1.TABLICE ZASOBNOŚCI -są powszechnie stosowane do określania miąższości i przyrostu miąższości, jak również do niektórych zagadnień związanych z planowaniem w gospodarce leśnej. T.Z.- zawierają liczbowe zestawienia charakteryzujące zmianę z wiekiem elementów miąższości i przyrostu miąższości drzewostanu głównego ( pozostaje do dalszej produkcji) i podrzędnego a zatem tych drzew które są z drzewostanu usuwane w cięciach pielęgnacyjnych.

Tablice dla danego gatunku zawierają osobne tabele dla różnych klas bonitacji, będących w przybliżeniu wyrazem wydajności siedliska. Niektóre tablice uwzględniają także różną intensywność zabiegów pielęgnacyjnych, wyrażający się głównie w różnym udziale użytków przedrębnych w stosunku do całkowitej produkcji. T.Z. przedstawiają zwykle wzrost drzewostanów jednogatunkowych i w zakresie jednowiekowym opracowano tablice dla drzewostanów mieszanych jednak nie przyjęły się.

Liczby podawane w T.Z można ująć w 3 grupy: pierwsza dotyczy drzewostanu głównego tj. tej części która przy dokonywaniu zabiegów pielęgnacyjnych (trzebieże) w kolejnych okresach 5 lub 10 letnich pozostaje na pniu, aby dalej produkować drewno; grupa ta obejmuje średnią wysokość, pierśnicę i liczbę kształtu grubizny i całych drzew oraz liczbę pni na jednym hektarze, sumę powierzchni przekrojów pierśnicowych, ogólną miąższość drzewostanu (miąższość grubizny i drobnicy -tablice Schwappacha), bądź strzały i gałęzi (tablice Tiurina). Druga grupa liczb w T.Z dotyczy drzewostanu podrzędnego tj. tych drzew, które usuwa się z drzewostanu w cięciach pielęgnacyjnych; określają one liczby drzew na jednym ha, sumę powierzchni przekrojów pierśnicowych, miąższość w danym 5 lub 10 leciu oraz sumę miąższości od zapoczątkowania cięć pielęgnacyjnych. Pozostałe liczby T.Z dotyczą całkowitej produkcji drzewostanu na 1 ha i podają miąższość normalnie rozwiniętego drzewostanu głównego łącznie z sumą miąższości drzewostanu podrzędnego z ubiegłych okresów 5 lub 10 letnich oraz przyrost roczny przeciętny ( w m³) i bieżący ( w m³ i w %) .

ZASADY BUDOWY TABLIC

1. drzewostany różnego wieku, na podstawie na których opracowane są tabele zasobności określonej klasy bonitacji powinny tworzyć naturalny szereg rozwojowy. Wydaje się, że przy opracowaniu szeregu rozwojowego należy opierać się na dwóch wskaźnikach: wskaźnik analizy wzrostu wysokości drzew górujących i panujących pobranych ze wszystkich pobranych ze wszystkich badanych drzewostanów oraz na przyrodniczym określeniu jakości siedliska.

2. elementem bonitacyjnym powinna być wysokość górna, mniej zależna od zabiegów pielęgnacyjnych niż wysokość przeciętna drzewostanu

3. celem wyeliminowania przypadkowości w otrzymywanych liczbach materiał powinien być bardzo obszerny. Parokrotny pomiar drzewostanów wykonany w odstępach czasu (np. 5 letnich) zapewnia otrzymanie właściwych liczb dotyczących drzewostanu podrzędnego oraz zwiększy prawdopodobieństwo prawidłowego ustalenia szeregu rozwojowego. W miarę możliwości należy do danych włączyć wyniki pomiarów uzyskanych na stałych powierzchniach badawczych.

4. istotnym zagadnieniem przy przygotowaniu tablic jest przyjęcie określonego sposobu i intensywności cięć pielęgnacyjnych. Budowa tablic które w pełni odpowiadałyby przyjętemu sposobowi gospodarowania nie wydaje się możliwa, ponieważ przyjmując określony sposób postępowania stosuje się go w drzewostanach, które poprzednio mogły być traktowane inaczej i w skutek tego mogą się inaczej rozwijać.

