1. Zasady wykonywania pomiarów geodezyjnych.

-Analiza dokładności przed przystąpieniem do pomiaru- aby uzyskad wymaganą dokładnośd należy
odpowiednio dobrad metodę pomiaru i rodzaj sprzętu.
-Stosowanie zalegalizowanych narzędzi pomiarowych.
-Pomiar wielokrotny badanej wielkości.
-Pomiar większej ilości elementów niż to niezbędne do rozwiązania zadania.
-Ocena dokładności wyników pomiarów.

2.
3. Elipsoida obrotowa. Jakie pełni funkcje.

Elipsoida obrotowa spłaszczona- powierzchnia analitycznie wyznaczalna, powstała z obrotu elipsy
wokół mniejszej osi, umieszczona w bryle Ziemi w taki sposób, by jej powierzchnia przebiegała w
najbliższym sąsiedztwie geoidy, a mniejsza oś pokrywała się z osią obrotu Ziemi.

Elipsoida ziemska- elipsoida obrotowa spłaszczona, najbardziej zbliżona do powierzchni geoidy na
całej Ziemi. Stanowi podstawę definicji geodezyjnego układu odniesienia GRS’80. Parametrami tej
elipsoidy jest długośd półosi wielkiej, około 6378000 metrów, oraz wartośd spłaszczenia- 1/298.

4. Geoida. Funkcje.

Powierzchnia jednakowego potencjału pola grawitacyjnego pokrywająca się z teoretycznym
poziomem wód otwartych, przedłużona umownie nad lądami. Stanowi poziom odniesienia przy
wyznaczaniu wysokości punktów geodezyjnych metodami niwelacji.

5. Odwzorowanie kartograficzne.

Wzajemna jednoznaczna odpowiedniośd punktowa między sferą a płaszczyzną. To formuła
matematyczna pozwalająca jednoznacznie przyporządkowad punktowi sferalnemu punkt na
płaszczyźnie. Każde przyporządkowanie jest obarczone błędem – zniekształceniem.

6. Zniekształcenia odwzorowawcze.

Zniekształcenia odległości, kształtów, kątów na mapie w stosunku do ich wielkości rzeczywistych. Jest
to skutek procesu odwzorowania kulistej powierzchni Ziemi na płaskiej powierzchni mapy.
Zniekształceniom tym podlega również siatka geograficzna.

7. Typy odwzorowao kartograficznych.

1. Wyróżniamy odwzorowania:
-azymutalne (płaszczyznowe)- powierzchnią rzutowania jest płaszczyzna.
-walcowe- walec.
-stożkowe- stożek.
2. Każde z tych odwzorowao w zależności od punktu przyłożenia powierzchni rzutowania, dzieli się
na:
-normalne (biegunowe)
-poprzeczne (równikowe)
-ukośne (horyzontalne)
3. Ze względu na cechy których odwzorowanie nie zmienia:

- równopolowe
- równokątne

- równoległościowe (odcinki nie ulegają zniekształceniu ale tylko wzdłuż pewnych określonych

kierunków)

8. Układy współrzędnych stosowane w geodezji (przestrzeo).

Układ 2000.
układ współrzędnych płaskich prostokątnych, powstały w wyniku zastosowania odwzorowania
Gaussa-Krügera dla elipsoidy GRS 80 w czterech trzystopniowych strefach o południkach
osiowych 15°E, 18°E, 21°E i 24°E.

Układ współrzędnych geograficznych P(fi,lambda) .
-fi szerokośd geograficzna, czyli kąt między pionem w P a płaszczyzną równika.
-lambda długośd geograficzna,- kąt dwuścienny między płaszczyzną południka 0 a południkiem

danego punktu P.

Układ współrzędnych prostokątnych na kuli.
-początek układu pokrywa się ze środkiem kuli
- oś Z z osią obrotu
- oś X w przecięciu płaszczyzny równika i południka początkowego
- oś Y tworzy z resztą układ prawoskrętny

9. Systemy informacji przestrzennej.

System pozyskiwania, przetwarzania i udostępniania danych, w których zawarte są informacje
przestrzenne oraz towarzyszące im informacje opisowe o obiektach wyróżnionych w części
przestrzeni, objętej funkcjonowaniem systemu.

