Wykład 1

Temat: Podstawy teoretyczne polityki społecznej

1. Definicja polityki społecznej

2. Zakres przedmiotowy polityki społecznej

3. Podbudowa teoretyczna

4. Uwarunkowania

1) Definicja polityki społecznej

-jako nauka

-jako polityka

Przez polityka społ. jako dyscyplinę naukowa rozumie się naukowa teorie oraz towarzyszącą jej metodologię zajmująca się zagadnieniami potrzeb materialnych i duchowych człowieka oraz grup społecznych na określonym etapie rozwoju państwa z uwzględnieniem geofizycznych i kulturowych uwarunkowań.

Praktyka polityki społ. oznacza świadomą działalność państwa, organizacji społ. i samego społeczeństwa w dziadzinie kształtowania warunków bytu i pracy zmierzających do optymalnego zaspokojenia indywidualnych i zbiorowych potrzeb.

CEL FINALNY - upowszechnienie postępu społecznego (tzw. zdobycze społeczeństwa np. kiedyś urlopy, skrócenie czasu pracy)

2) Sfery polityki społecznej

Jako nauki

-bytu

-pozamaterialne

-psychospołeczne

Jako praktyki:

-pracy

-dobrobytu

-kultury społecznej

-ładu społecznego

Dziedziny polityki społecznej:

-Polityka ludnościowa i rodzinna

-Polityka zatrudnienia

-Polityka mieszkaniowa

-Polityka zdrowotna

-Polityka oświatowa

-Polityka kulturalna

-Polityka zabezpieczenia społecznego

-Polityka zwalczania patologii społecznych itd.

3)Podbudowa teoretyczna P.S.

I. Teorie umowy społecznej

II. Teorie wykształcone na potrzeby P.S.

III. Miejsce P.S. wśród doktryn politycznych

I. Teorie umowy społecznej

1) Teorie minimalnego państwa

2) Teoria zasłony niewiedzy

3) Teorie powstania państwa

Ad 1)

-każda jednostka (człowiek) posiada naturalne prawa i obowiązki

-jeżeli prawa naturalne mają ulec zmianie to potrzebna jest na to zgoda jednostki

-jednostki zrezygnują z części praw naturalnych w imię obrony innych praw

Ad 2)

-zasłona niewiedzy powoduje, że jednostki nie są w stanie ocenić co jest dla nich korzystne

-w rezultacie skłonne są, albo zmuszane SA do opierania się na pewnych zasadach ogólnych gwarantujących uczestnictwo w korzyściach np. obowiązek kształcenia, regularne wizyty u dentysty

Ad 3)

-punktem wyjścia jest istnienie społeczeństwa pierwotnego; społeczeństwo pierwotne - żyjące w totalnej anarchii

-społeczeństwo zmuszane jest do zawarcia traktatu prowadzącego do utworzenia instytucji egzekwującej respektowane reguły.

II) naukowe teorie polityki społecznej.

1) Teoria asymetrii

2) Teoria nierówności

3) Teoria sprzeczności społecznych

4) Teorie ideologiczności i instytucyjności

5) Program naukowy polityki socjalnej

Ad 1) Kwestia społeczna wyraża się poprzez asymetria stosunków społecznych, asymetrię interesów i asymetrię sił, które te interesy chcą realizować.

Ad 2) Zorganizowane potrzeby grup społecznych mają większą szansę uwzględnienia w systemie politycznym od nawet słuszniejszych interesów jednostek.

Ad 3)

-sprzeczności pomiędzy wzrastającym dobrobytem społeczeństwa a zmniejszającym się zadowoleniem ludu

-miedzy likwidacja starego, a powstawaniem nowego ubóstwa

-miedzy zamierzeniami polityki społecznej, a rezultatem

-za coraz większą sumę pieniędzy kupuje się coraz mniej pewności i sprawiedliwości

Ad 4)Są to podstawowe przyczyny kwestii społecznych

Ideologiczność - idee i prawa wdrażane i respektowane

Instytucyjność - pewne instytucje w państwie są odpowiedzialne za problemy społeczne

Cechy instytucyjności:

-bezwładność/niereformowalność

-komplikowanie spraw prostych

-panowanie nad petentem

-nadużycia

-hipertrofia - nadmierny rozrost

Ad 5) Rady dla polityki społecznej:

-przypominać niewygodne prawdy

-przygotowywać kompromisy

-mobilizować inicjatywy obywatelskie

-racjonalizować nieracjonalne postępowanie

-ład wg skali wartości - hierarchia problemów

III. Doktryny polityczne, a polityka spoleczna

1)liberalna

2)socjalizm

3)Nauka Społeczna Kościoła Katolickiego

Ad 1) Nie występuje w czystej postaci

Wartości:

-wolność jednostki

-własność prywatna

-bogacenie się

Najlepsza moralnie jest ta działalność, która zmierza do maksymalnego zadowolenia największej liczby jednostek

PS jako oferta min strat spowodowanych protestem społeczeństwa.

Ad 2)

-społeczeństwo w warunkach równości

-człowiek jako ofiara nierówności społ. wyzysku, twardych reguł ekonomicznych

-społeczna gospodarka rynkowa

Ad 3)

-Katolicyzm Społeczny - udział księży w polityce

-Personalizm Społeczny - jednostka ważniejsza od społeczeństwa

-Encyliki Społeczne - np. Renum Nowarom, paceun In Terris, Laborem Exerceus

-Zasady nauki społecznej Kościoła:

> dobra wspolnego

> solidarności (bezinteresownie służyć bliźniemu)

> pomocniczości (tego co jednostka lub grupy społeczne mogą zrobić same, nie powinny zastępować struktury wyższego rzędu)

> uczestnictwa (aktywności w różnych strukturach społeczeństwa)

Wykład 2

Uwarunkowania polityki społecznej jako praktyki.

1. geofizyczne

2. kulturowe

3. rozwojowe

4. ekonomiczne

5. ustrojowe

6. międzynarodowe

Ad 6) impuls, który generuje kształt PS poza granicą - chęć wymuszenia pewnych standardów życiowych.

Akty prawne:

1. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka 1948 Forum ONZ

2. Międzynarodowy Pakt Praw Gosp., Społecznych i Kulturowych 1966

3. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych 1966

4. Deklaracja o Postępie Społecznym i Rozwoju 1969

5. Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności - Rada Europy 1950

6. Europejska karta Społeczna 1961

7. Karta Socjalna UE 1989

8. Karta Praw Rodziny

9. Konwencja Praw Dziecka 1959

10. Konwencja MOP - Mn Organizacja Pracy

Temat: Kategoria, wskaźniki i podmioty polityki społecznej

I. Ogólne Kategorie

II. Swoiste kategorie

III. Rola wsk. spolecznych

IV. Klasyfikacje instytucji

I. Ogólne Kategorie

1-potrzeby

2-podział

3-konsumpcja

4-dobrobyt

5-jakos zycia

6-styl życia

Ad 1) Potrzeby

a)definicja - brak, który doskwiera człowiekowi

b)klasyfikacja - podział potrzeb

c)rozpoznawanie

Ad c)

-badania statystyczne

-badania ankietowe

-badania budżetowe gospodarstw domowych

-budżet czasu wolnego

Instytucje, które zaspokajają potrzeby człowieka - infrastruktura społeczna.

Potrzeby człowieka - stan napięcia lub odczucia braku wynikającego z biologicznej i psychologicznej struktury organizmu, doświadczenia człowieka, miejsca w strukturze społecznej.

Ad 2)Podział potrzeb

-porządkowanie? poszczególnych nakładów i efektów procesu gospodarowania rożnym celom i podmiotom

-w polityce społ. podział analizowany jest z punktu widzenia jej podmiotu - człowieka, gospodarstwa domowego, rodziny

Mechanizmy podziału:

-rynkowy mechanizm

-mechanizm egalitarny - co się komu należy. po równo, sprawiedliwie

Ad 3) Konsumpcja

-bezpośredni akt spożycia

-proces złożony z działań i zachowań z zmierzających do zaspokojenia potrzeb

-trzecia faza procesu reprodukcji? społecznej (po produkcji i podziale)

Politykę społeczną interesuje w przypadku konsumpcji wolumenu, struktura, wartość użytkowa dóbr i usług, formy oraz stopień zróżnicowania dostępu do niej, a także sposoby wzbogacania modelu konsumpcji.

