fotograf 313[05] z1 01 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Andrzej Zbigniew Leszczyński

Organizowanie stanowiska pracy
313[05].Z1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Wanda Brześcińska
mgr Remigiusz Kutyła

Opracowanie redakcyjne:
mgr Andrzej Zbigniew Leszczyński

Konsultacja:
dr inż. Krzysztof Symela

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 313[05].Z1.01
„Organizowanie stanowiska pracy” zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu fotograf.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Zasady organizacji prac fotograficznych

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Zasady doboru sprzętu stosowanego w pracach fotograficznych

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Zasady montażu i użytkowania sprzętu i urządzeń do prac

fotograficznych

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Zasady doboru warunków technicznych wykonywania prac

fotograficznych

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Normy i instrukcje techniczne

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Podstawowe zasady organizacji pracy

5.6.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu „Poradnik dla nauczyciela”, który będzie pomocny

w organizowaniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie fotograf. Dotyczy on
realizacji modułu 313[05].Z1.01 - „Organizowanie stanowiska pracy”, która jest składnikiem
modułu „Technologia prac fotograficznych” - 313[05].Z1 (patrz dydaktyczna mapa
programu).

Należy zapoznać się z treścią rozdziału Wprowadzenie ponieważ umożliwi to Państwu

skuteczne korzystanie z poradnika i osiągnięcie sukcesu w realizacji jednostki modułowej
„Organizowanie stanowiska pracy” dla zawodu Fotograf 313[05] (pozycja 7 w załączonej
tabeli).

Zawód: Fotograf 313[05]
Lp. Kod

Nazwa jednostki modułowej w programie nauczania dla zawodu

1.313[05].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

oraz ochrony środowiska

2.313[05].O1.02 Zastosowanie elementów wiedzy o sztuce w realizacji zadań zawodowych
3.313[05].O1.03 Posługiwanie się terminologią zawodową
4.313[05].O1.04 Rozróżnianie materiałów fotograficznych
5.313[05].O1.05 Magazynowanie i przechowywanie materiałów fotograficznych
6.313[05].O1.06 Wykonywanie podstawowych czynności fotograficznych
7.313[05].Z1.01

Organizowanie stanowiska pracy

8.313[05].Z1.02

Dobieranie sprzętu i materiałów do wykonania prac fotograficznych

9.313[05].Z1.03

Przygotowywanie roztworów do chemicznej obróbki materiałów fotograficznych

10.

313[05].Z1.04

Wykonywanie prac fotograficznych metodami tradycyjnymi i technikami cyfrowymi

11.

313[05].Z1.05

Wykonywanie zdjęć portretowych

12.

313[05].Z1.06

Wykonywanie zdjęć plenerowych

13.

313[05].Z1.07

Wykonywanie zdjęć architektonicznych

14.

313[05].Z1.08

Wykonywanie zdjęć reportażowych

15.

313[05].Z1.09

Wykonywanie zdjęć reklamowych

16.

313[05].Z1.10

Wykonywanie zdjęć technicznych

Poradnik składa się z sześciu części: Wymagania wstępne, Cele kształcenia,

Scenariusze zajęć, Ćwiczenia, Sprawdzian osiągnięć, Literatura.

W części Wymagania wstępne, określono katalog podstawowych umiejętności, które

uczeń powinien posiadać przed przystąpieniem do realizacji niniejszej jednostki modułowej.
Jeśli po analizie uznacie Państwo, że któreś z umiejętności nie są dostatecznie przez ucznia
opanowane, wówczas uczeń powinien ponownie przestudiować materiał nauczania zawarty
w poradnikach z poprzednich jednostek modułowych.

W części Cele kształcenia znajduje się wykaz umiejętności, które uczeń będzie posiadał

po zakończeniu realizacji materiału nauczania zawartego w poradniku. W ocenie,
czy rzeczywiście takie umiejętności uczeń opanował, pomoże Państwu załączony
w poradniku sprawdzian osiągnięć.

Przykładowe Scenariusze zajęć są szczegółową propozycją przeprowadzenia lekcji

w ramach realizacji materiału nauczania dla tej jednostki modułowej.

W części Ćwiczenia znajdą Państwo propozycje ćwiczeń będących praktycznym

zastosowaniem wiadomości z zakresu materiału nauczania przewidzianego dla tej jednostki
modułowej.

Każde z ćwiczeń zawartych w poradniku opisane jest w formie polecenia co należy

wykonać. Natomiast uszczegółowieniem tego polecenia jest lista działań (czynności)
określająca Sposób wykonania ćwiczenia. Ćwiczenia mogą być realizowane indywidualnie
lub w 2-5 osobowych zespołach, w grupach ćwiczeniowych nie większych niż 15 osób.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ponadto każde z ćwiczeń zawiera Wskazówki do realizacji poszczególnych ćwiczeń.
Składnikiem opisu każdego z ćwiczeń jest Lista środków dydaktycznych niezbędnych

do prawidłowego wykonania ćwiczenia oraz zalecone metody nauczania – uczenia się.
Kolejna część poradnika to Sprawdzian osiągnięć, który umożliwi sprawdzenie poziomu
wiadomości i umiejętności ucznia po zakończeniu realizacji programu danej jednostki
modułowej. Składa się on z testu teoretycznego oraz z testu praktycznego. Pozytywnie
rozwiązane przez ucznia sprawdziany osiągnięć (teoretyczny i praktyczny) oraz załączona do
oceny teczka z efektami realizacji ćwiczeń stanowić będą dowód, że uczeń potrafi
zrealizować zdanie zawodowe polegające na prawidłowym organizowaniu stanowiska pracy.
W przypadku sprawdzianu osiągnięć uczeń powinien wiedzieć, że ma on formę testu
podobnego do tych, jakie występują w egzaminie zewnętrznym dla potwierdzenia
kwalifikacji w zawodzie. Dlatego też istotne jest to, aby nabrał wprawy w rozwiązywaniu
tego typu testów, co z pewnością będzie procentować w przypadku egzaminu zewnętrznego.