SIT- systemy informacji terenowej. Operujące informacją pierwotną, (uzyskaną na podstawie
bezpośrednich pomiarów terenowych lub zdjęd lotniczych), pod względem dokładności odpowiadają
mapom wielkoskalowym- 1:5000 i większe.
SIG- systemy informacji geograficznej. Operujące informacją wtórną (przetworzoną), pod względem
dokładności i szczegółowości mapom średnio i małoskalowym- 1:10000 i mniejsze.

10. GPS. Zastosowanie w geodezji.

(global positioning system). Działanie polega na pomiarze czasu dotarcia sygnału radiowego z
satelitów do odbiornika. Znając prędkośd fali elektromagnetycznej oraz znając dokładny czas wysłania
danego sygnału można obliczyd odległośd odbiornika od satelitów. Za pomocą przestrzennego
liniowego wcięcia wstecz, zostaje wyznaczona pozycja geograficzna odbiornika. Stanowi podstawę
nowoczesnego tworzenia map numerycznych i baz danych w systemie informacji o terenie.
Dokładnośd określania pozycji dla zwykłych użytkowników wynosi 4- 12 metrów. 10 do minus piątej,
ósmej.

11. Osnowa geodezyjna. Rodzaje.

Osnowa geodezyjna- jest podstawą identyfikacji przestrzennej. Jest to usystematyzowany zbiór
punktów geodezyjnych, dla których określono matematycznie ich wzajemne położenie i dokładnośd i
dokładnośd usytuowania.

Rodzaje.:
1. Osnowa geodezyjna pozioma:

-triangulacja.- Sied łaocuchów, trójkątów.
-poligonizacja.- wielokąty i łamane wypełniające osnowę triangulacyjną.
-szczegółowa osnowa sytuacyjna.
2. Osnowa wysokościowa:
-sied reperów paostwowych.
-repery robocze.
-punkty osnowy sytuacyjnej o znanej wysokości.

12. Uzasadnienie konieczności wykonywania pomiarów w oparciu o co najmniej dwa punkty

osnowy.

Dla zwiększenia dokładności pomiarów. Dla wyznaczenia szukanych wielkości, które będą
„wpasowane” w istniejącą osnowę geodezyjną.

13. Podstawowe osnowy geodezyjne dla pomiarów realizacyjnych.

-osnowy nieregularne (dla dużych, rozległych inwestycji)
- osnowy regularne (dla małych, zwartych inwestycji) regularne kształty, na przykład siatka
kwadratów.

14. Jakie prace geodezyjna są wykonywane na potrzeby budownictwa.

Tyczenie budynków, dróg, granic działek, urządzeo infrastruktury technicznej i sieci uzbrojenia
terenu. Wykonywanie map, rejestrów nieruchomości i uzbrojenia technicznego. Inwentaryzacja
architektoniczno- budowlana, ewidencja gruntów i budynków, obliczanie pól powierzchni działek.

15. Pomiar pośredni. Przykłady zastosowao w geodezji.

Tworzymy model, (konstrukcję geometryczną), mierzymy bezpośrednio te cechy elementów modelu,
które są funkcjonalnie powiązane z poszukiwanym elementem i z tej funkcji obliczmy szukaną
wielkośd.

16. Dokładnośd wyników pomiarów. Czym się ją mierzy.

Stopieo zgodności wartości rzeczywistej z wartością uzyskaną w wyniku pomiaru.
Miarą dokładności jest błąd średni. Jest to formuł matematyczna dająca liczbę tworzącą z wynikiem
pomiarów przedział, w którym należy przewidywad wynik rzeczywisty z prawdopodobieostwem
około 0,7.

17. Różnica między pomiarem inwentaryzacyjnym a pomiarem realizacyjnym.

Pomiar realizacyjny – wyznaczanie, mierzenie wielkości na mapie, (projekcie), a następnie
realizowanie ich w terenie. Pomiar inwentaryzacyjny jest odwrotny.- mierzenie wielkości w terenie a
potem nanoszenie ich na mapę.

