Prawo karne materialne:
Jest dziedziną prawa określającą czyny będące przestępstwami, kary grożące za popełnienie przestępstw, środki karne i środki zabezpieczające stosowane w związku z naruszeniem prawa karnego oraz zasady odpowiedzialności karnej.
Formy stadialne:
a) zamiar- jest etapem a nie formą popełniania przestępstwa. Jest to proces myślowy. Ustawodawstwo karne przewiduj, że sam zamiar popełnienia przestępstwa nawet ujawniony nie jest karany w sytuacjach, gdy nie towarzyszy mu żadne działania zewnętrzne zmierzające do jego realizacji.
Okoliczność wyłączająca bezprawność czynu:
b) stan wyższej konieczności art. 26 § 1 kk - polega na tym, że dla ratowania jednego dobra poświęca się inne dobro w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa.
Zasady:
• zasada proporcjonalności - dobro poświęcone nie może przedstawiać wartości większej niż dobro ratowane.
• zasada subsydiarności - stan wyższej konieczności istnieje wtedy, kiedy nie istnieje inna możliwość obrony.
• zasada wyłączenia - pewne osoby nie mogą powoływać się na stan wyższej konieczności.
Wina
Psychiczny stosunek sprawcy do popełnionego czynu
Wina dwustopniowa: np. wypadek drogowy naruszyć zasady bezpieczeństwa można umyślnie jak i nieumyślnie, jednaj całość przestępstwa jest nieumyślna
Zbieg przestępstw i przepisów ustawy.
Zbieg przestępstw:
Przesłanki zbiegu przestępstw: - sprawca popełnia dwa lub więcej przestępstw w określonym czasie tzn. przed wydaniem pierwszego z wyroków, nawet nieprawomocnego za którekolwiek z tych przestępstw.
Przykład: art. 278 § 1kk oraz art. 148 § 1 kk ..... - jest to rzeczywisty zbieg p-stw (nie zapadł prawomocny wyrok) i wielorodzajowy (zarzuty z różnych artykułów). Będzie odpowiadał przed jednym Sądem - kara łączna.
art. 279 § 1 kk oraz art. 279 § 1 kk oraz art. 279 § 1 kk .... - jest to rzeczywisty jednorodzajowy zbieg przestępstw.
Pozorny zbieg przestępstw: sprawca popełnia kilka czynów ale traktowane jest jako jedno przestępstwo. Są to p-stwa wieloczynowe. Są to p-stwa o alternatywnych znamionach (np. fałszerstwo dokumentów - 270 § 1kk). Są to p-stwa o współkaralnych czynach uprzednich (formy stadialne i zjawiskowe) oraz współkaralnych czynach następczych - sprawca po dokonaniu kradzieży rzeczy następnie nie jest istotne co z tą rzeczą zrobi, odpowiada jedynie za kradzież a nie np. za zniszczenie tej rzeczy.
Ciąg przestępstw - art. 91 § 1 kk - polega na:
• sprawca popełnia dwa lub więcej przestępstw,
• w krótkich odstępach czasu,
• w podobny sposób,
• zanim zapadł pierwszy wyrok chociażby nieprawomocny za którekolwiek z przestępstw.
Jeżeli zachodzi ciąg p-stw sąd orzeka jedną karę w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę. W przypadku zbiegu ciągów p-stw lub ciągu p-stwa sąd orzeka karę łączną.
Czyn ciągły -art. 12 kk - z góry powzięty zamiar w krótkich odstępach czasu, każdy z czynów jest traktowany jako zachowania które wspólnie składają się na p-stwo. Sposób, dobro chronione, tożsamość pokrzywdzonego jest zawsze ta sama.
Zbieg przepisów ustawy:
Zachodzi, gdy jeden czyn wypełnia znamiona dwóch lub więcej przestępstw.
Pozorny zbieg przepisów ustawy: Reguły wyłączania wielości ocen:
• reguła specjalności - przepis szczególny wyłącza obowiązywanie przepisu ogólnego (“Lex Specjalist Dero Gat Legi Generali”),
• reguła pochłaniania - przepis pochłaniający wyłącza obowiązywanie przepisu pochłoniętego (“Lex Consumens Dero Gat Legi Consumtae”) -np. art. 279 § 1kk jest przepisem pochłaniającym zniszczenie mienia - art. 278 § 1kk ale w tym tylko przypadku gdy zniszczenie mienia było spowodowane wejściem do pomieszczenia a następnie dokonanie kradzieży.
• reguła subsydiarności - przepis główny wyłącza obowiązywanie przepisu posiłkowego (“Lex Primariae Dero Gat Legi Subsydiariae”) -np. art. 231 § 1 kk - funkcjonariusz publiczny który przekroczył swoje uprawnienia w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.
Kumulatywny zbieg przepisów ustawy - jeżeli mamy jeden czyn a naruszone dwa lub więcej przepisów ustawy i nie da się zastosować powyższych reguł.