SKÓRA, SKÓRA


SKÓRA

0x08 graphic
0x01 graphic

  1. NASKÓREK - EPIDERMA

Błona podstawna:

  1. WARSTWA PODSTAWNA (ŻYWA, ROZRODCZA)

  1. WARSTWA KOLCZYSTA

0x08 graphic
WARSTWA PODSTAWNA + WARSTWA KOLCZYSTA 0x01 graphic
NASKÓREK ŻYWY

między tymi warstwami porozrzucane są KOMÓRKI LANGERHANSA - są one odpowiedzialne
za przekazywanie informacji alergicznej; są niszczone przez dużą ilość promieni UV.

  1. WARSTWA ZIARNISTA

  1. WARSTWA JASNA

  1. WARSTWA ROGOWA

WARSTWA ZIARNISTA + W. JASNA + W. ROGOWA 0x01 graphic
NASKÓREK ROGOWACIEJĄCY

SUBSTANCJE UTRZYMUJĄCE WODĘ W NASKÓRKU.

1. NMF - NATURALNY CZYNNIK NAWILŻAJĄCY jest to roztwór małych, silnie higroskopijnych cząsteczek, który odpowiada za utrzymanie właściwej wilgotności wewnątrz kornedytu, tym samym przyczyniając się do odpowiedniego uwolnienia naskórka. NMF składa się z rozpuszczalnych w wodzie cząsteczek takich jak:

- aminokwasy(40%)
- mocznik
- kwas piroglutaminowy
- amoniak
- kwas mlekowy
- kwas moczowy
- magnes, sód, wapń, chlor, potas

NMF tworzy się z ziaren keratohialiny(warstwa ziarnista). W celu zapewnienia prawidłowego nawilżenia skóry i naskórka, w kosmetykach pielęgnacyjnych stosuje się szereg substancji higroskopijnych, które wspomagają i uzupełniają naturalne NMF.

NMF- stanowi około 10% suchej masy korneocytów. Powstaje w wyniku przekształceń enzymatycznych specyficznego białka - filagryny. W skład NMF wchodzą przede wszystkim aminokwasy, pochodne aminokwasów i rozmaite sole. Głównym składnikiem jest sól sodowa kwasu piroglutaminowego (sól sodowa kwasu pirolidonokarboksylowego, PCA-Na).  Obok aminokwasów NMF zawiera również pewne ilości soli sodowej kwasu mlekowego, substancji wyjątkowo silnie higroskopijnej a także związki o niższej higroskopijności np. mocznik i jego pochodne.


K o r n e o c y t y (martwe, zrogowaciałe komórki naskórka warstwy rogowej) wypełnione są keratyną, lipidami i naturalnym czynnikiem nawilżającym.

2. CEMENT MIĘDZYKOMÓRKOWY:
W trakcie dojrzewania keratynocytów w warstwie kolczystej i ziarnistej naskórka tworzą się lipidy pełniące funkcję spoiwa łączącego komórki warstwy rogowej. Spoiwo to często zwane jest także cementem międzykomórkowym. Można porównać je do zaprawy murarskiej, zaś komórki warstwy rogowej do cegieł potrzebnych przy budowie domu. Cement międzykomórkowy odgrywa bardzo dużą rolę w strukturze warstwy rogowej wypełniając przestrzenie pomiędzy korneocytami. Zapewnia swoistość warstwy rogowej, decyduje o zatrzymaniu wody w naskórku, odpowiada za miękkość i elastyczność skóry, a także zabezpiecza skórę przed możliwością penetracji obcych substancji z otoczeniem. Zbudowany jest z lipidów. 40% lipidów stanowią ceramidy, a pozostałe lipidy cementu międzykomórkowego stanowią: cholesterol, siarczan cholesterolu i wolne kwasy tłuszczowe.