18. Kolejnośd rachunków dla ciągu poligonowego.

1. obliczenie azymutów nawiązania.
2. wyrównanie kątów w ciągu. Czyli: obliczenie sumy kątów pomierzonych. obliczenie sumy
teoretycznej kątów. obliczenie odchyłki pomiarowej. rozrzucenie poprawek obserwacyjnych.
3. obliczenie azymutów boków ciągu poligonowego.
4. Obliczenie długości ciągu.

5. obliczenie przyrostów współrzędnych.
6. wyrównanie przyrostów współrzędnych. Czyli: obliczenie sum przyrostów, obliczenie
teoretycznych sum przyrostów, obliczenie odchyłek przyrostów, rozrzucenie poprawek do
przyrostów.
7. Obliczenie współrzędnych punktów poligonowych.

19. Odchyłka pomiarowa. Sposoby likwidacji.

Różnica między wynikiem pomiaru lub obliczeo a wielkością teoretyczną. Likwiduje się ją rozrzucając
poprawki czyli poprzez wyrównanie.

20.
21. W jaki sposób można usunąd lub zmierzyd wpływ błędów grubych na wyniki pomiarów

bezpośrednich.

Błędy grube, czyli omyłki powstają jako wynik nieuwagi obserwatora wykonującego czynności
pomiarowe. W celu ich wychwycenia, a następnie usunięcia, pomiary wykonuje się co najmniej
dwukrotnie, często różnymi metodami.

22. Właściwości średniej arytmetycznej wykorzystywane do oceny dokładności wyników

pomiarów bezpośrednich jednakowo dokładnych.

Średnia arytmetyczna spełnia obydwa postulaty Legendre’a :
1. poprawki są tak dobrane że ich suma równa jest zero. Σv=0
2. poprawki małe małe – suma kwadratów poprawek najmniejsza. Σv

2

=min

23. Wartośd najprawdopodobniejsza z wyników pomiarów jednakowo dokładnych.

Wartością tą jest średnia arytmetyczna.

24. Wartośd najprawdopodobniejsza z wyników pomiarów niejednakowo dokładnych.

Gdy poszczególne wyniki pomiarów nie były jednakowo dokładne (przyrządy o różnej dokładności)
można każdej z nich przyporządkowad „stopieo zaufania” zwany wagą. Waga obserwacji jest
odwrotnie proporcjonalna do kwadratu jej błędu średniego. Najprawdopodobniejszą będzie wartośd
średniej ważonej.

25. Błąd średni z wyników pomiaru.
26. Ocena dokładności wyników pomiarów pośrednich.

27. Kolejnośd czynności przy pomiarze metodą ortogonalną.

-wyznaczenie linii prostej między dwoma punktami za pomocą taśmy stalowej.
-na koocach taśmy dwie tyczki.
-trzecia jest stawiana w interesującym nas punkcie.
-za pomocą węgielnicy wyznacza się rzut tego punktu na taśmę stalową.
-z taśmy stalowej odczytuje się miarę bieżącą.
-za pomocą ruletki mierzy się domiar.
-i tak z każdym punktem.

28. Kolejnośd czynności przy pomiarze metodą biegunową.

-przyjąd stanowisko w punkcie osnowy lub w szczególe terenowym.
-scentrowad nad nim teodolit.
-dokonad odczytu kąta na punkt osnowy,- kierunek nawiązania.
-dokonywad odczytów na kolejne punkty pomiarowe, aż do obrotu o 400 gradów.
-kierunkiem zamknięcia może byd kierunek nawiązania, jeśli w zasięgu nie znajdują się żadne inne
punkty osnowy.
-zmierzyd odległości od stanowiska do punktów pomiarowych i punktów osnowy (jeśli teodolit nie
stoi na jednym z nich, bo wtedy odległości te są znane i nie trzeba ich mierzyd).

29. Błąd położenia punktu- metoda biegunowa.

Przy średniej klasy instrumencie tachimetrycznym od dwóch do trzem centymetrów.

Błąd równy jest pierwiastkowi z sumy kwadratów błędów wyznaczenia odległości i kąta.

