Ustrój Organów Ochrony Prawnej - Wykłady
Rozdział VIII Konstytucji SĄDY I TRYBUNAŁY art.173- 201
SĄDY:
art. 173-187 Konstytucji
Art. 175 ust. 1 Kon. Mówi o rodzajach sądów:
Sąd Najwyższy sprawuje nadzór nad działalnością orzeczniczą sądów powszechnych i wojskowych.
Ustawa z 23 listopada 2002 roku o Sądzie Najwyższym Dz. U. z 2002 roku Nr 240, poz. 2052 z późniejszymi zmianami,
SĄDY POWSZECHNE
- SĄDY REJONOWE / I instancji
- SĄDY OKRĘGOWE / I INSTANCJI np. za zabójstwo
-SĄDY APELACYJNE / II INSTANCJI np. za zabójstwo,
Zajmują się wymiarem sprawiedliwości we wszystkich sprawach z wyjątkiem spraw zastrzeżonych dla innych sądów
- art.. 177 Konstytucji reguluje ustawa z dnia 27 lipca 2001 roku Prawo o Ustroju Sądów Powszechnych , Dz. U. z 2001 r. Nr 98, poz. 1070 z późniejszymi zmianami.
III- SĄDY SZCZEGÓLNE:
Są to Sądy Administracyjne:
Wojewódzki Sąd Administracyjny
Najwyższy Sąd Administracyjny / dwuinstancyjność sądów administracyjnych
Ustawa z dnia 25 lipca 2002 roku Prawo o Ustroju Sądów Administracyjnych, DZ. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269, z późniejszymi zmianami.
S. A. zajmują się kontrolą administracji publicznej rozpatrują skargę, po wyczerpaniu instancji – Czy decyzja adm. jest zgodna prawem? Nie prowadzi się postępowania dowodowego, przedmiotem badania jest legalność- nielegalność.
Sądy Wojskowe:
- Garnizonowe Sądy Wojskowe
- Okręgowe Sądy Wojskowe
TRYBUNAŁY
Trybunał Konstytucyjny
Art. 188-197 K. Ust. z dnia 1 sierpnia 1997 roku o Trybunale Konstytucyjnym DZ. U. 1997 Nr 102, poz. 643 z późniejszymi zmianami.
Trybunał Stanu
Art. 198-201 K. Ust. z dnia 26 marca 1982 roku o Trybunale Stanu tekst jednolity, Obwieszczenie Marszałka Sejmu DZ. U. Nr 101, poz. 925 z późniejszymi zmianami.
Rozdział IX Konstytucji mówi o Organach Kontroli Państwowej i Ochrony Prawa
NIK
Naczelny Organ Kontroli Państwowej podległy Sejmowi w obowiązku jest coroczne sprawozdanie z działalności.
Ustawa z 23 grudnia 1994 o NIK tekst jednolity DZ. U. 2007, Nr 231, poz. 1701
RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH
Art. 208-212 K.
Zadania RZ.P.O. jest to ochrona wolności i praw jednostki wyrażona w Konstytucji Roz. II-
Skarga Konstytucyjna art. 79 K.
Każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji.
Przepis ust. 1 nie dotyczy praw określonych w art. 56.
Albo w innych aktach normatywnych art. 80 K. Każdy ma prawo wystąpienia, na zasadach określonych w ustawie, do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolności lub praw naruszonych przez organy władzy publicznej.
UST. z 15 lipca 1987 o RZ. P. O.tekst jednolity, DZ. U. 2001 Nr 14, poz. 147 z późniejszymi zmianami.
RZECZNIK PRAW DZIECKA
Art. 72 K
Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.
Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych.
W toku ustalania praw dziecka organy władzy publicznej oraz osoby odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania i w miarę możliwości uwzględnienia zdania dziecka.
Ustawa określa kompetencje i sposób powoływania Rzecznika Praw Dziecka.
Ust. z 6 stycznia 2000 roku, O RZ. P. Dziecka DZ. U. 2000 rok Nr 6, poz. 69 z późniejszymi zmianami
KRR i T
Art. 213-215
Ust. 29 grudnia 1992 r. o Radiofonii i Telewizji Tekst jednolity DZ. U. 2004 r Nr 253, poz. 2531 z późniejszymi zmianami.
KOMPETENCJE:
Stoi na straży wolności słowa art. 54 Konstytucji
Stoi na straży uprawiania, wykonywania prawa do informacji publicznej art. 61 prawo do informacji
Interwencja publiczna R i T – nie tylko abonament
ORGANY OCHRONY PRAWNEJ
I - PROKURATURA
Model przed zmianą wyglądał w ten sposób, iż Ministrem Sprawiedliwości był jednocześnie Prokuratorem Generalnym, w związku z czym oddzielone te funkcje. W tej chwili jest:
M.S. – Krzysztof Kwiatkowski
RZ. P. O. – I. Lipowicz
Prokuratorem Generalnym – Andrzej Seremet
Prokuratorzy powszechni
Prokuratorzy wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury
Prokuratorzy IPN, Komisji do ścigania przestępstw przeciwko narodowi polskiemu
Ustawa 20 czerwca 1985 roku tekst jednolity DZ. U.2008 rok Nr 7, poz. 39 z późniejszymi zmianami
II POLICJA PAŃSTWOWA
Ust. 6 kwietnia 1990 roku o Policji, tekst jednolity DZ. U. 2007 roku Nr 43, poz. 277 z późniejszymi zmianami
III STRAŻE GMINNE
Są to formacje mundurowe powstałe przez organy samorządu terytorialnego – Ogólnie mówiąc samorządowa umundurowana formacja
Ust. z 29 kwietnia 1997 r. o Strażach Gminnych DZ. U. 1997 Nr 123, poz. 779 z późniejszymi zmianami
Prewencja zostaje uszczuplona o ile mamy straże gminne.
ORGANY OCHRONY OBSŁUGI PRAWNEJ
ADWOKATURA
Jej zadaniem jest udzielanie pomocy prawnej, współ. Wolno. Ochrony obywatela, ukształ. Stosowaniu prawa
Wyróżniamy:
- adwokaci
- aplikanci adwokaccy mający swoich patronów
Zadania:
- porady prawne
-sporządzanie opinii prawnej
- projekty aktów normatywnych – sporządza i opracowuje
- występuje przed sądami, urzędami itd.
- pełnomocnictwo w sprawach cywilno- KC
- obrona w sprawach z KK
- Obrona z urzędu w przypadku niepełnosprawności i nie tylko
- przymus adwokacki w pewnych sprawach – musi korzystać z adwokata obligatoryjnego.
Adwokaci posiadają:
Kancelarie adwokackie- jednoosobowe lub w formie spółek , Partnerski, s. jawne, spółki handlowe, s. komandytowe
Samorządy zawodowe adwokackie:
Krajowy Zjazd Adwokatury KZA
Naczelna Rada Adwokacka NRA
Wyższy Sąd Dyscyplinarny WSD
Wyższa Komisja Rewizyjna WKR
RADCOWIE PRAWNI
W poprzednim systemie Radcowie prawni zajmowali się strute sprawami gospodarczymi prawa handlowego. W tej chwili występuje zbliżenie tych dwóch zawodów adwokata i radcy prawnego np. w postępowaniu karnym czy cywilnym.