3. CERAMIDY

Ceramidy (substancje tłuszczowe - sfingolipidy) są naturalnym składnikiem lipidów skóry; stanowią główny składnik spoiwa wypełniającego przestrzenie międzykomórkowe w warstwie rogowej naskórka. Jeśli wyobrazimy sobie naskórek jako poukładane regularnie cegiełki, tworzące pewien rodzaj muru, ceramidy wraz z kwasami tłuszczowymi i cholesterolem tworzą tzw. cement międzykomórkowy, czyli barierę wodno-lipidową naskórka. Skład jego lipidów jest unikalny, różny od lipidów ciała i łoju wydzielanego przez gruczoły łojowe. Szczególnie charakterystyczna dla naskórka jest właśnie duża zawartość ceramidów (40-50%), które można uznać za najważniejsze lipidy w barierze warstwy rogowej skóry. Barierę tę tworzą oprócz ceramidów także cholesterol (25-35% łącznie z siarczanem cholesterylu) i wolne kwasy tłuszczowe. Dzięki wymienionym składnikom ma ona strukturę ciekłych kryształów, a taka właśnie budowa decyduje o zatrzymaniu wody w skórze, a więc o prawidłowym jej nawilżaniu. Ceramidy tworzą szczelny mur ochronny skóry; chronią ją przed utratą wody i wzmagają jej wchłanianie, regulują przenikanie przezskórne (np. wody, kosmetyków). Ich biosynteza odbywa się w komórkach warstwy kolczystej i ziarnistej naskórka, gdzie najpierw powstaje glikoceramid. W trakcie zachodzących w skórze przemian enzymatycznych odłącza się z jego cząstki reszta cukrowa, w rezultacie, w najbardziej zewnętrznej warstwie rogowej naskórka znajdują się przede wszystkim ceramidy, natomiast glikoceramidy występują tylko w ilościach śladowych.

Ceramidy naturalnie występujące w skórze są kompleksową mieszaniną ponad 100 różnorodnych związków. Natomiast samych ceramidów zidentyfikowano siedem i oznaczono je cyframi arabskimi (1, 2, 3, 4, 5, 6I, 6II). Kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu cementu, który zapobiega łuszczeniu się skóry, a także utracie wody poprzez naskórek pełni zawierający w swoim składzie kwas linolowy ceramid typu 1, którego zawartość w cemencie jest najmniejsza (ok. 8%). 

Ceramidy

-lipidy należące do swingolipidów.
-stanowią około 40% lipidów cemętu międzykomórkowego, są składnikiem błon biologicznych.
-łączą ze sobą komórki warstwy rogowej naskórka, zapobiegają utracie wody, uelastyczniają naskórek, maja wpływ na wchłanianie i wydalanie skórne.
-powstają w procesie obumierania keratynocytów w warstwie kolczystej i ziarnistej naskórka ale po procesach enzymatycznych znajdują się w warstwie rogowej, są składnikiem włosów wypełniają przestrzenie międzykomórkowe osłonki włosa. W ludzkim organizmie wyróżniono 7 typów ceramidów:1,2,3,4,5,6,611.
Z wiekiem ich produkcja jest niewystarczająca, mogą ulec uszkodzeniu na skutek działania szkodliwych czynników zewnętrznych, oraz mogą zostać wypłukane np. przez agresywne środki myjące. W wyniku tych procesów warstwa ochronna staje się mniej ciągła, powstają "dziury", przez które ucieka woda, substancje szkodliwe, drobnoustroje.Są cennym składnikiem kosmetyków, doskonale wnikają w naskórek i pobudzają keratynocyty warstwy ziarnistej do produkcji ceramidów właściwych dla danego człowieka.
W kosmetykach występują 3 rodzaje:
-PRAWDZIWE CERAMIDY mają taką samą budowę jak ceramidy cementu międzykomórkowego.
-GLIKOCERAMIDY ceramidy połączone z cukrami pochodzenia roślinnego i zwierzęcego.
-PSEUDOCERAMIDY substancje syntetyczne pod względem budowy i właściwości zbliżone do ceramidów.

4. PŁASZCZ LIPIDOWY(TŁUSZCZOWY):
Na powierzchni naskórka znajdują się także lipidy produkowane przez komórki gruczołów łojowych, zawierające węglowodory, woski tłuszczowe i kwasy tłuszczowe. Płaszcz lipidowy, czyli emulsja składająca się ze związków wydzielanych przez gruczoły łojowe natłuszcza, zmiękcza, uelastycznia skórę, utrzymuje wodę w naskórku oraz chroni przed działaniem czynników zewnętrznych. Niszcząco na płaszcz działają mydło i detergenty. Okres całkowitego odtłuszczenia trwa 10 - 20 min, odnowa płaszcza tłuszczowego trwa około godziny. Kwaśny odczyn powierzchni skóry pH 4,2 - 5,6 zabezpiecza przed uszkadzającymi czynnikami chemicznymi, bakteriami i grzybami. Płaszcz lipidowy na powierzchni warstwy rogowej reguluje wraz z keratyną procesy wchłaniania i przenikania do skóry substancji rozpuszczalnych w wodzie i tłuszczu. Z cieniutką warstwą potu tworzy barierę zwaną płaszczem hydrolipidowym, czyli emulsję składającą się ze związków wydzielanej przez gruczoły łojowe i potowe.