Ad 4) Dobrobyt

-to stopień zaspokajania potrzeb

-rodzaje: materialny, społeczny

-może być wymierny i niewymierny

-dobrobyt społ. nie jest zwykła sumą dobrobytów jednostkowych

-na jego wielkość składają się: dobra i usługi podstawowe, dobra i usługi określające jakość życia oraz dobra i usługi wysokiego poziomu konsumpcji.

(poziom zaspokajanych potrzeb/poziom generowanych potrzeb)<1

Wraz ze wzrostem dochodu ułamek się zwiększa ale nie osiąga jedności.

Ad 5) Jakość życia

-komponenty: obiektywne warunki związane z otoczeniem człowieka i subiektywne uczucia zadowolenia

-wysoki poziom dobrobytu nie przesądza o wysokiej jakości życia

Jakość życia obejmuje:

-poziom i zadowolenie z konsumpcji

-stan i jakość infrastruktury

-satysfakcja z korzystania z dóbr przyrody

-dobry stan zdrowia

-osiągnięcie dostępnych danej jednostce celów w życiu społecznym, zawodowym i rodzinnym

Ad 6)Styl życia

Pojecie to odnosi się do działań człowieka, wyborów jakich dokonuje w oparciu o tradycje, nawyki, wyuczone postawy i w oparciu o rozumna analizę postępowań.

Określają go: sposób odżywiania się, sposób podejścia do dóbr konsumpcyjnych, sposób spędzania wolnego czasu, sposób podejścia do nauki, sposób ochrony zdrowia.

II Swoiste kategorie

1- minimum socjalne

2- minimum egzystencji

3- płaca minimalna

4- zabezpieczenie społeczne

5- planowanie społeczne

6- infrastruktura społeczna

7- świadczenia społeczne

8- kwestia społeczna

9- wskaźnik społeczny

10- podmiot polityki społecznej

Ad 1) min ilość środków pieniężnych niezbędnych do zaspokojenia potrzeb i niepopadnięcie w ubóstwo.

Ad 2) To dochód, który ma zapewnić przeżycie

Ad 4) Aktywność PS w celu zabezpieczenia społeczeństwa na wypadek istotnych problemów, często niezawinionych np. system ochrony zdrowia, emerytura

Ad 5) działania PS, które wymagają uwzględnienia długiego horyzontu czasowego

Ad 6)instytucje i ich wyposażenie i kadra w zakresie

oświaty i wychowania

nauki i szkolnictwa wyższego

ochrony zdrowia

sportu, turystyki i wypoczynku

kultury

czy administracji publicznej

Ad 7)forma działalności PS składająca się z dwóch elementów:

-pieniężnych świadczeń społecznych obejmujących wypłaty dla ludzi nie stanowiących ekwiwalentu za pracę

-określona część wartości strumienia dóbr i usług, którą nabywa konsument bezpłatnie lub za częściową odpłatnością

Ad 8) to występowanie w skali regionu, kraju lub świata istotnego problemu nękającego duże grupy ludności lub który zagraża szerszym zbiorowościom, powoduje deformacje w społeczeństwie i biologicznym rozwoju społeczeństwa i w rezultacie rodzi oczekiwania na złagodzenie bądź likwidacje.

Ad 9) są to mierniki statystyczne i dane z badań socjologicznych służące opisowi i ocenie zjawisk, procesów społecznych, demograficznych i ekonomicznych związanych z poziomem i jakości życia danego społeczeństwa oraz stosowane do oceny procesów rozwoju społeczeństwa.

Rodzaje wskaźników:

1)MEW

2)Czysty dobrobyt narodowy

3)Genewska metoda liczenia poziomu życia

4)HDI

5)SPES

Ad 1)miernik dobrobytu ekon, społeczeństwa

Ad 2)porównywany z PKB

Ad 3)metoda punktowa

Ad 4)indeks rozwoju jednostki - miernik syntetyczny;

miary cząstkowe:

-długość życia

-wykształcenie

-poziom dochodu

Ad 5)system wskaźników/niemiecki

Podmioty polityki społecznej

-ludzie tworzący, kształtujący i realizujący PS

-najczęściej stosowane klasyfikacje dzielą się na krajowe, międzynarodowe, państwowe, niepaństwowe, centralne, lokalne.

-można je klasyfikować ze względu na status, płacowy?, strukturę wew., cele, środki i sposoby działania, przedmiot działania i zasady rekrutacji uczestników

Wykład 3

EKONOMICZNE UWARUNKOWANIA POLITYKI SPOŁECZNEJ

I. Kryterium efektywność, a sprawiedliwość

1) w gospodarce (k. efektywności)

-przy danych nakładach określone efekty

-powinna polegać na tym, że za rzetelna pracę otrzymam odpowiedni dochód (k. sprawiedliwości)

2) w społeczeństwie:

-efektywność - to by poniesione nakłady przyniosły jak najlepsze rozwiązania problemów społecznych, jak najniższym kosztem

-sprawiedliwość - w zależności od tego co chcemy osiągnąć, uzyskać

Współzależności społeczno-ekonomiczne

-wspólne korzenie - jest nimi ekonomia

-wspólne cele - np. ograniczenie bezrobocia, zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, ekologicznych

-wzajemne oddziaływanie - powstaje sprzężenie zwrotne; jak oddziałuje polityka gospodarcza na politykę społeczną - polityka gosp. pobudza do działań politykę społ.

-związki długo- i krótkookresowe - w krótkim czasie prymat ma polityka gospodarcza, bo działa ona w zakresie doraźności, budżet co roku, w długim okresie może więcej udowodnić polityka społ. np. wykształcenie - jeśli nie damy na edukację to w długim okresie społeczeństwo będzie niewykształcone

-odmienne punkty widzenia - dotyczą obiektu analizowania

-konkurencja o ograniczone środki

PARADOKS MARTINEZA

Ze społecznego punktu widzenia sytuacja „pełnych sklepów i pustych kieszeni” oraz „pustych sklepów i pełnych kieszeni” jest podobna.

Mówi o tym, że dla rozwiązania problemów społecznych to „ps i pk” oraz „ps i pk” to ten sam problem.

Zasoby i uprawnienia

Zasoby - to dobra i usługi oraz infrastruktura z nimi związana, służace do zaspokojenia potrzeb ludzkich.

Uprawnienia - to status, pozycja socjalna i poziom dochodów, to coś co daje nam szanse korzystania z zasobów (są to też znajomości)

Możliwości kształtowania zasobów i uprawnień:

-państwo - pośrednio wpływa na zasoby, pośrednia rola w zakresie uprawnień

-rynek - główny mechanizm generowania zasobów, pośrednio wpływa na uprawnienia

Zawodność rynku-

-rejestruje potrzeby za którymi stoi siła nabywcza

-nie zawiera mechanizmów wyrównawczych dochodów (by nie było nadmiernych dysproporcji)

-reaguje na aktualne relacje

-efekty zewntrzne

-dobra publiczne (inwestorzy nie wykazują należytego zainteresowania)

-monopolizacja

>Rynek nie ma (działań) mechanizmów wyrównawczych dochodów (pogłębia dysproporcje dochodów)

>Rynek nie przewidzi, że w przyszłości pojawi się np. wyż demograficzny

Efekty zewnętrzne - to takie efekty działalności gosp., które mogą być niekorzystne dla części społeczeństwa, np.: dziura ozonowa, rynek nie potrafi zwalczać tych negatywnych efektów

>monopoliści narzucają warunki transakcji, ceny

Ograniczenia interwencjonizmu:

-wolności gospodarcze - państwo nie powinno ich narudszać

-swobodna konkurencja

-istotne zadania gospodarcze

-wzrost ekonomiczny

Ekonomiczne formy działań:

-ubezpieczenia (państwo zachęca lub zmusza (OC) do ubezpieczenia)

-świadczenia nieskładkowe (państwo w postaci podatków / działan budżetowych zdobywa środki przeznacza część na problemy społeczne)

Ubezpieczenia nie mogą być powszechną forma w zakresie…

Wykład 4

HISTORYCZNE UWARUNKOWANIA POLITYKI SPOŁECZNEJ

Konspekt:

1) Początki polityki społecznej

2) Narodziny współczesnej polityki społecznej

3) Siły wspierające powstanie polityki

4) Etapy rozwoju na świecie

5) Początki polityki społecznej w Polsce

6) Koncepcje okresu wojny (okupacji)

7) Polityka społeczna w PRL

8) Transformacje systemowe

Ad 1)

- Poczatki PS pojawily się w starożytności

- Średniowiecze > św. Tomasz z Akwinu

- XVII w. „prawo ubogich”

- XVIII/XIX w. znaczące wynalazki - maszyna parowa, rozkwit miast

Pojawiła się wtedy wyraźna asymetria. Na rynku pracy dominowali pracodawcy - żadnych urlopów, praca bez ograniczeń i pojawiła się potrzeba zmiany tego.

Ad 3)

- postępowi przemysłowcy (nie chcieli za bardzo wykorzystywać swoich pracowników, często bankrutowali, bo byli zbyt pobłażliwi wobec pracowników)

- politycy, działacze społeczni, intelektualiści (postulowali zmiany minimalnych standardów)

- Rządy niektórych państw (2 państw)

> Szwajcaria - żeby przyjęte standardy obowiązywały we wszystkich państwach

> Niemcy - wprowadziły rozwiązania socjalne, które były później wprowadzanie, przechwytywane przez inne państwa

- Ruch robotniczy - działał na zasadzie straszaka szybko się zorganizował i parł do przodu

Ad 4)

- Do Wielkiego Kryzysu - odegrał podwójna rolę, uzmysłowił, że dotychczasowe formy działania państwa w przypadku kryzysu są niewystarczające i po drugie, że pewne formy ukazały pewną niewydolność (np. ubezpieczenia emerytalne)

- Do II wojny światowej - polityka społeczna państwa w tym okresie zanikła, stworzyła nowe koncepcje roli państwa w gospodarce

- Okres powojenny -?

- Lata 50' i 60' - okres stabilizacji, rozkwit PS w Europie Zach. odznaczał się zwiększeniem ilości form wsparcia społeczeństwa i liczby odbiorców

Przyczyny:

> państwa osiągnęły satysfakcjonujący poziom rozwoju

> impulsów dostarczała ekonomia dobrobytu

> w Europie Wsch. „straszak” - socjalizm

-Lata 70' i 80' - okres wycofywania się panstw z PS

Przyczyny:

> niedomknięty budżet - ekonomiczne

> kryzys ekonomiczno - energetyczny

> od państw realnego socjalizmu - ustrój ten ma luki i pęknięcia, ustrój niewygodny ekonomicznie

> tendencje integracyjne Europy

Ad 5)

- Instytut Gospodarstwa Społecznego

- Poglądy polityków (np. Grabski)

- Badania uczonych katolickich

- Ustawa o opiece społecznej (1923) - postępowa, chciała objąć pomocą wiele grup społecznych (sieroty, bezdomni, niepełnosprawni, kobiety w ciąży) nie miała podbudowy w finansach publicznych

Ad 6)

- Socjalistyczne

- Narodowe

- Chadeckie

- Agrarne

Poglądy nacjonalistów -postulaty:

-rodzinny system wynagrodzeń

-zmiany systemu ubezpieczeń społecznych

-upowszechnienie własności

-kontrola państwa nad cenami

-udział pracownika w zyskach przedsiębiorstwa

Ad 7)

-Rozbudowa praktyki (gwarancje)

-Ograniczenie teorii

-Niedorozwój pomocy społecznej (bo społeczeństwo nie będzie miało żadnych problemow więc nie było PS)

-Pogorszenie jakości usług

Ad 8)

-Bezrobocie

-Ubóstwo

-Ograniczenie aktywnej roli państwa

-Cięcia budżetowe

-Reformy

-Pomoc społeczna

Wykład 5

ZRÓZNICOWANIE WATRUNKÓW ŻYCIA

Pojęcie zróżnicowania

Skale zróżnicowania

przyczyny zróżnicowania

Ubóstwo absolutne a nierówność

Rozumienie i postulaty nierówności

Definicja nierówności

Nierówności miedzy podmiotami istnieją wówczas gdy jedne z nich mają pewne cechy lub dysponują możliwościami w stopniu niejednakowym.

Skale nierówności społecznych:

-globalna - pogłębiają się; PKB/osobe

-krajowa

-regionalna

-Miasto-wieś

-lokalna

-grupowa

Przyczyny nierówności dochodowych (grupa)

-predyspozycja

-prezentacja i prezencja: umiejętność zaprezentowania się, płeć, wygląd

-ambicja

-układy - znajomości, plecy

-dziedziczenie

-pracowitość

-zdrowie itp.

Przyczyny nierówności dochodowych (miasto, wieś region) - w przestrzeni:

-położenie geograficzne

-poziom rozwoju

-tradycje ekonomiczne

-polityka państwa

-cechy demograficzne

-dochodowość działalności gosp.

-stosunki własnościowe itp.

Przyczyny nierówności dochodowych na świecie

-megaegoizm mocarstw - nie pomogą bogaci biednym, chętnie dalej eksploatują kraje słabsze

-skomplikowana struktura społ. krajów zacofanych - krajom słabszym trudno pomóc

-trudności w znalezieniu trwałego miejsca w światowym podziale pracy -bo rynek wewn. slaby

-błędne koncepcje ekonomiczne - nie ma trzeciej drogi, prowadzą do pułapek

-wykorzystywanie słabych przez mocarstwa

-nieharmonijny rozwój gospodarczy - stoją w miejscu, duży przyrost ludności

-niezdolność mechanizmów rynkowych do rozwiązywania problemów wymagających koordynacji działań

Ubóstwo absolutne a nierówność

-całkowicie rózne pojęcia

-rozróżnienie jest ważne, gdyż zwalczanie obu może być niemożliwe

-zwalczanie nierówności może zwiększyć absolutne ubóstwo

wykres

Sens postulatu nierówności:

-Identyczne możliwości - niemożliwe

-Równość ostatecznych dochodów

-Równość wydatków publicznych

- Równość korzystania

- Równość kosztu

- Równość rezultatu

Miary nierówności dochodowych jednostek:

-Rozkłąd częstości dochodów

-Dochód …-wzrost odzwierciedla dochód

-Udział w dochodach lub konsumpcji najbiedniejszych 10%, 20% lub najbogatszych 10%, 20%

-Stosunek najbogatszych 10% do najbiedniejszych 10% pod względem dochodzu lkub konsumpcji

-Wariancja (miara rozproszenia)

-Współczynnik zmienności

-Krzywa Lorenza

-Współczynnik Ginniego

-Miara nierówności Atkinsona

wykres…

x/(x+y) Wsp. Ginniego Im bardziej odchyla się od 45° tym większa polaryzacja (zróżnicowanie)

Konsekwencje negatywne zróżnicowań

-Niezadowolenie społeczne

-Patologie społeczne (przestępczość, przemoc)

-Terroryzm

-Kosztowność społeczeństwa

Konsekwencje pozytywne:

-różnice mogą być siła motywującą do chęci bycia lepszym (ale tylko do pewnego stopnia)

Wykład 6

UBÓSTWO JAKO PROBLEM SPOłECZNY

1)Problemy DEFINICYJNE

2)Definicje

3)przyczyny

4)Pomiar i diagnoza

5)Skutki

6)Zwalczanie

Ad 1) Problemy z definiowaniem.