W celu poszerzenia i pogłębienia posiadanej wiedzy z zakresu tej jednostki modułowej

nauczyciel może skorzystać z listy materiałów źródłowych zamieszczonych w części
poradnika nazwanej Literatura. Zestaw ten powinien być dostępny w zbiorach biblioteki
szkolnej lub innych bibliotekach publicznych. Wiele cennych i ciekawych informacji możecie
również pozyskać Państwo z zasobów internetowych.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W trakcie realizacji ćwiczeń należy zwrócić szczególną uwagę na przestrzeganie

regulaminów, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych
wynikających z prowadzonych prac. Przepisy te uczeń poznał już wcześniej, a niektóre pozna
w trakcie nauki.

Należy pamiętać, że uzupełnieniem tego poradnika jest „Poradnik dla ucznia”, w którym

między innymi zamieszczono materiał nauczania, stanowiący podbudowę do realizacji
ćwiczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

313[05].Z1

Technologia prac fotograficznych

313[05].Z1.01

Organizowanie stanowiska pracy

313[05].Z1.02

Dobieranie materiałów i sprzętu do

wykonania prac fotograficznych

313[05].Z1.03

Dobieranie materiałów i sprzętu do

wykonania prac fotograficznych

313[05].Z1.04

Dobieranie materiałów i sprzętu do

wykonania prac fotograficznych

313[05].Z1.05
Wykonywanie

zdjęć

portretowych

313[05].Z1.06
Wykonywanie

zdjęć

plenerowych

313[05].Z1.07
Wykonywanie

zdjęć

architektonicznych

313[05].Z1.08
Wykonywanie

zdjęć

reportażowych

313[05].Z1.09
Wykonywanie

zdjęć

reklamowych

313[05].Z1.10
Wykonywanie

zdjęć

technicznych

Schemat układu jednostek modułowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

wykonywać podstawowe prace i procesy technologiczne z zachowaniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,

−

wykorzystywać elementy wiedzy o sztuce przy wykonywaniu zdjęć plenerowych,

−

posługiwać się terminologią zawodową w kontaktach z klientami i dokumentowaniu prac
fotograficznych,

−

rozpoznawać rodzaje materiałów światłoczułych oraz inne materiały fotograficzne,

−

dobierać czułości matrycy w aparacie cyfrowym oraz rozdzielczości i kompresji zapisu
obrazu wytworzonego przez aparat,

−

posługiwać się komputerem w zakresie obróbki obrazu cyfrowego, w tym plików RAW
(danych zapisanych bezpośrednio z matrycy światłoczułej),

−

magazynować, przechowywać i dokumentować materiały fotograficzne zgodnie
z obowiązującymi przepisami i standardami.

−

wykonywać podstawowe czynności fotograficzne, a w szczególności:
-

korzystać z różnych źródeł informacji,

posługiwać się aparatami fotograficznymi: lustrzanką średnioformatową, lustrzanką
małoobrazkową,

lustrzanką

cyfrową,

cyfrowym

aparatem

kompaktowym

z możliwością ręcznych ustawień parametrów,

stosować obiektywy wymienne,

posługiwać się elektroniczną lampą błyskową,

posługiwać się światłomierzem z możliwością pomiaru zarówno światła odbitego jak
i padającego,

dokonać archiwizacji wykonanego zdjęcia poprzez naklejenie go na odpowiednie
podłoże i opatrzenie właściwym opisem,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

przygotować stanowisko pracy z uwzględnieniem przepisów bhp, ochrony ppoż. oraz
ochrony środowiska,

−

wyznaczyć miejsce przechowywania materiałów,

−

przygotować stanowisko suchej obróbki materiału fotograficznego,

−

przygotować stanowisko mokrej obróbki materiału fotograficznego,

−

przygotować stanowisko wykończania prac fotograficznych,

−

ustalić miejsca instalacji maszyn, urządzeń i sprzętu fotograficznego,

−

dobrać narzędzia i sprzęt do prac fotograficznych,

−

dobrać sprzęt komputerowy i oprogramowanie do obróbki zdjęć,

−

określić szacunkowo ilość materiału do wykonania prac,

−

wykonać pracę z zachowaniem przepisów bhp, ochrony ppoż. oraz ochrony środowiska,

−

przygotować i zastosować materiały pomocnicze,

−

zastosować racjonalnie materiały,

−

sporządzić zapotrzebowanie i rozliczenie materiałowe,

−

porozumieć się z przełożonymi i współpracownikami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: Fotograf 313[05]
Moduł: Technologia prac fotograficznych 313[05].Z1
Jednostka modułowa: Organizowanie stanowiska pracy 313[05].Z1.01

Temat: Analiza podstawowych założeń typowych zadań fotograficznych.

Cel ogólny: Zaplanowanie i przygotowanie stanowiska pracy z zachowaniem przepisów bhp,

ochrony ppoż. oraz ochrony środowiska.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

dokonać analizy założeń pracy fotograficznej,

−

zaplanować sprzęt fotograficzny niezbędny do wykonania ćwiczenia,

−

dobrać odpowiednie materiały do tematu zdjęcia,

−

zaplanować efekt oświetleniowy,

−

ustawić plan zdjęciowy.

Metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z instruktażem.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna, praca w zespołach 2-4 osobowych, nie więcej niż 8 osób w grupie

Czas: 120 min

Środki dydaktyczne:

−

komputer PC ze standardowym oprogramowaniem,

−

zestaw książek i czasopism

z dziedziny fotografii,

−

różne rodzaje aparatów fotograficznych, m.in.: lustrzanka średnioformatowa, lustrzanka
małoobrazkowa, lustrzanka cyfrowa, cyfrowy aparat kompaktowy,

−

obiektywy wymienne do poszczególnych typów aparatów,

−

statywy (co najmniej 1 statyw na zespół ),

−

światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego (minimum 1 szt. na grupę),

−

wężyki spustowe do odpowiednich typów aparatów (wg potrzeby mechaniczne
i elektroniczne),

−

oświetlenie żarowe (reflektory: dwa talerzowe, jeden ramieniowy, jeden niski talerzowy),
statywy,

−

zestaw błyskowy: cztery lampy ze statywami, jeden tubus, dwa wielkopowierzchniowe
reflektory z dyfuzorem z tkaniny, jeden reflektor z plastrem miodu,

−

materiały zdjęciowe do fotografii czarno-białej i barwnej, pozytywowe i negatywowe
o różnych czułościach i typach do odpowiednich aparatów (typ 120 i 135 – komplet
na zespół).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel przedstawia uczniom cel i tematykę zajęć.
2. Wprowadzenie w ogólne zagadnienia analizy założeń pracy fotograficznej.
3. Instruktażowy pokaz w studio z udziałem modela i wykorzystaniem sprzętu

fotograficznego.