30. Błąd położenia punktu- metoda ortogonalna.

Dokładnośd zależy od identyfikacji i oznaczenia punktów szczegółowych, 2 centymetry.
Dokładności taśmy, 2, 3 centymetry.
Dokładnośd wyznaczenia spadku prostopadłego, 1, 2 centymetry.
W sumie daje to około 5 centymetrów.

Błąd równy jest pierwiastkowi z sumy kwadratów błędów wyznaczenia współrzędnych X i Y.

31. Jakie redukcje wprowadza się do wyników pomiarów taśmą mierniczą i w jakim celu?

-komparacja. Rzeczywista długośd taśmy różni się od długości nominalnej. redukcja będzie równad się
ilości odłożeo razy poprawka plus koocówka razy poprawka. Δk= n*δk+k*δk
-temperatura. Im wyższa temperatura tym taśma jest dłuższa, i odwrotnie. Redukcja równa jest
długości zmierzonej razy współczynnik rozszerzalności razy(temperatura pomiaru minus temperatura
komparacji). Δt=d*α*(t

p

-t

o

) (d= l

o

*n+k, l

o

-długośd nominalna taśmy, n-ilośd pełnych odłożeo, k-

koocówka)
-pochylenie. Wynik pomiaru musi byd zredukowany do poziomu. Redukcja ta równa jest w
przybliżeniu różnicy wysokości terenu do kwadratu, na dwa razy długośd zmierzona. Δh=ΔH

2

/2d

Ostatecznie długośd zmierzona taśmą stalową wynosi, długośd nominalna taśmy razy ilośd odłożeo
plus koocówka, plus delta K, plus delta T, minus delta H. d’=l

o

*n+k+ Δk+ Δt- Δh

32. Sposoby pomiaru położenia obiektu w terenie.

-Wcięcie kątowe i liniowe.
-metoda biegunowa.
-metoda domiarów prostokątnych.

33. Zasada niwelacji geometrycznej.

Niwelacja geometryczna polega na wyznaczeniu różnicy wysokości między punktami za pomocą
prostej poziomej realizowanej w przestrzeni. Prosta ta jest realizowana przez oś celową niwelatora.
Na punktach pomiarowych stawia się łaty, (w przód, wstecz). Różnica wysokości jest różnicą odczytu
wstecz i w przód.

34. Kolejnośd czynności przy pomiarze różnicy wysokości niwelatorem ze śrubą elewacyjną.

-ustawienie łat na punktach A i Be.
-ustawienie niwelatora po środku.
-spoziomowanie według wskazao libelli pudełkowej.
-wycelowanie za pomocą muszki i szczerbinki na łatę A.
-ustawienie ostrości krzyża nitek i ostrości obrazu.
-naprowadzenie leniwką kreski pionowej na środek łaty.
-spoziomowanie libelli rurkowej.
-dokonanie odczytu i zanotowanie w dzienniku.
-wycelowanie w łatę Be.
-Spoziomowanie libelli rurkowej.
-dokonanie odczytu.
- obliczenie różnicy wysokości.
-ponowne wykonanie pomiaru ze zmianą wysokości niwelatora.
-obliczenie różnicy wysokości.
-wielkości te nie powinny różnid się więcej niż o 2 milimetry.
-jeśli tak jest należy obliczyd średnią, w przeciwnym wypadku konieczne jest powtórzenie pomiaru.

35. Dlaczego wykonujemy niwelację ze środka?

Pozwala to uniknąd błędnego wyznaczenia różnicy wysokości punktów, gdy oś celowa i oś libelli nie
są równoległe.

36. Warunki osiowe niwelatora libellowego ze śrubą elewacyjną.

- ii - pionowa oś główna instrumentu.
-ll - oś libelli niwelacyjnej.
- cc - oś celowa lunety

ii nie jest prostopadła do ll czy cc, cc jest równoległa do ii.

37. Rektyfikacja niwelatora libellowego.

1. Dokonujemy pomiarów różnic wysokości ze środka. Ustawiamy niwelator bliżej jednej z łat.
Wyznaczamy różnicę ΔH’

AB

=t

2

-p

2

liczymy różnicę różnic wysokości wyznaczonych ze środka i w

pobliżu jednej z łat. δH=ΔH

AB

-ΔH’

AB,

jeśli przekracza 2mm to trzeba rektyfikowad.

