JUGOSŁAWIA

1. OKRES MIĘDZYWOJENNY:

KRÓLESTWO SERBÓW, CHORWATÓW, SŁOWEŃCÓW:

• w większości z ziem dawnych Austro-Węgier

• musiało podpisać tzw. mały traktat wersalski

• trudna sytuacja polit, ekonom

• większość ludn serbskiej, która narzucała mniejszości chorwacjeki i słoweńskiej swoje tradycje i zwyczaje

• 6 stycznia 1929- zamach stanu Aleksandra I

1. obalenie konstytucji

2. rozwiązanie partii polit i parlamentu

3. bezwzlgędna dyktatura, terror

4. centralizacja władzy administracyjnej

5. likwidacja miejscowych samorzadów

6. reżim opierał się na:

1. wielkoserbskiej burżuazji

2. armii- Biała Ręka- tajna organizacja wojskowa typu mafijnego

październik 1929- Królestwo Jugosławii- unifikacja

1931- konstytucja ogłoszona przez króla- ograniczony system reprezentatywny

1934- Jugosławia podpisała układ o współpracy polit-wojsk z Grecją, Rumunią i Turcją--> tzw. bałkańska ententa (przeciwko zaborczym dążeniom obu mocarstw faszystowskich)

9 października 1934- zabicie Aleksandra I w zamachu w Masylii

rządy Milana Stojadimovicia (ponad 3 lata):

1. związał Jugosławię z Osią

2. tendencje profaszystowskie

3. planował wprowadzenie reżimu autorytarnego

11. 1929-1941- dyktatura autorytarna o zmiennej skali natężenia

1. lecz ruchy, partie faszystowskie nie zdobyły władzy aż do okupacji kraju przez Niemcy, Włochy

ORGANIZACJE:

1. ORJUNA- 1921- Organizacja Jugosławii Nacjonalistycznej- program Wielkiej Jugosławii- rozwiązana przez króla

2. USTASZE- 1929- ekstremistyczni nacjonaliści chorwaccy- Ante Pavelic

3. ZBOR- 1935-1941- elementy serbskie, chorwacje, słowackie z Dalmacji

1. system korporacyjny

2. hierarchiczna władza

2. 1941-1980

• marzec 1941- rząd Jugosławii rozmawiał z Niemcami o współpracy

1. gotowi byli na zgodę na przemarsz wojsk niemieckich przez swój kraj przeciw Grecji

2. 5 marca 1941- Jugosławia w Pakcie Trzech

1. opór siły proalianckich--> przewrót polityczny

2. rząd i regent ks. Paweł- obaleni (gen. D.Simovic, małoletni król Piotr II)

3. delegacja wysłana do Moskwy

3. kwiecień 1941- układ o nieagresji i przyjaźni z ZSRR

1. atak wojsk niemiecko, włosko, węgierskich na Jugosławię (atak od strony Austrii, Węgier, Bułgarii, Rumunii)

2. wewnętrznie- atak chorwackich ustaszów

4. 7 kwietnia 1941- kapitulacja

KOLABORACJA:

• gen. MILAN NEDIC

1. od 1941 premier tzw. komisarycznego rządu serbskiego

2. samobójstwo 1946

3. marionetkowe państwo serbskie

• ANTE PAVELIC

1. twórca chorwackiej org faszystowskiej (ustasze)

2. 1941- przywódca Niepodległego Państwa Corwackiego

3. agent, sojusznik, satelita, ale nie marionetka

4. państwo chorwackie dopuściło się ludobójstwa- 0,5mln Żydów, Serbów, Cyganów

KONSPIRACJA WOJSKOWA:

• 1942- WOJSKO JUGOSŁAWIAŃSKIE W OJCZYŹNIE

1. tzw. czetnicy- oddziały partyzanckie

2. dowódca Draża Mihajlovic

3. podporządkowanie rządowi na emigracji

4. zwalczało: okupantów, partyzantkę komunistyczną, Chorwatów, Muzułmanów

5. 1945- rozbite przez oddziały Tito

• 1941- WOJSKO LUDOWOWYZWOLEŃCZE JUGOSŁAWII:

1. tworzone przez komunistów (Jozif Broz Tito)

2. 1944- ok.500tys żołnierzy

3. 1945- walki z Niemcami z dużymi sukcesami

1. walka z ustaszami Pavelica, czetnikami

---