozwala stwierdzić, że przedmiotem nauki o finansach publicznych SA zjawiska oraz procesy związane z powstawaniem i rozdysponowaniem pieniężnych środków publicznych zapewniających funkcjonowanie sektora publicznego.

Takie podejście do przedmiotu nauki o finansach choć wielce przydatne jest jednak niewystarczające do uzyskania odpowiedzi na pytanie jakimi konkretnymi zjawiskami zajmuje się ta dziedzina wiedzy.

W szczególności przedstawiona wyżej definicja nauki o finansach publicznych ma podstawową wadę: sprowadza jej przedmiot wyłącznie do nauki o gospodarowaniu pieniężnymi środkami publicznymi. Podejście takie było typowe dla klasycznej ekonomii . Akceptują zatem pogląd, że nauka o finansach publicznych zajmuje się funduszami, które tworzą i którymi dysponują władze publiczne( zwłaszcza takimi funduszami jak: budżet państwa, budżety samorządowe, publiczne fundusze ubezpieczeniowe) chcę podkreślić, że przedmiotem zainteresowania tej dyscypliny wiedzy-w jej nowoczesnym ujęciu- jest nie tylko zewnętrzna pieniężna forma funduszy publicznych, lecz także ich treść ekonomiczna, społeczna, polityczna itp.

Nauka o finansach bada zatem zarówno przyczyny, dla których tworzy się fundusze publiczne, jak też różnorodne skutki, jakie wywołuje tworzenie funduszy publicznych.

Trzeba też stwierdzić, że klasyczna nauka o finansach publicznych(nauka skarbowości) bada zjawiska i procesy związane z tworzeniem funduszy publicznych, w szczególności takich jak: budżet państwa, budżety samorządowe, fundusze ubezpieczeń społecznych, inne fundusze publiczne. Wyniki badań i analiz prowadzonch przez naukę o finansach publicznych maja podstawowe znaczenie dla funkcjonowania społeczeństwa, gospodarki i państwa. Są wykorzystywane w polityce społecznej i polityce ekonomicznej 9interwencjonizm). Dociekania nauki o finansach publicznych przyczyniają się również do doskonalenia demokratycznego systemu politycznego. Z powyższej definicji wynika, ze finanse publiczne są przedmiotem zainteresowania różnych nauk społecznych., inaczej mają charakter interdyscyplinarny.

Wynika to z cech zjawisk i procesów występujących w ramach finansów publicznych

---