2. Obliczamy odczyt na łacie dalszej odpowiadający poziomemu położeniu osi celowej, p

2

=t

2

- ΔH

AB

(na

podstawie pomiaru ze środka). Ustawiamy środkową kreskę na policzony odczyt pokręcają śrubą
elewacyjną. Pęcherzyk libeli doprowadzamy do górowania za pomocą śrubek rektyfikacyjnych libeli
rurkowej.
Procedurę sprawdzania i rektyfikacji powtarzamy aż do skutku.

38. Zasada niwelacji trygonometrycznej.

Należy zmierzyd odległośd teodolitu od płaszczyzny na której będziemy chcieli obliczyd różnicę
wysokości odczytujemy kąt. Szukana wielkośd równa jest odległości razy tangens kąta.

39. Wyznaczenie wysokości reperu roboczego metodą niwelacji ciągu.

Ciąg niwelacyjny zaczyna się od reperu (punktu o znanej wysokości) wyjściowego, przechodzi przez
repery robocze(punkty których wysokośd chcemy wyznaczyd) i zamyka się na reperze koocowym.
Na każdym stanowisku mierzy się różnice wysokości między łatami metodą niwelacji ze środka.
Wysokośd reperu roboczego będzie równa wysokości reperu wyjściowego powiększonej o sumę

wyrównanych wysokości w ciągu od reperu wyjściowego do reperu roboczego (przed obliczeniem
wysokości reperu roboczego należy dokonad wyrównania ciągu niwelacyjnego).

40. Wyznaczanie projektowanej wysokości punktu.

Należy obliczyd odczyt jaki byłby na łacie stojącej na punkcie którego wysokośd jest równa wysokości
projektowanej. Obliczenie poszukiwanego odczytu p wygląda tak:
Hcel=Hrp+t
Hcel=Hp+p
p=Hcel-Hp
Następnie łatę w przód przesuwamy pionowo do momentu gdy oś celowa zatrzyma się na
policzonym odczycie p. wówczas 0 tej łaty jest na projektowanej wysokości Hp.

41. Procedura wyznaczania w terenie linii o jednakowym nachyleniu.

1. Pomiar odległości di od początkowego do kolejnych punktów pośrednich.
2. Obliczenie przewyższeo Δhi między punktami początkowym a kolejnymi.
3. Ustawienie niwelatora w równych odległościach od punktu początkowego i punktu

koocowego.

4. Odczyt wstecz na łacie w punkcie początkowym i obliczenie wysokości osi celowej

Hcel=Ha+Oa

5. Obliczenie Oi dla wyznaczenia wysokości punktów pośrednich Oi=Oa-Δhi
6. wyznaczenie wysokości punktów pośrednich.
7. Pomiar kontrolny wyznaczonych wysokości pkt pośrednich i policzenie Hipom
8. Porównanie pomierzonych wysokości z obliczonymi, jeśli więcej niż 2mm to korekta

wyznaczenia obliczając poprawkę: δ

h

i

=H

i

-H

ipom

9. Ponowny pomiar kontrolny

42. Sposoby pomiaru rzeźby terenu.

- niwelacja powierzchniowa- za pomocą niwelatora
- tachimetria – za pomocą tachimetru – teodolitu sprzężonego z dalmierzem

43. Zasady prowadzenia pomiaru rzeźby terenu metoda niwelacji punktów rozproszonych.

W terenie wybiera się punkty pomiędzy którymi da się wyznaczyd linie jednakowego spadu. Oblicza
się różnice wysokości na tych liniach. Różnice te należy powiązad z reperem o znanej wysokości i na
tej podstawie wyznaczyd wysokości punktów rozproszonych.

44. zasady prowadzenia pomiaru rzeźby terenu metoda niwelacji przekrojów.

W terenie wyznacza się przekroje poprzeczne. Na liniach przekrojów wybiera się punkty tak aby
miedzy nimi była linia jednakowego spadu. Na linii prostopadłej do przekrojów poprzecznych (no na
osi drogi) wybiera się punkty tak aby między nimi była linia jednakowego spadu. Na tych liniach
wyznacza się różnice wysokości. Należy je powiązad ze znaną wysokości reperu i je wyznaczyd.