- względność w czasie - ocena zmienia się w czasie, biedny w dzisiejszych czasach nie byłby dziś uznawany za ubogiego

- subiektywność - potrzeby człowieka są subiektywne, każdy ma własne i ocenia na ile zaspokoił daną potrzebę

- dochód jako wyznacznik - bardzo trudno sprowadzić kwestię niezaspokojenia potrzeb do wspólnego mianownika; przyjmuje się, że dochód może do tego służyć , ale dochody nie są dobrym wyznacznikiem, nie wszystkie się da policzyć, można zaspokoić potrzeby bez dochodu

- rola polityków - politycy uaktywniają się w okresie przedwyborczym, obiecują różne rzeczy i w sztuczny sposób przesuwają oczekiwania społeczne.

- badania naukowe - modyfikują widzenie ubóstwa, np. badania nauk medycznych - co człowiekowi jest potrzebne do życia - zmieniają się granice ubóstwa

Ad 2) Definicje

Ubóstwo jest stanem różnego rodzaju braków i to takiego rodzaju braków i w takich rozmiarach, że konkretny człowiek permanentnie nie zaspokaja swoich potrzeb podstawowych, czuje się poniżony w swojej ludzkiej godności, rozwój jego osobowości przeżywa kryzys tego stanu, którego nie może przezwyciężyć - konieczna jest mu w tym pomoc.

Ad 3) Przyczyny

>Przyczyny ubóstwa - standardowe

a) Teoria skażonych charakterów

b) Teoria ograniczonych możliwości

c) Teoria Wielkiego Brata

Ad a) Ubóstwo jest wynikiem indywidualnych wad, defektów

Ad b) Zubożenie społeczeństwa jest niezależne od jednostek, biednym jest się dlatego, że system jest niesprawiedliwy, nie ma równych szans.

Ad c)Ubożenie wynika z tego, że rząd (W.B.) niszczy bodźce do umocnienia niezależności ekonomicznej (gdy zbyt dba o społeczeństwo)

Przyczyny ubóstw - nurty badawcze:

- Kulturowy

Za ubóstwo odpowiadają indywidualne postawy człowieka, szczególnie o charakterze patologicznym lub kryminogennym oraz mechaniczne dziedziczenie nędzy

-Liberalny

Przyczyną ubóstwa są wadliwie działające mechanizmy rynkowe. Mechanizmy psuje państwo.

-Strukturalna

System kapitalistyczny blokuje szanse ekonomiczne niższych warstw

Przyczyny ubóstwa: bezrobocie, wielodzietność, samotne macierzyństwo, patologie społeczne, niedołężna starość, niepełnosprawność, samotność, bezdomność, odrzucenie, hazard, bankructwo, polityka państwa itp.

Patologie: alkohol, narkotyki, kradzieże (skutek ubóstwa), bezdomność (może być skutkiem). Przyczyny mogą się wzajemnie napędzać (efekt domina), niektóre przyczyny, niektóre skutki.

Ad 4) Pomoc - linie ubóstwa:

a) linie ubóstwa absolutnego

b) linie ubóstwa relatywnego

c) linie ubóstwa subiektywnego

d) podejście mieszane

e) ustalona granica ubóstwa

Należy wykreślić granice ubóstwa.

Ad a) Absolutne nie wymagające porównań

minimum socjalne - taki poziom niskich dochodów, który pozwala ludziom normalnie uczestniczyć w życiu społeczeństwa i nie popaść w ubóstwo.

wykres…

minimum egzystencji - taki poziom niskich dochodów, który pozwala na przeżycie. W Polsce 12% żyje w skrajnej linii.

wykres…

Ad b) linia relatywna

Ocenianie w pewnej relacji do pewnych realiów. (rozwoju społ.- gosp. kraju)

Definiowanie w relacji do przeciętnych dochodów czy wydatków w Polsce 20% ubóstwa relatywnego.

wykres…

Ad c)linie subiektywna

Definiowana w oparciu o opinie społeczeństwa na temat dochodu granicznego, Polsce 27%

W ostatnim okresie w Polsce linia ta przesunęła się w lewo.

wykres…

Ad d) podejście mieszane

Np. na podstawie opinii ekspertów jak i empirycznych badan poziomu życia

Ad e) ustalona granica ubóstwa

Wyznaczona na podstawie granicznego dochodu umożliwiającego korzystanie z pomocy społecznej. W Polsce 19% społeczeństwa żyje powyżej? tej granicy.

MIARY UBÓSTWA:

-stopa ubóstwa- HCR = U/N *100%

U - liczba osób żyjących Poniżej linii ubóstwa

N - całkowita liczba ludności

-luka dochodowa PG = 1-d(L)/L

d(L) - przeciętny dochód ludności żyjącej poniżej linii ubóstwa

L - wartość dochodu na linii ubóstwa

Miara głębokości ubóstwa odpowiada na pytanie o jaki procent należałoby podnieść przeciętne dochody ludzi, aby ich wyprowadzić z ubóstwa.

LD na poziomie min socjalnego 35%

LD ubóstwa relatywnego 24%

LD ustawowej granicy 22%

Minimum egzystencji 22%

Ubóstwo subiektywne 27%

Indeks ubóstwa ludzkiego

HPI ₂ = [1/4 + (P₁³+P₂³+P₃³+P₄³)]^1/3

(2 oznacza dla kraju rozwiniętego gospodarczo a 1 dla kraju nie rozwiniętego)

P₁ - stan zdrowia i trwania życia (odsetek osób nie dożywających 60 lat)

P₂ - osiągnięcia edukacyjne społeczeństwa (odsetek analfabetów funkcjonalnych)

P₃ - poziom życia - dochodowy (odsetek osób posiadających poniżej 50% mediany dochodów rozporządzalnych)

P₄ - uczestnictwo (miernik - stopa bezrobocia dlugookresowego)

-Ideks Sena

IS=H*I+H*(1-I)*Gu

H - miara zasiegu ubóstwa - stopa ubóstwa

I - głębokość ubóstwa - luka dochodowa

Gu - Wsp. Ginniego tylko dla ludzi ubogich

SKALE EKWIWALENTÓW - zwane jednostkami konsumpcyjnymi, pozwalają na porównanie dochodów czy wydatków gospodarstw domowych o różnej wielkości i różnym składzie demograficznym.

Np. Skale OECD typu A

-osoba pierwsza 1,0

-osoba druga 0,7

-dziecko 0,5

SKUTKI UBÓSTWA

-biologiczne (skracanie życia, choroby)

-materialne

-moralne

-demograficzne (spadek dzietności w rodzinach)

-gospodarcze (spadek popytu konsumpcyjnego

-socjologiczne

-marginalizacja w społeczeństwie - ekskluzja społeczna

-deprywacja - stan niezaspokojenia podstawowych potrzeb

Wykład 7

POLITYKA DEMOGRAFICZNA

1) Definicja

2) Demograficzne zróżnicowanie społeczne

3) Rola pw?

Polityka demograficzna - jest to dziedzina polityki społecznej zajmująca się problemem rozwoju ilościowego ludności.

Modele demograficzne - konstrukcje teoretyczne obrazujące rozwój liczebny ludności, które współcześnie są rozwijane w oparciu o badania demometrii.

-zatrudnienie

- wyżywienie

- działania przedsiębiorcze

- wymieranie społeczeństwa

- żeby utrzymać emerytów

- pretendowanie do mocarstwa

Ludność optymalna - koncepcja modelu ludności, który najlepiej służy rozwojowi społ. - gosp. oraz jest najbardziej dostosowany do cywilizacyjno - bytowych warunków życia.