Zadania:
- sporządzanie opinii prawnych
- zastępstwa procesowe
- projekty aktów normatywnych
SAMORZĄDY ZAWODOWE
Okręgowe Izby Radców Prawnych OIRP
Krajowa Izba Radców Prawnych KIRP
NOTARIAT
Notariusz to osoba zaufania publicznego wykonująca czynności notarialne
- sporządza akty notarialne czyli np. zbycie nieruchomości, darowiznę, umowy S.A. i Sp. z o. o.
- umowa spółek handlowych, które stanowią, iż ma to być sporządzone aktem notarialnym
- poświadczenia notarialne
- oświadczenia – spisuje protokoły walnych zgromadzeń S.A.
- projekty weksli i Ceków
- przechowuje dokumenty – pieniądze i papiery wartościowe
- sporządza na żądanie stron projekty oświadczeń lub innych deklaracji
- sporządza wypisy i odpisy , wyciągi z dokumentów
- sporządza akty dotyczące dziedziczenia ( testament notarialny)
- inne czynności
- pobiera taksę notarialną
SAMORZĄDY ZAWODOWE:
Izby notarialne IN
Krajowa Rada Notarialna KRN
TRYBUNAŁY
Rozdział VIII Konstytucji
T K – organ który ma charakter prawny, sądowy – dyskusyjny
Zadaniem TK jest przede wszystkim
kontrola konstytucyjności:
-1.wydaje wyroki art. 173-174 Art. 173.
Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz.
Art. 174.
Sądy i Trybunały wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polski
- 2.TK ma status sądowy art. 173-174 czyli sąd o specjalnych kompetencjach
- 3. TK rozstrzyga spory prawne co do charakteru określonego zapisu, zgodności z konstytucją
- 4. Skład TK jest prawniczy – zawodowy ,kadencyjność, są nimi sędziowie TK
ZASADA NIEZAWISŁOŚCI CZŁONKÓW T.K.
Art.. 178 – sędziowie i niezawisłość sędziowska podlegają Konstytucji i ustawom
Są apolityczni , nie mogą należeć do partii Pol. Oraz związków zawodowych, wyjątek mogą prowadzić działalność naukowo dydaktyczną
Nieusuwalni na mocy orzeczenia sądu przeniesiony w stan spoczynku jak prokurator dosyć duże uprawnienia do świadczeń emerytalnych
Korzysta z immunitetu sędziowskiego- bez uprzedniej zgody Sądu pociągnięcie do odpowiedzialności karnej, pozbawienia wolności, zatrzymania czy aresztowania nie jest możliwe z wyjątkiem złapania na gorącym uczynku
Niezawiśli
Orzeczenia wydają po przeprowadzeniu rozprawy i wydaniu w imieniu RP wyroku.
W Niemczech TK należy do sądów.
Przedmiotem orzekania art. 87 K ust. 1 i 2 są żródłą powszechnie obowiązującego prawa ujęte w hierarchiczny system:
Na szczycie jest Konstytucja jako ustawa zasadnicza, następnie ustawa, potem ratyfikowane umowy międzynarodowe, następnie rozporządzenia na podstawie ustaw i w celu wykonania ustaw, na końcu są akty prawa miejscowego.
Ustawy regulują prawa i wolności ale i obowiązki obywatela
Przy rozporządzeniach ważna jest delegacja ustawowa czyli zakres podmiotowy i przedmiotowy rozporządzenia, ( kto i w jakim zakresie)
APM – czyli gminy, powiatu, sejmik województwa, dotyczyć mogą spraw organ i porządkowych właściwego organu.
TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY rozpatruje;
Zgodność ustaw ( prawa wew) z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi – prezydent podpisuje rat. Um. M.
Przystąpienie i akcesja do UE
Zgodność przepisów prawa , wydawane przez centralne organy państwowe, z Konstytucją, rat. Um. Mię.
Rozpatruje skargę konstytucyjną
Spory kompetencyjne pomiędzy centralnymi organami i konstytucyjnymi
Spór pozytywny, spór negatywny
Przedmiotem konstytucyjności jest zgodność
materialne czyli treść aktu,
formalna czyli dotyczące kompetencji do jego wydania,
proceduralna zachowanie tego trybu by był efekt- KK art. 148 par. 2 ciężkie zabójstwo nie istnieje , ( pedofilia)
Funkcja sygnalizacyjna, polega na zawiadywaniu prawnych organów w przypadku np. luki prawnej- adresat nie wie jak postąpić , bo nie ma dyspozycji ( rzeczywista lub pozorna )
Zasada szybkości – terminowość organów administracji
Nie ma funkcji interpretacyjnej
Orzeczenia TK występują w formie:
Abstrakcyjnej kontroli czyli dotyczy orzekania o zgodności aktu z pewnym wzorcem normatywnym tych uregulowań
Konkretnej Kontroli czyli konkretne pytanie co do zgodności aktu w konkretnej sprawie( podstawa prawna może być indywidualne – normy w konkretnej sprawie akcie np. TK> z 148 par. 2. KK – konkretna kontrola w związku z popełnionym przestępstwem, toczącym się postępowaniem karnym lub innym postępowaniem administracyjnym.
W SKŁAD TK wchodzą:
- 15 sędziów na okres 9 lat , wybieranych przez Sejm , może być nim S SN i inni sędziowie
Organizacja TK:
Zgromadzenie Ogólne TK
Prezes TK
Sędziowie
Przewodniczący Zgromadzenia Ogólnego
ZGROMADZENIE OGÓLNE TK
Kompetencje:
Zatwierdzanie regulaminu TK
Wybór kandydata na stanowisko v-ce i prezesa TK
Ustalanie statutu biura TK – sprawy administracyjne
Uchwalanie projektów dochodów i wydatków TK
Zatwierdzenia sprawozdania TK dla Sejmu
PREZES TK
Przewodniczy Zgromadzenia Ogólnym TK, powołuje go Prezydent RP ( v-ce również )
Reprezentuje TK na zewnątrz
TRYBUNAŁ STANU
Ust. z 26 marca 1986 r. o Trybunale Stanu
- szczególny , dotyczy odpowiedzialności konstytucyjnej, ponoszą ją:
Grupa I
Prezydent RP
PRM
Członkowie RM
Prezes NBP, Prezes NIK
Członkowie KRR i T oraz osoby, które pełnią funkcje kierownicze na wysokich stanowiskach państwowych np. Naczelny Dowództwa Sił Zbrojnych
II Grupa to:
Art. 107 Konstytucji
Posłowie senatorowie w związku z zakazem prowadzenia działalności gospodarczej , która osiąga korzyści z majątku Skarbu Państwa albo samorządu terytorialnego ani go nabywać.
Osoby które pełnią tymczasowo funkcję prezydenta
Zgromadzeniu Narodowemu przysługuje postawienie przed TS Prezydenta , przypadku pozostałych Sejm. Następuje wniosek do odpowiedzialności konstytucyjnej . komisja wszczyna postępowanie , odpis , wniosek o wyjaśnienie, term. 30 dni od dnia otrzymania odpisu.