Wskazanie

różnych

możliwości

wykonania

jednego

zdjęcia

legitymacyjnego.

4. Podział uczniów na trzy grupy (2-4 osoby) i wyznaczenie zadania: „Proszę zapisać, jakie

działania podejmiesz, wykonując zdjęcie legitymacyjne, czas pracy – 20 min.

5. Przedstawienie przez reprezentantów grup wyników pracy.
6. Podsumowanie przez nauczyciela: wskazanie na cechy wspólne, powtarzające się

w różnych grupach i ewentualne dopowiedzenie pominiętych szczegółów.

Analiza zajęć:
Nauczyciel podsumowuje ćwiczenia: wskazuje, jakie nowe umiejętności zostały
wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości.

Zakończenie zajęć
Nauczyciel dokonuje podsumowania efektów ćwiczeń w grupach.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Każdy z uczniów wypowiada się krótko, czy zajęcia były prowadzone w sposób ciekawy
i zrozumiały.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Temat: Przygotowanie sprzętu fotograficznego do wykonania zdjęć plenerowych

Cel ogólny: Prawidłowy dobór sprzętu i oprogramowania komputerowego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wymienić i prawidłowo nazwać sprzęt i oprogramowanie komputerowe,

−

wyjaśnić zastosowanie poszczególnych elementów sprzętu komputerowego,

−

przygotować odpowiednio sprzęt komputerowy,

−

zmieniać profile barw,

−

dobierać drukarki o różnych konstrukcjach do zamierzonego efektu wydruku.

Metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna, nie więcej niż 8 osób w grupie

Czas: 120 min

Środki dydaktyczne:

−

komputer PC ze standardowym oprogramowaniem,

−

zestaw książek i czasopism

z dziedziny fotografii,

−

co najmniej dwie różne drukarki,

−

papier.

Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel przedstawia uczniom tematykę i cel ćwiczeń.
2. Przypomnienie ogólnych wiadomości dotyczących roli poszczególnych elementów

sprzętu komputerowego.

3. Nauczyciel przypomina uczniom ogólne wiadomości dotyczące podstawowej terminologii

związanej z oprogramowaniem.

4. Nauczyciel przeprowadza pokaz z objaśnieniem: podłączenie i uruchomienie sprzętu,

kalibracja monitora z użyciem aplikacji Adobe Gamma.

5. Nauczyciel przydziela każdemu uczniowi zadanie do wykonania: zapisanie jednego

obrazka w dwóch wersjach z zastosowaniem dwóch różnych profili zgodności barw.

6. Praca indywidualna uczniów (czas 15 min).
7. Nauczyciel sprawdza i ocenia, czy zadanie zostało wykonane właściwie.
8. Nauczyciel przydziela kolejne zadanie do wykonania: wydruk dwóch zapisanych

obrazów.

9. Praca indywidualna uczniów (czas 15 min).
10. Oglądanie i omówienie powstałych wydruków.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Ocena prac.

Analiza zajęć:
Nauczyciel podsumowuje ćwiczenia: wskazuje, jakie nowe umiejętności zostały
wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości.

Zakończenie zajęć
Nauczyciel dokonuje podsumowania efektów ćwiczeń.

Praca domowa
Wyszukaj w Internecie, jakie profile stosuje i udostępnia swoim klientom ProfiLab
w Warszawie. Z czego wynika oferowany wybór profili?

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Każdy z uczniów wypowiada się krótko, czy zajęcia były prowadzone w sposób ciekawy
i zrozumiały.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Zasady organizacji prac fotograficznych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaplanuj działania, które podejmiesz wykonując zdjęcia legitymacyjne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania
uczniów z odpowiedniego zakresu materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia
nauczyciel

monitoruje

sposób

realizacji

ćwiczenia i koryguje zaobserwowane

nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel powinien omówić z uczniem (lub
grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając uwagę na „mocne” i „słabe”
strony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie lub w zespołach (2-4 osób),

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) zapoznać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego oraz

udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego,

4) zaplanować w formie pisemnej efekt oświetleniowy,
5) dobrać z zestawu wyposażenia sprzęt fotograficzny do wykonywania zdjęć

legitymacyjnych,

6) dobrać z zestawu wyposażenia materiały fotograficzne do wykonywania zdjęć

legitymacyjnych,

7) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia oraz uzasadnić wybór

sprzętu i materiałów do wykonywania zdjęć legitymacyjnych,

8) uczestniczyć aktywnie w dyskusji podsumowującej realizację ćwiczenia,
9) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

−

pokaz z instruktażem.

Środki dydaktyczne:

−

komputer PC ze standardowym oprogramowaniem,

−

zestaw książek i czasopism

z dziedziny fotografii,

−

różne rodzaje aparatów fotograficznych, m.in.: lustrzanka średnioformatowa, lustrzanka
małoobrazkowa, lustrzanka cyfrowa, cyfrowy aparat kompaktowy,

−

obiektywy wymienne do poszczególnych typów aparatów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

statywy (co najmniej 1 statyw na zespół ),

−

światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego (minimum 1 szt. na grupę),

−

wężyki spustowe (wg potrzeby mechaniczne i elektroniczne),

−

zestaw żarowy (reflektory: dwa talerzowe, jeden ramieniowy, jeden niski talerzowy),
statywy,

−

zestaw błyskowy: cztery lampy ze statywami, jeden tubus, dwa wielkopowierzchniowe
reflektory z dyfuzorem z tkaniny, jeden reflektor z plastrem miodu,

−

materiały zdjęciowe do fotografii czarno-białej i barwnej, pozytywowe i negatywowe
o różnych czułościach i typach.

