Rawenna i wędrówki ludów

Wędrówki ludów to zjawisko o genezie przedśredniowiecznej. Europa była obszarem nieustannego przemieszczania się ludów. Fale migracji wzmagały się zazwyczaj przy nieurodzajach. Trwały od V do IX wieku. Proces rozpoczął się około 1 tys. przed narodzeniem Chrystusa.

Celtowie - lud, który wywodzi się z Niemiec południowych (kultura lateńska) Lud ten wprowadził Europę w epokę żelaza. Ich migracje objęły prawie całą Europę. Zajęli Francję - byli tam nazywani Galami. Na półwyspie Iberyjskim przemieszali się z Iberami. W Wielkiej Brytanii z Brytanami i dali ? Piletów. W czasach imperium Celtowie stanowili trzon ludności zromanizowanej. Torkwes, korona druida - popularne przedmioty celtyckie. Złotnictwo celtyckie stało na wysokim poziomie. Ornamentyka celtycka ustanowiła podłoże dla wielu form ornamentalnych średniowiecznej Europie. Na północ od Celtów byli Germanie.

Germanie zalali tereny wcześniej nawiedzone przez Celtów. Skandynawska - Wikingowie, wschodniogermańska i zachodniogermańska.

Na wschód od Germanów pojawili się Słowianie. Do wieku V n.e. Fakty rozgrywające się poza cesarstwem są pokazywane przez Rzymian, którzy dzielili ludzi na obywateli cesarstwa i barbarzyńców. Zależność tych dwóch światów bardzo się z biegiem czasu nasilała.

Cztery czynniki wpływające na rozwój:

Pochód plemion z Azji na zachód

Rozszerzające się chrześcijaństwo

Wybuch islamu

Ataki na cesarstwo: Ostrogoci, Hunowie (pod wodzą Attylii)

Legenda św. Urszuli, św. Genowefa.

Rawenna - miasto na granicy wschodu i zachodu, enklawa artystyczna, stolica od czasów Honoriusza, potem siedziba Galii Placydii. Była to rezydencja Odoakra i Teodoryka. Rekonkwista tego miejsca odbyła się za czasów Justyniana. Zachowało się aż 10 budowli.

Kościół Santa Croce - nie zachowany. Dobudowano do niego Mauzoleum Galii Placydii (424r) Generalnie był to kościół św. Wawrzyńca. Znajdowały się tam grobowce (nie do końca wiadomo czyje) Plan krzyża greckiego, skrzyżowanie kryte kopułą. Elewacja surowa, gładka, ukryta kopuła, kolebki w ramionach krzyża. W porównaniu z surową architekturą zewnętrzną wnętrze ozdobione bogato. Dekoracje mozaikowe. Gwiazdy, św. Wawrzyniec, Dobry Pasterz, sklepienie - crux triumfujący, z czterema istotami apokaliptycznymi, adorujący apostołowie.

Bazylika św. Jana Ewangelisty (San Giovanni, pocz IV wieku) - replika powojenna, trzynawowa, trzynawowy narteks, wieniec okien w apsydzie, apsyda zewnątrz - poligonalna od wewnątrz, półokrągła. Kapitel nasadnikowy /z impostami. Pierwotnie dekorowana mozaikami. Wybudowane przez Galię Placydię ex voto.

Teodoryk Wielki - jego panowanie zaczęło się wyparciem Wizygotów i rozpoczęło nową erę w dziejach Italii. Rawenna przed przyjęciem przez Teodoryka była oblegana przez 2 lata. Był mądrym władcą, (choć spiskiem zabił Odoakra) próbował godzić Ostrogotów z Rzymianami, Ostrogoci byli arianami, ale byli tolerancyjni. Teodoryk zainstalował w Rawennie swój konny pomnik ze spiżu.

Mauzoleum Teodoryka Wielkiego 520 - 526 - ogromna wapienna budowla na planie centralnym, dziesięcioboczna, od wewnątrz krzyż grecki. Całość kryta kopułą o średnicy? 11 metrów. Jest to imitacja kopuły - olbrzymi blok wapienny. Gzyms zdobiony fryzem. Wiadomo ze Teodoryk wzniósł także palatium.