45. Jakie dane gromadzone są w ewidencji gruntów i budynków , gdzie są przechowywane i

udostępniane?

Przecjowywane w Głównym Urzędzie Geodezji i Kartografii

Gromadzi i udostępnia na potrzeby:

- zagospodarowania przestrzennego
- wymiaru podatków i innych obciążeo publiczno-prawnych
- szeroko rozumianej gospodarki gruntowej

Zakres przedmiotowy
- grunty – polozenie, granice, powierzchnia, rodzja uzytkow
- budynki – położenia, przeznaczenie, lokale w nich

Zakres podmiotowy
- właściciele
- wpis do rejestru zabytkow

46. Zakres treści mapy ewidencji gruntów.

-położenie, granice i powierzchnie gruntów.
-rodzaje użytków.
-klasy gleboznawcze.
-oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów.

47. Atrybuty map geodezyjnych.

- skala – im większa tym model precyzyjniejszy.
- zakres treści – dla projektanta treści na jego życzenie.
- forma – analogowa, numeryczna.
- dokładnośd – graficzna 0,1 mm
- kartometrycznośd – pozwala by na podstawie pomiarów na mapie wnioskowad wymiary w
rzeczywistości.

48. Mapa topograficzna przeznaczenie, skale i zakres treści.

Mapa średnioskalowa o treści ogólnogeograficznej ze szczególnym uwzględnieniem obiektów
topograficznych (zawiera szczegółowy obraz terenu osiedla, linie
komunikacyjne, wody, lasy, rzeźbę). Służy przede wszystkim wojskowym i geodetom.

Skala : - 1:5000 - 1:10000 - 1:20000 - 1:50000


49. Mapa zasadnicza przeznaczenie, skale i zakres treści.

Prowadzona przez powiatowy ośrodek GIK, cały kraj. Wielkoskalowe opracowanie kartograficzne
zawierające aktualne informacje o przestrzennym rozmieszczeniu obiektow ogólnogeograficznych i
elementach ewidencji gruntów i budynków etc Stanowi
- podstawowy element paostwowego zasobu geodezyjnego
- podstawowy materiał kartograficzny
- źródłowe opracowanie kartograficzne do sporządzania map

skale:

- 1:500 – tereny silnie zainwestowane dużych miast
- 1:1000 – tereny miejskie
- 1:2000 – tereny wiejskie silnie zainwestowane
- 1:5000 – pozostałe tereny rolne i leśne

Zakres treści:

- osnowa matematyczna.
- granice administracyjne.
- budynki i budowle.
- drogi i urządzenia towarzyszące.
- koleje.
- uzbrojenie nad, na i podziemne.
- elementy fizjograficzne.
- użytki gruntowe.
- rzeźba terenu.
- obiekty malej architektury.

50. mapa sytuacyjno wysokościowa – dla celów projektowych – skale i zakres treści.



51. Dokładnośd mapy zasadniczej.

- Osnowa matematyczna 0,1 mm
- granice, budynki, armatura łazienkowa, drogi, koleje 0,3 mm
- Pozostałe 06,mm

52. Jakie wielkości można mierzyd na mapie i z jaką dokładnością.

Odległości, kąty poziome, pola powierzchni. Oko nieuzbrojone widzi mapę z dokładnością 0,1
milimetra. Co w przeliczeniu dla mapy w skali 1 do 10000 daje dokładnośd 1 metra w terenie.

53. Do czego służy teodolit.

Uniwersalny instrument geodezyjny służący do wyznaczania płaszczyzny pionowej i poziomej, do
pomiaru kątów pionowych, poziomych i odległości przy pomocy dalmierza kreskowego.

54. Warunki osiowe teodolitu.

la – oś libelli alidadowej (pozioma)
i – oś główna instrumentu (pionowa)
p – oś obrotu lunety (pozioma)
c – oś celowa lunety

la prostopadłe do i; c prostopadłe do p (w. kolimacji); p prostopadłe do i – (w. inklinacji); oś alidady
pokrywa się z osią limbusa; odczyty

55. Które z powyższych podlegają sprawdzeniu i rektyfikacji a które sprawdzeniu.

Sprawdzenie libelli zawsze przed pomiarem, rektyfikacja gdy stwierdzi się potrzebę. (l

a

nie

prostopadłe do i). Średnia arytmetyczna przy pomiarze dwóch położeniach koła. nie jest obarczona
błędami kolimacji, inklinacji i niepokrywaniem się osi alidadowej z osią limbusa.


