Prawne instrumenty ochrony
powierzchni ziemi

1. Mimo, że definicja powierzchni ziemi w prawie ochrony środowiska wymienia jako jej element także wodę organizmy żywe i kopaliny to ich ochrona następuje głównie na podstawie przepisów odrębnych (prawo geologiczne i górnicze, prawo wodne, ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych)

Powszechna ochrona powierzchni ziemi

1. Ochrona powierzchni ziemi jest jakościowa + ochrona przed ruchami masowymi i ich skutkami

2. Sposoby osiągania jak najlepszej jakości powierzchni ziemi:

1. Racjonalne gospodarowanie

2. Zachowanie wartości przyrodniczych

3. Zachowanie możliwości produkcyjnego wykorzystania

4. Ograniczanie zmian ukształtowania

5. Utrzymanie jakości gleby i ziemi powyżej lub co najmniej na poziomie wymaganych standardów (ew. ich osiągnięcie)

6. Zachowanie wartości kulturowych, z uwzględnieniem archeologicznych dóbr kultury

3. Starosta prowadzi obserwacje zagrożonych ruchami masowymi terenów i prowadzi ich rejestr

4. Gleba i ziemia używane do prac ziemnych musza spełniać standardy (wyznacza je MŚ)

• Oceny jakości i obserwacji zmian dokonuje się w ramach monitoringu środowiska

• Okresowych badań dokonuje starosta

5. Instrumenty ochrony powierzchni ziemi:

1. System zagospodarowania przestrzennego

2. Decyzje w procesie budowlanym zobowiązujące inwestora do oszczędnego korzystania z terenu

Prawna ochrona gruntów rolnych i leśnych

1. Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z 1995r.

2. Ochrona polega zwłaszcza na:

1. Ochronie ilościowej (ograniczaniu zmian przeznaczenia)

2. Poprawianiu wartości użytkowej i zapobieganiu obniżaniu produktywności

3. Zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych

4. Rekultywacja

5. Zachowanie torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych

6. Ograniczaniu zmian naturalnego ukształtowania powierzchni ziemi

3. Ochrona ilościowa:

• Na cele nierolnicze przeznaczać przede wszystkim nieużytki potem grunty o najniższej klasie

• Ograniczanie ujemnych oddziaływań na grunty budowy, rozbudowy, modernizacji obiektów związanych z działalnością przemysłową

• Procedura odrolnienia:

• Nie wymagają tej procedury m.in.:

1. lokalizacja drogi publicznej

2. okresowe wyłączenie gruntów z produkcji związane z podjęciem natychmiastowych działań interwencyjnych dla zapobieżenia skutkom klęsk żywiołowych lub wypadków losowych

• Zmiana przeznaczenia gruntu nie oznacza jeszcze dopuszczalności wyłączenia go z produkcji rolnej (leśnej)

• Decyzja wyłączeniowa - potrzebna dla:

1. Użytków rolnych z gleb wyższych klas

• Decyzje wydaje - starosta

• Można nałożyć obowiązek zdjęcia i przeniesienia we wskazane miejsce próchniczej warstwy gleby

2. Przeznaczonych na cele nierolnicze (nieleśne) gruntów leśnych

• Decyzje wydaje dyrektor regionalny Lasów Państwowych/ dyrektor PN

4. Jakościowa ochrona gruntów rolnych:

• Na właścicielu gruntów będących użytkami rolnymi spoczywa obowiązek przeciwdziałania:

1. Degradacji gleb (w tym erozji)

2. Ruchom masowym

• Starosta lub dyrektor regionalny Lasów Państwowych może nakazać, zalesienie, zadrzewienie czy zakrzewienie gruntów lub założenie trwałych użytków zielonych

• Na koszt Funduszu Ochrony gruntów Rolnych

• Jeżeli spowoduje to zmniejszenie produkcji rolnej to właściciel ma prawo do 10letniego odszkodowania z funduszu

5. Plan gospodarowania na zdegradowanych gruntach rolnych - dla gruntów na „obszarach ograniczonego użytkowania” wokół zakładów przemysłowych i innych zdegradowanych działalnością zakładów

• Na kosz zakładów

• W planach m.in. dozwolone kierunki produkcji i zalecenia

• Sankcja za niezastosowanie się do planu - nakaz zniszczenia upraw, przemieszczenia zwierząt lub ich uboju (bez odszkodowania)

• Gdy zastosowanie się powoduje obniżenie poziomu produkcji przez 3 lata o co najmniej 1/3 - roszczenie właściciela do zakładu o wykup całości lub części gruntu.

• Opiniowane na koszt zakładu przez placówki naukowe

• Rada gminy uchwala taki plan

6. Rekultywacja - przywrócenie wartości użytkowych gruntom zdegradowanym

• Obowiązki spoczywają na tym kto do degradacji doprowadził

• Gdy nieustalony sprawca - rekultywuje starosta korzystając ze środków Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych (budżetu państwa gdy grunty leśne)

• Rekultywację należy prowadzić przez cały czas działalności przemysłowej i po jej zakończeniu przez 5 lat

7. Sposób i zakres rekultywacji określa starosta w decyzji rekultywacyjnej:

• Określa ona:

1. Stopień ograniczenia lub utraty wartości użytkowej gruntów

2. Zobowiązany do rekultywacji

3. Kierunek i termin rekultywacji

4. Uznanie rekultywacji za zakończoną

8. Przepisy dotyczące rekultywacji gruntów rolnych i leśnych należy stosować odpowiednio do rekultywacji innych terenów, jeśli obowiązek takowej wynika z odrębnych przepisów (np. teren pogórniczy, składowisko odpadów)

1

1

by Jakub Kowalski 2007

Wniosek

TYLKO WÓJT

(nie inwestor)

Decyzja administracyjna:

Zasadniczo - marszałek województwa po opinii izby rolniczej

MŚ - grunty leśne będące własnością SP

MRiRW - gdy zwarty obszar gruntów klas I-III przekracza 0,5 ha

Miejscowy plan zagosp. przestrz.:

Wraz z wnioskiem także ekonomiczne uzasadnienie (suma należności i opłat rocznych oraz straty środowiska)

---