5. metodyka opracowania tablic zasobności powinna uwzględniać i wykorzystywać zaobserwowane dotychczas prawidłowości wzrostu i rozwoju drzewostanu.

2. ANALIZA TABLIC ZASOBNOŚCI.

Zmiana z wiekiem Vg, Vp, SUP i Sp I klasy bonitacji dla sosny.

Vg- miąższość drzewostanu głównego- drzewostan główny stanowią drzewa pozostające po zabiegu pielęgnacyjnym. Jak widać na wykresie miąższości drzewostanu głównego początkowo rośnie ( z czasem stopniowo coraz wolniej) i wreszcie w wieku około 100 lat osiąga około 430 m³. Następnie tempo wzrostu miąższości drzewostanu nie jest już tak jak początkowo i obserwujemy, że miąższość utrzymuje się w granicach 400-430 m³, a w wieku późniejszym stopniowo maleje. Zależy to oczywiście od intensywności cięć pielęgnacyjnych. Przy intensywnych trzebieżach zapas drzewostanu zmniejsza się wyraźnie, natomiast gdy cięcia pielęgnacyjne są słabe, zapas stale się zwiększa. Miąższość drzewostanu głównego uzależniona jest nie tylko od siedliska, ale również jest ściśle związana ze sposobem prowadzenia pielęgnacji drzewostanu.

Vp- miąższość drzewostanu podrzędnego- czyli drzew , które zostają wycięte. Początkowo miąższość ta jest niewielka, z czasem rośnie i gdy w wieku 40 lat osiąga maksimum około 30 m³.potem zaczyna spadać. Miąższość drzewostanu podrzędnego zależy od siedliska (im lepsze, tym większa miąższość w tym samym wieku) oraz od stosowanych trzebieży.

Sup- suma użytków przedrębnych. W początkowym wieku wynosi mało, ale wraz z wiekiem dość szybko się zwiększa i w wieku 100 lat osiąga 300 m³ miąższości i nadal wzrasta. Zależy ona od gatunku drzewa, sposobu i intensywności pielęgnowania drzewostanu oraz jakości siedliska. W największym jednak stopniu o udziale użytków przedrębnych w całkowitej produkcji decyduje przyjęty sposób prowadzenia drzewostanu.

Sp- sumaryczna produkcja. W wieku 20 lat wynosi 80 m³ i wraz z wiekiem szybko przyrasta, w wieku 100 lat osiąga ponad 700m³. Sumaryczna produkcja zależy od jakości drzewostanu, siedliska, sposobu prowadzenia drzewostanu. Rozmiar sumarycznej produkcji jest wynikiem warunków siedliska. Jest to oczywiste chociażby z tego względu, że jakość siedliska określa się pośrednio lub bezpośrednio na podstawie produkcji.

ZMIANA Z WIEKIEM MIĄŻSZOŚCI DRZEWOSTANU GŁÓWNEGO SOSNA I i III KLASA BONITACJI.

Jak widać na wykresie miąższość So I klasy bonitacji jest wyraźnie większa o miąższości So III klasy bonitacji i wieku 100 lat wynosi ok. 450 m3 , później już wolniej, ale stopniowo wzrasta(wzrost mniejszy niż w latach początkowych) . Natomiast u So III klasy bonitacji miąższość jest dużo mniejsza i w wieku 100 lat osiąga ona ok. 280 m3 , później przez krótki czas (ok. 20 lat) stabilizuje się na poziomie ok. 290 m³. i w pewnym czasie zaczyna stopniowo spadać . Obserwowane różnice spowodowane są różną intensywnością cięć pielęgnacyjnych , czyli różny sposobem prowadzenia drzewostanów

ZMIANA Z WIEKIEM MIĄŻSZOŚCI DRZEWOSTANU PODRZĘDNEGO SO I I III KL BONITACJI

U sosny I klasy bonitacji miąższość szybko wzrasta do wieku 66 lat, następnie utrzymuje się bez zmian do wieku 80 lat gdzie następuje spadek. Do wieku 110 roku życia stabilizuje się na poziomie 24 m³, w dalszym wieku jest ciągły spadek. U sosny III klasy bonitacji miąższość osiąga znacznie mniejsze wartości, a maksimum występuje w 66 roku i utrzymuje się do 110 roku życia drzewa. Obserwowane zmiany zależą od siedliska i cięć pielęgnacyjnych.