Trybunał Stanu Powoływany jest na pierwszym posiedzeniu Sejmu na okres kadencji Sejmu aż do nowego wyboru parlamentu
- wymóg obywatelstwa polskiego
- pełnia praw publicznych
- nie karanie prawomocnymi wyrokami sadowymi
- nie zatrudnieni w ostatnich 15 latach w organach administracji rządowej
Składają przyrzeczenie sędziowskie
Jest to Sąd I i II instancji. Postępowanie przed TS stosuje się KPK chyba, że przepisy stanowią inaczej.
W I instancji TS orzeka w składzie:
- przewodniczący
- 4 członków
W II Instancji TS orzeka w składzie:
- przewodniczący
- 6 członków – wyłączenie sędziów, którzy rozstrzygali w postępowaniu w I instancji
Udział obrońcy przed TS nie jest konieczny :
Adwokat lub Radca prawny
Od orzeczenia przysługuje apelacja w terminie 30 dni od daty doręczenia odpisu wyroku z uzasadnieniem. Zażalenie natomiast 14 dni od otrz. Odpisu Wyroku . NIE PRZYSŁUGUJE KASACJA.
KARY :
W art.. 25 o TS
Usunięcie ze stanowiska, jeżeli nie stanowi przestępstwa skarbowego , a dotyczy naruszenia ustaw
Utrata czynnych i biernych praw wyborczych do parlamentu i parlamentu UE i samorządów terytorialnych
Zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk w organach państwa, organach samorządu teryt.
Utrata orderów i odznaczeń i tytułów honorowych
W przypadku art. 107 utrata mandatu poselskiego , posłowie i senatorowie jednakowa odpowiedzialność.
SĄDY
SĄD NAJWYŻSZY
Najwyższy organ władzy sądowej- ust z 23 listopada 2002 mówi o roli SN jest to przede wszystkim:
Sprawowanie wymiaru sprawiedliwości poprzez nadzór zgodności z prawem oraz jednolitości orzecznictwa sądów powszechnych i wojskowych.
Rozpoznaje kasacje i środki odwoławcze
Podejmuje uchwały, które dotyczą zagadnień prawnych i innych zagadnień wynikających z ustawy
Rozstrzyga protesty wyborcze, dotyczące wyborów
Rozstrzyga ważność wyborów na urząd Prezydenta
Opiniuje projekty ustaw i aktów normatywnych
Skarga kasacyjna od prawomocnego wyroku w postępowaniu karnym,( Srodek wnoszonyod II instancji orzeczenie od KPK art. 519) lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu również umorzenie postępowania. Przymus adwokacki , przeprowadze. Pr. Karnej i cywilnej.
Sąd Najwyższy ma siedzibę w Warszawie i dzieli się na IZBY:
IZBA CYWILNA
IZBA KARNA
IZBA PRACY I UBEZPIECZEN SPOŁECZNYCHI SPRAW PUBLICZNYCH
IZBA WOJSKOWA
Informacje o działalności sądu są składane Sejmowi i Senatowi , I prezes SN składa również uwagi o nieprawidłowościach lukach w prawie, które są niezbędne dla spójności prawa. SN wydaje zbiór orzeczeń jest to bardzo ważna rola.
STRUKTURA ORGANY SN to :
I prezes SN
Prezes Sn
i Organy samorządowe
Zgromadzenie ogólne sędziów SN
Zgromadzenie Izby sędziów SN
Kolegium SN
I prezes i prezes SN jest powoływany przez prezydenta RP na okres 6 lat spośród sędziów –czynnych
I prezes SN
– kieruje sprawami i reprezentuje SN na zewnątrz
- odwołuje i powołuje przewodniczących oddziałów na wniosek prezesa SN w Izbach
- w czasie nieobecności zastępuje go prezes SN
Prezes SN
- jest zastępcą I może kierować pracą poszczególnych Izb
- powoływany i odwoływany na wniosek I PSN spośród sędziów SN
- Wszystko to co dotyczy Zgromadzenia
Zgromadzenie Ogólne Sędziów SN
Regulaminy dotyczące wyborów kandydatów na stanowiska I PSN i PSN
Regulaminy wyborów
Dokonywanie kandydatur na stanowisko SSN
Dokonywanie kandydatur na stanowisko I PSN
Dokonywanie 2 kandydatur na stanowisko członków KRS
Rozpatrywanie i przyjmowanie informacji i przedstawianie później
Inne sprawy
Przewodniczącym jest I PSN
Zgromadzenie Sędziów Izb SN
Projekty informujące o działalności Izby
Coroczne omawianie programu
Opiniowanie kandydatów na SSN
Opiniowanie kandydatów na PSN przedstawionych przez I PSN
Rozpatrywanie funkcji Izb
KOLEGIUM SN
Składa się z :
I PSN
PSN
Sędziowie na okres 3 lat , wybierani przez Zgromadzenie Sędziowskie Izb SN
SĘDZIOWIE SN
- powoływani przez prezydenta RP na wniosek KRS wymagania:
1. obywatelstwo polskie
2. pełnia praw cywilnych i politycznych
3. nieskazitelny charakter
4. ukończone studia prawnicze z tyt. Mgr lub zagraniczne uznane przez Polskę
5. wyróżnia się wysokim poziomem wiedzy prawniczej
6. zdolny do pełnienia funkcji ze względu na stan zdrowia
7. ma co najmniej 10 letni staż pracy na stanowisku sędziego , prokuratora, radca prawny itd.
Podstawą jest akt powołania
Wygasa stosunek służbowy w momencie kiedy:
Śmierci
Zrzeczenie urzędu lub przejście w stan spoczynku
Prawomocnie orzeczone pozbawienie praw publicznych lub zakaz zajmowania określonego stanowiska
Prawomocne dyscyplinarne orzeczenie o pozbawieniu stanowiska, zakaz wykonywania zawodu
Utrata obywatelstwa polskiego
Przechodzi w stan spoczynku po ukończeniu 70 lat , na wniosek zainteresowanego mając 65 lat
STRUKTURA I SCHEMAT SĄDÓW
SĄDY :
S. Rejonowy
S. Okręgowy
S. Apelacyjny
Po za tym są:
S. Administracyjny
S. Wojskowy
S. Najwyższy
Z art. 2 ustawy wynikają zadania z wymiaru sprawiedliwości , z zakresu ochrony prawnej. Oprócz sędziów mamy :
- referendarzy sądowych
- starszych referendarzy sądowych
- ławnicy czynnik obywatelski – ludzki
Sądy Rejonowe tworzy się dla jednej lub więcej gmin ; Sąd Okręgowy utworzony jest dla dwóch SR; S Apelacyjny dla właściwości co najmniej 2 Sądów Okręgowych.
USTRÓJ SĄDÓW
SĄD REJONOWY wydziały:
Przewodniczący wydziału kieruje nim , Prezes, v-ce Prezes lub Sędzia
Wydział Cywilny – sprawy z zakresu prawa cywilnego
Wydział Karny – sprawy z zakresu prawa Karnego oraz Prawa wykroczeń
Sąd Rodzinny i Nieletnich – prawo rodzinne i opiekuńcze; wszystko co dotyczy demoralizacji nieletnich ( do 21 roku życia); sprawy dotyczące leczenia osób uzależnionych od alkoholu, środków uzależniających; na postawie innych
Sąd Pracy – dotyczy zakresu prawa pracy :
O ustalenie istnienia stosunku pracy
O uznanie bezskutecznym wypowiedzenie stosunku pracy
O przywrócenie do pracy
O przywrócenie poprzednich warunków pracy lub płacy
O roszczenia w związku z nim związane
O odszkodowanie w przypadku nieuzasadniającego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia ze stosunku pracy, rozwiązania stosunku pracy
Karty porządkowej i świadectw pracy
Wszystkie roszczenia związane z tymi sprawami
Ubezpieczeń Społecznych – dotyczy:
Sprawy o zasiłek chorobowy
O zasiłek opiekuńczy, macierzyński, porodowy, wyrównawczy, pogrzebowy itd.
