Ćwiczenia 2

Rachunek dochodu narodowego.

Opracowanie:

mgr Grzegorz Sobiecki

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Katedra Analizy Rynków i Konkurencji

Ruch okrężny w gospodarce

Rachunek dochodu narodowego
bez państwa, bez handlu zagranicznego

Y ≡ C + S

S ≡ Y - C
Y ≡ C + I

S ≡ I

Rachunek dochodu narodowego
z państwem, bez handlu zagranicznego

Podatki netto ≡

NT

≡

Td + Te - B

PKB w cenach czynników produkcji ≡

C + I + G

– Te

≡

Y

Y ≡ C + S – B + Td

S ≡ (Y + B -Td) - C
Y ≡ C + I + G - Te

S + NT ≡ I + G

łączne odpływy

z obiegu

łączne dopływy

do obiegu

S -

I ≡ G - NT

odpływy netto

(nadwyżka finansowa

sektora prywatnego)

dopływy netto

(deficyt budżetowy

państwa)

Rozporządzalne dochody osobiste:

Y + B - Td

VAT, akcyza

Cena

czynników

produkcji

Cena

rynkowa

PKB w cenach rynkowych ≡

C + I + G

Podatek dochodowy ≡

Td,

podatki pośrednie ≡

Te

Dochody transferowe gospodarstw domowych ≡

B

Rachunek dochodu narodowego
z państwem i handlem zagranicznym

Y ≡ C + S – B + Td

S ≡ (Y + B -Td) - C
Y ≡ C + I + G + NX - Te

S + NT + Z ≡ I + G + X

łączne odpływy

z obiegu

łączne dopływy

do obiegu

S -

I ≡ (G - NT) + NX

odpływy netto

(nadwyżka finansowa

sektora prywatnego)

dopływy netto

(deficyt

budżetowy

państwa)

Eksport netto ≡

X

– Z

=

NX

(nadwyżka

obrotów

towarowych

z zagranicą)

+

≡

Co będzie jeśli S = I, G > NT i NX > 0?

Gospodarka państwa nie jest w równowadze…

Podatki netto ≡

NT

≡

Td + Te - B

Podatek dochodowy ≡

Td,

podatki pośrednie ≡

Te

PKB a PNB

Produkt Krajowy Brutto

≡ miara produkcji

wytworzonej przez czynniki wytwórcze
zlokalizowane na terytorium danego kraju,

niezależnie od tego, kto jest ich właścicielem

Produkt Narodowy Brutto

≡ miara całkowitych

dochodów osiąganych przez obywateli danego
kraju

, niezależnie od miejsca (kraju)

świadczenia usług przez czynniki wytwórcze.
PNB = PKB +

dochody netto z tytułu własności

czynników produkcji za granicą



Czynniki produkcji



PRACA (płaca)



ZIEMIA ~ NIERUCHOMOŚCI (czynsz itp..)



KAPITAŁ (zysk, procent, dywidenda)



Dochody netto z tytułu własności czynników
produkcji za granicą ≡ dochody obywateli i
podmiotów gospodarczych danego kraju
pomniejszone o analogiczne dochody
rezydentów z innych krajów osiągnięte na
terytorium danego kraju

Produkt Narodowy Brutto
a Dochód Narodowy

Amortyzacja

≡ zużycie księgowe majątku trwałego* –

miara zmniejszania się wartości istniejącego zasobu

majątku trwałego w danym okresie, będącego wynikiem

jego fizycznego lub ekonomicznego zużycia

Dochód narodowy ≡ Produkt Narodowy Netto ≡ PNB (w

cenach czynników produkcji, czyli Y) pomniejszony o

amortyzację

ilość pieniędzy, jaką dysponuje gospodarka na wydatki na dobra i usługi po
odłożeniu części środków na finansowanie amortyzacji i utrzymanie

istniejącego zasobu kapitału na dotychczasowym poziomie

* majątek trwały – zużywa się w ciągu kilki cykli produkcyjnych (zwykle kilku lat)

majątek obrotowy – zużywa się w ciągu jednego cyklu produkcyjnego (np. surowce)

Rachunek dochodu narodowego -
podsumowanie

PNB w

cenach

rynkowych

C

PKB w

cenach

rynkowych

PNN w

cenach

rynkowych

Dochód

Narodowy

(DN)

=

PNN w

cenach

czynników

produkcji

Płace

Dochody z

pracy na

własny

rachunek

Zyski

Dochód z tytułu

czynszów

Amorty

zacja

Te

Dochód netto z

tytułu własności

czynników

produkcji za

granicą

Dochód netto z

tytułu własności

czynników

produkcji za

granicą

I

NX

G

Struktura

wydatków na PNB

Definicja PKB

Definicja PNN

Definicja Dochodu

Narodowego

Dochody z

czynników

produkcji

Metoda wydatkowa

PRACA

PRACA +

KAPITAŁ

KAPITAŁ

ZIEMIA ~

NIERUCHO

MOŚCI

Czynniki

produkcji

Nominalny i realny PNB

PNB (PKB) nominalny

– mierzony w cenach bieżących

(czyli w takich cenach,

które obowiązywały, gdy dobra wchodzące w skład PNB (PKB) były produkowane)

PNB (PKB) realny

– mierzony w cenach stałych, koryguje nominalny PNB

(PKB) o skutki inflacji i wyraża go w cenach istniejących w pewnym okresie
„bazowym” („podstawowym”)
służy miarodajności porównań między różnymi krajami

Deflator PNB

– wskaźnik odzwierciedlający zmiany cen wszystkich dóbr

(indeks zmian cen) ≡ stosunek nominalnego PNB (w cenach bieżących) do
PNB realnego (w cenach stałych)

DNr =

DNn

Def

* 100

Deflator - przykład

1960

1965

1970

1975

1980

1984

PNB nominalny

(

ceny bieżące)

22,9

31,9

44,6

96,5

199,0 277,9

Deflator PNB

(rok bazowy

1980 r. = 100)

17,9

21,3

27,1

50,2

100,0 131,4

PNB realny

(ceny z 1980 r.)

127,8 149,4 169,2

186,1

199,0

211,9



Nie uwzględnia efektów zewnętrznych



Ignoruje dobra publiczne



Nie pokazuje struktury dochodów (bogaci,

biedni)/wydatków (masło, czołgi)



Nie uwzględnia ubytków nadzwyczajnych (klęski

żywiołowe)



Itd..

CZY omówione mierniki dochodu krajowego i

narodowego są dobrym miernikiem dobrobytu?

(i dlaczego nie?)