fotograf 313[05] z1 08 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Remigiusz Kutyła

Wykonywanie zdjęć reportażowych
313[05].Z1.08

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Grażyna Dobrzyńska-Klepacz
mgr inż. Andrzej Polak

Opracowanie redakcyjne:

Konsultacja:
dr inż. Krzysztof Symela

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 313[05].Z1.08
„Wykonywanie zdjęć reportażowych” zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu fotograf

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Dobór sprzętu i materiałów do wykonywania zdjęć reportażowych

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Oświetlenie w fotografii reportażowej

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Rozpoznawanie i wykonywanie zdjęć reportażowych

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Zasady kompozycji i estetyki w fotografii reportażowej

5.4.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy

Państwu

„Poradnik

dla

nauczyciela”,

który

będzie

pomocny

w organizowaniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie fotograf. Dotyczy on
realizacji jednostki modułowej 313[05].Z1.08 - „Wykonywanie zdjęć reportażowych”, która
jest składnikiem modułu „Technologia prac fotograficznych” - 313[05].Z1

Należy zapoznać się z treścią rozdziału Wprowadzenie ponieważ umożliwi to Państwu

skuteczne korzystanie z poradnika i osiągnięcie sukcesu w realizacji jednostki modułowej
„Wykonywanie zdjęć reportażowych” dla zawodu Fotograf 313[05] (pozycja 14
w załączonej tabeli).

Zawód: Fotograf 313[05]
Lp
.

Kod

Nazwa jednostki modułowej w programie nauczania dla zawodu

313[05].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

oraz ochrony środowiska

313[05].O1.02 Zastosowanie elementów wiedzy o sztuce w realizacji zadań zawodowych

313[05].O1.03 Posługiwanie się terminologią zawodową

313[05].O1.04 Rozróżnianie materiałów fotograficznych

313[05].O1.05 Magazynowanie i przechowywanie materiałów fotograficznych

313[05].O1.06 Wykonywanie podstawowych czynności fotograficznych

313[05].Z1.01

Organizowanie stanowiska pracy

313[05].Z1.02

Dobieranie sprzętu i materiałów do wykonania prac fotograficznych

313[05].Z1.03

Przygotowywanie roztworów do chemicznej obróbki materiałów fotograficznych

10.

313[05].Z1.04

Wykonywanie prac fotograficznych metodami tradycyjnymi i technikami cyfrowymi

11.

313[05].Z1.05

Wykonywanie zdjęć portretowych

12.

313[05].Z1.06

Wykonywanie zdjęć terenowych

13.

313[05].Z1.07

Wykonywanie zdjęć architektonicznych

14.

313[05].Z1.08 Wykonywanie zdjęć reportażowych

15.

313[05].Z1.09

Wykonywanie zdjęć reklamowych

16.

313[05].Z1.10

Wykonywanie zdjęć technicznych

Poradnik składa się z sześciu części: Wymagania wstępne, Cele kształcenia,

Scenariusze zajęć, Ćwiczenia, Sprawdzian osiągnięć, Literatura.

W części Wymagania wstępne, określono katalog podstawowych umiejętności, które

uczeń powinien posiadać przed przystąpieniem do realizacji niniejszej jednostki modułowej.
Jeśli po analizie uznacie Państwo, że któreś z umiejętności nie są dostatecznie przez ucznia
opanowane, wówczas uczeń powinien ponownie przestudiować materiał nauczania zawarty
w poradnikach z poprzednich jednostek modułowych.

W części Cele kształcenia znajduje się wykaz umiejętności, które uczeń będzie posiadał

po zakończeniu realizacji materiału nauczania zawartego w poradniku. W ocenie, czy
rzeczywiście takie umiejętności uczeń opanował, pomoże Państwu załączony w poradniku
sprawdzian osiągnięć.

Przykładowe Scenariusze zajęć są szczegółową propozycją przeprowadzenia lekcji

w ramach realizacji materiału nauczania dla tej jednostki modułowej.

W części Ćwiczenia znajdą Państwo propozycje ćwiczeń będących praktycznym

zastosowaniem wiadomości z zakresu materiału nauczania przewidzianego dla tej jednostki
modułowej.

Każde z ćwiczeń zawartych w poradniku opisane jest w formie polecenia co należy

wykonać. Natomiast uszczegółowieniem tego polecenia jest lista działań (czynności)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

określająca Sposób wykonania ćwiczenia. Ćwiczenia mogą być realizowane indywidualnie
lub w 2-5 osobowych zespołach, w grupach ćwiczeniowych nie większych niż 15 osób.

Ponadto każde z ćwiczeń zawiera Wskazówki do realizacji poszczególnych ćwiczeń.
Jeśli w opisie sposobu wykonania ćwiczenia nie jest polecone wykorzystanie funkcji

automatycznych w aparacie to przy realizacji ćwiczeń autor poradnika zakłada, że uczniowie
pracują aparatami ustawionymi w trybie ręcznego sterowania czasem i przysłoną (tzw. manual
oznaczony symbolem M), co łączy się z koniecznością wykonania odpowiednich czynności
przed zrobieniem zdjęcia.

Składnikiem opisu każdego z ćwiczeń jest Lista środków dydaktycznych niezbędnych

do prawidłowego wykonania ćwiczenia oraz zalecone metody nauczania – uczenia się.

Kolejna część poradnika to Sprawdzian osiągnięć, który umożliwi sprawdzenie

poziomu wiadomości i umiejętności ucznia po zakończeniu realizacji programu danej jednostki
modułowej. Składa się on z testu teoretycznego oraz z testu typu próba pracy. Pozytywnie
rozwiązane przez ucznia sprawdziany osiągnięć (teoretyczny i praktyczny) oraz załączony do
oceny w formie „portfolio” efekt realizacji ćwiczeń (wykonane fotografie) stanowił będzie
dowód, że uczeń potrafi zrealizować zadanie zawodowe polegające na prawidłowym
wykonywaniu zdjęć reportażowych. W przypadku sprawdzianu osiągnięć uczeń powinien
wiedzieć, że ma on formę testu podobnego do tych, jakie występują w egzaminie zewnętrznym
dla potwierdzenia kwalifikacji w zawodzie. Dlatego też istotne jest to, aby nabrał wprawy w
rozwiązywaniu tego typu testów, co z pewnością będzie procentować w przypadku egzaminu
zewnętrznego.

W celu poszerzenia i pogłębienia posiadanej wiedzy z zakresu tej jednostki modułowej

nauczyciel może skorzystać z listy materiałów źródłowych zamieszczonych w części poradnika
nazwanej Literatura. Zestaw ten powinien być dostępny w zbiorach biblioteki szkolnej lub
innych bibliotekach publicznych. Wiele cennych i ciekawych informacji możecie również
pozyskać Państwo z zasobów internetowych.
Bezpieczeństwo i higiena pracy

W trakcie realizacji ćwiczeń należy zwrócić szczególną uwagę na przestrzeganie

regulaminów, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych
wynikających z prowadzonych prac. Przepisy te uczeń poznał już wcześniej a niektóre pozna
w trakcie nauki. W czasie pracy poza terenem szkoły zwróćcie Państwo uwagę na
przestrzeganie przepisów ruchu drogowego oraz dbałość o ochronę środowiska naturalnego.

Należy pamiętać, że uzupełnieniem tego poradnika jest „Poradnik dla ucznia”, w którym

między innymi zamieszczono materiał nauczania, stanowiący podbudowę do realizacji ćwiczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

313[05].Z1

Technologia prac fotograficznych

313[05].Z1.01

Organizowanie stanowiska pracy

313[05].Z1.02

Dobieranie materiałów i sprzętu do

wykonania prac fotograficznych

313[05].Z1.03

Dobieranie materiałów i sprzętu do

wykonania prac fotograficznych

313[05].Z1.04

Dobieranie materiałów i sprzętu do

wykonania prac fotograficznych

313[05].Z1.05

Wykonywanie

zdjęć

portretowych

313[05].Z1.06

Wykonywanie

zdjęć

plenerowych

313[05].Z1.07

Wykonywanie

zdjęć

architektonicznych

313[05].Z1.08

Wykonywanie

zdjęć

reportażowych

313[05].Z1.09

Wykonywanie

zdjęć

reklamowych

313[05].Z1.10

Wykonywanie

zdjęć

technicznych

Schemat układu jednostek modułowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozpoznawać rodzaje materiałów światłoczułych oraz inne materiały fotograficzne,

−

dobierać czułości matrycy w aparacie cyfrowym oraz rozdzielczości i sposób zapisu
obrazu wytworzonego przez aparat,

−

posługiwać się komputerem w zakresie obróbki obrazu cyfrowego, w tym obrazów
zapisanych w formacie RAW,

−

wykonywać podstawowe prace i procesy technologiczne z zachowaniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,

−

wykorzystywać elementy wiedzy o sztuce przy wykonywaniu zdjęć reportażowych,

−

organizować stanowisko pracy fotografa z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
i ergonomii pracy,

−

posługiwać się terminologią zawodową w kontaktach z klientami i dokumentowaniu prac
fotograficznych,

−

dobierać optymalny sprzęt i materiały do wykonywania prac fotograficznych,

−

wykonywać podstawowe czynności fotograficzne, a w szczególności:

•

korzystać z różnych źródeł informacji,

•

posługiwać się aparatami fotograficznymi: lustrzanką średnioformatową, lustrzanką
małoobrazkową,

lustrzanką

cyfrową,

cyfrowym

aparatem

kompaktowym

z możliwością ręcznych ustawień parametrów,

•

stosować obiektywy wymienne,

•

posługiwać się elektroniczną lampą błyskową,

•

posługiwać się światłomierzem z możliwością pomiaru zarówno światła odbitego jak
i padającego,