Dodatek do zasiłku rodzinnego
O świadczenie rehabilitacyjne
O odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy w gospodarstwie rolnym
O odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej
Sprawy o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności
Fundusz alimentacyjny
Ważnym jest fakt iż często wydział S Pracy i S Ubezpieczeń Społecznych tworzą jeden wydział
Wydział Ksiąg Wieczystych – do postępowania w sprawach ksiąg wieczystych
Wydział Gospodarczy – dotyczy przedsiębiorstw; wytyczeni sędziowie do prowadzenia tych spraw
Wydział Grodzki - inaczej Sąd Grodzki dotyczy:
Do rozpoznania wykroczeń w I instancji
Wykroczenia skarbowe,
Przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, publiczno skarbowego, prywatno skarbowego
Przestępstw karnych rozpatrywanych w trybie przyspieszonym jaki uproszczone
Depozyty sądowe
Depozyty rzeczy
Mówi się iż jest to sąd do spraw wykroczeń
Wydziały zamiejscowe
SĄD OKRĘGOWY
Wydziały:
Wydział Cywilny- rozpoznanie spraw w I instancji cywilne i rodzinne np. ubezwłasnowolnienie całkowite lub częściowe oraz sprawy cywilne i rodzinne w II instancji
Wydział Karny – Sprawy z zakresu I i II instancji np.:
Zabójstwo I instancji – skład % osób 3 sędziów zawodowych + 2 ławników
Apelacja kradzież II instancji
Lustracja I instancja
Przeciwko nieletnim o popełnienie czynu karalnego w II instancji jeżeli wobec takiego nieletniego zastosowano środek poprawczy lub gdy środek odwoławczy …
Wydział Penitencjarny – nad wykonaniem orzeczeń karnych ; nadzór z wykonywaniem nad postępowaniem wykonawczym – karnych środków
Wydział Pracy
Wydział Ubezpieczeń Społecznych mogą być połączone w 1 wydział
Sąd Gospodarczy
SĄ OKRĘGOWY W WARSZWIE
Z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów regulacji energetyki telekomunikacji i transportu kolejowego
Sprawy rejestrowe czyli partie polityczne
Ochrony wspólnotowych znaków towarowych i wspólnotowych wzorów znaków przemysłowych
Są to działy tylko i wyłącznie mieszczące się w tym sądzie dlatego jest on specyficzny.
SĄD APELACYJNY – JEST SĄDEM II INSTANCJI
Wydział Cywilny – z zakresu prawa cywilnego , gosp. , rodzin , opiek.,
Wydział Karny – Sąd II instancji
Sąd Pracy i ubezpieczeń społecznych – jeżeli w I instancji nierozstrz. SO ; występuje jako jeden wydział lub odrębny
Sąd orzeka w swojej siedzibie , konkretnym sądzie.
ORGANY SĄDU:
S. Rejonowy:
Prezes S R – może być przewodniczący działu
S. Okręgowy
Prezes S. O. oraz Kolegium Sądu O.
S. Apelacyjny
Prezes oraz Kolegium S.A.
Poza tym jest Dyrektor S. A. oraz Dyrektor S. O. oraz w S. R. może być kierownik finansowy ale nie musi.
PREZES SĄDU
Kieruje sadem i reprezentuje na zewnątrz z wyjątkiem spraw dotyczących kierownika finansowego , dyrektora
Pełni czynności z zakresu administracji sądowej
Jest zwierzchnikiem sędziów S. R.
Powierza sędziom funkcje lub zwalnia z ich pełnienia
PSA ustala podział czynności w SA
PSO ustala podział czynności w SO i SR
Prezes podlega w zakresie spraw administracji sądowej MS I Prezesowi przełożonemu
Prezes SA powoływany jest przez MS spośród sędziów SA tego sądu po zasięgnięciu opinii ZOSSA
Prezes SO powoływany jest przez MS spośród sędziów SA lub SO po zasięgnięciu opinii ZOSSO oraz prezes przełożonego
Prezesa SR powołuje MS kandydaci pochodzą z sędziów SR i SSO po zasięgnięciu opinii Kolegium Przełożonego SO oraz PSO
Kadencyjność prezesury SA i SO trwa 6 lat, po ukończeniu Kadencji nie mogą być powołani na tą samą funkcje( funkcja adm. + orzecznictwo)
Prezesowie i v-ce prezesi SR są powoływani na okres 4 lat i najwyżej na 2 kadencje.
KOLEGIUM SĄDU APELACYJNEGO
Składa się 5 członków , wybieranych przez ZOSSA + Prezes SA. Przewodniczącym jest PSA, kadencja trwa 2 lata:
Wyraża opinie o projektach podziału czynności w SA ma charakter opiniodawczy
Przedstawia ZOSSA opinie o kandydatach na stanowisko sędz.
Wyraża opinie na stanowiska v- Ce prezesa SA o przewodniczących poszczególnych działów
Rozpatruje wizytacje, lustracje, wnioski z tych czynności kontrolnych
Wypowiada się w przypadkach naruszenia zasad etyki sędziowskiej
Projekty planów finansowych , opinie
KOLEGIUM SĄDU OKRĘGOWEGO
W skład wchodzi od 4 do 8 członków wybieranych z ZOSSO + Prezes SO maksymalnie może być 9 osób
Do zadań należy:
Podział czynności SO
Opiniuje kandydatów na stanowiska sędziów SR i sędziów SO
Opinia o kandydatach na v-ce prezesa SO i kandydata na Prezesa i v-ce SR
Rozpoznaje wyniki lustracji, wizytacji sądów
Wypowiada się w sprawach etyki sędziowskiej
ZGROMADZENIE OGÓLNE SĘDZIÓW SĄDU APELACYJNEGO
W skład wchodzą sędziowie tego sądu + przewodniczący czyli PSA – zadania :
Przedstawiają KRS kandydatów na stanowisko Sędzia SA
Wybiera przedstawicieli na zebraniu SSA, którzy będą brali udział w zebraniu SSA
Opiniuje kandydatów na stanowisko PSA
Wybiera kolegium SA
Wybiera kandydata na Rzecznika Dyscyplinarnego
Wysłuchuje informacji PSA o działalności sędziów i wyraża opinie w tym zakresie
Rozpatruje sprawozdanie z działalności SA
ZGROMADZENIE OGÓLNE SĘDZIÓW SĄDU OKRĘGOWEGO
W skład wchodzą sędziowie SO +delegaci SR – zadania:
Opiniowanie i przedstawianie wniosku KRS o kandydacie na stanowisko Prezesa SO
Wybór przedstawicieli na zebranie przedstawicieli ZOSSO
Opinie na prezesa SO
Dokonuje wyboru członków KSO
Wysłuchanie o działalności sądu
Wyraża opinie w tym zakresie
Rozpoznaje sprawozdania z działalności Kolegium Sadu Okręgowego
Kontrola nad działalnością sadów poprzez wizytacje i lustracje
Wizytacja – pełna działalność sądu lub jego jednego organu
Lustracja – dotyczy określonych zagadnień wybranych i pod tym kątem następuje kontrola
Kontrola działalności sekretariatu jest częstym zjawiskiem, czy też badanie w poszczególnych sprawach.