Ćwiczenie 2

Zaplanuj stanowisko pracy, jakie będzie ci potrzebne do wywołania czarno-białego

negatywu typu 120.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania
uczniów z odpowiedniego zakresu materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia
nauczyciel

monitoruje

sposób

realizacji

ćwiczenia i koryguje zaobserwowane

nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel powinien omówić z uczniem (lub
grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając uwagę na „mocne” i „słabe”
strony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie lub w zespołach (2-4 osób),

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) zorganizować stanowisko pracy z uwzględnieniem:

- typu filmu,

- ilości potrzebnych chemikaliów,

- metod kontroli przebiegu procesów (czas, temperatura).

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie przedmiotowe.

Środki dydaktyczne:

−

koreks dostosowany do typu wywoływanego filmu,

−

wywoływacz do błon negatywowych,

−

przerywacz,

−

utrwalacz,

−

roztwór zwilżający,

−

lejek,

−

termometr,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

miernik czasu,

−

zawieszki do filmów.

Ćwiczenie 3

Zaplanuj sprzęt niezbędny do wykonania zdjęć reporterskich w USC.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania
uczniów z odpowiedniego zakresu materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia
nauczyciel

monitoruje

sposób

realizacji

ćwiczenia i koryguje zaobserwowane

nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel powinien omówić z uczniem (lub
grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając uwagę na „mocne” i „słabe”
strony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie lub w zespołach (2-4 osób),

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) zapoznać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego oraz

udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego,

4) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny do wykonania zdjęć

reportażowych,

5) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia oraz uzasadnić wybór

sprzętu i materiałów do wykonania zdjęć reportażowych,

6) uczestniczyć aktywnie w dyskusji podsumowującej realizację ćwiczenia,
7) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

−

giełda pomysłów,

−

dyskusja problemowa.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw książek i czasopism z dziedziny fotografii,

−

różne rodzaje aparatów fotograficznych, m.in.: lustrzanka średnioformatowa, lustrzanka
małoobrazkowa, lustrzanka cyfrowa, cyfrowy aparat kompaktowy,

−

obiektywy wymienne do poszczególnych typów aparatów,

−

statywy (co najmniej 1 statyw na zespół),

−

światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego (minimum 1 szt na grupę),

−

wężyki spustowe do odpowiednich typów aparatów (wg potrzeby mechaniczne
i elektroniczne),

−

reporterskie lampy błyskowe z zapasowym zasilaniem,

−

materiały zdjęciowe do fotografii czarno-białej i barwnej, pozytywowe i negatywowe
o różnych czułościach i typach do odpowiednich aparatów (typ 120 i 135 – komplet
na zespół).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Zasady doboru sprzętu stosowanego w pracach

fotograficznych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaplanuj na piśmie, jaki sprzęt i oprogramowanie będzie Ci potrzebne do cyfrowej

obróbki zdjęć.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania
uczniów z odpowiedniego zakresu materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia
nauczyciel

monitoruje

sposób

realizacji

ćwiczenia i koryguje zaobserwowane

nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel powinien omówić z uczniem (lub
grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając uwagę na „mocne” i „słabe”
strony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie lub w zespołach (2-4 osób),

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) uzasadnić wybór sprzętu i materiałów do wykonania obróbki cyfrowej obrazów,
4) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
5) uczestniczyć aktywnie w dyskusji podsumowującej realizację ćwiczenia,

uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia

7) przedstawić nauczycielowi do oceny.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

−

dyskusja problemowa,

−

giełda pomysłów.

Środki dydaktyczne:

−

komputer PC z nagrywarką CD oraz z odpowiednim oprogramowaniem,

−

skaner płaski,

−

skaner do negatywów,

−

czytnik kart pamięci,

−

nośniki pamięci.

Ćwiczenie 2

Wykonaj następujące działania: otwórz plik z obrazem, a następnie ustaw w Adobe

Photoshop profil Adobe RGB (1998). Przydziel go do otwartego pliku obrazowego. Zamień
profil Adobe RGB (1998) na sRGB. Zapisz różnice, jakie zaobserwujesz po zamianie profilu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania
uczniów z odpowiedniego zakresu materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia
nauczyciel

monitoruje

sposób

realizacji

ćwiczenia i koryguje zaobserwowane

nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel powinien omówić z uczniem (lub
grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając uwagę na „mocne” i „słabe”
strony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które ma być realizowane
indywidualnie,

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) dobrać sprzęt i oprogramowanie adekwatne do tematu ćwiczenia,
4) przydzielić odpowiednie profile,
5) zapisać zaobserwowane różnice,
6) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
7) zapisane wnioski przedstawić do oceny nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

komputer PC ze standardowym oprogramowaniem,

−

zestaw książek i czasopism

z dziedziny fotografii.

Ćwiczenie 3

Wydrukuj przygotowany plik obrazu na drukarkach różnej konstrukcji. Użyj takiego

samego papieru do wydruku. Oceń na piśmie jakość wydruków.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania
uczniów z odpowiedniego zakresu materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia
nauczyciel

monitoruje

sposób

realizacji

ćwiczenia i koryguje zaobserwowane

nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel powinien omówić z uczniem (lub
grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając uwagę na „mocne” i „słabe”
strony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które ma być realizowane
indywidualnie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) dobrać sprzęt i oprogramowanie adekwatne do tematu ćwiczenia,
4) wydrukować obrazy,
5) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
6) zapisane wnioski przedstawić do oceny nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

komputer PC ze standardowym oprogramowaniem,

−

co najmniej dwie różne drukarki,

−

papier,

−

zestaw książek i czasopism

z dziedziny fotografii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Zasady montażu i użytkowania sprzętu i urządzeń do prac

fotograficznych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Korzystając z fragmentu instrukcji obsługi, wykonaj serię zdjęć jednego motywu

fotograficznego, zmieniając wyłącznie kolejne ustawienia balansu bieli. Zwróć uwagę na
charakter użytego źródła światła. Skorzystaj z załączonej instrukcji regulacji balansu bieli.
Zaobserwuj i zapisz zmiany w obrazie.