Znaczenie cholesterolu
Cholesterol jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych, w tkance nerwowej wchodzi w skład otoczki mielinowej, jest również istotnym składnikiem lipoprotein osocza. Jest on ponadto prekursorem wielu składników sterydowych, kwasów żółciowych, hormonów sterydowych kory nadnercza i hormonów gruczołów płciowych oraz witaminy D3. Cholesterol posiada właściwości natłuszczające i nieco zmiękczające skórę, działa łagodząco. Stosowany jest głównie w praktyce farmaceutycznej, jako emulgator, dodatek do maści i innych form farmaceutycznych. Maści z dodatkiem cholesterolu są „bardziej tłuste” co powoduje, że są chętnie stosowane w chorobach skóry przebiegających z nadmiernym przesuszeniem, suchymi egzemami, np. łuszczyca czy atopowe zapalenie skóry. Zastosowany w roztworze alkoholowym niekiedy służy jako środek poprawiający wygląd włosów. Cholesterol posiada także pewne znaczenie w leczeniu łojotoku.

SIARCZAN CHOLESTEROLU - za stabilizację układu lipidów warstwy rogowej jest odpowiedzialny przede wszystkim siarczan cholesterolu (hamowanie procesu nieprawidłowego złuszczania).

NIEZBĘDNE NIENASYCONE KWASY TŁUSZCZOWE (NNKT)

Ludzki organizm pozyskuje kwasy tłuszczowe w wyniku rozkładu tłuszczy roślinnych. Organizm ludzki posiada ponadto zdolność przetwarzania i wyprodukowania na swoje potrzeby większość kwasów tłuszczowych. Istnieją jednak dwa kwasy tłuszczowe, które są dostarczane wyłącznie z zewnątrz, a ludzki organizm nie potrafi ich wyprodukować. Są to: kwas linolowy (C 18:2) oraz kwas linolenowy (C 18:3). Ponieważ nie mogą być przez ludzki organizm wyprodukowane oraz są  bardzo ważne dla wielu funkcji w organizmie nazywa się je Niezbędnymi Nienasyconymi Kwasami Tłuszczowymi - NNKT (Essential Fatty Acids - EFA).


ZNACZENIE NNKT DLA SKÓRY

Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe pełnią w organizmie wiele bardzo ważnych funkcji. Są składnikiem wielu struktur ludzkiego ciała oraz regulują szereg zachodzących w organizmie  procesów.

NNKT znajdują się w strukturach skóry. Z punktu widzenia pielęgnacji skóry bardzo istotnym problemem jest powstrzymanie procesu wysuszania się skóry. W celu zapewnienia zdrowia i ładnego wyglądu skóra powinna być „nawodniona” i napięta. Z przeprowadzonych badań wynika, że dwa elementy w skórze odpowiedzialne są za zatrzymanie wody w skórze tj. za powstrzymanie transepidermalnej utraty wody TEWL - transepidermal water loss. Są to sebum, czyli ludzki łój oraz cement międzykomórkowy. W badaniach tych stwierdzono, że szczególną rolę w regulowaniu TEWL odgrywa cement międzykomórkowy. Cement zbudowany jest z ceramidów. Okazuje się, że Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe obecne są w cemencie międzykomórkowym. NNKT wbudowane są częściowo w struktury ceramidów.

NNKT są również obecne w sebum (ludzkim łoju) regulując jego skład. Sebum mające prawidłowy skład swobodnie wypływa z gruczołów. Niedobór NNKT w łoju prowadzi do wielu komplikacji i chorób. Zbyt gęsty łój może powodować zatykanie gruczołów oraz mieszków włosowych. W zatkanym mieszku mogą rozwinąć się bakterie acnes odpowiedzialne za trądzik. Nieprawidłowy skład łoju zwiększa transepidermalną utratę wody. Nieprawidłowy skład może również podrażniać naskórek doprowadzając do jego zgrubienia i zaburzenia prawidłowego funkcjonowania.
 