•

dokonać archiwizacji wykonanego zdjęcia poprzez naklejenie go na odpowiednie
podłoże i opatrzenie właściwym opisem,

−

wykonywać prace fotograficzne metodami tradycyjnymi i cyfrowymi,

−

magazynować, przechowywać i dokumentować materiały fotograficzne zgodnie
z obowiązującymi przepisami i standardami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

określić czym zajmuje się fotografia reportażowa,

−

wybrać optymalną technikę fotografowania do wykonania zdjęć reportażowych,

−

dobrać odpowiedni sprzęt i materiały (rodzaj aparatu, zestawu filtrów i obiektywów,
lampa błyskowa, statyw) do wykonania zdjęć reportażowych z uwzględnieniem warunków
(pogoda, oświetlenie, pora dnia itp.) w jakich będą one realizowane,

−

zastosować ogólne zasady kompozycji obrazu fotograficznego w fotografii reportażowej,

−

wykonać zestaw zdjęć reportażowych techniką cyfrową z wykorzystaniem funkcji
automatycznego i manualnego trybu pracy,

−

zaplanować wykonanie zdjęcia ukazującego ludzi i obiekty w ruchu,

−

zastosować metodę błysku dopełniającego w fotografii reportażowej,

−

sfotografować z wykorzystaniem światła odbitego lampy błyskowej,

−

rozróżnić rodzaje zdjęć reportażowych,

−

stosować zasady wykonywania poszczególnych rodzajów zdjęć reportażowych,

−

wykonać zdjęcia reportażowe w różnych warunkach oświetleniowych w plenerze,

−

wykonać zdjęcia reportażowe z wykorzystaniem lampy błyskowej oraz światła zastanego
w danym pomieszczeniu,

−

wykonać zdjęcia reportażowe w pomieszczeniach z użyciem lampy błyskowej,

−

przewidzieć czas naświetlania obiektów w ruchu w celu uzyskania tzw. efektu zamrożenia
ruchu,

−

wybrać odpowiednie miejsce do wykonania jak najciekawszych ujęć podczas meczów
koszykówki, piłki ręcznej, piłki siatkowej i piłki ręcznej,

−

zaplanować reportaż fotograficzny składający się z zestawu zdjęć tak aby przedstawiał
całość wydarzenia,

−

wydobyć z tła główny motyw zdjęcia reportażowego,

−

zastosować zasady zachowania się podczas wykonywania zdjęć reportażowych,

−

zastosować różne rodzaje perspektywy fotografowania przy wykonywaniu zdjęć
reportażowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: Fotograf - 313[05]
Moduł: Technologia prac fotograficznych

313[05].Z1

Jednostka modułowa: Wykonywanie zdjęć reportażowych 313[05].Z1.08

Temat: Wykonanie zdjęcia modela w ruchu

Cel ogólny: Wykonanie zdjęcia reportażowego modela w ruchu

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

przygotować się odpowiednio do wykonania zdjęcia reportażowego obiektu w ruchu,

−

wykonać zdjęcie modela (lub obiektu) w ruchu,

−

opisać zasady wykonywania zdjęć modela (lub obiektu) w ruchu.

Metody nauczania-uczenia się:

−

miniwykład

−

burza mózgów,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w zespołach 2-4 osobowych, nie więcej niż 15 osób w grupie.

Czas: 135 min.

Środki dydaktyczne:

−

komputer PC z programem do podstawowej obróbki zdjęć,

−

lampy błyskowe (po 1 szt na zespół),

−

aparat cyfrowy typu lustrzanka oraz typu kompaktowego,

−

obiektywy wymienne do aparatów,

−

tabela z danymi dotyczącymi zależności czasu naświetlania od prędkości poruszania się
obiektu (zawarta w poradniku dla ucznia),

−

znacznik (farba w sprayu lub kreda),

−

drukarka do uzyskania wydruków zdjęć (np. termosublimacyjna),

−

papier A4 o gramaturze minimum 160 g/m

, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki,

długopis.

Przebieg zajęć:
1) Nauczyciel zapoznaje uczniów z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na

stanowisku ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które powinno być
realizowane w zespołach 2-4 osobowych.

2) Nauczyciel wyjaśnia uczniom ogólne zagadnienia związane z fotografowaniem obiektów

w ruchu – miniwykład.

3) Nauczyciel dokonuje podziału uczniów na zespoły (2-4 osoby) i wyznaczenie zadania:

„Proszę wykonać w plenerze, aparatem cyfrowym dwa zdjęcia modela znajdującego się w
dokładnie wcześniej oznaczonym miejscu. Podczas fotografowania pierwszego zdjęcia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

model ma poruszać się krokiem marszowym, a przy drugim zdjęciu model ma biec”. Czas
pracy – 60 min..

4) Uczniowie przygotowują w zespołach plan wykonania zdjęć ludzi poruszających się

krokiem marszowym i biegnących.

5) Uczniowie wybierają właściwy do zadania aparat i obiektyw.
6) Nauczyciel z uczniami wychodzą w plener.
7) Nauczyciel dla każdej z grup przydziela obszar wykonywania zdjęć i wyraźnie oznacza

miejsce w którym ma się znaleźć model podczas wykonywania zdjęcia.

8) Uczniowie dokonują wyboru miejsca do fotografowania i dokonują pomiaru warunków

ekspozycji oraz ustawiają je w aparacie.

9) Uczniowie ustawiają ostrość na określone wcześniej miejsce lub ustawiają odległość

hiperfokalną właściwą do warunków określonych w temacie ćwiczenia.

10) Uczniowie określają w zespole kolejność w jakiej będą fotografować i pozować jako

modele.

11) Uczniowie wykonują szereg zdjęć na których widoczny jest model i znak określający

punkt przewidziany jako orientacyjny dla tego ćwiczenia.

12) Uczniowie dokonują zamiany ról - kolejno wykonują pracę fotoreportera i modela tak aby

każdy z członków zespołu samodzielnie wykonał po 2 zdjęcia według polecenia
zawartego w temacie ćwiczenia. Dokonują zapisu który uczeń fotografował a który w tym
czasie był modelem..

13) Nauczyciel obserwuje pracę uczniów i na bieżąco koryguje pracę poszczególnych

uczniów.

14) Uczniowie z nauczycielem wracają do pracowni gdzie przenoszą zdjęcia z aparatu

cyfrowego do pamięci komputera.

15) Uczniowie dokonują w komputerze selekcji wykonanych zdjęć i wybierają te które

spełniają warunki podane w temacie ćwiczenia.

16) Uczniowie wykonują kopie pozytywowe - po 2 zdjęcia swojego autorstwa (spełniających

warunki podane w temacie ćwiczenia).

17) Uczniowie porządkują stanowisko pracy.
18) Uczniowie naklejają zdjęcia na arkusz A4, podpisują i przedstawiają nauczycielowi do

oceny.

19) Nauczyciel omawia przebieg ćwiczeń.
20) Nauczyciel podsumowuje przebieg i poprawność realizacji ćwiczenia.

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Wyszukaj w prasie codziennej zdjęcia sportowców w ruchu i napisz krótko czy dane

zdjęcie mogło by wyglądać lepiej czy gorzej jeśli zostało by wykonane ułamek sekundy
wcześniej lub później.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Każdy z uczniów wypowiada się krótko na temat czy zajęcia były prowadzone w sposób

ciekawy i zrozumiały.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: Fotograf - 313[05]
Moduł: Technologia prac fotograficznych - 313[05].Z1
Jednostka modułowa: Wykonywanie zdjęć reportażowych 313[05].Z1.08

Temat: Wykonanie zdjęcia reportażowego z użyciem światła lampy błyskowej oświetlającej

temat bezpośrednio i pośrednio.

Cel ogólny: Wykonanie zdjęcia reportażowego z użyciem lampy błyskowej

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wykonać zdjęcie reportażowe z użyciem lampy błyskowej oświetlającej temat
bezpośrednio i pośrednio,

−

posługiwać się lampą błyskową podczas fotografowania w pomieszczeniach w ten sposób
aby jej światło na zdjęciu sprawiało wrażenie światła zastanego.

Metody nauczania-uczenia się:

−

prelekcja na temat fotografowania z lampą błyskową,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w zespołach 3 - 4 osobowych, nie więcej niż 15 osób w grupie.

Czas: 45 min.

Środki dydaktyczne:

−

komputer PC z podstawowym oprogramowaniem do obróbki zdjęć,

−

lustrzanka cyfrowa,

−

systemowa lampa błyskowa dla danego typu aparatu o liczbie przewodniej minimum 35,

−

ekran odbijający światło właściwy do danego typu lampy (1 szt. na zespół),

−

kartka białego papieru A4 o gramaturze minimum 160 g/m

, 2 gumki recepturki

(1 komplet na zespół),

−

sprzęt i materiały umożliwiające wydruk zdjęć,

−

arkusze A4 o gramaturze min 160 g/m

, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki, długopis

(po 1 szt. na ucznia).

Przebieg zajęć:
1) Nauczyciel zapoznaje uczniów z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na

stanowisku ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które powinno być
realizowane w zespołach 3 - 4 osobowych.

2) Uczniowie czytają treści nauczania i zapoznają się z tematyką ćwiczenia którego treść

brzmi:
Wykonaj 3 zdjęcia reportażowe w ciemnym, niezbyt wysokim pomieszczeniu z białym
sufitem w następujący sposób: pierwsze zdjęcie z użyciem światła lampy błyskowej
oświetlającej temat bezpośrednio, drugie zdjęcie z użyciem światła lampy błyskowej
oświetlającej temat pośrednio poprzez odbicie światła od sufitu, trzecie zdjęcie z użyciem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

światła lampy błyskowej oświetlającej temat pośrednio poprzez odbicie światła od sufitu
i niedużego ekranu odbijającego umieszczonego na lampie.