Elementy polityki demograficznej

-współodpowiedzialność i współuczestnictwo

-popularyzacja bądź negacja

-legalizacja bądź zakaz

-pozytywne lub negatywne premie

Mechanizmy demograficzne

-naturalny - zgony i urodzenia

-wędrówki - migracje

Mechanizm naturalny - zgony /urodzenia

Typy polityki natalistycznej

-pronatalistyczna - wpływa na społeczeństwo do rodzenia dzieci

-antynatalistyczna

-neutralna - państwo nie ingeruje

Typy polityki demograficznej

-aktywna

-bierna

Instrumenty polityki natalistycznej

-administracyjno - prawne

-ekonomiczne

-wychowawcze

Instrumenty administracyjno - prawne:

-Akty prawne promujące produkcje oraz sprzedaż srodkow antykoncepcyjnych lub zakazujące ich

-zakaz lub ograniczanie aborcji

-minimalny wiek zawarcie małżeństwa

-warunki uzyskania rozwodu

-ochrona prawne kobiety ciężarnej

-prawa do przerw w pracy w związku z dzieckiem

Instrumenty ekonomiczne

-zasiłek macierzyński

- zasiłek rodzinny

- zasiłek wychowawczy

-ulgi na rzecz rodzin wieloletnich?

-dofinansowanie usług infrastruktury

-preferencje mieszkaniowe

-stypendia

Instrumenty wychowawcze

-zabieganie o wyższy prestiż macierzyństwa i rodzin wieloletnich?

-prowadzenie edukacji prorodzinnej

-dostęp do literatury z dziedziny życia w rodzinie

-normy moralne i etyczne

-wpływ religii i tradycji

Mechanizm wędrówkowy

Migracje - zmiana stałego miejsca zamieszkania lub miejsca czasowego pobytu w obrębie terytorium państwa lub w ramach przepływu ludności miedzy państwami.

>wpływa szybciej niż mechanizm natalistyczny

>m. natalistyczny jest pewniejszy

Migracje

-emigracja - opuszczenia kraju

-imigracja - przybycie do kraju

-reemigracja - ponowne zmiana miejsca zamieszkania

-repatriacja - powrót do ojczyzny

Motywy migracji

-ekonomiczne - za pracą

-polityczne - prześladowania

-religijne

-klimatyczne

-wojenne

-rodzinne itp.

Instrumenty polityki imigracyjnej

-stosowanie utrudnień lub ułatwień w zakresie stałych wyjazdów

-w zakresie przyjazdów

-w czasowych przemieszczeniach

-w zakresie powrotów z zagranicy

Współczesne tendencje demograficzne:

-wzrost liczby ludności a napięcia społeczne i gosp.

-zmieniające się warunki życia ludności

-ruchliwość przestrzenna ludności

Wykład 8

POLITYKA RODZINNA

Definicje -zapewnie ciągłośc biologiczną, społeczną; przekazuje dziedzictwo kulturowe; wspólnota gospodarcza i zamieszkania, obecność obojga partnerów

Typologie rodzin (kryteria)

-dochodowe - ubogie, bogate

-środowiskowe - wielkie miasta, wsie, centrum, peryferia, region, kultura

-społeczne - chłopskie, inteligenckie, wzorce konsumpcji;

-zawodowe - dziedziczenie zawodowe (lekarz, adwokat, rolnik)

-faza rozwoju rodziny: pełne, niepełne, osoby stare, bezdzietne

-składu rodziny

-stopnia zagrożenia zjawiskami patologicznymi

Fazy rozwoju rodziny

I faza - małżeństwo bez dzieci

II faza - narodziny pierwszego dziecka

III faza- rozwój liczebny

IV faza - usamodzielnienie się potomstwa

V faza - „pustego gnizda”

Funkcja rodziny

-prokreacja

-socjalizacyjna - funkcje samodzielnego życia

-materialno - ekonomiczna; funkcja zarobkowa, funkcja produkcyjna >rolnicza rodzina

-ekspresyjna - wyrażenie talentów, możliwości rozwoju, wychowanie bezstresowe

-opiekuńczo - zabezpieczająca

-kontroli społecznej

-seksualna

-klasowa - przywiązanie do klasy; do tradycji

-kulturalna

-rekreacyjno - towarzyska

Teorie G. Beckera

1) dziecko a konsumpcja

2) jakość dzieci

3) miedzygeneracyjnych transferów

4) wzrost gospodarczy a posiadanie dzieci

5) teoria produkcji gospodarstw domowych

Ad 1)

-dziecko jako dobro konsumpcyjne - określa pewną użyteczność, bo chcę mieć potomka, bo jest dumny

-koszt posiadania dziecka trzeba rozważyć

>nie jest to koszt jednorazowy, ale przez większość życia dziecka

>koszty na wykształcenie

-relacje dziecka z innymi dobrami konsumpcyjnymi

a - relacja substytucyjności, konkurencyjności

b - relacja komplementarności

Ad a)

-jest bardzo dożo dóbr konsumpcyjnych atrakcyjnych / wybór

-konkurencja o nasz czas, z czego zrezygnujemy na rzecz dziecka

Ad b) Konieczność posiadania wielu dóbr i usług towarzyszących

Ad 2)

-wysoka jakośc - duża duma

-koszt dziecka silnie wzrasta, gdy uwzględni się nakłady ponoszone na jakość potomstwa

-rodzice mają skłonność do pogoni coraz wyższą jakością dzieci

>rodzice nie wiedzą co dziecku będzie potrzebne i działają zapobiegawczo

>żeby dzieci nam nie sprawiały problemów

>na starość o nas lepiej zadbają

>żeby z sukcesów dziecka cos uzyskać

Jakość dzieci związana jest z nakładami na wychowanie, wykształcenie, ubranie, zabawki, wypoczynek, wyżywienie itp.

Pogoń za jakością dzieci jest jedna z przyczyn zmniejszenia się urodzeń mimo wzrostu dochodów ludności.

Współcześni rodzice chcę mieć mniej dzieci ale wyższej jakości.

„Jakość dzieci wypiera ich ilość”

jeżeli chcemy zwiększyć dzietność w społeczeństwie państwo musi się starać ulżyć rodzicom w posiadaniu dzieci coraz wyższej jakości.

Ad 3)W społeczeństwie istnieją pisane i nie pisane kontrakty czy transakcje miedzy pokoleniowe, które wyjaśniają wspieranie się generacji oraz intensywność konsumpcji i akumulację kapitału w biografii rodzin.

-w wymiarze generacyjnym aktualni rodzice z jednej strony łoża na rzecz dzieci własnych (bezpośrednio) i cudzych (pośrednio) a z drugiej strony wspierają własnych rodziców (bezpośrednio) lub wszystkie osoby starsze (pośrednio) - emerytury, renty

-pokolenie rodziców uzależnia swoje decyzje prokreacyjne od wielkości długookresowych transferów międzypokoleniowych

-rola polityki rodzinnej powinna również dotyczyć zmniejszenia obciążenia pokolenia rodziców, tak by nie ograniczyć pozytywnych decyzji prokreacyjnych

Ad 4) pomijamy

Ad 5)

-problem dóbr i usług wytworzonych w gospodarstwie domowym doczekał się zainteresowania ekonomistów

-na rynku pojawiają się dobra rynkowe które samodzielnie nie dostarczają bezpośrednich korzyści konsumentowi (np.: ziemniak musi być ugotowany), a z drugiej strony są tez takie dobra, których funkcjonalność ściśle związana jest z wykonywaniem usług w gospodarstwie domowym (np.: odkurzacz używany w domu)

-czas jednostki może być użyty do działalności zarobkowej i do działalności związanej z konsumpcja w gospodarstwie domowym.

-osoby, które więcej angażują się w działalność domową mniej świadczą w gospodarstwie domowym

-kobieta rezygnując z potencjalnych możliwości potencjalnych zarobków na rzecz domu i rodziny wycenia swój czas poświecony produkcji domowej w relacji do utraconych zarobków

Polityka Rodzinna - całokształt norm prawnych, działań i środków przeznaczonych przez państwo w celu stworzenia odpowiednich warunków życia dla rodziny; jej powstania, prawidłowego funkcjonowania i spełniania przez nią wszystkich społ. ważnych ról.