ZMIANA Z WIEKIEM BIEŻĄCEGO I PRZECIĘTNEGO PRZYROSTU MIĄŻSZOŚCI - I KLASA BONITACJI

Bieżący roczny przyrost miąższości zmienia się z wiekiem na ogół bardzo prawidłowo, jeżeli pominiemy wahania spowodowane zmianami pogodowymi, cięciami pielęgnacyjnymi lub innymi czynnikami występującymi okresowo. PBr początkowo gwałtownie wzrasta do wieku ok. 25 lat osiągając kulminację (ok. 12m³) i najpierw dość szybko, potem wolniej spada. W zależności od gatunku (maleje wraz ze wzrostem światłożądności), siedliska, stosowanych trzebieży zmienia się wartość PBr, ale ogólny obraz jest zwykle bardzo zbliżony do przedstawionej prawidłowości.

Przyrost przeciętny jest początkowo mniejszy od PBr ( w 25 roku życia wynosi ok. 5m³) następnie dość intensywnie wzrasta do ok. 8m³ w wieku ok. 55 lat i gdy zrównuje się z opadającym już PBr osiąga swą kulminację(w wielu ok. 72 lat ) Potem zmniejsza się już wolno, ale przez cały czas jest większy od PBr. Wiek kulminacji przyrostu przeciętnego jest wiekiem największej przeciętnej produkcji. Wiek kulminacji tego przyrostu zależy od gatunku - światłożądne wcześniej i od siedliska - na lepszym wcześniej.

ZMIANA Z WIEKIEM BIEŻĄCEGO I PRZECIĘTNEGO PRZYROSTU MIĄŻSZOŚCI - III KLASA BONITACJI

Zmiany przebiegają zgodnie z prawidłowością z tym, że dla obu przyrostów mniejsze są wartości w danym wieku i mniejsze wartości maksimum. Ponadto kulminacja następuje później (PBr w wieku 40-45 lat 8 m³-dla 1 klasy b. był 12m³, a przyrost bieżący kulminuje w wieku 85 lat -5-5,5 m³, a dla I kl. bonitacji był 8m³). Trzecią różnicą jest to, że krzywe przyrostów przecinają się w późniejszym wieku(przecięcie w wieku 85 lat, zaś dla I klasy 72lata).

PORÓWNANIE BIEŻĄCEGO PRZYROSTU MIĄŻSZOŚCI DLA SO I i III KLASY BONITACJI WG SCHWAPPACHA

Z porównania dwóch krzywych przedstawiających zależność wielkości przyrostu bieżącego od jakości siedliska (oparty na liczbach z tablic Schwappacha ) widać , że istnieją różnice wielkości przyrostu , wynikające właśnie z różnic jakości siedliska. Największe różnice występują podczas okresu kulminacji(wynoszą one ok. 3m³) i ze wzrostem wieku ulegają wyraźnie zmniejszeniu( w wieku ok. 40 lat różnica ok. 1,5m³). Jednocześnie można zauważyć, że na gorszym siedlisku kulminacja występuje w starszym wieku ( różnica ok. 5-10lat).

3. SUMARYCZNA PRODUKCJA

Miara która obejmuje to co znajduje się aktualnie w drzewostanie i to co zostało usunięte do danego wieku.

Miąższość drzewostanu głównego + suma drzewostanów podrzędnych do danego wieku ( suma użytków przedrębnych)

4. TRZEBIEŻE

Cięcia pielęgnacyjne dokonywane w drzewostanach, które przeszły już okres czyszczeń, polegające na usuwaniu z drzewostanu drzew gospodarczo niepożądanych. Trzebież wpływa dodatnio na wzrost pozostających drzew dzięki zmniejszeniu konkurencji korzeni i koron oraz przyspieszeniu rozkładu substancji organicznej w następstwie zwiększonego dopływu światła do gleby. Pozytywny wpływ trzebieży przejawia się wzmożonym przyrostem grubości, wysokości i wielkości koron drzew, a przez to zwiększeniem przyrostu miąższości z jednostki powierzchni oraz polepszeniu jakości drzewostanów wskutek usunięcia egzemplarzy wadliwych.