Lipidy w warstwie rogowej składają się z:
- ceremidów 40%
- cholesterol 25%
- siarczan cholesterolu 10%
- wolne kwasy tłuszczowe 25%

substancje higroskopijne - Są one rozpuszczalne w wodzie, wiążą ją w specyficzny sposób hamując dyfuzję. Można je podzielić na dwie grupy - jedna z nich to produkty takie jak elektrolity i inne związki niskocząsteczkowe wpływające na zwiększenie ciśnienia osmotycznego w określonych domenach skóry. Do drugiej zaliczamy hydrofilowe polimery, silniej lub słabiej związane z określonymi elementami skóry, wiążące wodę strukturalnie. Dzięki tworzeniu wiązań wodorowych zwiększają stężenie wody w sąsiedztwie cząsteczek polimeru, jednocześnie woda ta staje się istotnym składnikiem warunkującym przestrzenny układ związku wielkocząsteczkowego (np. strukturę trzecio lub czwartorzędową protein).

Analizując fizjologię naskórka można wyróżnić cztery naturalne czynniki zatrzymujące wodę i hamujące wysychanie skóry:
1. CIAŁA TŁUSZCZOWE (lipidy) znajdujące się wewnątrz wierzchnich warstw naskórka - są to bariery lipidowe naskórka, tzn. cement międzykomórkowy warstwy rogowej.
2. SUBSTANCJE HIGROSKOPIJNE (zatrzymujące i przyciągające wodę) należące do tzw. naturalnych czynników nawilżających (NMF), które znajdują się w warstwie rogowej naskórka.
3. CIENIUTKA WARSTWA SUBSTANCJI TŁUSZCZOWYCH zalegających na powierzchni skóry (wydzielina gruczołów łojowych - SEBUM).
4. SUBSTANCJE HIGROSKOPIJNE znajdujące się na powierzchni naskórka, pochodzące z potu i innych form aktywności wydzielniczej skóry.

PROCES ODNOWY NASKÓRKA

w najgłębiej położonej warstwie naskórka tzw. postawnej odbywa się proces namnażania się komórek, jest więc to strefa najbardziej aktywna w procesie odnowy naskórka, dlatego też nazywana jest także warstwą rozrodczą. Nowe komórki przez okres około miesiąca wędrują na powierzchnię skóry wypychane przez kolejne grupy "młodszych" komórek. Gdy dotrą one do zewnętrznej warstwy naskórka tzw. rogowej obumierają i ulegają stałemu, stopniowemu i niewidocznemu dla oka procesowi złuszczania. Martwe komórki w strefie rogowej naskórka ułożone są warstwami jedna na drugiej i dodatkowo połączone są tzw. spoiwem międzykomórkowym (zbudowanym głównie z ceramidów) pełniącym rolę łączącego je cementu. Taka warstwa zrogowaciałych komórek także spełnia pewną rolę, a mianowicie stanowi pierwszą barierę ochronną zabezpieczającą przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi oraz chroni skórę przed odwodnieniem. Jeśli jednak zewnętrzne warstewki martwych komórek nie złuszczają się prawidłowo i regularnie wówczas skóra zostaje jak gdyby przykryta grubą, nieprzepuszczalną tkaniną, która ją "dusi" i w rezultacie utrudnia proces odnowy, wymiany gazowej, przyczynia się do odwodnienia skóry oraz uniemożliwia skuteczne przenikanie i działanie składników nawilżających i odżywczych dostarczanych z zewnątrz w kremach.