Rysunek do ćwiczenia 1. Sterowanie balansem bieli – z instrukcji aparatu fotograficznego

[źródło: instrukcja obsługi aparatu Canon D300]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania
uczniów z odpowiedniego zakresu materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia
nauczyciel

monitoruje

sposób

realizacji

ćwiczenia i koryguje zaobserwowane

nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel powinien omówić z uczniem (lub
grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając uwagę na „mocne” i „słabe”
strony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie lub w zespołach (max. 2 osoby),

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) zapoznać się z instrukcją regulacji balansu bieli,
4) wybrać funkcję regulacji balansem bieli,
5) dokonać serii naświetleń,
6) dołączyć wykonane prace do teczki z notką, które zdjęcie podoba ci się bardziej.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

różne rodzaje aparatów fotograficznych cyfrowych wraz z instrukcjami obsługi lub
fragmenty dotyczące regulacji balansu bieli,

−

statyw fotograficzny,

−

sprzęt i materiały do wykonania kopii pozytywowej,

−

sprzęt oraz przybory i materiały do wykonania załącznika do teczki (karton, taśma
klejąca, nożyczki, nożyk itp.).

Ćwiczenie 2

Wykonaj trzy zdjęcia dowolnego, ale tego samego obiektu, zmieniając ustawienia

ekspozycji. Pierwsze zdjęcie zgodnie ze wskazaniami światłomierza, drugie- niedoświetlone,
np. o wartość 1EV, a trzecie- prześwietlone, np. o wartość 1EV. Zauważ na wykresie
histogramu, jak te obrazy są przedstawione. Omów z nauczycielem wnioski.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania
uczniów z odpowiedniego zakresu materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia
nauczyciel

monitoruje

sposób

realizacji

ćwiczenia i koryguje zaobserwowane

nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel powinien omówić z uczniem (lub
grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając uwagę na „mocne” i „słabe”
strony.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rysunek do ćwiczenia 2 Informacja o obrazie, histogram – z instrukcji aparatu cyfrowego

[źródło: instrukcja obsługi aparatu Canon D300]

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie lub w zespołach (max. 2 osoby),

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) wybrać odpowiedni sprzęt cyfrowy,
4) zapoznać się z instrukcją uzyskiwania informacji o wyświetlanym obrazie,
5) dokonać pomiaru warunków naświetlania i ustawić je w aparacie,
6) wykonać zdjęcia odpowiadające tematowi ćwiczenia,
7) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
8) omówić z nauczycielem wnioski.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

różne rodzaje cyfrowych aparatów fotograficznych wraz z instrukcjami ich obsługi,

−

światłomierz zewnętrzny – po 1 szt. na zespół,

−

zestaw książek i czasopism

z dziedziny fotografii.

Ćwiczenie 3

Odszukaj w instrukcji aparatu fotograficznego fragmenty, dotyczące różnych możliwości

wyzwalania migawki. Wykonaj próbne zdjęcia, ustawiając dostępne tryby pracy. Zaproponuj,
jakie są możliwości wykorzystania ich w różnych sytuacjach zdjęciowych. Swoje propozycje
omów z nauczycielem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania
uczniów z odpowiedniego zakresu materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia
nauczyciel

monitoruje

sposób

realizacji

ćwiczenia i koryguje zaobserwowane

nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel powinien omówić z uczniem (lub
grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając uwagę na „mocne” i „słabe”
strony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie lub w zespołach (max. 2 osoby),

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) wybrać odpowiedni sprzęt; aparat tradycyjny lub cyfrowy,
4) zapoznać się z instrukcją sterowania wyzwalaniem migawki,
5) dokonać kolejnych zmian ustawień wyzwalania spustu migawki w aparacie,
6) wykonać zdjęcia próbne, odpowiadające tematowi ćwiczenia,
7) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
8) omówić z nauczycielem wnioski.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

−

dyskusja,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

różne rodzaje tradycyjnych i cyfrowych aparatów fotograficznych wraz z instrukcjami
ich obsługi,

−

zestaw książek i czasopism

z dziedziny fotografii.

Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z aplikacją Pomoc w Adobe Photoshop. Znajdź proponowany tam sposób

postępowania z obrazami wymagającymi korekty kontrastów i barwy. Przećwicz ten tok
postępowania na dowolnym obrazie. Oceń efekty własnej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rysunek do ćwiczenia 4 Instrukcja korekty parametrów obrazka graficznego [źródło: instrukcja pomoc

Adobe Photoshop CS2]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania
uczniów z odpowiedniego zakresu materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia
nauczyciel

monitoruje

sposób

realizacji

ćwiczenia i koryguje zaobserwowane

nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel powinien omówić z uczniem (lub
grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając uwagę na „mocne” i „słabe”
strony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie lub w zespołach (max. 2 osoby),

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) dokonać wyboru odpowiedniego sprzętu,
4) proponowany tok korekty obrazu:

−

wstępna ocena obrazka,

−

utworzenie nowej warstwy dopasowania Poziomy,

−

sprawdzenie histogramu obrazka,

−

ustawienie świateł i cieni,

−

dostosowanie półcieni,

−

ustawienie przebarwień kolorów,

−

zakończenie poprawek,

5) ocena pracy omówiona z nauczycielem.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

−

praca z komputerem,

−

ćwiczenia praktyczne,

Środki dydaktyczne:

−

komputer z odpowiednim oprogramowaniem,

−

zestaw książek i czasopism

z dziedziny fotografii cyfrowej i obróbki obrazu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Zasady doboru warunków technicznych wykonywania prac

fotograficznych

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj pięć zdjęć białej gipsowej figury na białym tle, oświetlonej na pięć

różnych sposobów pojedynczą lampą fotograficzną (najlepiej z reflektorem).
Zaobserwuj zmiany i zapisz je.
1. Figurę i tło oświetl przednio-górnym światłem. W tym celu trzeba mniej więcej

pięciokrotnie przedłużyć ekspozycję wskazaną przez światłomierz albo naświetlać
według pomiaru światła odbitego od szarej karty.