ZASADA JAWNOŚCI w postępowaniu czyli rozstrzyganie, włączenie jawności na wniosek lub z urzędu chyba , że dobro sprawy nakazuje inaczej. Ogłoszenie wyroku następuje w sposób jawny natomiast uzasadnienie w sposób niejawny- mogą być tylko strony. Sąd może pełnić Roki sądowe czyli stałe posiedzenie sadu poza siedzibą. Zastępstwo personalne sędzia może być zastąpiony przez delegowanego sędziego na podstawie zarządzenia przewodniczącego wydziału lub Prezesa sądu w celu np. .ulepszenia sprawności sądu. W składzie sądu może brać udział tylko jeden sędzia delegowany . Sędzia z niższego sadu nie może przewodniczyć posiedzeniu.
POLICJA SESYJNA
Jeżeli na Sali rozpraw ktoś zachowuje się nie zgodnie procedurą sędzia stosuje:
- upomnienie
- wydalenie z Sali rozpraw
- grzywna do 10.000 zł -kara porządkowa - jeżeli narusza powagę Sądu , bądź ubliża innemu organowi
- kara pozbawienia wolności do 14 dni- Pozbawienie jest natychmiast wykonywane , zażalenie do sądu bezpośrednio przełożonego , jeżeli przed SA to SN. Na salę rozpraw jest zakaz wnoszenia amunicji, środków niebezpiecznych art. 54 ustawy.
STATUS SĘDZIEGO – prawa i obowiązki:
Wniosek pochodzący od KRS
Powołuje Prezydent RP
SSR, SSO, SSA
Określone miejsce wykonywania zawodu
Musi posiadać obywatelstwo polskie
W pełni praw cywilnych, i obywatelskich
Jest nieskazitelnego charakteru
Ukończył wyższą szkołe prawnicza tytuł mgr
Zdolny ze względu na stan zdrowia również psychika
Ukończone29 lat
Złożył egzamin sędziowski lub prokuratorski i ukończył aplikację sędziowską
Asesor prokuratorski przez3 lata może być sędzią
Te wymagania, które dotyczą aplikacji sędziowskiej ,nie dotyczą sędziów sądów administracyjnych
Posiada tytuł dr lub prof. nauk prawnych – nie trzeba aplikacji
Sędzia SR. I SO
Sędzia Apelacyjny – staż pracy 6 lat na stanowisku sędziego lub prokuratora SP , w tym co najmniej 3 lata na stanowisku sędziego Okręgowego lub prokuratora PO.
Immunitet Sędziowski – art. 80 ustawy , nie może być zatrzymany bez zgody PSA, chyba że został złapany na gorącym uczynku ; PSA może nakazać zwolnić takiego sędziego.
Sędzia powinien działa zgodnie z etyką zawodową w służbie i poza służbą postępować godnie.
Sędzia jest zobowiązany do tajemnicy służbowej, nie może być zatrudniony nigdzie indziej z wyjątkiem przacy naukowo dydaktycznej- musi mieć pozwolenie od właściwego Prezesa- nie może :
- Spółdzielniach
- spółkach prawa handlowego więcej niż 10 % udziału
Składa zeznanie z majątku ruchomego i nieruchomego .
Odpowiedzialność sędziów,- ponoszą odpowiedzialność dyscyplinarną czyli :
- upomnienie
- nagan
- przeniesienie na inne miejsce pracy
- złożenie urzędu
Sądy dyscyplinarne dla sędziów to:
SA I instancji
SN II instancji
REFERENDARZE SĄDOWI
Obywatel Polski w pełni praw cywilnych i obywatelskich, nieskazitelny charakter
Ukończył studia prawnicze
Ukończył 24 lata
Ukończył aplikację Ogólną bądź zdał egzamin sędziowski , prokuratorski, ukończył radcowski, notariacki, i złożył odpowiedni egzamin
STARSZY REFERENDARZ SĄDOWY
Zajmował stanowiska referendarza przez co najmniej 10 lat
Nie był karany itd.
Na obszarze tego samego sadu Okręgowego
KURATORZY SĄDOWI
Kuratorzy zawodowi, kuratorzy społeczni
ASYSTENCI SĄDZIÓW
Wykonuje czynności administracyjne
Czynności przygotowawcze spraw sądowych do rozpoznania
Obywatel polski ,pełnia praw
Nieskazitelny
Ukończone24 lata
Ukończone studia prawnicze
Zdał egzamin sędziowski, prokuratorski itd.
BIEGLI I ŁAWNICY
Biegli
Biegłym może być np. w dziedzinie daktyloskopii, osmologii
Może być każdy kto ma odpowiednią wiedzę , wiadomości
Zajmuje się określona dziedziną
Wpisani są na Listę biegłych
Tłumacze przysięgli PSO prowadzi taka listę
Odpowiednie certyfikacje
Ławnicy
Udział czynnika ludzkiego w wymiarze sprawiedliwości ,może nim być:
Obywatel polski korzystający z pełni praw obywatelskich
Nieskazitelny charakter
Ukończył lat 30 – nie przekroczył 70 lat
Jest zatrudniony lub kandyduje w tej miejscowości zamieszkujący
Jest zdolny do pełnienia tej funkcji ze względu na stan zdrowia
Posiada co najmniej wykształcenie średnie
Nie mogą być ławnikami osoby :
Funkcjonariusze policji
Adwokaci
Radcowie prawni
Duchowni
Żołnierze w czynnej służbie wojskowej
Funkcjonariusze służb niezespolonych
Radni ale z tej, która wybiera
Nie może być więcej jak w 1 sądzie
Ławnicy do Sądów Okręgowych i Sadów Apelacyjnych wybierają Rady Gminy. Krajowe SO określa liczbę ławników oraz podaje do wiadomości publicznej na 30 dni przed podjęciem mandatu.
Kandydatów mogą zgłaszać:
• Prezesi sądów
• Stowarzyszenia
• Organizacje zakładowe
• Organizacje pracodawców
• Inne organizacje zarejestrowane oprócz partii politycznych
• Co najmniej 25 obywateli z czynnym prawem wyborczym
• Wybory odbywają się najpóźniej w październiku
• Opiniuje się przed Radą Gminy
1. Sporządzenie listy z danymi ich
2. Wybór
3. Przedstawienie listy ławników Prezesowi właściwych sądów.
Kadencja ławnika trwa 4 lata , które liczy się po roku w którym nastąpił wybór. W przypadku prawomocnego wyroku następuje wygaśnięcie mandatu ; Rada Gminy może też odwołać takiego ławnika.