1. trzebież wczesna- obejmuje okres intensywnie przebiegającego procesu naturalnego ( wydzielanie się drzew), połączonego ze stosunkowo szybka redukcją ich liczby. Umacnia się wówczas stanowisko poszczególnych drzew w zespole, wyraźniej różnicuje ich przyrost, można więc trafnie określić wartość produkcyjną i charakter spodziewanych sortymentów drewna

2. trzebież późna- przystępuje się do niej wówczas gdy intensywność wydzielania się drzew maleje, a cechy produkcyjne poszczególnych osobników utrwalają się. W końcowej fazie rozwoju drzewostanu trzebieże późne nabierają charakteru cięć przygotowawczych do odnowienia samosiewnego; przy dużej intensywności cięcia określa się je jako prześwietlenie, przy którym doprowadza się do trwałego przerwania zwarcia w celu maksymalnego wykorzystania przyrostowych zdolności drzew.

3. trzebież górna [TG](pracujemy w górze), usuwamy tylko

szkodliwe ( I, II, III klasa Krafta)

Wkraczamy do drzewostanu panującego (utrzymując i pielęgnując piętro dolne) potrzebne do ochrony gleby i strzał). W wyniku tej trzebieży uzyskujemy budowę wielopiętrową.

d) trzebież dolna- kieruje przebiegiem wzrostu w opanowanej warstwie drzew, usuwamy klasy drzew opanowanych i osiągamy jednopiętrową budowę drzewostanu

1. (TDS) słaba- usuwamy drzewa Va ( obumierające )

2. (TDU)umiarkowana - usuwamy Va i IV b (obumierające i zdecydowanie opanowane)

3. (TDM)mocna - usuwamy Va, IV b, IV a ( drzewostan opanowany)

Sprzyja powstawaniu struktury prostej, jest odpowiednia dla gatunków nie znoszących ocienienia.

e)Trzebież kombinowana łączenie trzebieży dolnej i górnej

1. (TGS= TG+TDS) trzebież górna słaba - usuwamy szkodliwe i Va

2. (TGU= TG+TDU) trzebież górna umiarkowana-usuwamy szkodliwe Va i IV b

3. (TGM= TG+TDM) trzebież górna mocna - usuwamy szkodliwe Va, IV b i IV a

5. PORÓWNANIE ZMIAN NIEKTÓRYCH DRZEW DRZEWOSTANU RÓŻNYCH GATUNKÓW

PORÓWNANIE DLA I KLASY BONITACJI WG TABLICY ZASOBNOŚCI NIEKTÓRYCH GAT.: SO, ŚW, JD, MD, BK ZMIANY Z WIEKIEM:

LICZBY DRZEW.

Zmiana liczby drzew w drzewostanie jest wynikiem zachodzącego procesu wydzielania się drzew, który z różnym nasileniem przebiega od wczesnej młodości aż do późnej starości drzewostanu. Wydzielają się drzewa które uległy we współzawodnictwie o światło i przestrzeń wzrostu, które znalazły się na najbliższym szczeblu drabiny socjalnej. Proces ten odmiennie przebiega w drzewostanach pochodzenia naturalnego a inaczej u pochodzących z odnowienia sztucznego (większe wydzielania w drzewostanie naturalnym). U wszystkich gatunków liczba drzew początkowo jest duża, w pierwszych latach zmniejsza się bardzo szybko, później coraz wolniej. W młodym wieku największą liczbę drzew obserwuje się w drzewostanach jodłowych, następnie bukowych, dębowych, świerkowych, sosnowych i modrzewiowych. Kolejność ta jest w przybliżeniu zgodna ze stopniem cienioznośności gatunku - u gatunków cieniowytrzymałych liczba drzew na jednostce powierzchni jest większa niż u gatunków światłożądnych (Jd=9000;Md=1000).

Można także zauważyć, że u liściastych liczba drzew na jednostce powierzchni w tym samym wieku jest mniejsza niż u iglastych.