Cele polityki rodzinnej:

-zapewnienie rodzinie warunków zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych i bytowych

-sprzyjanie odpowiedniemu poziomowi prokreacji

-zapewnienie warunków kształcenia i wychowania młodego pokolenia

-tworzenie warunków do łączenia przez kobiety ról rodzinnych i zawodowych

-oddziaływanie na kształtowanie pożądanego układu stosunków w rodzinie

- oddziaływanie na kształtowanie pożądanego układu stosunków miedzy rodzin.ą a instytucjami państwowymi i społecznymi

-spelnianie roli czynnika interweniującego

Teoretyczne podejścia do polityki rodzinnej

1 - globalne - prowadzi ono do propagowanie polityki antynatalistycznej w krajach o szybkim wzroście ludności i deprecjuje zadania wspomagające rodzinę.

2 - nauki społecznej kościoła

3 - oparty na solidaryzmie

Ad 2) Akcentuje się potrzebę ustalenia praw rodziny, przestrzeganie tych praw umożliwia ukierunkowanie państwowego wsparcia dla rodzin.

Ad 3) Rodzice, którzy podjęli się trudu posiadania dzieci zasługują na solidarną pomoc reszty społeczeństwa

4 - skrajnie liberalne - państwo nie powinno ingerować w byt rodziny, bo to demoralizuje rodziny, co najwyżej prywatna pomoc

5- oparta na prawach rodziny - dla uniezależnienia polityki rodzinnej do politycznych preferencji

6- oparte na prawach dziecka - wsparte polityką pronatalistyczną, tam gdzie prawa dziecka są łamane

7-postęp cywilizacyjny - jedna z cech postępu jest przejmowanie przez państwo i samorząd terytorialny coraz większego zakresu funkcji rodziny

8- demograficzne - traktuje rodzinę jako producenta nowych generacji, nowego pokolenia

9- funkcjonalne - stwierdza, ze rodzina to odmienny od jednostki podmiot polityki społ.

10 - konserwatywno - pragmatyczne - działając na rzecz jednostki wpływamy również na sytuacje rodziny

11- biurokratyczno - fiskalny - polega n poszukiwaniu oszczędności w finansach publicznych, „na oślep” tak gdzie nikt nie będzie protestował.

Instrumenty polityki rodzinnej

1 - prawne (ulgi i przywileje)

2 - świadczenia pieniężne i rzeczowe (obligatoryjne i fakultatywne)

3 - usługi infrastruktury społ.

Ad 1) Odsyłają do aktów prawnych, konstytucji, gdzie można szukać ulg.

Wyklad XERO

Wyklad 10

PATOLOGIE SPOŁECZNE

Jest to dziedzina niejednorodna wewnętrznie nieokreślona.

TENDENCJE SPOŁECZNE W POLSCE:

-stosunki ekonomiczne

>pościg za pieniądzem , za sukcesem, jest celem ostatecznym

>bezpośredniość państwa

-agresywność społeczeństwa

>porażki

>kiedy musi walczyć o byt

-obniżenie wieku sprawców działalności patologicznych

>bezradność prawa

>wykorzystanie

-niska wykrywalność czynów zabronionych przez prawo

>poczucie bezkarności

-bierność społeczna

>ze strachu

-epatowanie wynaturzenia

>nieczułość na drugiego

-obawa przed jutrem

>nieważne jak tylko żeby przeżyć

-konformizm - zgoda na korupcję, wynaturzenie, patologie

-egoizm społeczny

-alienacja - wyobcowanie

>zrywanie więzi

>zamykanie się w czterech ścianach

-wulgaryzacja

PATOLOGIA SPOŁECZNA

Elementy składowe pojęcia

1)Działanie podmiotu, zachowanie

2)Działanie jego otoczenia w kierunku uznania zachowania za dewiacyjne (odchylenie od normy)

Elementy muszą wystąpić łącznie

3)Warunki:

-doniosłość norm naruszanych przez dewiantów

-poczucie, że zachowanie dewiacyjne zagraża istotnym wartościom systemu kulturowego społeczeństwa.

-zasięg występowania naruszeń

4)Kryteria negatywnej oceny otoczenia

-przekonanie o szkodliwości społecznej zachowania

-przekonanie, że chodzi o zachowanie zasługujące na potępienie

NURTY DEFINICJI PATOLOGII SPOŁECZNEJ

1) Nurt normatywny

- patologią jest to co łamie normy

> normy prawe

> normy obyczajowe

> normy moralne

> normy etyczne

2) Nurt zobiektywizowany

-oceniamy zachowania na tle uniwersalnych praw rozwoju społeczeństwa

>jakie to prawa uniwersalne?

>ocena zachowania

3)Nurt mieszany

4)Nurt realistyczno -zobiektywizowany

PATOLOGIA SPOŁECZNA - definicja

Jest to określony stan zachowań lub postaw, które są szkodliwe dla historycznie ukształtowanego postępu i powodują ujemne następstwa dla wszechstronnego rozwoju jednostki, grupy lub społeczeństwa, a polegają na nieprzestrzeganiu obowiązujących przepisów prawa, norm prawnych, obyczajowych i kulturowych oraz odrzuceniu lub nie poszanowaniu wartości zgodnych z interesem jednostki i społeczeństwa.

TYPY PATOLOGII

1) P. indywidualna - są to zachowania negatywne związane z życiem jednostki i jej samozniszczeniem

2) P. rodziny - negatywne zjawiska związane z życiem rodziny - najczęściej zaczyna się od alkoholu

3) P. grup społecznych - ujemne zjawiska powstające w grupach społecznych - np. korupcja

RODZAJE PATOLOGII

-przestępczość

-alkoholizm

-narkomania i lekomania

-samobójstwo

-nikotynomania

-sekty

-dewiacje seksualne

PRZESTĘPCZOŚĆ W POLSCE

1)Przyczyny

2)Dynamika

3)Zmiany strukturalne

4)Wykrywalność

5)Sposoby zwalczania

Ad 1)

-pożywki tendencyjne

-niekonsekwencja prawna

-ograniczona wykrywalność

-praktyka organów sprawiedliwości

-łagodzenie i zaostrzenie prawa na

-ekonomiczne

Ad 2)

-dynamika rośnie

-albo jest się ofiarą albo jestem zagrożony

Ad 3)

-więcej przestępstw gospodarczych

-kradzieże drobne

-przestępczość młodocianych

-przestępczość zorganizowana

Ad 4)

-sposób zwalczania

-trudna, bo organy SA skorumpowane

Ad 5)

-zaostrzanie reguł prawnych

-wychowywanie społeczeństwa

Wyklad 11

REHABILITACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Fazy zainteresowania problemem

-marginalizacja

-ubezpieczenia od wypadków przy pracy

-ubezpieczenia na wypadek inwalidztwa niezamierzonego przez pracodawce

-ubezpieczenia na wypadek starości

-wprowadzenie klas inwalidztwa

-rehabilitacja

Niepełnosprawnymi nazywamy osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy, trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie społecznych ról.

Rozróżnienie pojęć:

-uszkodzenie - każde zaburzenie podstawowych funkcji biologicznych człowieka.

-upośledzenie - zaburzenie funkcjonowania w środowisku

-niepełnosprawność

Przyczyny niepełnosprawności

-choroby układu krążenia

-dysfunkcja narządów ruchu

-schorzenia neurologiczne

-uszkodzenia narządów wzroku

-uszkodzenia narządów słuchu

-schorzenia psychiczne

-upośledzenie umysłowe

Stopnie niepełnosprawności

-znaczny

-umiarkowany

-lekki

znaczny - osoba nie zdolna do podjęcia zatrudnienia, zdolna do zatrudnienia ale na specjalnym przystosowanym stanowisku i wymagającym … opieki drugiej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.

umiarkowany - osoba ta ma naruszoną sprawność do wykonywania zatrudnienia i wymaga w celu pełnienia społecznie ważnych ról pomocy innej osoby.

lekki - osoba o naruszonej sprawności, do zatrudnienia na jakiś okres, niewymagające opieki, pomocy drugiej osoby, w celu spełnienia społecznie ważnych ról.