Biologiczny mechanizm odnowy komórkowej funkcjonuje prawidłowo tylko w młodej i zdrowej skórze. W takim przypadku cały cykl odnowy trwa mniej więcej 28 dni. Jednak z wiekiem skóra regeneruje się coraz wolniej, w rezultacie naskórek szybciej rogowacieje i potrzebuje więcej czasu na odnowę. Cykl wymiany komórek może się wydłużyć do 35, a nawet 50 dni. Wówczas to gruba warstwa martwych, niezłuszczonych komórek naskórka zalega na powierzchni przykrywając jego nowe, świeże warstwy. Efektem tego jest szorstka, zgrubiała skóra, sprawiająca wrażenie szarej i pozbawionej blasku. Poza tym proces odnowy komórkowej ulega zaburzeniu nie tylko z wiekiem, ale może zostać rozregulowany także przez różne czynniki zewnętrzne i wewnętrzne działające na nasz organizm. Nawet młode osoby, zwłaszcza o tłustej cerze mają zwykle problem z prawidłowym złuszczaniem naskórka. Martwe komórki zamiast złuszczać się systematycznie, mają skłonność do zalegania i zatykania ujść gruczołów łojowych, a to w konsekwencji prowadzi do tworzenia ognisk zapalnych. Proces złuszczania jest też rozregulowany u osób z suchą, odwodnioną skórą oraz - niezależnie od wieku - u osób, które często opalają się czy to na słońcu czy w solarium.

Czynniki pobudzające regenerację komórek naskórka. WYMIENIĆ KILKA!!!!!!

1. Dostarczenie skórze określonych substancji aktywnych stymulujących jej metabolizm.
2. Określona ilość estrogenów w organizmie (żeńskich hormonów płciowych).
3. Odpowiednia zawartość glukozy w skórze.
4. Kwaśny odczyn skóry.
5. Promieniowanie, głównie nadfioletowe.
6. Całkowite lub częściowe usunięcie warstwy rogowej (np. przy zranieniach).

Jak przy pomocy zabiegów i produktów kosmetycznych możemy
przyspieszyć ten proces

1. Stosowanie produktów kosmetycznych z zawartością tzw. substancji bioaktywnych (np. wyciągi z łożyska i embrionalne, algi, mleczko pszczele itp.) w połączeniu z zabiegami pobudzającymi krążenie krwi, np. masaż, naświetlanie promieniami nadfioletowymi, maseczki stymulujące, itp.
2. Zewnętrzna aplikacja estrogenów pochodzenia roślinnego, tzw. fitohormonów (stosowanie hormonów 'pochodzenia zwierzęcego jest 'w wielu krajach zabronione). .
3. Aplikacja wyciągów roślinnych bogatych w związki węglowodanowe.
4. Stosowanie tzw. maseczek tlenowych lub "parówek" przy użyciu aparatu zwanego vapozonem.
5. Złuszczanie warstwy rogowej naskórka metodą chemiczną bądź mechaniczną, dermabrazja oraz inne tego typu sposoby, Zabieg taki nie powinien wykraczać poza górne warstwy na. skórka.

Czynniki zwalniające regenerację komórek naskórka
1. Osłabienie komórkowego procesu przemiany materii (przemęczenie, choroba, wiek).
2. Zaburzenia w wydzielaniu hormonów płciowych (ich nadmiar lub niedobór).
3. Zmniejszenie zawartości glukozy w skórze.
4. Zanieczyszczone powietrze środowiska, którym żyjemy, przez co osłabia się oddychanie skórne.
5. Nadmierne zgrubienie warstwy rogowej np. w rezultacie długotrwałego opalania.

  1. SKÓRA WŁAŚCIWA - DERMA


1. Fibrocyty (zwane też fibroblastami). Odgrywają one bardzo ważną rolę w tworzeniu substancji międzykomórkowej oraz wszystkich rodzajów włókien, gdyż produkują białka konieczne do ich budowy. Niektóre z nich zdolne są też do produkcji tzw. antyciał, czyli ciał neutralizujących szkodliwe działanie bakterii i zarodków chorobotwórczych.