W starszym wieku kolejność gatunków według liczby drzew na jednostce powierzchni ulega pewnej zmianie, a mianowicie zmniejsza się wyraźnie w stosunku do innych gatunków drzew liczba drzew w drzewostanach dębowych. Liczba drzew na jednostce powierzchni zależy również od jakości siedliska ( w miarę pogarszania siedliska liczba drzew na 1ha zwiększa się - gorsze wydzielanie się drzew ) oraz od intensywności zabiegów pielęgnacyjnych.

POLA POWIERZCHNI PRZEKROJU DRZEWOSTANU .

Pole przekroju jest sumą pól przekroju na wysokości 1,3 m. drzew tworzących dany drzewostan. Zmian powierzchni przekroju w drzewostanach zagospodarowanych jest skutkiem równoczesnego działania 2 czynników: przyrostu powierzchni przekroju drzew i nieustannego zmniejszania się liczby drzew. Jeżeli w drzewostanach dla tych różnych gatunków został przyjęte inne cięcia pielęgnacyjne, to podrównanie zmiany pierśnicowego polka przekroju dla różnych gatunków może się okazać nie obiektywne. Najszybciej jednak rośnie pierśnicowe pole przekroju w przypadku drzewostanu jodłowego i dla niego też przyjmuje największe wartości (w wieku 100 lat wynosi 63,5, Św = 48,3, So i Md = 34, Bk = 24,5, najmniej Db = 22 ). Na początku krzywa wzrostu pola przekroju rośnie ( dla jednych gat. Szybciej np. Jd dla innych zaś dużo wolniej np. Md, Bk, Db), z czasem jednak tępo wzrostu zaczyna spadać i późniejszym wieku utrzymuje się mniej więcej na stałym poziomie lub powoli zaczyna spadać. Tępo zakończenia okresu szybkiego wzrostu oraz stabilizacji i powolnego spadku jest również zmienne dla różnych gatunków.

MIĄŻSZOŚĆ GRUBIZNY DRZEWOSTANU GŁÓWNEGO

W młodym wieku większą miąższość drzewostanu głównego obserwuje się u gatunków drzew światłożądnych . W 30-tym roku życia największą miąższość główną wykazują drzewostany modrzewiowe i sosnowe najmniejszą zaś drzewostany bukowe i jodłowe. Taka kolejność trwa zbyt długo i wkrótce gatunki cieniowytrzymałe prześcigają pod względem produkcyjności gat. światłożądne. W wieku 100 lat największa miąższość drzewostanu głównego jest w drzewostanach jodłowych (965), mniejsza w świerkowych (734), potem w modrzewiowych (512), sosnowych (429), i najmniejsza u drzewostanów złożonych z gat. liściastych ( dębowe = 357 i bukowe = 389). Na ogół gatunki cieniowytrzymałe produkują więcej niż światłożądne, a iglaste więcej niż liściaste.

SUMARYCZNEJ PRODUKCJI.

W młodym wieku sumaryczna produkcja jest większa dla drzewostanów światłożądnych, mniejsza dla cienioznośnych. W późniejszym wieku jednak większą sumaryczną produkcję osiągają gat. cienioznośne np. Jd mniejsza wartość sumarycznej produkcji charakteryzuje drzewostany świerkowe, potem liściaste, czyli bukowe i dębowe, najmniejsza zaś dla sosnowych i modrzewiowych. Widoczne jest również zmienne temp wzrostu sumarycznej produkcji dla rozpatrywanych gatunków (najszybciej w pierwszym okresie przyrasta w drzewostanie jodłowym i świerkowym, w dębowym zaś przez całą długość okresu wzrasta bardzo równomiernie).

SUMY UŻYTKÓW PRZEDRĘBNYCH.

Zależy ona w głównej mierze od gatunku drzewa, sposobu i intensywności pielęgnowania drzewostanu oraz od siedliska. Początkowo suma ta jest większa w drzewostanach światłożądnych tzn. modrzewiowych i sosnowych. Szybszy wzrost sumy użytków przedrębnych charakterystyczny jest dla drzewostanów liściastych tzn. bukowych i dębowych oraz cienioznośnych np. jodłowych, one też uzyskują największe wartości. W wieku 100 lat bowiem suma użytków przedrębnych dla drzewostanu świerkowego wynosi około 600 m³, mniejsza jest dla jodłowego i bukowego około 550 m³, średnie wartości przybierają drzewostany dębowe (400 m³ )a najmniejszą sosnowe i modrzewiowe (300-350 m³).