Rehabilitacja osób niepełnosprawnych - kompleksowy proces zespołowych działań medycznych, zawodowych i społecznych mający na celu przywrócenie tym osobom pełnej lub maksymalnie możliwej do osiągnięcia sprawności fizycznej i psychicznej.

Etapy rehabilitacji

-rehabilitacja medyczna

-rehabilitacja zawodowa

-rehabilitacja środowiskowa

-wyrównywanie szans

-integracja społeczna

medyczna- proces opieki lekarskiej mający na celu zapobieganie, przywracanie sprawności lub rozwój funkcjonalnych sprawności fizycznych

zawodowa - proces przygotowania i realizacji pracy przez niepełnosprawnych

>poradnictwo

>przekwalifikowanie

>zatrudnienie

>opieka w miejscu pracy

środowiskowa - system działań w miejscu zamieszkania mający na celu zaspokojenie potrzeb zdrowotnych i psychicznych niepełnosprawnego oraz akceptację środowiska dla odmiennego zakresu sprawności.

wyrównywanie szans - proces udostępnienia niepełnosprawnemu wszystkich systemów funkcjonalnych w społeczeństwie.

integracja społeczna - proces włączania do społeczeństwa jako równych pełnoprawnych jego członków.

Generalne zasady rehabilitacji

-ruch i praca

-powrót do zdrowia a środowisko

-postępy w rehabilitacji a stan psychiczny

-każdy zachowuje określone zasady

-nie ma pracy stawiającej wszystkie możliwe wymagania sprawnościowe

-potrzeby niepełnosprawnych w kontekście pracy i życia

Międzynarodowe uwarunkowania rehabilitacji

-Deklaracja Praw dla Upośledzonych Umysłowo (1971)

- Deklaracja Praw Osób Niepełnosprawnych (1975)

-Światowy Program Działania na Rzecz Osób niepełnosprawnych (1982)

- Deklaracja Osób Niepełnosprawnych (1983-1993)

-Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych (1993)(SZWSON)

-Rok Niepełnosprawnych (2003)

SZWSON:

-Pobudzanie świadomości - obowiązek rządu państwa w budzeniu świadomości wśród społeczeństwa iż mają prawa i obowiązki akceptacji.

-Opieka medyczna - opieka medyczna, ale taka, która „nie różnicuje przez pryzmat kieszeni”.

-Rehabilitacyjna - pozwala powracać do zdrowia

-Służby wspierające wśród bogatych społeczeństw

-Dostępność

-Edukacja

Uprawnienia osób Niepełnosprawnych

-dostęp do dóbr i usług

- dostęp do leczenia

- dostęp do rehabilitacji

-nauka w szkołach

-prawo do pracy

-zabezpieczenia społeczne

-środowisko bez barier

-reprezentacja

-pełne uczestnictwo

-ulgi

Podmioty polityki rehabilitacyjnej:

-Krajowa Rada Konsultacyjna

-Pełnomocnik Rządu

-Wojewoda

-samorząd Terytorialny

-Organizacje Pozarządowe

-PFRON

-Zakład Pracy Chronionej

-WZT, TR, ZK

-Warsztaty terapii Zajęciowej

-Turnusy rehabilitacji

-Zakłady Aktywizacji Zawodowej

Społeczne korekty niepełnosprawności

Wykład 12

POLITYKA MIESZKANIOWA

1) Pojęcie mieszkania

2) Funkcje mieszkania

3) Bezdomność

4) Zadania polityki mieszkaniowej

5) Kanony polityki mieszkaniowej

6) Polityka mieszkaniowa w Polsce

7) Instrumenty polityki mieszkaniowej

Mieszkanie - schronienie, pewne zabezpieczenie, dostępne, odpowiednio tania, wyposażone w odpowiednie, niezbędne urządzenia i ułatwienia, położone niedaleko miejsca pracy, szkoły, usług zdrowotnych.

Posiadacz mieszkania powinien mieć prawną pewność posiadania. Schronienie ma zapewnic prywatność, być dostatecznie obszerne, mieć odpowiednie warunki sanitarne.

Funkcje mieszkania

-Ochrona zdrowia (fiz. i psych.)

-Biologiczna (związana z funkcjami organizmu, sen, jedzenie)

-Społeczna (Zycie rodzinne, towarzyskie)

-Humanistyczna (więzi mieszkania z lokalnym ładem stosunków społ.)

-Kulturalno - wychowawcza (samokształcenie, wychowanie dzieci)

-Ekonomiczna - funkcje miejsca pracy

-Demograficzna - prokreacyjna

-Wydajnościowa - regeneracja sił, odpoczynek - wzrost wydajności pracy

-Kwalifikacyjna - nauka

-Przestrzenna - dostępność do ważnych usług społecznych

-Gospodarcza - budowanie mieszkań, popyt na dobra i usługi

-Komplementarna - inwestowanie w mieszkanie (dobra i usługi) wyposażenie

Bezdomność

-pozbawienie nie tylko mieszkania

-wyrzucenie poza margines (nie można uczestniczyć w życiu społecznym)

-trudności diagnostyczne (trudno pomóc, dotrzeć)

-przyczyny strukturalne, ekonomiczne, osobiste, polityczne, wojenne, itp.

-wsparcie pomocy społecznej i organizacji społecznych

>walka z bezdomnością

Polityka mieszkaniowa - dziedzina polityki społecznej, której celem jest badanie stosunków mieszkaniowych, gwarantowanie praw mieszkaniowych, wspomaganie sfery mieszkaniowej.

Prawa mieszkaniowe

-prawo do samodzielnego mieszkania

-prawo do społecznie akceptowanego standardu mieszkaniowego

-prawo do poprawy warunków mieszkaniowych

-prawo do wyboru miejsca zamieszkania

-prawo do zmiany mieszkania w dowolnym czasie

Kanony polityki mieszkaniowej

1 - własność mieszkaniowa

2 - mieszkanie na wynajem

3 - powszechne dodatki mieszkaniowe

4 - obowiązki państwowe w utrzymaniu i modernizacji zasobów mieszkaniowych

5 - pomoc w warunkach biedy mieszkaniowej

Ad 1) Nie może być ani jedyną, ani podstawową forma zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych

Ad 2) Mieszkania na wynajem o umiarkowanym czynszu powinny się stawać podstawowa formą zamieszkania ludności miast

Ad 3) Szansą na umożliwienie pokrycia przez gospodarstwo domowe kosztów posiadania mieszkania stanowić mogą wyrównawcze dodatki mieszkaniowe.

Ad 5) Obowiązkiem państwa jest podejmowanie odpowiednich zadań ratowniczych

-mieszkanie tymczasowe

-noclegownie

Sposoby posiadania mieszkania

-najem mieszkania prywatnego

- najem mieszkania komunalnego

- najem mieszkania zakładu pracy lub innej organizacji

-zakup mieszkania w domu jednorodzinnym

-spółdzielnia mieszkaniowe

-budowa lub zakup domu jednorodzinnego

-zamieszkanie pustostanu

Modele polityki mieszkaniowej

1) Model embrioniczny - mieszkanie jako dobro konsumpcyjne

2) Model socjalny - potrzeby mieszkaniowe powinny być zaspokajane na warunkach rynkowych, a pomoc publiczna ma charakter selektywny

3) Model kompleksowy - państwo przejmuje na siebie odpowiedzialność za zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych wszystkich obywateli

Polityka mieszkaniowa w Polsce

-konsekwencje poprzedniej epoki - głód mieszkaniowy; budownictwo wielkopłytowe - nieefektywne energetycznie, niedoróbki; niezrealizowane zobowiązania

-załamanie budownictwa o okresie transformacji

>zaprzestanie finansowania przez państwo budownictwa mieszkaniowego

>słabnięcie sektora spółdzielczego

>urynkowienie mieszkań- dobro luksusowe

-ubożenie społeczeństwa - niemożność ponoszenia kosztów mieszkaniowych

-rynek mieszkaniowy - to rynek determinował parametry związane ze wzrostem kosztów mieszkaniowych