2. Histiocyty. Służą one do zwalczania bakterii i zarodków chorobotwórczych, ale w inny sposób niż miało to miejsce w przypadku fibrocytów, a mianowicie w procesie fagocytozy Histiocyty przemieszczają się i pochłaniają napotykane na swej drodze bakterie i zarodki chorobotwórcze, trawiąc je.
3. Komórki tuczne. Produkują one różnorodne substancje:
- Substancje 'zwane hormonami tkankowymi, wywołujące reakcje skórne na wszelkiego rodzaju bodźce fizyczne, mechaniczne czy chemiczne. Przykładem takiej substancji jest histamina. Jest ona produkowana i wydzielana w zwiększonej ilości podczas agresywnego działania na skórę czynników klimatycznych (wiatru, słońca, mrozu...). mechanicznego tarcia, ucisku itp., a także przy zastosowaniu produktów kosmetycznych, których jakikolwiek składnik nie jest przez nas tolerowany, wywołuje reakcję alergiczną. Histamina powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, a w konsekwencji zaczerwienienie skóry.
- Substancje zwane enzymami tkankowymi, odpowiedzialne za zachowanie właściwej równowagi w strukturalnym składzie substancji międzykomórkowej oraz włókien. Do tej grupy należą mucynaza i hialuronidaza. One odpowiadają za prawidłowe rozmieszczenie w tkance dermicznej mukopolisacharydów.

- Mukopolisacharvdv to związki glikoproteinowe, wchodzące w skład zarówno substancji międzykomórkowej, jak i włókien dermicznych Istnieją różne ich rodzaje. Zapewnienie prawidłowej struktury tkanki dermicznej jest jedynie możliwe przy ich właściwym, proporcjonalnym rozmieszczeniu. W procesie starzenia się skóry, przy zaburzeniach hormonalnych czy przemiany materii, zmniejsza się wydzielanie tych enzymów, w wyniku czego następuje zwyrodnienie tkanki dermicznej. Z estetycznego punktu widzenia, skóra traci swą sprężystość i jędrność, zaczyna się marszczy, wiotczeje.
Rola mukopolisacharydów polega na:
- utrzymaniu właściwej struktury skóry
- spajaniu naskórka ze skórą właściwą
- utrzymaniu optymalnego poziomu nawilżenia skóry
- regulacji ciśnienia osmotycznego i utrzymywaniu właściwego turgoru(prężności) i tonusu (napięcia)

  1. WARSTWA BRODAWKOWA

  1. WARSTWA SIATECZKOWA

SUBSTANCJA MIĘDZYKOMÓRKOWA

GRUCZOŁY POTOWE - leżą głęboko w skórze właściwej, a ich ujścia znajdują się na powierzchni naskórka

0x08 graphic

  1. EKRYNOWE

  1. APOKRYNOWE

POT

GRUCZOŁY ŁOJOWE

ZAKOŃCZENIA NERWOWE

  1. TKANKA PODSKÓRNA - HIPODERMA

0x08 graphic
0x01 graphic

ZABARWIENIE SKÓRY

Za barwę skóry odpowiedzialny jest barwnik MELANINA. Jest ona substancją złożoną, a jej podstawowym materiałem, z którego się tworzy jest aminokwas TYROZYNA. Komórki wytwarzające melaninę to MELANOCYTY, które znajdują się w warstwie podstawnej naskórka. Ilość melanocytów u ludzi rasy białej i czarnej jest taka sama. U Murzynów melanina występuje w warstwie podstawnej, kolczystej i ziarnistej.

SKÓRA JAKO ORGAN OCHRONNY

Stanowi ona ochronę przed czynnikami szkodliwymi różnego rodzaju.

Ochrona:

  1. przed urazami mechanicznymi:

  1. przerost warstwy rogowej,

  2. falisty układ brodawek,

  3. włókna kolagenowe i elastynowe (chronią przed pęknięciem, ponieważ mają zdolność rozciągania),

  4. obecność tkanki podskórnej osłabia działanie urazów mechanicznych;

  1. przed czynnikami chemicznymi:

  1. posiada płaszcz hydrolipidowy (zwany EMULSJĄ SKÓRY) → utworzony jest on z łoju i potu,
    a także z niektórych elementów powstających w procesie keratynizacji,

  2. kwaśny odczyn skóry - chroni ją przed szkodliwym działaniem bakterii chorobotwórczych,

  3. naturalna flora bakteryjna:

  1. przed czynnikami fizycznymi:

  1. ochrona przed promieniowaniem UV (wytwarzanie melaniny) oraz zimnem i ciepłem (ochłodzenie się dzięki zwiększonemu wydzielaniu potu).

Osłona pokrywająca całą powierzchnię ciała, tzw. powłoka wspólna, składa się z:• powłoki właściwej, czyli skóry • jej przydatków. Do przydatków zalicza się: gruczoły skóry, włosy, paznokcie.