PROKURATURA
Prokuratura Generalna tworzą ja
Biuro Prokuratora Generalnego
Biuro spraw Konstytucyjnych
Departamenty
Organizacji Pracy, Wizytacji i Systemów Informatycznych Prokuratury
Postępowania Przygotowawczego
Do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji
Postępowania Sądowego
Współpracy Międzynarodowej- Konwencja 1959 oraz z 2000 Europejska o współpracy z Państwami UE w sprawach karnych EUROJUST
Budżetu i Majątku Prokuratury
Biuro Kadr
Biuro Administracyjno- Finansowe Prokuratury Generalnej
Biuro Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych
Prokuraturę stanowi Prokurator Generalny oraz podlegli mu prokuratorzy powszechnych i wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury oraz prokuratorzy IPN. Prokurator Generalny jest naczelnym organem prokuratury.
Podstawowym zadaniem prokuratury jest strzeżenie praworządności oraz czuwanie nad ściganiem przestępstw.
Praworządność działa na podstawie prawa i w granicach prawa. Zasada I rozdział Konstytucji a zwłaszcza art. 7 mówi: Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa, jak również demokratycznym państwie prawa o zasadach praworządności i legalizmu.
Wykonywanie prawa – organy państwa
Strzeżenie praworządności i czuwanie nad ściganiem przestępstw- prokuratura
ZADANIA PROKURATORA:
Prowadzenie i nadzorowanie postępowań przygotowawczych w sprawach karnych, są to:
- sprawy prowadzone bezpośrednio przez prokuratorów bądź nadzorowane przez niego
Występowanie przed sądami w roli oskarżyciela publicznego- czasami w postępowaniu przygotowawczym występuje prokurator w celu zatrzymania podejrzanego.
Wytaczanie powództw w sprawach karnych i cywilnych np. w przedmiocie ubezwłasnowolnienia.
W sprawach ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych w imieniu interesu społecznego( publicznego).
Prokurator będzie podejmował środki przewidziane prawem zmierzające do prawidłowego i jednolitego stosowania prawa w postępowaniu sadowym, adm., w sprawach o wykr., i innych postępowaniach.
Prokurator sprawuje nadzór nad wykonaniem środka tymczasowego zatrzymania jak i nad pozbawieniem wolności ( innych decyzji) czyli bierze udział w postępowaniu wykonawczym i wykonywaniu tej kary . Na każdym etapie postępowania bierze udział prokurator:
- postępowaniu przygotowawczym
- postępowaniu sądowym
- postępowaniu wykonawczym
Współpracuje z jednostkami naukowymi w zakresie prowadzenia badań naukowych w problematyce zapobieganiu przestępczości , zmniejszaniu przestępczości, rodzajach przestępczości oraz polityce karnej, penalizowanie, stosowanie kar i wysokości proces - tworzenia prawa.
Gromadzenie i analizowanie przetwarzanie danych w systemie informatycznym, osobowych postępowań prowadzonych
W zakresie postępowania administracyjnego udział jest prokuratora przed WSA, NSA i w toku postępowań – zaskarżaniu nie zgodnych z prawem decyzjami adm.
Koordynowanie działalności w zakresie przestępstw ścigania ich , prowadzonych przez inne organy
Współdziałanie w zakresie prewencji z organami państwa np. przeciw działalności przestępstw
Współpraca międzynarodowa lub ponad narodowa w związku z wykonywaniem umów międzynarodowych, z organizacjami EUROPOL, INTERPOL
Opiniowanie Aktów normatywnych
Szereg innych działań wynikających z innych aktów prawnych np. nadzór nad uchwałami Samorządu Terytorialnego lub rozporządzenia wojewody , jeśli nie są zgodne z prawem , występuje do tych organów z wnioskiem o zmianę tych uchwał.
PROKURATOR POWSZECHNYCH JEDNOSTEK PROKURATURY:
Prokurator Prokuratury Generalnej
Prokurator Prokuratury Apelacyjnej
Prokurator Prokuratury Okręgowej
Prokurator prokuratury Rejonowej
PROKURATOR PORKURATUR WOJSKOWYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH
Prokurator Naczelnych Prokuratur Wojskowych
Prokurator Wojskowy Prokuratur Okręgowych
Prokurator Wojskowy Prokuratur Garnizonowych
OSOBNO JEST IPN - PROKURATOR INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ –prokuratorzy z powszechnych prokuratur delegowani do IPN.
ZASADA PRKURATORA , którą musi kierować się prokurator:
Jest obowiązany do określonych działań związanych z ustawą- skarga na bezczynność
Kierował się będzie zasadą bezstronności i równego traktowania wszystkich obywateli art. 32 K. Art. 32.
Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.
Jest niezależny przy wykonywaniu czynności; wyjątki to:
Prokurator bezpośrednio przełożony jest uprawniony do zmiany decyzji lub uchylenia decyzji Prokuratora bezpośrednio podwładnego ta zmiana musi być w formie pisemnej dołaczona do akt sprawy:
Akta podręczne – tutaj dołączone stronom również
Akta główne
Akta oskarżenia
Prokurator przełożony może powierzyć prokuratorowi podwładnemu czynności należących do jego właściwości lub przejąć sprawy, które są do niego przydzielone.
ORGANIZACJA PROKURATUR
Działalnością prokuratur kieruje PG , osobiście bądź przez zastępców wydaje:
Zarządzenia
Wytyczne
Polecenia.
Nadzór instancyjny łączy się z tym , że muszą być pewne czynności zatwierdzone przez instancję natomiast wytyczne i polecenia . . .. P nadzoruje kierunek prowadzenia śledztwa – ma wpływ na to.
PROKURATOR GENERALNY
Powołuje go Prezydent RP spośród kandydatów wskazanych przez KRS, KRP. Ślubowanie przed podjęciem urzędu.
Kadencja trwa 6 lat, od momentu ślubowania. Po zakończeniu kadencji nie może być ponownie wybrany na ten urząd przechodzi w stan spoczynku.
W 2010 roku nastąpiło oderwanie prokuratury od M Sprawiedliwości.
PG może być odwołany w wypadku śmierci, lub może zrzec się , lub gdy jest trwale niezdolny, skazany prawomocnym wyrokiem, kara prawomocną dyscyplinarną
PG będzie przedstawiał PRM sprawozdania z rocznej działalności Prokuratury nie później niż do końca kwartału przyszłego roku.
PG powołuje prokuratorów powszechnych J P oraz PWJO na wniosek KRP.
I z –ca PG oraz pozostałych zastępców powołuje i odwołuje prezydent RP na wniosek PG.
Z-ca PG jest Naczelny PW powoływany z NPW przez PRP na wniosek PG, wniosek składa PG wraz z MON
Z-ca PG jest dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko NP powoływany spośród IPN-u przez prezydenta RP na wniosek PG zgłoszony w porozumieniu z prezesem IPN.
Liczba pozostałych z-ca określa MS porozumieniu z PG
PROKURATOR APELACYJNY-1. Prokuratora apelacyjnego powołuje Prokurator Generalny spośród prokuratorów, po zasięgnięciu opinii zgromadzenia prokuratorów w prokuraturze apelacyjnej.
2. Kandydata na prokuratora apelacyjnego Prokurator Generalny przedstawia zgromadzeniu prokuratorów, w celu wydania opinii
PROKURATOR OKRĘGOWY – 1. Prokuratora okręgowego powołuje Prokurator Generalny spośród prokuratorów, na wniosek właściwego prokuratora apelacyjnego, po zasięgnięciu opinii zgromadzenia prokuratorów w prokuraturze apelacyjnej.