3) Nauczyciel omawia z uczniami cel i sposób wykonania ćwiczenia (prelekcja).
4) Uczniowie sprawdzają kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji

ćwiczenia, zgodnie z listą wyposażenia dla zdjęć reportażowych z użyciem lampy
błyskowej (zgodnie z tematyką ćwiczenia).

5) Uczniowie zapoznają się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska

ćwiczeniowego oraz udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego.

6) Uczniowie planują sposób wykonania ćwiczenia a także ustalają, kto i w jakim momencie

pełni rolę fotografa a kto modela.

7) Uczniowie planują w formie pisemnej (lub schematu) oświetlenie.
8) Uczniowie dobierają z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny do

wykonywania ćwiczenia (aparat, lampa błyskowa, ekran odbijający, biała kartka papieru,
gumki recepturki).

9) Uczeń przejmuje sprzęt i zaczyna wykonywać pracę gdzie pozostali spełniają rolę modeli.

Uczeń zapisuje, jakim sposobem ustawienia oświetlenia lampy błyskowej posługiwał się
przy fotografowaniu kolejnych ujęć.

10) Uczeń wykonuje pierwsze zdjęcie z lampą skierowaną na wprost – światło pada

równolegle do osi optycznej obiektywu.

11) Uczeń wykonuje drugie zdjęcie z lampą skierowaną w sufit – światło pod kątem innym

niż prosty w stosunku do płaszczyzny sufitu.

12) Uczeń wykonuje trzecie zdjęcie z lampą skierowaną w sufit i z założonym na lampę

małym ekranem (wielkości około 2 razy większej od powierzchni świecenia reflektora
lampy błyskowej)– część światła odbija się od ekraniku zamontowanego na lampie a część
światła pada na sufit.

13) Uczniowie 2, 3 i 4 kolejno wykonują te same operacje (punkty 9 – 12).
14) Nauczyciel obserwuje wykonywanie ćwiczenia i w razie potrzeby na bieżąco wykonuje

korektę pracy uczniów.

15) Uczniowie przenoszą zdjęcia do komputera i dokonują opisu sposobu ustawienia

oświetlenia lampy błyskowej, nanoszą numery plików ze zdjęciami im odpowiadającymi.

16) Uczniowie (każdy osobno) wybierają po 3 zdjęcia odpowiadające poleceniu zawartemu

w temacie ćwiczenia.

17) Nauczyciel sprawdza poprawność wyborów i ewentualnie zaleca dokonanie powtórnego

wyboru.

18) Uczniowie wykonują po 3 kopie pozytywowe ze zdjęć odpowiadających tematowi

ćwiczenia.

19) Uczniowie umieszczają wykonane kopie pozytywowe na jednym arkuszu A4 i zaopatrują

podpisami, jakiej metody oświetlania użyto przy którym zdjęciu.

20) Uczniowie, na osobnej kartce papieru pisemnie dokonują krótkiej analizy oświetlenia na

każdym zdjęciu i uzasadniają, które ze zdjęć uważają za najlepsze pod względem
oświetlenia.

21) Uczniowie porządkują miejsce pracy i przedstawiają pracę do oceny.
22) Nauczyciel zbiera wykonane prace i dokonuje oceny komentując w obecności ucznia

poprawność wykonania ćwiczenia.

23) Uczniowie dołączają ocenione prace do teczki z portfolio.

Zakończenie zajęć
Nauczyciel dokonuje podsumowania efektów ćwiczeń w całej grupie wskazując etapy

wykonania ćwiczenia, które sprawiały najmniej i najwięcej problemów podczas pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Praca domowa
Wyszukaj w prasie codziennej zdjęcia reportażowe, które mogły być wykonane

podobnymi sposobami jak w wykonywanym przed chwilą ćwiczeniu. Przynieś je na następne
zajęcia i omów na forum grupy, jakiego sposobu oświetlenia lampą błyskową użyto podczas
fotografowania przedstawionych przez Ciebie zdjęć.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Krótka ankieta ewaluacyjna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Dobór sprzętu i materiałów do wykonywania zdjęć

reportażowych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wybierz odpowiedni sprzęt i materiały do wykonania zdjęć reportażowych techniką

tradycyjnej fotografii barwnej, w zależności od warunków występujących w terenie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na „mocne” i „słabe” strony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie lub w zespołach (2-4 osób),

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) zapoznać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego oraz

udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego,

4) zaplanować w formie pisemnej warunki (oświetleniowe, przestrzenne itp.), do których

będziesz konfigurował sprzęt i materiały fotograficzne,

5) wybrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny do wykonywania

fotografii reportażu, dla wcześniej rozpoznanych (bądź zaplanowanych) warunków,

6) wybrać z zestawu wyposażenia odpowiednie materiały fotograficzne do wykonywania

fotografii reportażu, dla wcześniej rozpoznanych (bądź zaplanowanych) warunków
reportażowych,

7) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia oraz uzasadnić wybór

sprzętu i materiałów do wykonywania zdjęć reportażowych,

8) uczestniczyć aktywnie w dyskusji podsumowującej realizację ćwiczenia,
9) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

burza mózgów,

−

symulacja.

Środki dydaktyczne:

−

komputer PC z dostępem Internetu i standardowym oprogramowaniem,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

zestaw książek i czasopism

z dziedziny fotografii,

−

różne rodzaje aparatów fotograficznych, m.in.: lustrzanka średnioformatowa, lustrzanka
małoobrazkowa,

−

obiektywy wymienne do poszczególnych typów aparatów,

−

statyw, monopod (co najmniej 1 na zespół),

−

światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego (minimum 1 szt na grupę),

−

wężyki spustowe do odpowiednich typów aparatów (wg potrzeby mechaniczne
i elektroniczne) piloty do zdalnego sterowania aparatami (jeśli takie są na wyposażeniu
sprzętu w pracowni,

−

osłona przeciwsłoneczna (po 1 szt do każdego dostępnego obiektywu),

−

lampy błyskowe o różnej mocy, systemowe do poszczególnych typów aparatów,

−

zestaw do czyszczenia obiektywów (1 zestaw na zespół),

−

rękaw światłoszczelny,

−

materiały zdjęciowe do fotografii czarno-białej i barwnej, pozytywowe i negatywowe
o różnych czułościach i typach do odpowiednich aparatów (typ 120 i 135 – komplet na
zespół),

−

kartki A4 o gramaturze minimum 160 g/m

, gumka recepturka, długopis.

Ćwiczenie 2

Wybierz odpowiedni sprzęt i materiały do wykonania zdjęć reportażowych techniką

fotografii cyfrowej, w zależności od warunków występujących w terenie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie lub w zespołach (2-4 osób),

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) zapoznać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego oraz

udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego,

4) zaplanować w formie pisemnej warunki (oświetleniowe, przestrzenne itp.), do których

będziesz konfigurował sprzęt i materiały fotograficzne,

5) wybrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny do wykonywania

fotografii reportażu, dla wcześniej rozpoznanych (bądź zaplanowanych) warunków,

6) wybrać z zestawu wyposażenia odpowiednie materiały fotograficzne do wykonywania

fotografii reportażowej, dla wcześniej rozpoznanych (bądź zaplanowanych) warunków
reportażowych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia oraz uzasadnić wybór

sprzętu i materiałów do wykonywania zdjęć reportażowych

8) uczestniczyć aktywnie w dyskusji podsumowującej realizację ćwiczenia,
9) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

burza mózgów,

−

symulacja,

−

ćwiczenia przedmiotowe w zespołach 2 – 4 osobowych.

Środki dydaktyczne:

−

komputer PC z dostępem do Internetu i standardowym oprogramowaniem,

−

zestaw książek i czasopism z dziedziny fotografii,

−

różne rodzaje aparatów fotograficznych, m.in.: lustrzanka średnioformatowa, lustrzanka
małoobrazkowa, lustrzanka cyfrowa, cyfrowy aparat kompaktowy, nośniki pamięci,

−

obiektywy wymienne do poszczególnych typów aparatów,

−

statyw, monopod (co najmniej 1 na zespół )

−

światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego (minimum 1 szt na grupę)

−

wężyki spustowe do odpowiednich typów aparatów (wg potrzeby mechaniczne
i elektroniczne) piloty do zdalnego sterowania aparatami (jeśli takie są na wyposażeniu
sprzętu w pracowni.