56. centrowanie i poziomowania instrumentu z pionem optycznym.

1. Ustawiamy nogi statywu w taki sposób, aby oś główna teodolitu znajdowała się w przybliżeniu w pionie i
przechodziła przez punkt geodezyjny. Rozstawione nogi statywu powinny tworzyć trójkąt równoboczny.
Ustawienie instrumentu powinno również zapewniać przybliżone spoziomowanie teodolitu.

2. Patrząc cały czas przez okular pionu optycznego i obserwując położenie znaczka centrującego, unosimy
lekko dwie nogi statywu i tak nimi manewrujemy równocześnie aby znaczek centrujący znalazł się dokładnie
nad punktem geodezyjnym. Należy przy tym pamiętać aby głowica statywu cały czas była w przybliżeniu w
płaszczyźnie poziomej. Gdy znaczek centrujący pokryje się z punktem geodezyjnym należy lekko opuścić
nogi statywu, tak aby znaczek centrujący ciągle pokrywał się z punktem geodezyjnym.
3. Wbijamy nogi statywu w ziemię a następnie sprawdzamy czy znaczek centrujący nie zmienił położenia.
Jeżeli w niewielkim zakresie znaczek przesunął się względem punktu geodezyjnego, to za pomocą śrub
poziomujących doprowadzamy ponownie znaczek centrujący do pokrycia się z punktem geodezyjnym.
4. Teraz przystępujemy do poziomowania instrumentu wykorzystując w pierwszej kolejności libelę okrągłą.
Wykonujemy to za pomocą 2 nóg statywu.
5. Przystępujemy do precyzyjnego poziomowania teodolitu za pomocą libeli rurkowej. Ustawiamy alidadę
teodolitu tak, aby libela ta zajęła położenie równoległe do 2 śrub poziomujących. Za pomocą tych śrub, kręcąc
nimi równocześnie i w przeciwnych kierunkach, doprowadzamy pęcherzyk libeli do położenia środkowego.
6. Obracamy teraz alidadę o 90 stopni. Pęcherzyk libeli rurkowej wyjdzie z górowania. Za pomocą
trzeiciej śruby poziomującej doprowadzamy pęcherzyk ponownie do położenia środkowego.
Wracamy do położenia gdy libela znajdowała się równoległe do 2 śrub poziomujących.
7. Jeżeli pęcherzyk wyjdzie z górowania w niewielkim zakresie, to powtarzamy czynności 5- 6 do momentu gdy
pęcherzyk będzie znajdował się w górowaniu w każdym położeniu alidady.
8. Ponieważ przy poziomowaniu precyzyjnym instrumentu wykorzystywaliśmy śruby poziomujące, znaczek
centrujący zmieni położenie i nie będzie się pokrywał z punktem geodezyjnym. Teraz odkręcamy lekko śrubę
dociskową łączącą głowicę statywu z teodolitem i obserwując cały czas przez okular pionu optycznego
położenie znaczka centrującego przesuwamy spodarkę z teodolitem do takiego położenia aby znaczek
pokrywał się dokładnie z punktem geodezyjnym.
9. Sprawdzamy położenie pęcherzyka libeli rurkowej. Jeżeli pęcherzyk libeli wyjdzie z górowania w niewielkim
zakresie, to powtarzamy czynności 5-9 aż do skutku, czyli oś główna instrumentu pokrywa się z osią
pionową i przechodzi przez punkt geodezyjny a płaszczyzna styczna w punkcie głównym libeli jest pozioma i
prostopadła do osi głównej.

57. Definicja kąta poziomego i błędu kolimacji oraz inklinacji.

kąt dwuścienny zawarty między dwoma płaszczyznami pionowymi, mierzony w płaszczyźnie
poziomej.