2. Powtórz zdjęcie w tych samych warunkach, naświetlając tym razem zgodnie

ze wskazaniami światłomierza.

3. Powtórz zdjęcie w tych samych warunkach, przymykając jednak przysłonę o trzy

lub cztery wartości.

4. Powtórz zdjęcie w tych samych warunkach i za pomocą odpowiednio trzymanego

kartonu skieruj oświetlenie w taki sposób, aby figura znajdowała się w pełnym
świetle, tło zaś- w głębokim cieniu.

5. Zachowaj ten sam układ, kierując jednak oświetlenie w taki sposób, aby tło było

w pełni oświetlone, a figura- w cieniu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania
uczniów z odpowiedniego zakresu materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia
nauczyciel

monitoruje

sposób

realizacji

ćwiczenia i koryguje zaobserwowane

nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel powinien omówić z uczniem (lub
grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając uwagę na „mocne” i „słabe”
strony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które powinno być realizowane
w zespołach (4-5 osób),

2) zaplanować i uzgodnić z nauczycielem etapy realizacji projektu,
3) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia tego stanowiska,

4) dokonać wyboru odpowiedniego sprzętu zdjęciowego,
5) postępować zgodnie z punktami 1-5, zawartymi w ćwiczeniu,
6) wyciągnąć wnioski i opisać je,
7) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

różne rodzaje aparatów fotograficznych: lustrzanka średnioformatowa, lustrzanka
małoobrazkowa, aparat cyfrowy,

−

materiały negatywowe, odpowiednie do wybranego aparatu,

−

światłomierz zewnętrzny z możliwością pomiaru światła padającego – 1 szt. na dwóch
uczniów,

−

biała figura,

−

białe tło,

−

lampa fotograficzna (z reflektorem),

−

zastawka (karton).

Ćwiczenie 2

Dokonaj pomiaru punktowego trzech jednakowo oświetlonych pól: białego, czarnego

i szarego (18% odbicia). Zapisz wyniki. Z czego wynikają różnice pomiaru?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania
uczniów z odpowiedniego zakresu materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia
nauczyciel

monitoruje

sposób

realizacji

ćwiczenia i koryguje zaobserwowane

nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel powinien omówić z uczniem (lub
grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając uwagę na „mocne” i „słabe”
strony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które powinno być realizowane
indywidualnie lub w zespołach (2-3 osób),

2) zaplanować i uzgodnić z nauczycielem etapy realizacji projektu,
3) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia tego stanowiska,

4) dokonać wyboru odpowiedniego światłomierza,
5) dokonać pomiaru punktowego, zgodnie z treścią ćwiczenia,
6) wyciągnąć wnioski i opisać je,
7) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

światłomierz do realizacji pomiaru światła punktowego,

−

trzy plansze.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Normy i instrukcje techniczne

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sprawdź w materiałach źródłowych, co oznacza i z czego wynika zapis: ISO 100/21

Zanotuj wnioski.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania
uczniów z odpowiedniego zakresu materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia
nauczyciel

monitoruje

sposób

realizacji

ćwiczenia i koryguje zaobserwowane

nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel powinien omówić z uczniem (lub
grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając uwagę na „mocne” i „słabe”
strony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) sprawdzić w źródłach logarytmiczną i arytmetyczną skalę światłoczułości,
2) zapisać wnioski.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

−

praca z materiałami źródłowymi.

Środki dydaktyczne:

−

materiały źródłowe, adekwatne do tematu ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Podstawowe zasady organizacji pracy

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Masz do dyspozycji rolkę papieru o szerokości 152 mm. Wiedząc, że długość rolki

wynosi 175 metrów bieżących oblicz, ile zdjęć można z niej wykonać:

−

w formacie 10x15 cm.

−

w formacie 15x21 cm.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania
uczniów z odpowiedniego zakresu materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia
nauczyciel

monitoruje

sposób

realizacji

ćwiczenia i koryguje zaobserwowane

nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel powinien omówić z uczniem (lub
grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając uwagę na „mocne” i „słabe”
strony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować sposób wykonania ćwiczenia,
2) wykonać obliczenia,
3) skonsultować wynik z nauczycielem,
4) omówić wnioski.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

kalkulator,

−

materiały piśmiennicze.

Ćwiczenie 2

Zaplanuj, w jakie pomieszczenia powinien być wyposażony zakład fotograficzny,

świadczący usługi:

–

wywoływanie filmów,

–

kopiowanie zdjęć na maszynie typu print-scan (z różnych nośników obrazu),

–

wykonywanie zdjęć do dokumentów,

–

sprzedaż albumów i ramek do zdjęć.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania
uczniów z odpowiedniego zakresu materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia
nauczyciel

monitoruje

sposób

realizacji

ćwiczenia i koryguje zaobserwowane

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel powinien omówić z uczniem (lub
grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając uwagę na „mocne” i „słabe”
strony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie lub w zespołach (2-3 osób),

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) zaplanować pomieszczenia zakładu fotograficznego,
4) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
5) przedstawić nauczycielowi do oceny.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

lista możliwych typów pomieszczeń, mogących znajdować się w zakładzie
fotograficznym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST I
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Organizowanie stanowiska

pracy”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1 – 15 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 16 – 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 13 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Plan testu

Klucz odpowiedzi

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Dokonać selekcji obszarów

działania zasad bhp

Zdefiniować alergię

Uogólnić zakres ochrony ppoż

Wyliczyć warunki

magazynowania materiałów
fotograficznych

Wyjaśnić warunki dobrej

organizacji stanowiska pracy

Wykazać znajomość zasad

korzystania z energii
elektrycznej

Określić zastosowanie ciemni

fotograficznej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić źródło poszukiwania

informacji o sposobie instalacji
maszyny fotograficznej

Rozróżniać zakres prac

wykończeniowych

10.

Wyjaśnić konieczność

stosowania statywu

11.

Wybrać substancje

fotograficzne podlegające
utylizacji

12.

Przestrzegać opisywania

pojemników z chemikaliami
fotograficznymi

13.