−

osłona przeciwsłoneczna (po 1 szt do każdego dostępnego obiektywu)

−

lampy błyskowe, systemowe do poszczególnych typów aparatów o różnej mocy

−

zestaw do czyszczenia obiektywów (1 zestaw na zespół)

−

rękaw światłoszczelny,

−

kartki A4 o gramaturze minimum 160 g/m

, gumka recepturka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Oświetlenie w fotografii reportażowej

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj co najmniej 3 zdjęcia reportażowe w terenie, przy bezpośrednim świetle

słonecznym z wykorzystaniem techniki błysku dopełniającego. Wykonaj pierwsze zdjęcie
z odległości około 1,5 metra, drugie – 3 metry, trzecie 5-6 metrów. Ćwiczenie wykonaj
techniką fotografii tradycyjnej z użyciem barwnej błony negatywowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie lub w zespołach (2 - 4 osobowych),

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) zapoznać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego oraz

udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego,

4) zaplanować w formie pisemnej sprzęt i materiały fotograficzne potrzebne do wykonania

ćwiczenia,

5) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny do wykonywania

fotografii reportażu, dla warunków określonych w temacie ćwiczenia,

6) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiednie materiały fotograficzne do wykonywania

fotografii reportażu, dla warunków określonych w temacie ćwiczenia,

7) uzgodnić z nauczycielem wyjście w teren (np. na boisko szkolne),
8) zapakować sprzęt do torby reporterskiej i wyjść w teren,
9) uzgodnić z członkami zespołu kolejność: kto najpierw fotografuje a kto służy jako model,
10) przygotować sprzęt do wykonania ćwiczenia,
11) ustawić się odpowiednio pod słońce w stosunku do fotografowanych modeli i wykonać

serię zdjęć zgodnie z warunkami określonymi w temacie ćwiczenia,

12) dokonać zamiany w zespole – kolejni członkowie zespołu powtarzają czynności z punktu

11,

13) wrócić z nauczycielem do pracowni i wywołać negatyw, wybrać odpowiednie ujęcia

i dokonać powiększeń pozytywowych w formacie 9x13 cm,

14) nakleić wszystkie 3 zdjęcia na arkusz papieru A4 i zaopatrzyć komentarzem

podsumowującym wykonanie ćwiczenia – czy na wszystkich zdjęciach twarze
fotografowanych osób są dobrze widoczne (jeśli nie to dlaczego),

15) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16) przedstawić pracę do oceny nauczycielowi,
17) uczestniczyć aktywnie w dyskusji podsumowującej realizację ćwiczenia,
18) dołączyć pracę do portfolio zawierającego efekty ćwiczeń tej jednostki modułowej.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

prelekcja,

−

metoda eksperymentu,

−

ćwiczenia przedmiotowe.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw książek i czasopism

z dziedziny fotografii,

−

różne rodzaje aparatów fotograficznych, m.in.: lustrzanka średnioformatową, lustrzanka
małoobrazkowa,

−

obiektywy wymienne do poszczególnych typów aparatów,

−

statyw, monopod (co najmniej 1 na zespół),

−

światłomierze (minimum 1 szt na grupę),

−

osłona przeciwsłoneczna (po 1 szt do każdego dostępnego obiektywu),

−

lampy błyskowe, systemowe do poszczególnych typów aparatów o różnej mocy,

−

materiały zdjęciowe negatywowe barwne o różnych czułościach i typach do odpowiednich
aparatów (typ 120 i 135 – komplet na zespół),

−

sprzęt i materiały umożliwiające wywołanie negatywów i wykonanie kopii pozytywowych,

−

kartki A4 o gramaturze minimum 160 g/m

, gumka recepturka, taśma dwustronnie

przylepna, nożyczki.

Ćwiczenie 2

Wykonaj co najmniej 3 zdjęcia reportażowe w kościele przy użyciu lampy błyskowej

z ekranem odbijającym oraz z wykorzystaniem światła zastanego do oświetlenia dalszych
planów. Ćwiczenie wykonaj techniką cyfrowej fotografii barwnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku zapoznać się

z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku ćwiczeniowym oraz ze
sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane w zespołach (3 - 4
osobowych),

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) zapoznać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego oraz

udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) zaplanować w formie pisemnej sprzęt potrzebny do wykonania ćwiczenia,
5) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny do wykonywania

fotografii reportażowej, dla warunków określonych w temacie ćwiczenia,

6) uzgodnić wyjście poza szkołę z nauczycielem (np. do pobliskiego kościoła)
7) zapakować sprzęt do torby reporterskiej i wyjść w teren
8) uzgodnić z członkami zespołu kolejność: kto najpierw fotografuje a kto służy jako model

inscenizując uroczystość religijną,

9) uzyskać pozwolenie od księdza proboszcza na wykonanie zdjęć,
10) przygotować sprzęt do wykonania ćwiczenia,
11) wejść do kościoła i zachowywać się z powagą odpowiednio do miejsca,
12) zająć odpowiednie miejsca (fotograf i modele),
13) dokonać pomiaru światła zastanego i odpowiednio ustawić warunki ekspozycji,
14) wykonać serię zdjęć zgodnie z poleceniem zawartym w temacie ćwiczenia,
15) dokonać zamiany w zespole – kolejni członkowie zespołu powtarzają czynności

z punktów 11 – 13,

16) wrócić do pracowni, przenieść zdjęcia do pamięci komputera, dokonać selekcji zdjęć

i wykonać wydruki 3 zdjęć w formacie minimum 9x13 cm,

17) nakleić 3 zdjęcia na arkusz papieru A4 i zaopatrzyć komentarzem podsumowującym

wykonanie ćwiczenia – czy na wszystkich zdjęciach wystarczająco widoczny jest zarówno
plan pierwszy jak i dalsze plany (jeśli nie to dlaczego?),

18) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
19) przedstawić pracę do oceny nauczycielowi,
20) uczestniczyć aktywnie w dyskusji podsumowującej realizację ćwiczenia,
21) dołączyć pracę do portfolio zawierającego efekty ćwiczeń tej jednostki modułowej.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

symulacja,

−

ćwiczenia przedmiotowe.

Środki dydaktyczne:

−

komputer PC z dostępem do Internetu zaopatrzony w podstawowy program do obróbki
zdjęć,

−

różne rodzaje aparatów fotograficznych cyfrowych,

−

obiektywy wymienne do poszczególnych typów aparatów,

−

monopod (co najmniej 1 na zespół),

−

światłomierze (minimum 1 szt na grupę),

−

lampy błyskowe o różnej mocy, systemowe do poszczególnych typów aparatów,

−

ekran odbijający światło odpowiedni typem do lampy błyskowej lub zamiennie biała kartka
papieru o gramaturze min. 160 g/m

oraz gumki recepturki (1 szt na zespół),

−

sprzęt i materiały umożliwiające wykonanie wydruków,

−

kartki A4 o gramaturze minimum 160 g/m

, gumka recepturka, taśma dwustronnie

przylepna, nożyczki.

Ćwiczenie 3

Wykonaj 3 zdjęcia reportażowe w ciemnym, niezbyt wysokim pomieszczeniu z białym

sufitem w następujący sposób: pierwsze zdjęcie z użyciem światła lampy błyskowej
oświetlającej temat bezpośrednio, drugie zdjęcie z użyciem światła lampy błyskowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

oświetlającej temat pośrednio poprzez odbicie światła od sufitu, trzecie zdjęcie z użyciem
światła lampy błyskowej oświetlającej temat pośrednio poprzez odbicie światła od sufitu
i niedużego ekranu odbijającego umieszczonego na lampie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
w zespołach (3 - 4 osobowych),

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) zapoznać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego oraz

udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego,

4) zaplanować w formie pisemnej sprzęt potrzebny do wykonania ćwiczenia,
5) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny do wykonywania

fotografii reportażowej, dla warunków określonych w temacie ćwiczenia,

6) zaplanować sposób wykonania ćwiczenia a także ustalić, kto i w jakim momencie pełni

rolę fotografa a kto modela,

7) zaplanować w formie pisemnej (lub schematu) oświetlenie,
8) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny do wykonywania

ćwiczenia (aparat, lampa błyskowa, ekran odbijający, biała kartka papieru, gumki
recepturki),

9) wykonywać zdjęcia zgodnie z zaleceniami zawartymi w poleceniu ćwiczenia (pozostali.

członkowie zespołu spełniają rolę modeli),

10) zapisać, przy wykonywaniu kolejnych zdjęć, jaki był sposób ustawienia lampy błyskowej
11) wykonać pierwsze zdjęcie z lampą skierowaną na wprost – światło pada równolegle do osi

optycznej obiektywu,

12) wykonać drugie zdjęcie z lampą skierowaną w sufit – światło pod kątem innym niż prosty

w stosunku do płaszczyzny sufitu,

13) wykonać trzecie zdjęcie z lampą skierowaną w sufit i z założonym na lampę małym

ekranem (wielkości około 2 razy większej od powierzchni świecenia reflektora lampy
błyskowej)– część światła odbija się od ekraniku zamontowanego na lampie a część
światła pada na sufit,

14) zamienić się rolą z innym członkiem zespołu i pełnić rolę modela dla innych,
15) przenieść zdjęcia do komputera i dokonać opisu: na kartce z zapiskami sposobu

ustawienia oświetlenia lampy błyskowej nanieść numery plików ze zdjęciami im
odpowiadających,

16) wybrać po 3 zdjęcia odpowiadające poleceniu zawartemu w temacie ćwiczenia,
17) wykonać po 3 kopie pozytywowe ze zdjęć odpowiadających tematowi ćwiczenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18) umieścić wykonane kopie pozytywowe na jednym arkuszu A4 i zaopatrzyć podpisami,

jakiej metody oświetlania używałeś przy którym zdjęciu,

19) dokonać pisemnie, na osobnej kartce papieru, krótkiej analizy oświetlenia na każdym

zdjęciu i uzasadnić, które ze zdjęć uważasz za najlepsze pod względem oświetlenia,

20) uporządkować miejsca pracy,
21) przedstawić nauczycielowi pracę do oceny,
22) dołączyć ocenione prace do teczki z portfolio.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

symulacja,

−

ćwiczenia przedmiotowe.

Środki dydaktyczne:

−

komputer PC z podstawowym oprogramowaniem do obróbki zdjęć,

−

lustrzanka cyfrowa, cyfrowy aparat kompaktowy z możliwością podłączenia systemowej
lampy błyskowej,

−

systemowa lampa błyskowa dla danego typu aparatu o liczbie przewodniej minimum 35,

−

ekran odbijający światło właściwy do danego typu lampy (1 szt. na zespół) lub zamiennie
kartka białego papieru A4 o gramaturze minimum 160 g/m

, 2 gumki recepturki

(1 komplet na zespół),

−

sprzęt i materiały umożliwiające wywołanie uzyskanie kopii pozytywowych zdjęć,

−

arkusze A4 o gramaturze min 160 g/m

, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki, długopis

(po 1 szt. na ucznia).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3.