MIĄŻSZOŚCI DRZEWOSTANU PRZEDRĘBNEGO.

Miąższość użytków przedrębnych uzyskiwanych w drzewostanie jest różna, zależnie od gatunku z jakiego złożony jest drzewostan, od prowadzonej pielęgnacji drzewostanu i jakości siedliska. Miąższość drzewostanu podrzędnego początkowo mała (mniejsza dla gat. cienioznośnych np. Jd - 2m³, Bk- 1m³ w wieku 30 lat; większa dla drzewostanów światłożądnych np. Md - 25 m³, So - 12m³ w wieku 30 lat ), potem, przede wszystkim w drzewostanach cinioznośnych, bardzo szybko rośnie (osiągając np. u Jd 50m³ w wieku około 55 lat, u Św -55m³ w wieku 85 lat) osiągając max i wolno zaczyna spadać (mogą jednak wystąpić pewne wahania tj. u Jd i Db). W wieku osiągnięcia max miąższość drzewostanu przedrębnego jest zależny od gat. drzewa i tak najwcześniej kulminują drzewostany modrzewiowe i sosnowe, później zaś drzewostany dębowe, jodłowe i bukowe, najpóźniej świerkowe. Różna jest także, dla rozpatrywanych drzewostanów, wartość miąższości drzewostanu przedrębnego w wieku kulminacji. Najmniejszą charakteryzuje się drzewostan modrzewiowy (jako gat. światłożądny)= 25m³, potem sosnowy, dębowy, bukowy, jodłowy, i największą przybiera drzewostan świerkowy (55m³).

BIEŻĄCEGO ROCZNEGO PRZYROSTU MIĄŻSZOŚCI.

Różnice w wielkości bieżącego przyrostu miąższości miedzy poszczególnymi gat., podobnie jak różnice w przyroście pola przekroju, są bardzo duże. Wielkość bieżącego przyrostu maleje zazwyczaj wraz z rosnącą światłożądnością, jest zwykle większa u iglasty niż u liściastych. Największe różnice występują między przyrostami różnych gat. podczas okresu kulminacji. W drzewostanach światłożadnych kulminacja bieżącego przyrostu miąższości występuje wcześniej (np. Md = 30 lat, So=35 lat) niż u cieniowytrzymałych (np. Jd i Św = 50 lat, Bk =55 lat ). Wcześniejsze występowanie kulminacji u gat. światłożądnych jest przejawem wpływu zmiany liczby drzew na przebieg przyrostu. Szybszy wzrost w młodości i ograniczona zdolność znoszenia ocienienia powodują i gat. światłożądnych wcześniejsze wypełnienie przestrzeni rozwoju, różnicowania się na klasy socjalne i wydzielanie się drzew .

PRZECIĘTNEGO ROCZNEGO PRZYROSTU MIĄŻSZOŚCI U RÓŻNYCH GAT.

Wiemy, że drewno poszczególnych gat. drzew ma niejednakowe właściwości i nie jednakową wartość jako surowiec dlatego też porównywanie wydajności poszczególnych gat. poprzez zestawienie ich całkowitej produkcji w m³ w określonym wieku ma ograniczone znaczenie. Początkowo największym przyrostem charakteryzują się drzewostany światłożądne modrzewiowe i sosnowe. Szybszy jest jednak wzrost przyrostu przeciętnego dla drzewostanów świerkowych i jodłowych, dlatego też to one w późniejszym wieku osiągają największe wartości tego przyrostu. Drzewostany liściaste charakteryzują się natomiast stosunkowo niskimi wartościami przyrostu przeciętnego (zwłaszcza drzewostan dębowy). Różne są także zarówno wiek kulminacji, jak i wielkość przyrostu w tym okresie. Najwyżej kulminuje drzewostan jodłowy (15,4 m³/85 lat), świerkowy (13,3m³/100 lat), bukowy (9,6m³/140 lat), modrzewiowy (9,5m³/55 lat), dębowy (8.1m³/70 lat), najniższa wartości ma zaś drzewostan sosnowy (8,0m³/70).