Wybrać metodę regulacji

ustawień monitora

14.

Dobrać metodę regulacji

wielkości obrazu cyfrowego

15.

Wybrać efektywny sposób

regulacji balansu bieli

16.

Rozróżniać czynniki

decydujące o funkcji
pomieszczeń w zakładzie

17.

Dobrać odpowiednie

parametry sprzętu
komputerowego

18.

Zaplanować dobór sprzętu do

zalecanej obróbki obrazu

1. komputer, 2. monitor, 3. skaner
do materiałów transparentnych 35
mm, 4. Aplikacja do edycji
obrazów

19.

Zaproponować w punktach jak

przygotować techniką cyfrową
zdjęcie do druku

1. określić docelową wielkość
wydruku, 2. sprawdzić
rozdzielczość i doprowadzić
do poziomu 200-300dpi,
3. ustawić balans koloru,
4. wyostrzyć kontury

20.

Określić charakter światła

umieszczonego na szkicu

21.

Wybrać funkcję sterowania

ostrości przez system AF

22.

Rozróżniać funkcje pełnione

przez migawkę aparatu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu zgodnie z wewnątrzszkolnym

systemem oceniania.

2. Określ dla uczniów wymagania.
3. Przygotuj instrukcję dla ucznia, test i kartę odpowiedzi dla każdego ucznia.
4. Zapewnij odpowiednie warunki przeprowadzenia testu (czas, możliwość samodzielnej

pracy).

5. Przed rozpoczęciem pracy zapoznaj ucznia z instrukcją.
6. Przeprowadź test w określonym czasie.

Instrukcja dla ucznia:

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych, który zawiera 20 pytań o różnym stopniu

trudności.

4. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi stawiając znak „X” lub

wpisując prawidłową odpowiedź. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

5. Test składa się z dwóch części: Część I – poziom podstawowy, Część II – poziom

ponadpodstawowy. W sumie możesz uzyskać 20 punktów jeśli prawidłowo odpowiesz
na wszystkie pytania w teście. Za każdą prawidłową odpowiedz otrzymujesz „1” punkt.
Natomiast za złą odpowiedź lub jej brak otrzymujesz „0” punktów.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi na jakieś pytanie sprawi ci trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut czasu.

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Część I – Poziom podstawowy
1. Przepisy BHP nie obowiązują:

a) pracodawcy,
b) w zakładzie pracy,
c) w szkole,
d) na ulicy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Reakcja organizmu ludzkiego na zetknięcie się z niektórymi substancjami chemicznymi

używanymi w fotografii, objawiająca się podrażnieniem skóry, wysypką lub trudno
gojącymi się ranami to
a) uczulenie alergiczne,
b) fotofobia,
c) brązowienie skóry pod wpływem promieniowania ultrafioletowego,
d) wskaźnik rozwijającego się stanu zapalnego.

3. Przepisy ochrony przeciwpożarowej określają:

a) jak szkolić strażaków,
b) jak ratować ludzi z pożaru,
c) jak zapobiegać i postępować na wypadek pożaru,
d) sposób postępowania z podpalaczami.

4. Materiały fotograficzne przechowujemy w magazynie, którego warunki wyznaczają:

a) odpowiednie oświetlenie,
b) maksymalną wilgotność i temperaturę,
c) dopuszczalne zapylenie powietrza,
d) usytuowanie pomieszczeń produkcyjnych.

5. Dobra organizacja stanowiska pracy oznacza:

a) spełnienie większości wymogów formalnych,
b) wygodne, efektywne, ergonomiczne ustawienie środków produkcji,
c) możliwość pracy bez instrukcji obsługi,
d) dobrą współpracę między pracodawcą i pracownikiem.

6. Maszynę typu printer, przeznaczoną do obróbki papieru barwnego, należy podłączyć

do prądu wykorzystując:
a) własne umiejętności,
b) możliwość podłączania odpływu,
c) elektryka z odpowiednimi uprawnieniami,
d) pomoc rodziny.

7. Ciemnia fotograficzna niezbędna jest podczas obróbki:

a) filmów barwnych,
b) automatycznej papierów barwnych,
c) ręcznej czarno-białych papierów fotograficznych,
d) i kopiowania plików cyfrowych na papier barwny.

8. Warunki określające sposób instalacji maszyny do obróbki fotograficznej można

uzyskać:
a) z Internetu,
b) od sprzedawcy (dostawcy),
c) od pracownika serwisu,
d) z instrukcji obsługi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Zakres prac wykończeniowych obrazów fotograficznych nie obejmuje:

a) wyretuszowania zdjęcia,
b) obcięcia do określonego formatu,
c) podklejenia na sztywnym podłożu,
d) odpowiedniego oświetlenia zdjęcia.

10. Zdjęcia wykonywane w złych warunkach oświetleniowych z bardzo długim czasem

naświetlania wymagają
a) zastosowania czasu otwarcia migawki krótszego niż 1/60s,
b) bezwzględnego użycia lampy błyskowej,
c) przymocowania aparatu do statywu fotograficznego,
d) użycia obiektywu z ogniskową 100-200cm.

11. Które fotograficzne zużyte roztwory nie powinny być wylewane do kanalizacji i trzeba je

oddawać do utylizacji?
a) tylko roztwory wywołujące,
b) tylko roztwory trwalające,
c) roztwory wywołujące, utrwalające, wybielające,
d) tylko roztwory wybielające.

12. W laboratorium fotograficznym mamy do czynienia z różnymi substancjami

chemicznymi, wszystkie pojemniki należy starannie
a) myć,
b) opisywać,
c) segregować,
d) kolekcjonować.

13. Kolorystyka zdjęć oglądanych na monitorze zależy od jego ustawień. Chcąc oceniać

wygląd zdjęć należy:
a) zapisać zdjęcia na twardym dysku,
b) dopasować je funkcją „wariacje”,
c) skalibrować monitor,
d) użyć przeglądarki.

14. Aby uzyskać duże powiększenie z cyfrowego obrazka o małej wielkości należy poddać

go obróbce polegającej na:
a) powiększeniu rozdzielczości obrazu,
b) stopniowej interpolacji,
c) zmniejszeniu rozdzielczości obrazu,
d) zmianie wielkości obrazu do docelowej.