2. Kandydata na prokuratora okręgowego Prokurator Generalny przedstawia zgromadzeniu prokuratorów, w celu wydania opinii.
PROKURATOR REJONOWY- 1. Prokuratora rejonowego powołuje Prokurator Generalny spośród prokuratorów, na wniosek właściwego prokuratora apelacyjnego, po zasięgnięciu opinii zgromadzenia prokuratorów w prokuraturze apelacyjnej.
2. Kandydata na prokuratora rejonowego Prokurator Generalny przedstawia zgromadzeniu prokuratorów, w celu wydania opinii.
Kto może być prokuratorem
Od 31 marca 2010 r. zaczną obowiązywać nowe zasady powołania na stanowisko prokuratora poszczególnych jednostek organizacyjnych prokuratury. I. WYMAGANIA Prokuratorem może być powołany ten, kto:
1.posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
2.jest nieskazitelnego charakteru;
3.ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne uznane w Polsce; .
4.jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków prokuratora;
5.ukończył 26 lat;
6.złożył egzamin prokuratorski lub sędziowski;
7.pracował w charakterze asesora prokuratorskiego lub sądowego co najmniej rok albo odbył w wojskowych jednostkach organizacyjnych prokuratury okres służby przewidziany w przepisach o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.
Wymagania, o których mowa w pkt 6 i 7 nie dotyczą: 1.profesorów i doktorów habilitowanych nauk prawnych w polskich szkołach wyższych, w Polskiej Akademii Nauk oraz w instytutach naukowo-badawczych i innych placówkach naukowych; 2.sędziów; 3.adwokatów, radców prawnych oraz radców Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, którzy wykonywali ten zawód lub zajmowali takie stanowisko przez co najmniej trzy lata. Wymagania, o których mowa w pkt 7 nie dotyczą notariuszy. Kandydat na stanowisko prokuratorskie przedstawia informację z Krajowego Rejestru Karnego dotyczącą jego osoby i zaświadczenie stwierdzające, że jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków prokuratora. Informacji o kandydacie do objęcia stanowiska prokuratorskiego udziela również Komendant Główny Policji.
Prokurator prokuratury Generalnej kto może być :
Musi mieć 10 letni staż na stanowisku sędziego lub prokuratorem, w tym co najmniej 6-letni okres pracy na stanowisku prokuratora prokuratury krajowej, apelacyjnej lub okręgowej , naczelnej prokuraturze wojskowej na stanowisku prokuratora w komisji ścigania przeciwko narodowi polskiemu. SA , AO lub SWSO
12 letni okres adwokatury radcy prawnego lub notariusza
Wszystkie wymogi dotyczące prokuratora
Prokurator PG
Bierze udział przed TK, SN, NSA
Nadzór instancyjny i służbowy nad prokuratorami apelacyjnymi
Przeprowadzanie wizytacji nad prokuratorami apelacyjnymi.
Prokurator Generalny jest bezpośrednio przełożonym w stosunku do swoich zastępców prokuratury generalnej oraz prokuratur apelacyjnych.
Z- cy PG z wyłączeniem IPN w zakresie czynności zleconych są bezpośrednio przełożonymi prokuratorów PG oraz prokuratury apelacyjnej.
Prokurator A i O i WPO w stosunku do prokuratorów pełniących czynności w danej jednostce oraz w stosunku do kierowników jednostki organizacyjnej bezpośrednio niższego stopnia.
Kierownicy ośrodków zamiejscowych PO . . .
W Prokuraturze Apelacyjnej działa Zgromadzenie Prokuratorów w skład której wchodzą:
Prokuratorzy prokuratury apelacyjnej 50%
Delegaci prokuratury okręgowej i prokuratury rejonowej( 50%z okręgowej i 50 % z rejonowej)
Wybierani są na 2 lata , Przewodniczącym zgromadzenia jest Prokurator Apelacyjny.
Kompetencje Zgromadzenia Prokuratorów:
Wysłuchanie relacji PA o działalności PA i PO i PR
Opiniuje to
Wybiera przedstawiciela do KRP
Wybiera członków sądów dyscyplinarnych
Opiniuje kandydatów na stanowiska PA, PO i PR
Kolegium Prokuratury Apelacyjnej
Wybierana jest w 2/3 części przez Zgromadzenie Prokuratorów i 1/3 powoływana jest przez prokuratorów Ap. spośród prokuratorów. Przewodniczącym jest PA, kadencja trwa 2 lata.
Kompetencje kolegium:
Wyniki lustracji i wizytacji prokuratur
Opiniuje kandydatów na stanowiska prokuratorów PA i PO
Z- ca Prokuratora Apelacyjnego i Okręgowego jest organem opiniodawczym:
Opinia przez Pa w przedmiocie odwołania np. prokuratora PA
Kolegium Prokuratury Okręgowej:
W skład wchodzi 6 członków : 4 powołanych przez Zgromadzenie PO i Delegaci PR, 1 Prokurator O oraz powołany przez niego prokurator
Rozpoznaje wnioski , wyraża opinie z wizytacji, lustracji prokuratur
Opiniowanie np. kandydatów na stanowiska asesorów prokuratorskich PR, kandydatów na st. Z-ca PR
W sprawach odwołania ze stanowiska
Krajowa Rada Prokuratury
25 członków:
Minister Sprawiedliwości, Prokurator Generalny, przedstawiciel PRP, 4 posłów, 2 senatorów, prokurator wybrany przez zebranie Naczelne Prokuratorów Wojskowych, prokurator wybrany przez prokur. z IPN, 3 prokuratorów wybranych przez ZPPA; kadencja trwa 4 lata.
Zadania KRP:
Bada niezależność prokuratur
Opiniuje akty prowadzone dotyczące prokuratur
Wysłuchuje informacji PG o działalności prokuratury i wyraża opinie
Wybiera kandydata na stanowisko PG
Występuje do sądu dyscyplinarnego o pociągnięcie PG do odpowiedzialności dyscyplinarnej
Wyraża opinie co do wniosku o odwołanie PG
Dokonuje oceny pracy asesorów prokuratorskich
Ocena kandydatów do pracy na st. Asesora prokuratorskiego, kandydata na st. Dyrektora K Sędziego i sędziego i Prokuratora- KSS i P
Postępowanie Przygotowawcze:
Prokurator zleca wszczęcie postęp. I prowadzi post. Przygotowawcze lub sprawuje nadzór nad postępowaniem przygotowawczym gdy sam do nie prowadzi. Zarządzenia prokuratora dla postępowania przygotowawczego są wiążące dla prowadzącego to postępowanie; zleca czynności itd. Uzupełnienia, ten kto prowadzi musi te zlecenia wykonać.
Postępowanie Sądowe:
Prokurator występuje jako oskarżyciel przed sądem publicznym, może wykonać czynności w toku postępowania prowadzonego przez innych oskarżycieli.
Czas pracy nienormowany, określony wymiarem jego zadań, nie może być zatrudniony w innym miejscu oprócz stanowisk dydaktyczno – naukowych.
Zobowiązany jest do złożenia oświadczeń majątkowych
Korzysta z immunitetu na podst. art. 54 ust., nie może być aresztowany tym samym bez zgody przełożonego itd.