Skóra jest narządem o budowie złożonej, warstwowej, przystosowanym do pełnienia wielu czynności .Osłaniając organizm od zewnątrz umożliwia ona jego kontaktowanie ze światem zewnętrznym. Dzięki swej znacznej powierzchni, wysokiemu stopniu zróżnicowania anatomicznego oraz swoistości czynności biologicznych skóra jest narządem bezwzględnie niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu jako całości. W okolicach naturalnych otworów ciała skora przechodzi w błonę śluzową odpowiednich układów (pokarmowy ,oddechowy ,moczowy , narządy płciowe ) .


Skóra jako organ immunologiczny.

W obrębie naskórka znajdują się komórki pochodzenia szpikowego, tzw. komórki Langerhansa, których prawidłowa ilość i stan czynnościowy są niezbędne do rozwoju nadwrażliwości kontaktowej, czyli IV typu reakcji alergicznej.
Reakcja ta, zwana inaczej opóźnioną, składa się z dwóch faz. Pierwsza faza reakcji alergicznej ma miejsce podczas pierwszego kontaktu skóry z danym antygenem. Proste związki chemiczne będące jeszcze niepełnowartościowym alergenem (haptenem) wiążą się z białkami naskórka i nabierają pełnych właściwości antygenowych. Następnie, penetrując przez naskórek, łączą się one z komórkami Langerhansa. Komórki te połączone z antygenem opuszczają skórę i wędrują do regionalnych węzłów chłonnych, gdzie ma miejsce prezentacja antygenu limfocytom T. W wyniku tych reakcji dochodzi do powstania swoiście uczulonych na ten antygen limfocytów efektorowych (pamięci immunologicznej). Komórki te są odpowiedzialne za wystąpienie drugiej fazy reakcji immunologicznej, która ma miejsce podczas kolejnego kontaktu skóry z danym antygenem. Dochodzi wówczas do szybkiej prezentacji antygenu kontaktowego przez komórki Langerhansa limfocytom T pamięci immunologicznej, a te uwalniają następnie liczne mediatory reakcji zapalnej, odpowiedzialne za powstawanie objawów klinicznych wyprysku.
W powstawaniu kontaktowego wyprysku alergicznego istotne znaczenie, poza komórkami Langerhansa i limfocytami, odgrywają również keratynocyty, czyli komórki będące podstawowym elementem strukturalnym naskórka. Nie są one jedynie biernym „świadkiem procesu zapalnego”, lecz biorą w nim aktywny udział przez wydzielanie prozapalnych cytokin i ekspresję na swojej powierzchni cząsteczek, które nasilają interakcje keratynocytów z komórkami zapalnymi.

