Wykład 11 08.05.2008
5) Immunitet sędziowski
Polega na tym, że ściganie sędziego za przestępstwo jak i zatrzymanie go w ramach postępowania wymaga uprzedniej zgody Sądu Dyscyplinarnego. Za wykroczenia sędzia odpowiada dyscyplinarnie.
Immunitet - to przywilej przysługujący pewnym kategoriom osób w celu zabezpieczenia pełnej możliwości pełnienia ich funkcji, zadań. Polega albo na ograniczaniu lub wyłączaniu ścigania tych osób.
Podziały immunitetów
Podział I
Materialny - wyłączenie karalności czynów popełnionych przez te osoby (np. immunitet adwokacki - odpowiada dyscyplinarnie za nadużycie wolności słowa - zniesławienie, obraza, pomówienie)
Formalny - niedopuszczalność ścigania karnego czynów popełnionych przez te osoby
Podział II
Bezwzględny - nie może być uchylony przez nikogo
Względny - może być uchylony przez odpowiednią władzę
Podział III
Trwały - wyłącza odpowiedzialność karną czy dopuszczalność ścigania na zawsze - nigdy osoba ta nie będzie odpowiadała za czyn, nawet, gdy skończy pełnić funkcję objętą immunitetem
Nietrwały - chroni tylko na czas pełnienia danej funkcji
Podział IV
Całkowity( zupełny) - wyłączenie odpowiedzialności czy dopuszczalności ścigania za wszelkie czyny niedozwolone
Ograniczony ( częściowy) - wyłącza odpowiedzialność lub dopuszczalność ścigania tylko za niektóre czyny (odpowiedzialność pewnego rodzaju)
Immunitet sędziowski (dotyczący przestępstw) :
Formalny
Względny
Nietrwały
Zupełny
Sędzia nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej bez zezwolenia odpowiedniego Sądu Dyscyplinarnego. Wobec sędziego nie można wszcząć postępowania bez zgody odpowiedniego Sądu Dyscyplinarnego. Jeśli sędzia jest złapany w momencie dokonywania przestępstwa to można go zatrzymać, lecz trzeba zawiadomić o tym Prezesa odpowiedniego sądu. Na tymczasowe aresztowanie trzeba dostać zgodę Sądu Dyscyplinarnego. Immunitet ma chronić sędziego przed pomówieniami, ale jeśli są dowody że sędzia popełnił przestępstwo to immunitet nie będzie go chronił.
Immunitet adwokacki :
Materialny
Trwały
bezwzględny
Częściowy
6) Zakaz karania sędziego za przewinienia służbowe w drodze innej niż dyscyplinarna
Ten zakaz oznacza, że niedopuszczalne jest nakładanie na sędziego kar służbowych w jakiejkolwiek formie przez organy administracji. Przełożony administracyjny nie może nałożyć kary dyscyplinarnej, może natomiast skierować sprawę na drogę dyscyplinarną.
Kary dyscyplinarne
Upomnienie
Nagana
Złożenie z urzędu
Usunięcie z funkcji
Przeniesienie na inne miejsce (stanowisko) służbowe
Wnioski o wszczęcie postępowania przeciwko sędziemu mogą składać do Rzecznika Dyscyplinarnego :
Minister Sprawiedliwości
I Prezes SN
Prezes Sądu Apelacyjnego
Prezes Sądu Okręgowego
Kolegium Sądu Apelacyjnego
Kolegium Sądu Okręgowego
Krajowa Rada Sądownictwa
Rzecznik z własnej inicjatywy
7) Apolityczność sędziów
Sędzia nie może należeć do żadnej partii politycznej, związku zawodowego, działać w organizacji, która przeszkadza mu w pracy sędziowskiej, a także brać udziału w działalności politycznej w trakcie pełnienia funkcji. Sędziemu ubiegającemu się o stanowisko posła lub senatora daje się urlop bezpłatny na czas trwania kampanii wyborczej, a jeśli zostanie wybrany to udziela mu się urlopu na czas trwania kadencji. Jeśli sędzia zostanie wybrany na urząd państwowy (np. minister), to musi zrzec się stanowiska
8) Równość wynagrodzeń sędziowskich
Sędzia nie może liczyć na żadne uprzywilejowania płacowe aby nie byli skorzy na stronniczość. Wynagrodzenie zasadnicze sędziów jest w różnych sądach tego samego szczebla równe. Do wynagrodzenia dochodzą dodatki z tytułu sprawowania funkcji, stażu - to różnicuje wynagrodzenia sędziów.
Obsada stanowisk sędziowskich
Systemy obsady stanowisk sędziowskich :
Elekcyjny - oparty na wyborze
Występuje w 2 odmianach
Wybór bezpośredni - wybiera ludność
Wybór pośredni - wybierają kolegia wyborców
2. Nominacyjny - oparty na powołaniu
Jest to najczęściej spotykany system.
Rodzaje nominacji :
Nieograniczona - władza nie jest ograniczona żadnymi barierami w obsadzie stanowisk, rodzi to protekcjonalizm
Ograniczona - ograniczenie może mieć różne natężenie :
Przez cenzus kwalifikacyjny- buduje się wymagania a potem spośród kandydatów wybiera się spełniających te kryteria
Przez wynik egzaminu
Przez wynik konkursu
Przez rekomendację (kolegiów wyborczych lub gremiów sędziowskich)
3.Kooptacyjny - dołączenie do grona sędziów
Wybór sędziów następuje poprzez samych sędziów. Sędziowie danego sądu wybierają na wakat sędziego wybranego spośród kandydatów. Zaletą jest to, że wybierają osoby, które znają i wiedzą, kto jest dobry, odpowiedni.
2