San Apolinare Nuovo, 493r

Kościół wybudowany przez Teodoryka pod wezwaniem Chrystusa (nowe wezwanie św. Apolinary) Technika mediolańska - cegła, plan rzymski - wydłużona, trzynawowa, bez transeptu. Syryjski typ zamknięcia - apsyda zewnętrzna poligonalna. Zmieniają się proporcje nawy. Zdecydowanie wyższa i szersza, szersze arkady, kapitele nasadnikowe. Wystrój mozaikowy ( z lat ok. 550) Postacie kroczące ku apsydzie. Ściana południowa - męczennicy do tronującego Chrystusa, północna - męczenniczki - do tronującej madonny. Męczennicy w białych szatach z wieńcami, są inskrypcje do ich identyfikacji, nie ma jeszcze atrybutów indywidualnych. Chrystus tronujący w asyście aniołów. Męczenniczki w szatach białych i złotych oraz w welonach. Jedyna św. Agnieszka ma atrybut indywidualny - baranek. Miejsce zmierzania męczenników poprzedza pokłon trzech króli (jest to przedstawienie epifanii - objawienie się boga ludzkości) Maria w asyście czterech aniołów - przedstawienie Nikopoia. Ponad otworami okiennymi wąski cykl Chrystologiczny - sceny z życia Chrystusa. Cudowne rozmnożenie chleba, uzdrowienie kobiety cierpiącej na krwotok, uzdrowienie paralityka, uzdrowienie opętanego.

Baptysterium ortodoksów (katedralne), 400 - 450

Na planie centralnym, ośmioboczne z aneksami i centralną pisciną; surowa bryła, przepych wewnątrz. Marmur, stiuki, mozaika, oktogonalna piscina. Dekoracja trzystrefowa. Pierwsza - nisze inkrustowane marmurem, pomiędzy mozaiki proroków większych. Strefa okienna - trzy arkady, rzeźbione w stiuku, po bokach okien przedstawienia proroków mniejszych w stiuku imitujące kość słoniową. Pierwsza strefa wypełnienia kopuły - trzy kręgi - zewnętrzny - motyw Etimasi - pusty tron czekający na Chrystusa. Drugi krąg apostołowie i środek - chrzest Chrystusa.

Baptysterium arian ok 500 roku

Plan oktogonu utworzono przez wpisanie tetrakonchosu w czworobok. Mozaika w kopule powtarzająca temat w kopule baptysterium ortodoksów. Pochód apostołów do Etimasii.

Wpływy Bizancjum i Justyniana w Rawennie.

Belizariusz. Rekonkwista po śmierci ??? która była popierana przez Justyniana i zamordowała ją prawdopodobnie. Teodora była zazdrosna o nią. Wyprawa Belizariusza była zwycięska, jednak dwór Justyniana wiele tam nie zabawił. Ta rekonkwista była destabilizacyjna.

San Vitale - jedyna budowla poza Konstantynopolem, która realizuje program Justyniana. Budowla odmienna od sztuki Raweńskiej. Kościół ten realizuje ambicje dworu, fundowany był przez?? bankiera.

Plan rotun? oktogonalny otoczony wieńcem siedmiu eksedr. Prezbiterium poprzedzone wydłużonym przęsłem. Apsyda o obrysie wielobocznym. Sklepienie krzyżowe, apsyda flankowana dwoma pomieszczeniami. Zewnętrzny mur surowy. Wnętrze bogate, podwyższona część centralna kryta kopułą, sekwencja? eksedr ujednolica wnętrze. Kapitele kompozytowe z nadadnikami z Konstantynopola. Zespól mozaik (pozostały tylko w partii wschodniej) Program władzy niebiańskiej i świeckiej. Sklepienie z barankiem bożym w środkowym medalionie. Mozaika z konchy - Chrystus Pantokrator w typie hellenistycznym. Do Chrystusa dopuszczają aniołowie św. Witalisa i biskupa Eklezjusza. Na ścianach prezbiterium Justynian z dworem i Teodora z dworem w pochodzie niosącym dary. Cesarzowi towarzyszą żołnierze, cesarzowej towarzyszą bogato ubrane dwórki. Styl tych mozaik jest izokefaliczny i hieratyczny. Nie ma dbałości o światłocień, wyraźna linearność, tendencja do syntetyzacji z wyolbrzymieniem elementów mówiących.

Kaboszony:)

Mozaiki w prezbiterium - wizyta trzech aniołów u Abrahama, Ofiara Izaaka, Ofiara Melchizedeka.

San Apollinare in Classe 549 rok

Maksymian

Świadome połączenie sztuki autochtonicznej i bizantyjskiej. Prezbiterium zamknięte wielobocznie, pastoforia, wnętrze longitudonalne, ściany podwyższone, kapitele importowane z Konstantynopola. Program mozaikowy zachowany jedynie w prezbiterium. Tu znajduje się apogeum chrześcijańskiej semantyki. Przemiana na górze Tabor. Crux gemmata z towarzyszącym Abrahamem i Mojżeszem i barankami. 12 baranków ponad gzymsem i w centrum św. Apolinary. Pomiędzy oknami biskupi raweńscy.

Historia sztuki średniowiecznej powszechnej Halina Kraszewska

Ochrona Dóbr Kultury I rok

3

---