Rozpoznawanie i wykonywanie zdjęć reportażowych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj 3 zdjęcia samochodów przejeżdżających koło szkoły w taki sposób aby na

pierwszym zdjęciu uzyskać efekt zamrożenia ruchu, na drugim uzyskać efekt poruszonego tła
oraz względnie ostry, nieporuszony wizerunek samochodu a na trzecim zdjęciu uzyskaj
poruszony obraz samochodu przy prawidłowo (ostro i stabilnie) odwzorowanym tle.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie lub w zespołach (2 osobowych),

2) uzgodnić z nauczycielem technikę zdjęciową do realizacji tego ćwiczenia,
3) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

4) zapoznać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego oraz

udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego,

5) zaplanować w formie pisemnej sprzęt i materiały fotograficzne potrzebne do wykonania

ćwiczenia,

6) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny do wykonywania

fotografii, dla warunków określonych w temacie ćwiczenia,

7) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiednie materiały fotograficzne do wykonywania

fotografii, dla warunków określonych w temacie ćwiczenia,

8) uzgodnić z nauczycielem wyjście w teren (np. przed szkołę),
9) zapakować sprzęt do torby reporterskiej i wyjść we wcześniej zaplanowane miejsce,
10) wybrać stanowisko zdjęciowe,
11) uzgodnić z członkami zespołu kolejność: kto najpierw fotografuje a kto asystuje (jeśli

praca odbywa się w zespole),

12) przygotować sprzęt do wykonania ćwiczenia,
13) zmierzyć i ustawić warunki naświetlania dla każdego z kolejno wykonywanych zdjęć,
14) ustawić się odpowiednio w stosunku do fotografowanego samochodu i wykonać serię

zdjęć zgodnie z warunkami określonymi w temacie ćwiczenia,

15) wrócić z nauczycielem do pracowni i wywołać materiał negatywowy (lub przenieść zdjęcia

do komputera) dokonać wyboru odpowiednich ujęć i dokonać powiększeń pozytywowych
lub wydruków zdjęć w formacie 9x13 cm,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16) nakleić wszystkie 3 zdjęcia na arkusz papieru A4 i zaopatrzyć komentarzem

podsumowującym wykonanie ćwiczenia – w jaki sposób uzyskałeś efekty zgodne
z zaleceniami zawartymi w poleceniu wykonania ćwiczenia,

17) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
18) przedstawić pracę do oceny nauczycielowi,
19) uczestniczyć aktywnie w dyskusji podsumowującej realizację ćwiczenia,
20) dołączyć pracę do portfolio zawierającego efekty ćwiczeń tej jednostki modułowej.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

metoda eksperymentu,

−

ćwiczenia przedmiotowe.

Środki dydaktyczne:

−

komputer PC z podstawowym oprogramowaniem do obróbki zdjęć,

−

różne rodzaje aparatów fotograficznych, m.in.: lustrzanka średnioformatowa, lustrzanka
małoobrazkowa, lustrzanka cyfrowa, kompaktowy aparat cyfrowy,

−

obiektywy wymienne do poszczególnych typów aparatów,

−

statyw lub monopod (co najmniej 1 na zespół),

−

światłomierze (minimum 1 szt na grupę),

−

osłona przeciwsłoneczna (po 1 szt do każdego dostępnego obiektywu),

−

materiały zdjęciowe negatywowe barwne o różnych czułościach i typach do odpowiednich
aparatów (typ 120 i 135 – komplet na grupę),

−

sprzęt i materiały umożliwiające wykonanie wydruków lub kopii pozytywowych,

−

kartki A4 o gramaturze minimum 160 g/m

, taśma dwustronnie przylepna, nożyczki.

Ćwiczenie 2

Sfotografuj kota lub inne zwierze (z wyjątkiem psa) w taki sposób, aby nie było

wątpliwości, że jest to zdjęcie reportażowe a nie portretowe. Ćwiczenie wykonaj za pomocą
lustrzanki cyfrowej lub cyfrowego aparatu kompaktowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie (lub w zespołach 2 osobowych),

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) zapoznać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego oraz

udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego,

4) napisać w zespołach plan wykonania zdjęć reportażowych zwierząt,
5) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny do wykonywania zdjęć

określonych w temacie ćwiczenia,

6) zaplanować sposób wykonania ćwiczenia,
7) uzgodnić z nauczycielem wyjście w poza pracownię i wyjść na teren,
8) dokonać pomiaru warunków ekspozycji oraz ustawić je w aparacie,
9) zaczaić się lub wytropić zwierzę i wykonywać zdjęcia zgodnie z zaleceniami zawartymi

w poleceniu ćwiczenia,

10) wrócić do pracowni i przenieść zdjęcia do pamięci komputera,
11) wykonać w komputerze selekcję wykonanych zdjęć i wybrać takie które spełnia warunki

podane w temacie ćwiczenia,

12) wykonać wydruk wybranego zdjęcia
13) nakleić zdjęcie na arkusz papieru A4 i zaopatrzyć komentarzem podsumowującym wykonanie

ćwiczenia – jakiego sposobu użyłeś aby wykonać zdjęcie – podchodów czy czatowania,

14) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
15) przedstawić pracę do oceny nauczycielowi,
16) uczestniczyć aktywnie w dyskusji podsumowującej realizację ćwiczenia,
17) dołączyć pracę do portfolio zawierającego efekty ćwiczeń tej jednostki modułowej.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

metoda projektu.

Środki dydaktyczne:

−

komputer PC z programem do podstawowej obróbki zdjęć,

−

lampy błyskowe (po 1 szt na zespół),

−

lustrzanka cyfrowa lub kompaktowy aparat cyfrowy,

−

obiektywy wymienne do aparatów,

−

tabela z danymi dotyczącymi zależności czasu naświetlania od prędkości poruszania się
obiektu (zawarta w poradniku dla ucznia),

−

drukarka do uzyskania kopii pozytywowych (np. termosublimacyjna lub digilab),

−

papier A4 o gramaturze minimum 160 g/m2, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki,
długopis.

Ćwiczenie 3

Wykonaj co najmniej 4 zdjęcia reportażowe ze szkolnego meczu koszykówki tak

dobierając stanowisko zdjęciowe aby wykonać ciekawe i dynamiczne zdjęcia z gry. Użyj
czarno-białej techniki zdjęciowej i oświetlenia lampą błyskową skierowaną na wprost.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na „mocne” i „słabe” strony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie,

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) zapoznać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego oraz

udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego,

4) zaplanować w formie pisemnej sprzęt i materiały fotograficzne potrzebne do wykonania

ćwiczenia,

5) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny do wykonywania

fotografii reportażowej, dla warunków określonych w temacie ćwiczenia,

6) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiednie czarno-białe materiały negatywowe do

wykonywania fotografii reportażu, dla warunków określonych w temacie ćwiczenia,

7) uzgodnić z nauczycielem wyjście do sali gimnastycznej,
8) zapakować sprzęt do torby reporterskiej i udać się na miejsce wykonywania ćwiczenia
9) uzyskać zgodę od nauczyciela wychowania fizycznego,
10) przygotować sprzęt do wykonania ćwiczenia (założyć materiał negatywowy, założyć

i podłączyć lampę błyskową),

11) zająć odpowiednie miejsce i wykonać serię zdjęć zgodnie z warunkami określonymi

w temacie ćwiczenia,

12) wrócić z nauczycielem do pracowni, wywołać materiał negatywowy, wybrać odpowiednie

ujęcia i dokonać 4 powiększeń pozytywowych w formacie minimum 9x13 cm,

13) nakleić wszystkie 4 zdjęcia na arkusz papieru A4 i zaopatrzyć komentarzem

podsumowującym wykonanie ćwiczenia – czy na wszystkich zdjęciach widać dynamizm
gry lub czy są w inny sposób ciekawe (jeśli nie to dlaczego),

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

symulacja,

−

ćwiczenia przedmiotowe.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw książek i czasopism sportowych a także artykułów w czasopismach
fotograficznych

z dziedziny fotografii sportowej,

−

różne rodzaje tradycyjnych aparatów fotograficznych, m.in.: lustrzanka średnioformatowa,
lustrzanka małoobrazkowa,

−

obiektywy wymienne do poszczególnych typów aparatów,

−

statyw, monopod (co najmniej 1 na grupę),

−

osłona przeciwsłoneczna (po 1 szt do każdego dostępnego obiektywu),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

lampy błyskowe o różnej mocy, systemowe do poszczególnych typów aparatów,

−

materiały zdjęciowe negatywowe czarno-białe o różnych czułościach i typach do
odpowiednich aparatów (typów 120 i 135),

−

sprzęt i materiały umożliwiające kopii pozytywowych,

−

kartki A4 o gramaturze minimum 160 g/m

, gumka recepturka, taśma dwustronnie

przylepna, nożyczki.