>jeden inwestor

>koszty kredytowania

-uwarunkowanie rozwoju mieszkalnictwa

>makroekonomiczne - wpływ wzrostu ekonomicznego, inflacji, ryzyko kredytowe

>ograniczenie środków budżetowych

>słabość finansów samorządów terytorialnych

>brak przejrzystej, długofalowej polityki mieszkaniowej

>polityka czynszowa

>wydajność pracy w budownictwie

>skala prywatyzacji

>udział wydatków mieszkaniowych w budżecie

-zmniejszenie wydatków budżetowych

-poprawa standardu oddawanych mieszkań

-wyż demograficzny a posiadanie mieszkania

-niski poziom wykorzystania kredytowania

-bariera remontowa

-wzrost obciążeń budżetów domowych

Kluczowe czynniki wpływające na popyt

-wzrost gospodarczy

-wzrost dostępności kredytów mieszkaniowych

-demografia

-niska jakość zasobów i ich zagęszczenie

-trendy społ. i oczekiwania związane z akcesją

-polityka mieszkaniowa państwa

Instrumenty polityki mieszkaniowej

-ustawodawstwo

-Krajowy Fundusz Mieszkaniowy

-Towarzystwo Budownictwa Społecznego

-kasy mieszkaniowe

-kredyty hipoteczne

-ulgi podatkowe

-ulgi budowlane

-opodatkowanie VAT

-nakłady budżetowe

-dodatki mieszkaniowe

-wspomaganie modernizacji

-kredyt komunalny

-ułatwienie obrotu lokalami

Wykład 13

POMOC SPOLECZNA

Pomoc społ. a opieka społ.

Pomoc społeczna - zakłada świadome współuczestnictwo w zmaganiach z trudnościami życiowymi (pojęcie szersze, aktywność podopiecznego)

Opieka społeczna - przejęcie przez odpowiednią instytucje odpowiedzialności za rozwiązanie problemów (unicestwienie zaradności)

Pomoc społeczna - instytucja polityki społ., obszar zabezpieczenia społ., mająca na calu umożliwienie osobom, rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Tendencje historyczne

-geneza -przełom XIX i XX w.

-idea państwa dobrobytu

-zmiany w sferze produkcji i ekonomii

-odejście od rodziny samowystarczalnej w kierunku rodziny nuklearnej

-zastąpienie solidarności rodzinnej i filantropii

Koncepcje pomocy społecznej najem mieszkania

rezydualna - usługi interwencji socjalnej uruchamiane w sytuacji krytycznej (alternatywa wobec rodziny i rynku)

instytucjonalna - usługi w celu osiągnięciu przez ludzi pożądanego poziomy życia (równoważna wobec rodziny i rynku) brak kryzysu wystarcza niedobór

Podstawa prawna

-ust. z dn. 29.11.1990 o pomocy społ., tekst jednolity; „Dziennik Ustaw” nr 64 1998 poz. 414

-ust. z dn. 12.03.2004 o pomocy społ.

Powody udzielania pomocy społecznej

-ubóstwo

-sieroctwo

-bezdomność

-bezrobocie

-niepełnosprawność

-długotrwała choroba

-przemoc w rodzinie

-potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietności

-alkoholizm lub narkomania

-klęska żywiołowa lub ekologiczna

-trudność w integracji

-nieprzystosowanie

-zdarzenia losowe lub sytuacje kryzysowe

-Na osobę samotnie gospodarującą - 461 zł

-Na osobę w rodzinie - 316 zł

-dochód z jednego hektara przeliczeniowego 194 zł

-weryfikacja co 3 lata

Zadania pomocy społecznej

-przyznawanie i wpłacanie świadczeń

-praca socjalna

-prowadzenie i rozwój infrastruktury społ.

-analiza i ocena zjawisk

-realizacja zadań

-rozwijanie nowych form

Koncepcje samorządu i administracji

-zadania własne (w tym obowiązkowe) i zlecone gmin

-zadania powiatów (w tym własne i zakresu administracji rządowej)

-zadania samorządów wojewódzkich

-zadania wojewodów

-zadania ministra

Zadania gmin

-prowadzenie placówek

-przyznawanie i wypłacanie zasiłków, pomocy rzeczowej, w naturze, na ekonomiczne usamodzielnienie się

-opłacanie składek

-udzielanie schronienia, posiłków, ubrania

-usługi opiekuńcze

-praca socjalna

-sprawienie pogrzebu

Zadania powiatów

-specjalistyczne poradnictwo

-opieka i wychowanie dzieci pozbawionych opieki rodziców

-integracja ze środowiskiem (uchodźcy, karani, młodzież)

-prowadzenie domów pomocy społ. o zasięgu ponad gminnym, mieszkań chronionych, powiatowych ośrodków wsparcia, ośrodków interwencji kryzysowej.

-prawa i uprawnienia

-programy osłonowe

-przyznawanie pomocy pieniężnej…

Zadania samorządów wojewódzkich

-strategia wojewódzka w zakresie polityki społ

-bank danych o wolnych miejscach

-organizowanie kształcenia

-identyfikowanie przyczyn ubóstwa

-inspirowanie nowych rozwiązań

Zadania województw

-ocena stanu i efektywności pomocy społ.

-nadzór nad jakością działań

-kontrola usług i akceptacja programów naprawczych w domach pomocy społecznej

-wydawanie i cofanie świadczeń

-koordynowanie działań wobec uchodźców

-wyznaczanie ośrodka prowadzącego bank danych adopcyjnych

Zadania ministra

-tworzenie koncepcji

-finansowanie badan i ekspertyz

-monitorowanie standardów

-analiza skutecznej pomocy społecznej

-inspirowanie nowych form

-opracowanie i finansowanie programów osłonowych

-współdziałanie…

Świadczenia z pomocy społecznej

-świadczenia pieniężne

-świadczenia niepieniężne

Świadczenia pieniężne

-zasiłek stały

-zasiłek okresowy

-zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy

-zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie

-pomoc dla rodzin zastępczych

-pomoc na usamodzielnienie i kontynuowanie nauki

-świadczenie na utrzymanie i naukę języka polskiego dla uchodźcy

Świadczenia niepieniężne

-praca socjalna

-bilet kredytowy

-składki ubezpieczenia zdrowotnego

-składki ubezpieczenia społecznego

-pomoc rzeczowa

-pogrzeb

-poradnictwo

-interwencja kryzysowa

-schronienie

-posiłek

-ubranie

-usługi opiekuńcze

-mieszkanie chronione

-dom pomocy

-rodzina zastępcza

-pomoc mieszkaniowa

-terapia rodzinna

Instytucje pomocy społecznej

-regionalne ośrodki pomocy społecznej

-powiatowe centrum pomocy rodzinie

-ośrodki pomocy społecznej

-domy pomocy społecznej

-placówki specjalistycznego poradnictwa

-placówki opiekuńczo - wychowawcze

-ośrodki adopcyjno - opiekuńcze

-mieszkania chronione

-ośrodki wsparcia

Domy pomocy społecznej

-osoby w podeszłym wieku

-osoby przewlekle somatycznie chore

-osoby przewlekle psychicznie chore

-dorośli niepełnosprawni intelektualnie

-dzieci i młodzież niepełnosprawni intelektualnie

-osoby niepełnosprawne fizycznie

Opieka nad rodziną i dzieckiem

-poradnictwo rodzinne

-terapia rodzinna

-praca socjalna

-zapewnienie dzieciom opieki i wychowania poza rodziną

Formy opieki nad dzieckiem

-placówki opiekuńcze

-placówki specjalistyczne

-rodziny zastępcze

-ośrodki adopcyjno- opiekuńcze

-jednostki specjalistycznego poradnictwa

-placówki opieki wychowawczej typu interwencyjnego, rodzinnego i socjalizacyjnego

Odpłatność za świadczenia spoczywa na:

-osobie i rodzinie korzystającej ze świadczeń

-spadkobiercy osoby korzystającej

-małżonkowie, zstępni

---