5. MODELE WZROSTU

a) MODEL GRANICZNY -prognozuje rozwój drzewostanu o pełnym zagęszczeniu tj. takiego, w którym nie wykonuje się zabiegów pielęgnacyjnych. Symuluje on proces naturalnego wydzielania drzew w drzewostanie. Liczba drzew ustalana przez model dla danego wieku jest podstawą określania stopnia zagęszczenia drzewostanu. Graniczny model wzrostu składa się z 3 algorytmów: wstępny (W), śmiertelności (S) i przyrostowego (P). Algorytm wstępny przetwarza dane dla poszczególnych bonitacji i przyjętego wieku początkowego prognozy. Uzyskane informacje dotyczące różnych cech drzewostanu zapisywane są w bazie danych modelu granicznego. Algorytm przyrostowy podwyższa wiek drzewostanu o 1 rok, po czym określa liczbę drzew, które w ciągu roku wypadają z drzewostanu. Algorytm śmiertelności przeprowadza podział całego zbioru na drzewa żywe (zbiór DG) , drzewa martwe (zbiór DP). Algorytm przyrostowy powiększa wymiary drzew zbioru DG o roczny przyrost, po czym określa ważniejsze cechy drzewostanu, który zapisuje w bazie danych modelu granicznego. Przetwarzanie danych przez algorytm P i S trwa do końca okresu prognozy.

b) MODEL WZROSTU REALIZUJĄCY PROGRAMY TRZEBIEŻOWE

Model wzrostu składa się z 4 algorytmów: wstępnego, trzebieżowego, śmiertelności drzew i przyrostowego. Model korzysta z dwóch baz danych: pomiarowej ( BD-P) i utworzonej przez model graniczny (BD-MG). W pomiarowej bazie zawarte są informacje uzyskane z pomiarów wykonanych w drzewostanie. Dla funkcjonowania modelu wymagane są co najmniej informacje dotyczące: wieku drzewostanu, bonitacji, stopnia zagęszczenia, wielkości powierzchni. Na podstawie takich danych model generuje rozkład pierśnic i wysokość drzew wykorzystując dane zawarte w bazie BD-MG. Zwiększenie dokładności prognozy można uzyskać wówczas, gdy w drzewostanie przeprowadza się pomiar pierśnic i wysokości drzew. W takim wypadku baza danych modelu granicznego wykorzystywana jest jedynie do określenia czynnika zadrzewienia. Informacje o udziale luk w drzewostanie mogłyby istotnie zwiększyć istotność prognozy w obydwu przypadkach.

1. przewidywane najważniejsze zastosowania modelu wzrostu

- przetwarzanie wyników określonej inwentaryzacji lasu celem uzyskania informacji o ważniejszych cechach mierzonego obiektu leśnego i jego jednostek

-pomoc w opracowaniu optymalnego planu cięć użytkowania rębnego

-pomoc w opracowaniu optymalnego planu cięć pielęgnacyjnych

-aktualizacja wyników uzyskanych z inwentaryzacji

-korekta planów w przypadku wystąpienia zjawisk o charakterze klęskowym

-ocena poprawności wykonania zabiegów pielęgnacyjnych

-opracowanie wyników inwentaryzacji wielkoobszarowej

-prognozowanie rozwoju drzewostanów świerkowych

-pomoc ( narzędzie w ustalaniu wartości lasu)

DRZEWOSTAN PANUJĄCY- I, II, III klasa Krafta.

DRZEWOSTAN OPANOWANY- IV i V klasa Krafta.

DRZEWOSTAN PODRZĘDNY- drzewostan który usuwamy

DRZEWOSTAN GŁÓWNY - zostaje

Gdy jest TDM to drzewostan opanowany równa się drzewostanowi podrzędnemu.

2000

Strona 1 z 12

DP

DG

Dane Z

Wyjście -baza danych BD-MG

Dane Z

Algorytm

S

Algorytm

P

Algorytm

W

Bonitacja

Wiek

Wiek

Algorytm

S

DG

Dane Z

Wyjście -baza danych modelu BD-M

Dane Z

Algorytm

P

Algorytm

T

Algorytm

W

Dane Z

Wejście

DP

DG

DG

Dane M

Dane Z

---