Ćwiczenie 4

Wykonaj w plenerze, aparatem cyfrowym dwa zdjęcia modela znajdującego się

w dokładnie wcześniej oznaczonym miejscu. Podczas fotografowania pierwszego zdjęcia
model ma poruszać się krokiem marszowym, a przy drugim zdjęciu model ma biec. Ćwiczenie
wykonaj za pomocą lustrzanki cyfrowej lub cyfrowego aparatu kompaktowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
w zespołach (3 - 4 osobowych),

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) zapoznać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego oraz

udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego,

4) zaplanować w zespołach (na piśmie) plan wykonania zdjęć ludzi poruszających się

krokiem marszowym i biegnących oraz zaplanować sprzęt potrzebny do wykonania
ćwiczenia,

5) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny do wykonywania zdjęć

określonych w temacie ćwiczenia,

6) zaplanować sposób wykonania ćwiczenia a także ustalić, kto i w jakim momencie pełni

rolę fotografa a kto modela,

7) uzgodnić z nauczycielem wyjście w poza pracownię i wyjść na teren np. boiska szkolnego,
8) zaznaczyć punkt w którym ma się znaleźć model podczas fotografowania,
9) wykonywać zdjęcia zgodnie z zaleceniami zawartymi w poleceniu ćwiczenia,
10) dokonać pomiaru warunków ekspozycji oraz ustawić je w aparacie,
11) ustawić ostrość na określone wcześniej miejsce lub ustawić odległość hiperfokalną

właściwą do warunków określonych w temacie ćwiczenia,

12) wykonać szereg zdjęć na których widoczny jest model i znak określający punkt

przewidziany jako orientacyjny dla tego ćwiczenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13) dokonać zamiany ról - kolejno wykonujesz pracę fotoreportera i modela tak aby każdy

z członków zespołu samodzielnie wykonał po 2 zdjęcia według polecenia zawartego
w temacie ćwiczenia,

14) dokonać zapisu który uczeń fotografował a który w tym czasie był modelem,
15) wrócić do pracowni i przenieść zdjęcia do pamięci komputera,
16) wykonać w komputerze selekcję wykonanych zdjęć i wybrać te które spełniają warunki

podane w temacie ćwiczenia,

17) wykonać kopie pozytywowe - po 2 zdjęcia swojego autorstwa (spełniających warunki

podane w temacie ćwiczenia),

18) nakleić zdjęcia na arkusz papieru A4 i zaopatrzyć komentarzem podsumowującym

wykonanie ćwiczenia – czy na zdjęciach model znajduje się nad oznaczonym
miejscem(jeśli nie to dlaczego),

19) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
20) przedstawić pracę do oceny nauczycielowi,
21) uczestniczyć aktywnie w dyskusji podsumowującej realizację ćwiczenia,
22) dołączyć pracę do portfolio zawierającego efekty ćwiczeń tej jednostki modułowej.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

symulacja,

−

ćwiczenia przedmiotowe.

Środki dydaktyczne:

−

komputer PC z programem do podstawowej obróbki zdjęć,

−

lampy błyskowe (po 1 szt na zespół),

−

aparat cyfrowy typu lustrzanka oraz typu kompaktowego,

−

obiektywy wymienne do aparatów,

−

tabela z danymi dotyczącymi zależności czasu naświetlania od prędkości poruszania się
obiektu (zawarta w poradniku dla ucznia),

−

znacznik (np. kreda),

−

drukarka do uzyskania wydruków (np. termosublimacyjna),

−

papier A4 o gramaturze minimum 160 g/m

, taśma 2 stronnie klejąca, nożyczki, długopis.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Zasady kompozycji i estetyki w fotografii reportażowej

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj serię co najmniej 3 zdjęć reportażowych dzieci na placu zabaw fotografując je

z różnych perspektyw patrzenia. Zdjęcia wykonaj techniką cyfrową.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które powinno być realizowane
indywidualnie lub w zespołach 2 osobowych,

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) zapoznać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego oraz

udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego,

4) wykonać ćwiczenie za pomocą lustrzanki cyfrowej lub cyfrowego aparatu kompaktowego,
5) zaplanować w zespołach (na piśmie) plan wykonania zdjęć,
6) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny do wykonywania zdjęć

określonych w temacie ćwiczenia i odpowiedni do panujących warunków
atmosferycznych,

7) zaplanować sposób wykonania ćwiczenia,
8) uzgodnić z nauczycielem wyjście w poza pracownię i wyjść na teren np. do parku
9) wyjść w teren, znaleźć plac zabaw i uzyskać pozwolenie na fotografowanie dzieci od ich

opiekunów,

10) dokonać pomiaru warunków ekspozycji oraz ustawić je w aparacie,
11) wykonać zdjęcia zgodnie z zaleceniami zawartymi w poleceniu ćwiczenia,
12) wrócić do pracowni i przenieść zdjęcia do pamięci komputera.
13) wykonać w komputerze selekcję wykonanych zdjęć i wybrać te, które spełniają warunki

podane w temacie ćwiczenia,

14) wykonać 3 kopie pozytywowe spełniające warunki podane w temacie ćwiczenia,
15) nakleić zdjęcia na arkusz papieru A4 i zaopatrzyć komentarzem podsumowującym

wykonanie ćwiczenia – jak na odbiór estetyki i atrakcyjność zdjęć wpływa perspektywa
z której zostały wykonane,

16) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
17) przedstawić pracę do oceny nauczycielowi,
18) uczestniczyć aktywnie w dyskusji podsumowującej realizację ćwiczenia,
19) dołączyć pracę do portfolio zawierającego efekty ćwiczeń tej jednostki modułowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

symulacja,

−

ćwiczenia przedmiotowe.

Środki dydaktyczne:

−

komputer PC z programem do podstawowej obróbki zdjęć,

−

lampy błyskowe (po 1 szt na zespół),

−

aparat cyfrowy typu lustrzanka oraz typu kompaktowego,

−

obiektywy wymienne do aparatów,

−

drukarka (np. termosublimacyjna) lub cyfrowy minilab do uzyskania kopii pozytywowych,

−

papier A4 o gramaturze minimum 160 g/m

, taśma 2 stronnie klejąca, nożyczki, długopis.

Ćwiczenie 2

Wykonaj fotoreportaż ze szkolnej lekcji wychowania fizycznego kadrując zdjęcia

z zapasem. Wykonaj dwie kopie pozytywowe tego samego zdjęcia: pierwsza kopia z całej
klatki a drugą kopię skadruj tak, aby spełniała warunki poprawnej kompozycji. Ćwiczenie
wykonaj z użyciem tradycyjnej techniki zdjęć czarno-białych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie lub w zespołach 2 osobowych,

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) zapoznać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego oraz

udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego,

4) zaplanować w formie pisemnej sprzęt i materiały fotograficzne potrzebne do wykonania

ćwiczenia,

5) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny do wykonywania

fotografii reportażu, dla warunków określonych w temacie ćwiczenia,

6) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiednie czarno-białe materiały negatywowe do

wykonywania fotografii reportażu, dla warunków określonych w temacie ćwiczenia,

7) uzgodnić z nauczycielem wyjście do sali gimnastycznej lub na boisko szkolne,
8) zapakować sprzęt do torby reporterskiej i udać się na miejsce wykonywania ćwiczenia
9) uzyskać zgodę od nauczyciela wychowania fizycznego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10) przygotować sprzęt do wykonania ćwiczenia (założyć materiał negatywowy, założyć

i ewentualnie podłączyć lampę błyskową)

11) zająć odpowiednie miejsce i wykonać serię zdjęć zgodnie z warunkami określonymi

w temacie ćwiczenia,

12) wrócić z nauczycielem do pracowni, wywołać materiał negatywowy, wybrać odpowiednie

klatki i dokonać powiększeń pozytywowych w formacie minimum 9x13 cm – jedno
zdjęcie wykonajć bez kadrowania a drugie skadruj pod powiększalnikiem tak aby spełniało
zasady kompozycji,

13) nakleić obydwa zdjęcia na jeden arkusz papieru A4 i zaopatrzyć komentarzem

podsumowującym wykonanie ćwiczenia – jak poprawiłeś kompozycję zdjęcia przez
kadrowanie,

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

symulacja,

−

ćwiczenia przedmiotowe.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw czasopism sportowych ze zdjęciami z różnych dyscyplin sportowych,

−

różne rodzaje tradycyjnych aparatów fotograficznych, m.in.: lustrzanka średnioformatowa,
lustrzanka małoobrazkowa,

−

obiektywy wymienne do poszczególnych typów aparatów,

−

statyw, monopod (co najmniej 1 na grupę),

−

osłona przeciwsłoneczna (po 1 szt do każdego dostępnego obiektywu),

−

lampy błyskowe, systemowe do poszczególnych typów aparatów o różnej mocy,

−

materiały zdjęciowe negatywowe czarno-białe o różnych czułościach i typach do
odpowiednich aparatów,

−

sprzęt i materiały umożliwiające wykonanie kopii pozytywowych tradycyjną techniką
czarno-białą,

−

kartki A4 o gramaturze minimum 160 g/m

, gumka recepturka, taśma dwustronnie

przylepna, nożyczki.

