Mydła

(sapones)

są to sole wyższych kwasów tłuszczowych od 12 do 18 atomów C - kwasu palmitynowego, stearynowego, oleinowego, linolowego, linoleinowego.

W farmaceutyce stosuje się mydła rozpuszczalne w wodzie są to:

• sole sodowe

• sole potasowe

• sole trójetanoloaminowe

i nie rozpuszczalne w wodzie:

• sole metali wielowartościowych

• sole wapnia, magnezu, cynku

Mydła to związki powierzchniowo czynne. Wykazują bardzo dobre zdolności zmniejszania napięcia powierzchniowego na granicy faz.

Roztwory mydeł mają charakter koloidalny - są to koloidy asocjacyjne

Mydła alkaliczne stosuje się do sporządzania leków do użytku zewnętrznego głównie mazideł i maści.

Mydła otrzymuje się przez hydrolityczne zmydlanie trójglicerydów wodorotlenkami lub przez zobojętnienie nimi wolnych kwasów tłuszczowych.

Proces zmydlania można przyśpieszyć zwiększając stężenie wodorotlenków do 30 - 50% oraz ogrzewając mieszaninę z dodatkiem etanolu. Koniec zmydlania poznajemy po tym, że pobrana próbka mydła rozpuszczana w wodzie lub etanolu daje klarowny roztwór bez wydzielania kropelek tłuszczu.

Mydła dzielimy na:

• miękkie

• twarde

• ciekłe

ich konsystencja zleży od reszty węglowodorowej i od kationu.

Najtwardsze jest mydło potasowe i amonowe.

Mydła lecznicze (sapo medicatus)

Jest to mydło sodowe, twarde, dające się proszkować w stanie suchym. Rozpuszcza się w wodzie i etanolu.

Otrzymuje się je przez hydrolityczne zmydlanie na łaźni wodnej równych części oleju rzepakowego i smalcu wieprzowego 30% roztworem NaOH. Aby przyśpieszyć proces zmydlania dodaje się 96% etanolu (12cz).po dodaniu 200cz gorącej wody reakcje prowadzi się do czasu gdy pobrana próbka mieszaniny (ok. 1 g) rozpuści się całkowicie w gorącej wodzie (ok. 10 ml).

Po zmydleniu z mieszaniny mydła, glicerolu i wody wytrąca się mydło przez dodanie stężonego roztworu NaCl z dodatkiem NaCO₃. Pozostałość glicerolu i NaOH usuwa się przemywając masę małymi porcjami wody. Następnie mydło wyciska się w płótnie, kroi w cienkie paski

---