SPOSOBY PRZENIKANIA SUBSTANCJI PRZEZ SKÓRĘ

Wyróżniamy dwa rodzaje przenikania skórnego:
• przez naskórek - w przestrzeniach międzykomórkowych i przez błony komórkowe. W tym sposobie przenikania musimy się liczyć z selektywnym charakterem bariery Reina, która decyduje, które z substancji przedostaną się do warstw żywych komórek, a które zostaną w tych martwych. Bariera Reina przepuszcza jedynie gazy, promienie, lipidy oraz substancje rozpuszczalne w tłuszczach - niektóre witaminy i prowitaminy, fitohormony, oligoelementy, enzymy, aminokwasy
• przez ujścia gruczołów - (pory skórne, w niewielkiej ilości przez ujścia gruczołów potowych) i mieszki włosowe. W porach skórnych i mieszkach włosowych bariera Reina nie istnieje. Ta forma przenikania pozwala na doprowadzenie do żywych komórek substancji, które nie mogły tam dostać się za pomocą pierwszej formy przenikania.
Obie metody uzupełniają się wzajemnie. W tej drugiej formie niezwykle ważną rolę odgrywa właściwa higiena skórna - zablokowane pory uniemożliwiają penetrację.
Najłatwiej w głębsze skóry wnikają związki małocząsteczkowe, obojętne elektrycznie, hydrofilne (wodochłonne) i lipofilne (łączące się z cząsteczkami tłuszczu), o dużym stężeniu. Związki te musza być domieszane do emulsji, najlepiej w/o o konsystencji zbliżonej do naturalnej emulsji na powierzchni skóry (jej płaszcza hydrolipidowego).
Emulsja służy jedynie jako środek transportu, szczególnie jeśli chodzi o pierwszą formę przenikania, gdyż jak mówiłam wcześniej , że ani tłuszcze, ani woda nie są przepuszczane przez barierę Reina. Zawarte w emulsji, substancje bioaktywne mogą pokonać barierę Reina i dotrzeć do dermicznej warstwy brodawkowej, i tu wchłonięte przez włosowate naczynia krwionośne.
Emulsja jako środek transportu musi posiadać właściwości zbliżone do łoju skórnego, wodochłonne np. oleje roślinne maja dużo witamin, minerałów, enzymów.
Jeśli po rozsmarowaniu kremu na powierzchni epidermy, po jakimś czasie wciąż zostaje tłusta, błyszcząca powłoka, to znaczy to, że ma on małe zdolności przenikania przez skórę, i że jest dla naszej cery nieodpowiedni.
W świetle najnowszych badań kwestia przenikania skórnego jest rozpatrywana pod jeszcze innym kątem głównie brany jest pod uwagę fakt, że naskórek składa się z warstwy białkowej - keratyny, eleidyny i keratohialiny - oraz tłuszczowej - płaszcz tłuszczowy. Cząsteczki substancji zawartych w preparacie kosmetycznym mieszają się z naturalną emulsją skórną i zostają pochłonięte przez martwe warstwy naskórka przyczepiając się do ścian komórkowych, wydzieliny gruczołów itp.
Bez wywoływania jakichkolwiek reakcji chemicznych. Nastepnie zachodzi dyfuzja czyli rozproszenie substancji odżywczych, bioaktywnych w warstwach skórnych leżących poniżej. Tym sposobem , składniki te docierają do żywych komórek.
Wodochłonne związki białkowe - elastyna, kolagen mają większe zdolności penetracji, związane jest to z występowaniem w górnych warstwach hydrofilnych białek. Zemulgowane tłuszcze o właściwościach wodochłonnych przenikają łatwiej.

ZABIEGI PIELĘGNACYJNE ZWIĘKSZAJĄCE PRZENIKANIE SUBSTANCJI PRZEZ SKÓRĘ

• Dokładne oczyszczenie powierzchni skórnej
• Odtłuszczenie jej - nie używaj płynu z dużą zawartością alkoholu; ściąga pory skórne, zamyka je i nadmiernie odtłuszcza powierzchnię epidermy
• Zmiękczenie i nawilżenie keratyny naskórka poprzez zastosowanie ziołowych maseczek rozmiękczających, ciepłych kompresów, parówek
• Pobudzenie skórnego krążenia poprzez masaż
• Usunięcie zgrubiałej warstwy rogowej naskórka - stosuj preparaty złuszczające chemicznie i mechanicznie, peeling, gommage, scrub, mikrodermabrazja.

Promotory przejścia przez-skórnego

Z kosmetologicznego i chemicznego punktu widzenia substancja np. lecznicza może przenikać 3 drogami:
TRANSDERMALNIE - przez komórki
TRANSEPIDERMALNIE - między komórkami
TRANSFOLIKULARNIE - przez gruczoły i mieszki włosowe


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
SKORA ZMIANY BARWNIKOWE
SKORA I
histologia skora oko ucho, Lekarski WLK SUM, lekarski, Histologia, pytania, histo,wlk
Cera to skóra twarzy, KOSMETYKA, KOSMETOLOGIA 1, KOSMETOLOGIA
Biologia spr 1 klasa 2 oko, ucho, skóra, hormony
sprawdzian skóra
Skóra
Kosmetologia skóra naczyniowa
Skóra i włosy
SKÓRA I JEJ WYTWORY
Podgrzewanie foteli (występuje wyłącznie w samochodach wyposażonych w fotele pokryte skórą)
Funkcje skóry, skóra patologiczna
ORGANIZM CZŁOWIEKA W LICZBACH, Sprawdziany i Odpowiedzi gimnazjum, Sprawdziany z odpowiedziami z bio
Problemowa skóra, kosmetologia, pięlęgnacja twarzy i ciała
Skóra twarzy nazywana jest skórą, Europejska Akademia Zdrowia i Urody, Semestr I
Skóra?rometr emocji
Skóra
Skóra tłusta
skóra koło II

więcej podobnych podstron