Ćwiczenie 3

Wykonaj zdjęcie serię zdjęć reportażowych w szkolnej bibliotece tak aby oprócz motywu

głównego znalazły się na nich elementy tła nie zakłócające odbioru elementu głównego ale
podkreślające charakter pomieszczenia. Pracę wykonaj tradycyjną techniką negatywową
barwną.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na „mocne” i „słabe” strony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku

ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
w zespołach (2-3 osobowych),

2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie

z listą wyposażenia dla tego stanowiska,

3) zapoznać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego oraz

udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego,

4) zaplanować w formie pisemnej sprzęt potrzebny do wykonania ćwiczenia,
5) zaplanować zastosowanie oświetlenia podczas realizacji zdjęć (zastane, błyskowe,

mieszane),

6) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny do wykonywania

fotografii reportażu, dla warunków określonych w temacie ćwiczenia,

7) uzgodnić z nauczycielem wyjście do biblioteki szkolnej,
8) zapakować sprzęt do torby reporterskiej i wyjść do biblioteki,
9) uzgodnić z członkami zespołu kolejność: kto najpierw fotografuje a kto służy jako model,
10) wejść do biblioteki, uzyskać zgodę nauczyciela bibliotekarza i przygotować sprzęt do

wykonania ćwiczenia,

11) zająć odpowiednie miejsca (fotograf i modele),
12) dokonać pomiaru światła i odpowiednio ustawić warunki ekspozycji,
13) wykonać serię zdjęć zgodnie z poleceniem zawartym w temacie ćwiczenia,
14) dokonać zamiany w zespole – kolejni członkowie zespołu powtarzają czynności

z punktów 11 – 13,

15) wrócić z nauczycielem do pracowni, wywołać materiał negatywowy, wybrać odpowiednie

klatki i dokonać powiększeń pozytywowych w formacie 9x13 cm,

16) nakleić co najmniej 2 zdjęcia na arkusz papieru A4 i zaopatrzyć komentarzem czy

i w jakim stopniu udało się zrealizować założenie zawarte w poleceniu do ćwiczenia,

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z instruktażem

−

symulacja

−

ćwiczenia przedmiotowe w zespołach 2 – 4 osobowych

Środki dydaktyczne:

−

zestaw książek i czasopism

z dziedziny fotografii,

−

różne rodzaje tradycyjnych aparatów fotograficznych: lustrzanka średnioformatowa
i małoobrazkowa,

−

materiały zdjęciowe negatywowe barwne o różnych czułościach i typach do odpowiednich
aparatów (typ 135 i 120),

−

obiektywy wymienne do poszczególnych typów aparatów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

monopod lub statyw (co najmniej 1 na zespół), światłomierz (minimum 1 szt na grupę),

−

lampy błyskowe o różnej mocy, systemowe do poszczególnych typów aparatów,

−

ekran odbijający światło odpowiedni typem do lampy błyskowej lub zamiennie biała kartka
papieru o gramaturze min. 160 g/m

oraz gumki recepturki (1 szt na zespół),

−

sprzęt i materiały umożliwiające wywołanie materiałów negatywowych i wykonanie kopii
pozytywowych,

−

kartki A4 o gramaturze minimum 160 g/m

, gumka recepturka, taśma dwustronnie

przylepna, nożyczki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Wykonywanie zdjęć

reportażowych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1-14, są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15-20, są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. b, 4. c, 5. d, 6. d, 7. a, 8. d, 9. d, 10. b, 11. b,
12. b, 13. b, 14. b, 15. a, 16. a, 17. b, 18. c, 19. b, 20. d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Wyjaśnić na czym polega metoda
błysku dopełniającego

Wyliczyć jakie warunki powinna
spełniać lampa błyskowa
wykorzystywana do zawodowego
wykonywania zdjęć reportażowych

Wyliczyć typy aparatów najczęściej
stosowanych do wykonywania zdjęć
reportażowych

Zdefiniować jaki rodzaj zdjęć
nazywamy zdjęciami reportażowymi

Wyjaśnić która z perspektyw
fotografowania jest najkorzystniejsza
do wykonywania zdjęć
reportażowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyjaśnić na czym polega czatowanie
wykorzystywane przy zdjęciach
reportażowych z życia zwierząt

Zdefiniować pojęcie „sceny
rodzajowej”

Dokonać selekcji zdjęć i wybrać
prawidłowo skadrowane

Wyliczyć czynności do wykonania
przed przystąpieniem do realizacji
reportażu z uroczystości religijnych

10.

Wyjaśnić kiedy można fotografować
spektakle teatralne

11.

Wyjaśnić jaką rolę pełni mała głębia
ostrości w zdjęciach reportażowych

12.

Wyjaśnić, dlaczego nie powinno się
robić zdjęć reportażowych wyłącznie
ze światłem lampy błyskowej odbitej
od sufitu

13.

Wyjaśnić w jakim celu wykonując
zdjęcia reportażowe kadrujemy je
z tzw. zapasem

14.

Wyjaśnić zaletę stosowania ekranów
odbijających światło lampy
błyskowej podczas wykonywania
zdjęć reportażowych we wnętrzach

15.

Określić kiedy stosowanie czułości
100 ISO może być bardziej celowe
od zastosowania czułości 400 ISO

16.

Określić najkorzystniejsze miejsce do
wykonywania zdjęć reportażowych z
meczu piłki nożnej

17.

Przewidzieć minimalny czas
naświetlania przy fotografowaniu
kolarza podczas wyścigu

18.

Określić rodzaj przedstawionego
zdjęcia reportażowego

19.

Wybrać sposób wykonania zdjęcia
reportażowego z lampą błyskową

20.

Zaplanować wykonanie zdjęcia
reportażowego dwóch skrajnie
różnie oświetlonych osób na jednym
zdjęciu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu zgodnie z wewnątrzszkolnym

systemem oceniania.

2. Określ dla uczniów wymagania.
3. Przygotuj instrukcję dla ucznia, test i kartę odpowiedzi dla każdego ucznia.
4. Zapewnij odpowiednie warunki przeprowadzenia testu (czas, możliwość samodzielnej

pracy).

5. Przed rozpoczęciem pracy zapoznaj ucznia z instrukcją.
6. Przeprowadź test w określonym czasie.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych, który zawiera 20 pytań o różnym stopniu

trudności.

4. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Poprawną odpowiedź zakreśl

znakiem „X”. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

5. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: I część – poziom podstawowy,

II część – poziom ponadpodstawowy W sumie możesz uzyskać 20 punktów, jeśli
prawidłowo odpowiesz na wszystkie pytania w teście. Za każdą prawidłową odpowiedz
otrzymujesz „1” punkt. Natomiast za złą odpowiedź lub jej brak otrzymujesz „0” punktów.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi na jakieś pytanie sprawi Ci trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego gdy zostanie Ci czas wolny.

8. Na rozwiązani testu masz 45 min.

Powodzenia.

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

I Część – poziom podstawowy
1. Na czym polega metoda błysku dopełniającego?

a) na stosowaniu więcej niż jednej lampy błyskowej (jedna daje światło zasadnicze

a druga dopełniające).

b) na podświetleniu tła drugą lampą.
c) umieszczeniu pojedynczej lampy w pewnym oddaleniu od aparatu i wyzwalania jej

bezprzewodowo przy fotografowaniu.

d) na oświetleniu światłem lampy części twarzy będących w cieniu podczas

fotografowania np. przy bezpośrednim świetle słonecznym.

2. Jakie warunki powinna spełniać lampa błyskowa wykorzystywana do zawodowego

wykonywania zdjęć reportażowych?
a) liczba przewodnia minimum 35 oraz współpraca z aparatem w trybie TTL lub Auto.
b) musi być wbudowana w aparat fotograficzny.
c) musi mieć funkcję przedbłysków zapobiegającą powstawaniu efektu czerwonych

oczu.

d) musi współpracować z innymi lampami.

3. Jakie typy aparatów fotograficznych są najczęściej wykorzystywane do wykonywania

zdjęć reportażowych?
a) aparaty kompaktowe.
b) lustrzanki cyfrowe i tradycyjne.
c) lustrzanki średnioformatowe.
d) lustrzanki dwuobiektywowe.

4. Jaki rodzaj zdjęć nazywamy zdjęciami reportażowymi?

a) zdjęcia obiektów w ruchu.
b) wszystkie zdjęcia gdzie obiektem jest człowiek.
c) zdjęcia opowiadające o życiu ludzi i zwierząt, o ich zajęciach.
d) zdjęcia ukazujące człowieka w korzystnym świetle.

5. Która z perspektyw fotografowania jest najkorzystniejsza do wykonywania zdjęć

reportażowych?
a) ptasia i horyzontalna bo żabia zbyt zniekształca perspektywę.
b) tylko horyzontalna bo inne dają nieprzyjemne zniekształcenia.
c) żabia i horyzontalna.
d) wszystkie trzy, bo uatrakcyjniają temat.

6. Na czym polega czatowanie wykorzystywane przy wykonywaniu zdjęć reportażowych

z życia zwierząt?
a) na wyjściu w teren z przewodnikiem (np. leśnikiem) który zaprowadzi nas

w odpowiednie miejsce gdzie przebywają zwierzęta.

b) skradaniu się w miejsca gdzie przebywają zwierzęta.
c) uzyskiwaniu informacji o miejscach gdzie można ciekawie sfotografować zwierzęta

poprzez popularny komunikator internetowy (np. gg).

d) oczekiwaniu w ukryciu na pojawienie się zwierząt w określonym miejscu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Sceny rodzajowe to rodzaj zdjęć reportażowych przedstawiających

a) aspekty życia codziennego.
b) widowisko teatralne.
c) życie zwierząt.
d) uroczystości rodzinne.

8. Które z poniższych zdjęć reportażowych jest prawidłowo skadrowane?

9. Co powinieneś zrobić przed przystąpieniem do wykonywania reportażu fotograficznego

z uroczystości religijnych?
a) pójść do spowiedzi.
b) odpowiednio wcześnie zająć miejsce jak najbliżej ołtarza.
c) sprawdzić jaka jest możliwość przemieszczania się pomiędzy prezbiterium i nawami

bocznymi.

d) zapytać księdza o pozwolenie na fotografowanie.

10. W jakich okolicznościach możesz fotografować spektakle teatralne?

a) nie używając lampy błyskowej.
b) podczas specjalnie do tego przewidzianych prób lub spektakli.
c) gdy nikt tego nie widzi.
d) tylko podczas scen zbiorowych.

11. Jaką rolę w wykonywaniu zdjęć reportażowych pełni mała głębia ostrości?

a) zmniejsza kontrasty podczas fotografowania w pełnym słońcu.
b) wyodrębnia temat główny.
c) wydobywa szczegóły w dalszych planach.
d) w fotografii reportażowej nie stosuje się małej głębi ostrości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12. Dlaczego nie powinno się robić zdjęć reportażowych wyłącznie ze światłem lampy

błyskowej odbitym od sufitu?
a) bo takie światło fałszuje barwy.
b) ma zbyt duży kontrast.
c) ma zbyt mały kontrast.
d) może powodować duże cienie w oczodołach.