Kąt poziomy – kąt dwuścienny między 2 płaszczyznami pionowymi (z których każda zawiera pkt

stanowiska instrumentu S i punkty celowania A i B) mierzony w płaszczyźnie poziomej.

Błąd kolimacji- nieprostopadłośd osi celowej lunety do osi jej obrotu. Zamiast płaszczyzny pionowej

oś celowa zatacza stożek. Średnia z 2 odczytów wolna od tego.

Błąd inklinacji – nieprostopadłośd osi obrotu lunety do osi instrumentu. Średnia z 2 odczytów wolna

od tego błędu.

58. Definicja kąta pionowego i błędu indeksu koła pionowego.

kąt dwuścienny zawarty między dwoma płaszczyznami poziomymi, mierzony w płaszczyźnie
pionowej.

Kąt pionowy – kąt mierzony w płaszczyźnie pionowej, zawarty między linią celowania a prostą

poziomą przechodzącą przez pkt S – horyzont instrumentu.

Błąd indeksu koła pionowego- inaczej ‘miejsce zera koła pionowego’ to kąt zawarty między linią

poziomą (horyzont instrumentu) a linią odczytów 100-300 grad na kole pionowym.

59. Kolejnośd czynności przy pomiarze kąta poziomego.

Scentrowani i ustawienie teodolitu.
położenie lunety, ostrośd krzyża.
Wycelowanie na punkt lewy, ostrośd obrazu.
Odczyt z H, zapis.
Wyprowadzenie i naprowadzenie, odczyt, zapis i średnia.
Wycelowanie na prawy punkt, ostrośd obrazu.
Odczyt z H, zapis.
Wyprowadzenie i naprowadzenie, odczyt, zapis i średnia.
Wartośd kąta w I położeniu to odczyt prawy minus odczyt lewy
Przełożenie lunety przez zenit, obrót instrumentu o 200 i powtórka.
Średnia z dwóch położeo.

60. Kolejnośd czynności przy pomiarze kąta pionowego.

Scentrowanie i spoziomowanie teodolitu.
Ustawienie instrumentu przy I położeniu lunety, ostrośd krzyża.
Wycelowanie na punktu A (górny) , ostrośd obrazu.
Górowanie libelli koła pionowego.
Odczyt z koła V, zapisanie.
Wyprowadzenie z celu, powtórne naprowadzenie na cel, kontrola górowania libelli, odczyt z V, zapis.
Policzenie wartości kąta 100-α.
Luneta do II położenia, obrót instrumentu o 180, wycelowanie i tak dalej.
Policzenie wartości kąta α-300
Policzenie średniej.
Policzenie błędu indeksu koła.

61. Dlaczego mierzymy kąty teodolitem w dwóch położeniach lunety.

Pozwala to na wyeliminowanie błędów odczytu wynikający z niespełnienia warunków,: c prostopadłe
do p (w. kolimacji); p prostopadłe do i – (w. inklinacji).

62. Etapy i dokumenty koocowe geodezyjnego opracowania projektu inwestycji budowlanej.

Etapy:
-ustalenie układu współrzędnych.
-Obliczenie współrzędnych tyczonych punktów charakterystycznych projektowanych obiektów w
ustalonym układzie osnowy realizacyjnej.
-ustalenie metody tyczenia oraz obliczania elementów geometrycznych (kąty, długości, różnice
wysokości), służących do wytyczenia w terenie określonych punktów.
-obliczenie elementów niezbędnych do kontroli wymiarów i usytuowania obiektów
-sporządzenie szkiców dokumentacyjnych.

W wyniku geodezyjnego opracowania inwestycji budowlanej powstaje dokument zwany szkicem
dokumentacyjnym. Powinien on zawierad:
-dane dotyczące osnowy realizacyjnej.
-elementy niezbędne do wytyczenia obiektu w terenie.
-lokalizację istniejących przewodów i urządzeo podziemnych.
-elementy kontrolne, pozwalające na niezależne wytyczenie punktów charakterystycznych obiektów
oraz określające odległości do sąsiednich istniejących lub wznoszonych budynków.

63.Tyczenie punktów głównych luku kołowego.

64. Metody tyczenia punktów pośrednich luku kołowego.