Postępowanie dotyczące prokuratora wszczyna i prowadzi tylko i wyłącznie prokurator.
Prokurator odpowiada dyscyplinarnie za przewinienia służbowe jest to :
Upomnienie
Nagana
Usunięcie z zajmowanego stanowiska
Przeniesienie na inne miejsce służbowe
Wydalenie ze służby prokuratorskiej
Asesorzy prokuratorscy
Nie mogą prowadzić spraw, które dotyczą udziału w posterowaniu SA i SO
Nie mogą sporządzać środków zaskarżania i wniosków do SN
Mianowani są na okres 3 lat
Asystenci Prokuratorów
Maja upoważnienie prokuratora do przeprowadzenia określonych czynności w zastępstwie w imieniu prokuratora np.: przesłuchania świadków , dokonania oględzin.
POLICJA
Ust. z dnia 6 kwietnia 1990 roku
Umundurowana i uzbrojona formacja przeznaczona do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego.
ZADANIA
Ochrona życia, zdrowia ludzi i mienia przed zamachami
Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego
Prewencja
Wykrywanie przestępstw i wykroczeń, ścigania sprawców
Współpraca z innymi policjami innych państw: EUROPOL, INTERPOL
Gromadzenie i przetwarzanie informacji kryminalnych – np. daktyloskopia itd.
ORGANIZACJA POLICJI
Służby:
Służba Kryminalna
Służba Prewencyjna
Służba Wspomagająca logistycznie technicznie
Policja Sądowa
Oddziały Specjalistyczne – antyterroryści
Wyższa Szkoła Policji i inne ośrodki jak i instytucje badawcze np. WS w Szczytnie
Komendant Główny Policji jest przełożonym – centralnym organem policji podlega MSW i A powołuje go PRM na wniosek M MSW i A. Ma zastępców I z-ca powoływany i odwoływany jest przez M MSWIA na wniosek KGP.
Komendant Wojewódzki powoływany jest i odwoływany przez ministra MSW i A na wniosek KGP, złożony po zasięgnięciu opinii wojewody.
Komendant Powiatowy powoływany przez KW po zasięgnięciu opinii starosty.
Komendant Komisariatu powoływany jest i odwoływany przez Komendanta Powiatowego po zasięgnięciu opinii wójta.
KWP, KPP, to przełożeni na terytorium ich działania. KGP i KW i KP działają przy pomocy komend.
KGP – jemu podlega zakres organizacyjny komend i komisariatów; określa program szkoleń zawodowych, metody i formy wykonywanych zadań przez poszczególne służby.
KWP – może tworzyć w porozumieniu z KG , K. KOLEJE, K L i K WODNY bądź K Specjalistyczny.
KP – może tworzyć rewiry dzielnicowych oraz posterunki Policji.
ZAKRES UPRAWNIEŃ POLICJI
Rozpoznawanie ,zapobieganie i wykrywanie przestępstw oraz wykroczeń:
Czynności operacyjno – rozpoznawcze
Czynności dochodzeniowo –śledcze
Czynności administracyjno – porządkowe
FUNKCJONARIUSZ MOŻE:
Legitymować osoby w celu ustalenia tożsamości
Może dokonać zatrzymania daną osobę w trybie KPK
Może dokonać zatrzymania osób pozbawionych wolności lub zatrzymanych, które nie zgłosiły się do aresztu
Zatrzymanie osób, które stwarzają zagrożenie życia i mienia : pobierać materiałów biologicznych z nich
Przeszukanie osób i pomieszczeń w trybie kpk
Dokonanie kontroli osób i bagażu, gdy uzasadnione jest podejrzenie przestępstwa
Obserwowanie i rejestrowanie środkami technicznymi zadan w miejscu publicznym
Żądania pomocy od instytucji publicznych organów administracji i sam, w związku z wykonywaniem zadań.
ŚRODKI PRZYMUSU BEZPOŚEDNIEGO mogą policjanci stosować:
Fizyczne, techniczne, chemiczne środki służące do obezwładniania bądź konwojowania bądź zatrzymania pojazdów
Pałki służbowe
Wodne środki obezwładniające
Psy i konie służbowe
Pociski niepenetrujące miotane z broni palnej
Użycie broni wg i z godnie z przepisami i procedurą.
Użycie tych środków przymusu muszą być współmierne do - zatrzymania – sprawcy np. art. 44
KOPRPUS I STOPNIE POLICJI
Korpus generalski: Generał Inspektor Policji, Nadinspektor Policji
Korpus Oficerów Starszych: Inspektor Policji, Młodszy Inspektor Policji, Podinspektor Policji
Korpus Oficerów Młodszych: Nadkomisarz policji, Komisarz , Podkomisarz
Aspirant sztabowy Policji, Starszy Aspirant, Aspirant młodszy.
Korpus pro- oficerów: Sierżant sztabowy, starszy sierżant, sierżant
Szeregowy: starszy posterunkowy, posterunkowy.
STRAŻE GMINNE
Samorządowe umundurowana formacja do ochrony porządku publicznego, tworzy ją Rada Gminy po zasięgnięciu opinii władz KWP i powiadomieniu wojewody ; utworzona dla sąsiadujących Gmin – jedna. Jest jednostką organizacyjną Gminy, na czele z Komendantem na podstawie umowy o pracę przez wójta po zasięgnięciu opinii KWP brak tej opinii nie uniemożliwia zatrudnienia.
APLIKANT
MŁODSZY STRAZNIK
STRAŻNIK
STARSZY STRAZNIK
MŁODSZY SPECJALISTA
SPECJALISTA
STARSZY SPECJALISTA
MŁODSZY INSPEKTOR
INSPEKTOR
STARSZY INSPEKTOR
Z-CA KIEROWNIKA
KIEROWNIK
Z-CA NACZELNIKA
NACZELNIK
Z-CA KOMENDANTA
KOMENDANT.
Nadzór sprawuje wójt oraz w pewnym zakresie wojewoda
ZADANIA
Ochrona spokoju i porządku w miejscach publicznych
Porządek i kontrola ruchu drogowego
Współdziałanie ze właściwymi służbami w zakresie zachowania życia i zdrowia oraz usuwania skutków klęsk żywiołowych
Zabezpieczanie miejsc przestępstwa
Ochrona obiektów komunalnych
Współdziałanie z organami i innymi służbami przy organizowaniu imprez masowych
Doprowadzenie osób nietrzeźwych do izb wytrzeźwień
Informowanie o zagrożeniach
Konwojowanie dokumentów i środków pieniężnych gminnych.
STRAŻNIK:
Udziela pouczeń i ostrzega , zwraca uwagę
Legitymuje
Ma prawo do ujęcia osoby stwarzającej w sprawach oczywistych zagrożenie i doprowadzenie do jednostki organizacyjnej policji
Kontrola osobista i bagażu postępowanie mandatowe za wykroczenia
Usuwanie pojazdów blokady ich unieruchamianie
Wydawanie poleceń zwracanie di instytucji samorządowej, państwowej
Siła fizyczna , chwyty obezwładniające, techniki obronne, kajdanki, pałki obronne wielofunkcyjne
Psy i konie służbowe
Urządzenia obezwładniające na energię elektryczną – paralizatory oraz ręczne miotacze gazu
Broń palna – procedura odpowiednie postępowanie ewidencjonowanie