13. W jakim celu wykonując zdjęcie reportażowe kadrujemy je z tzw. zapasem?

a) aby na zdjęciu znalazła się jak największa liczba elementów.
b) aby móc dokonać poprawek kompozycji zdjęcia poprzez kadrowanie.
c) aby móc złączyć zdjęcia w panoramę.
d) tak robią tylko początkujący fotoreporterzy.

14. Jaka jest zaleta stosowania ekranów odbijających światło lampy błyskowej podczas

fotografowania zdjęć reportażowych we wnętrzach?
a) zabezpieczają lampę przed uszkodzeniem.
b) modelują światło w ten sposób, że dają na zdjęciu złudzenie fotografowania przy

naturalnym oświetleniu zastanym.

c) zabarwiają skórę na bardziej brązowy kolor.
d) zwiększają kontrast i nasycenie kolorów fotografowanych przedmiotów.

II Część – poziom ponadpodstawowy
15. Kiedy, przy wykonywaniu zdjęć reportażowych, w ciągu dnia, na otwartej przestrzeni

zastosowanie materiału zdjęciowego o czułości 100 ISO może być bardziej celowe od
zastosowania czułości 400 ISO?
a) gdy może wystąpić konieczność posłużenia się błyskiem dopełniającym.
b) gdy mamy do sfotografowania szybko poruszające się obiekty.
c) gdy chcemy uzyskać jak największą głębie ostrości.
d) przy zdjęciach w rozległych, widnych pomieszczeniach.

16. Określ które z miejsc oznaczonych literami jest najkorzystniejsze do wykonania zdjęć

reportażowych z meczu piłki nożnej?

17. Jeśli wykonujesz zdjęcie kolarza podczas wyścigu, z odległości 10 metrów i z pozycji skośnej

to jaki czas będzie wystarczający aby zapewnić sfotografowanie go bez poruszenia na zdjęciu?
a) 1/125 sek.
b) 1/500 sek.
c) 1/1000 sek.
d) 1/2000 sek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18. Jaki jest rodzaj

zdjęcia reportażowego
zamieszczonego obok?
a) reportaż rodzinny.
b) reportaż sportowy.
c) scenka rodzajowa.
d) reportaż dokumentalny.

19. W jaki sposób wykonać zdjęcie reportażowe z lampą błyskową w rozległym, stosunkowo

widnym pomieszczeniu aby dalsze plany były w miarę dobrze widoczne na zdjęciu?
a) zastosować materiał zdjęciowy minimum 800 ISO i fotografować z lampą błyskową

skierowaną w stronę sufitu (czy np. sklepienia kościoła).

b) zmierzyć warunki naświetlania dla światła zastanego, ustawić w aparacie warunki, przy

których zdjęcie będzie 2-3 razy nieoświetlone a lampę błyskową ustawić na naświetlanie
nominalne (bez korekty).

c) ustawić w aparacie najkrótszy możliwy czas synchronizacji i wykonać zdjęcia przy

możliwie największej liczbie przysłony.

d) ustawić w aparacie dwukrotne niedoświetlenie dla zdjęć wykonywanych z lampą

błyskową i stosować warunki naświetlania właściwe do zmierzonego światła zastanego.

20. W jaki sposób wykonać zdjęcie reportażowe dwóch osób, które mają być dobrze

widoczne na jednym zdjęciu, gdy jedna z nich znajduje się w głębokim cieniu a druga jest
oświetlona bezpośrednim światłem słonecznym?
a) poprosić, aby osoby przesunęły się nieco i stanęły w cieniu.
b) wykonać zdjęcie według warunków naświetlania właściwych dla osoby w cieniu a później,

w trakcie wykonywania kopii pozytywowej tak wymaskować odbitkę, aby zrównać
oświetlenie obydwu osób (lub zrobić to komputerem).

c) zrobić dwa zdjęcia naświetlając raz na cienie i drugi raz na światła i połączyć oba

w komputerze.

d) zmierzyć warunki naświetlania dla osoby w słońcu, w stosunku do nich ustawić

w aparacie czas i przysłonę tak, aby zdjęcie niedoświetlić a lampę błyskową ustawić
tak aby prawidłowo oświetliła obydwie osoby.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Wykonywanie zdjęć reportażowych

Poprawną odpowiedź zakreśl znakiem X

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST II
Test praktyczny – „próba pracy” do jednostki modułowej

„Wykonywanie

zdjęć reportażowych”

Instrukcja dla nauczyciela
W badaniu osiągnięć ucznia w jednostce modułowej „Wykonywanie zdjęć

reportażowych”

przewiduje się zastosowanie zadania testowego typu „próba pracy”, gdyż pozwoli ono
sprawdzić poziom ukształtowanych umiejętności praktycznych. Zadanie zostało tak
skonstruowane, aby można było sprawdzić wyszczególniony poniżej układ czynności
wykonywanych przez ucznia. Zadaniem nauczyciela jest stworzenie warunków dla ucznia,
umożliwiających w określonym czasie wykonanie zadania. Nauczyciel może przeprowadzić
próbę pracy podczas zajęć wychowania fizycznego na boisku szkolnym.

Uczeń powinien mieć udostępnione:

−

aparat fotograficzny typu lustrzanka małoobrazkowa (po 1 szt na ucznia),

−

statyw lub monopod (po 1 szt na ucznia),

−

obiektywy wymienne o długiej ogniskowej (np typu zoom),

−

czarno-białe błony negatywowe o czułościach 100, 200, 400, 800 ISO,

−

sprzęt i materiały do wywołania negatywów i wykonania odbitek pozytywowych,

−

lampę błyskową o dużej liczbie przewodniej (minimum 35) systemowo dedykowaną do
danego typu używanego aparatu.

Nauczyciel powinien:

−

zadbać o przygotowanie odpowiedniej ilości i rodzaju sprzętu,

−

przypomnieć uczniom zasady bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

towarzyszyć uczniom podczas wykonywania zdjęć,

−

obserwować kolejne czynności wykonywane przez uczniów w trakcie próby pracy
i dokonywać zapisu swoich obserwacji w postaci punktów w załączonej tabeli kryteriów
poprawności wykonywanego zadania,

−

dokonać oceny końcowej wykonanej pracy.

Treść zadania
Wykonaj zadanie polegające na wykonaniu zdjęcia z meczu piłki siatkowej w ten sposób,

aby ukazać graczy z piłką w momencie wykonywania tzw. bloku (podczas wyskoku
z wyciągniętymi do góry rękami blokującymi przejście piłki ponad siatką).

Czas przeznaczony na wykonanie zadania wykonania zadania 135 minut.

Instrukcja dla ucznia
Uczeń powinien wykonać następujące czynności:

1) zaplanować pisemnie w punktach i zreferować przebieg wykonania zadania,
2) dokonać wyboru aparatu fotograficznego i czułości materiału negatywowego

odpowiednio do panujących warunków atmosferycznych,

3) wybrać odpowiednie stanowisko zdjęciowe,
4) zmierzyć i ustawić w aparacie warunki naświetlania,
5) wykonać 5-10 zdjęć odpowiadających treści zadania stosując się do zasad zawartych

w materiale nauczania,

6) wywołać materiał negatywowy, wybrać 2-3 klatki i wykonać z nich powiększenia

o formacie minimum 9x13 cm,

7) nakleić jedno z wykonanych zdjęć na karton A4 opatrzony podpisem ucznia,
8) przedstawić pracę do oceny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Kryteria poprawnego wykonania zadania:

Lp.

Czynność wykonana przez ucznia

Możliwa do

uzyskania

ilość

punktów

Przyznan

a ilość

punktów

I. Zaplanowanie wykonania zadania

1. przedstawienie w formie ustnej planu wykonania zadania

Razem:

II. Przygotowanie stanowiska pracy

2. wybór właściwego zestawu sprzętu

3. wybór właściwej czułości materiału negatywowego do

wybranej konfiguracji sprzętu do specyfiki wykonywanych
zdjęć i panujących warunków oświetleniowych

4. wybór stanowiska zdjęciowego

Razem:

III. Wykonanie zadania

5. wykorzystywanie sytuacji dogodnych do wykonania zdjęć

6. wybór odpowiednich klatek do wykonania powiększeń

Razem:

IV. Zaprezentowanie wykonania zadania

7. estetyka wykonania zdjęć,

8. zgodność zdjęć z wymogami postawionymi w poleceniu do

wykonania zadania

Razem:

Ogółem:

100

Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Ocena

Liczba uzyskanych punktów

dopuszczający

50-65

dostateczny

66-80

dobry

81 -90

bardzo dobry

91-100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Burzyński R.: Fotografia reportażowa. WAiF, Warszawa 1960
2. Busch D. D.: Fotografia cyfrowa dla profesjonalistów. Wydawnictwo RM, Warszawa 2004
3. Dederko W., Mariański R.: Reportaż fotograficzny. COMUK, Warszawa 1972
4. King J. A.: Fotografuj cyfrowo jak profesjonalista. Wydawnictwo RM, Warszawa 2004
5. Kotecki A.: Pracownia fotograficzna 1. WSiP, Warszawa 1988
6. Mroczek A. A.: Książka o fotografowaniu. Wydawnictwo KOROPRINT-ELEW,

Warszawa 2005

7. Nelken N., Wójcik P.: Fotografuję sport. WNT, Warszawa 1987
8. Wszystko o fotografii. Arkady, Warszawa 1984