15. Aby uzyskać najwyższą jakość odwzorowania barw w trakcie wykonywania serii zdjęć

aparatem cyfrowym, w stałych warunkach oświetleniowych, balans bieli należy
a) ustawić w pozycji auto,
b) ustawić w pozycji światło dzienne,
c) ustawić w pozycji światło żarowe,
d) ustawić ręcznie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Część II – Poziom ponadpodstawowy

16. Układ funkcji poszczególnych pomieszczeń w zakładzie fotograficznym powinien

wynikać z:
a) usytuowania budynku,
b) ilości pomieszczeń,
c) typu działalności i prowadzonego cyklu technologicznego,
d) ilości dysponowanych maszyn.

17. Zwiększenie mocy obliczeniowej komputera w celu uzyskania właściwej pracy

programów edytowania i obróbki obrazów o dużej wielkości uzyskuje się poprzez
a) podłączenie drugiego monitora,
b) zastosowanie odpowiednio dużego twardego dysku,
c) zainstalowanie stacji nagrywającej DVD,
d) rozbudowę pamięci RAM.

18. Zaplanuj sprzęt komputerowy potrzebny do skanowania i edycji diapozytywów 35 mm.

19. Zaproponuj w punktach jak przygotujesz techniką cyfrową zdjęcie do publikacji w

Internecie.

20. Jaki charakter ma zasadnicze źródło światła przedstawione na poniższym schemacie?

a) tylne skierowane,
b) tylne rozproszone,
c) przednie skierowane,
d) przednie rozproszone.

1. aparat fotograficzny

2. obiekt fotografowany

3. softbox

4. tło

21. Funkcja „autofokus" w obiektywie definiuje

a) automatyczny dobór warunków ekspozycji,
b) automatyczną zmianę ogniskowej obiektywu,
c) automatyczne ustawianie ostrości,
d) automatyczny pomiar światła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22. Migawka w aparacie fotograficznym służy do

a) kadrowania obrazu,
b) sterowania ostrością obrazu,
c) regulowania przysłony,
d) kontrolowania strumienia światła wpadającego przez obiektyw.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

„Organizowanie stanowiska pracy”

Zakreśl X poprawną odpowiedź lub wpisz wymagane treści zadania.

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST II
Test praktyczny – ćwiczenie modelarskie do jednostki modułowej

„Organizowanie stanowiska pracy”

Instrukcja dla nauczyciela

W badaniu osiągnięć ucznia przewiduje się zastosowanie ćwiczenia typu „praktyczne

ćwiczenie modelarskie”, gdyż pozwoli ono sprawdzić poziom ukształtowanych umiejętności i
wiedzy w działaniu projektowym. Zadanie zostało tak skonstruowane, aby można było
sprawdzić wyszczególniony poniżej układ czynności, wykonywanych przez ucznia. Zadaniem
nauczyciela jest stworzenie warunków dla ucznia, umożliwiających wykonanie zadania w
określonym czasie.

Nauczyciel powinien:

−

wprowadzić ucznia w sytuację wynikającą z treści zadania,

−

dokonać końcowej oceny wykonanej pracy.

Treść zadania

Zaprojektuj studio fotograficzne, wykorzystując przedstawione na szkicu wnętrza.

Przydziel funkcje poszczególnym pomieszczeniom, uwzględniając zastane warunki
techniczne tak, aby zachować naturalny układ komunikacyjny. Dla ułatwienia planowania
szkic pomieszczeń jest osadzony na siatce o wielkości boku 1 metr. Zaproponuj
umiejscowienie otworów drzwiowych oraz ustawienie proponowanego sprzętu w
poszczególnych pomieszczeniach wynikające z przydzielonych im funkcji. Zastanów się, jaki
sprzęt należałoby jeszcze umieścić w projekcie.

1. umywalka

2. muszla sedesowa

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instrukcja dla ucznia

Uczeń powinien wykonać następujące czynności:

1) przydzielić funkcje poszczególnym pomieszczeniom,
2) ustawić wyposażenie w studio,
3) ustawić wyposażenie w garderobie,
4) wyposażyć studio komputerowe,
5) zaplanować wykonanie otworów drzwiowych,
6) zaproponować doposażenie studia w sprzęt oświetleniowy.

Kryteria poprawnego wykonania zadania

Lp.

Czynność wykonana przez ucznia

Możliwa do

uzyskania

ilość

punktów

Przyznana

ilość

punktów

I. przydzielenie funkcji poszczególnym pomieszczeniom
● wskazanie sali zdjęciowej

● wyznaczenie garderoby

● wybranie pomieszczenia komputerowego

● zaznaczenie sanitariatu

Razem:

II. Wyposażenie stanowisk pracy
● naszkicowanie tła, statywu, szafy metalowej i stojaka na tła

w sali zdjęciowej

● ustawienie półki , wieszaka i lustra w garderobie

● naszkicowanie komputera i szafki w pomieszczeniu

komputerowym

Razem:

III. Wykonanie dodatkowych poleceń
● wskazanie otworów drzwiowych

● wskazanie konieczności wyposażenia studia w oświetlenie

● ustawienie półki na drobny sprzęt

Razem:

IV. Ocena szkicu

● ocena logicznych rozwiązań projektu oraz czytelności

wykonania

Razem:

Ogółem pozycje 1-11:

Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Ocena

Liczba uzyskanych punktów

dopuszczający

27-32

dostateczny

33-38

dobry

39-44

bardzo dobry

45-50

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Daly T.: Encyklopedia fotografii cyfrowej. Wydawnictwo G+J Gruner+ Jahr, Warszawa

2004

2. Feininger A.: Nauka o fotografii. WAiF, Warszawa 1987
3. Freeman M.: Fotografia studyjna. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1993
4. Hedgecoe J.: Nowy podręcznik fotografii. Arkady, Warszawa 2005
5. Kotecki A.: Pracownia fotograficzna 1. WSiP, Warszawa 1978
6. Marchesi J.J.: Profesjonalna technika świetlna. MILSO, Warszawa 1988