LEKI WPŁYWAJĄCE NA
UKŁAD KRZEPNIĘCIA
KRWI

Leki zwiększające krzepliwość krwi

1. Środki stosowane w niedoborach
czynników krzepnięcia krwi



Niedobór czynników krzepnięcia krwi

może być pierwotny (wrodzony),
uwarunkowany czynnikami genetycznymi,

lub wtórny (nabyty), spowodowany
brakiem witaminy K, stosowaniem

związków hamujących działanie witaminy

K, występowaniem chorób

uszkadzających wytwarzanie czynników

krzepnięcia krwi, toksycznym

uszkodzeniem wątroby albo nadmiernym

zużyciem czynników krzepnięcia krwi np.

na skutek wewnątrznaczyniowego
wykrzepiania

krwi wywołanego

zakażeniem bakteryjnym.

1.1. Środki stosowane w pierwotnym
niedoborze czynników krzepnięcia krwi



Pierwotny niedobór czynników krzepnięcia krwi powoduje

występowanie hemofilii, która jest wynikiem braku jednego

czynnika, a niekiedy kilku czynników krzepnięcia krwi.



Do najczęstszych należy

hemofilia A

, spowodowana

upośledzonym wytwarzaniem tromboplastyny osoczowej z
powodu niedoboru czynnika VIII:C, i choroba von
Willebranda

, w której na skutek braku czynnika VIII:WF

występuje upośledzenie krzepnięcia z powodu

niewystępowania agregacji płytek, a także

hemofilia B

,

wywołana niedoborem czynnika IX.



Znacznie rzadziej występują niedobory innych czynników

krzepnięcia, które są dziedziczone jako cechy

autosomalne recesywne (niedobór czynników: I, II, V, VII,
X, XI, XII, XIII, kininogenu

), bądź jako cechy autosomalne

dominujące (hipofibrynogemia, dysfibrynogemia).

1.1. Środki stosowane w pierwotnym
niedoborze czynników krzepnięcia krwi



Leczenie hemofilii polega na substytucji brakującego

czynnika albo przez dożylne podanie stężonego czynnika

pochodzenia ludzkiego lub zwierzęcego, albo przez
przetoczenie odpowiedniego preparatu krwiopochodnego.

Miano podawanych czynników określa się w jednostkach

międzynarodowych (j.m. = ilość czynnika występującego

w 1ml świeżego osocza ludzi zdrowych).



Ze względu na znaczne koszty leczenia istnieją

wskazania do bezwzględnego i względnego stosowania

tych środków. Bezwzględnym wskazaniem są wylewy

krwawe uciskające płuca i drogi oddechowe, wylewy do

mózgu lub innych tkanek zagrażające życiu oraz stany

chorobowe wymagające operacji chirurgicznej.

Względnymi wskazaniami są stany chorobowe, które nie

zagrażają życiu.

1.1. Środki stosowane w pierwotnym
niedoborze czynników krzepnięcia krwi



W łagodnej i umiarkowanej postaci hemofilii A (gdy

stężenie czynnika VIII wynosi 4% normy), w chorobie
von Willebranda

oraz w leczeniu krwawień

spowodowanych zaburzeniem funkcji płytek krwi,

stosowana jest także desmopresyna – syntetyczna

pochodna wazopresyny, która oprócz silnego

działania presyjnego na naczynia krwionośne wywiera

również wpływ na hemostazę przez uwalnianie ze

śródbłonka naczyniowego do krwi czynnika VIII i
czynnika von Willebranda

. Działaniu temu towarzyszą:

wzrost stężenia tkankowego aktywatora
plazminogenu i nasilenie procesu fibrynolizy, dlatego

jednocześnie należy podawać leki
przeciwfibrynolityczne.

1.2. Środki stosowane we wtórnym
niedoborze czynników krzepnięcia krwi



Podstawowym środkiem, stosowanym we
wtórnym niedoborze czynników krzepnięcia
krwi, jest witamina K, która zwiększa w
wątrobie syntezę czynników II, VII, IX i X.



Niekiedy w leczeniu wtórnych niedoborów
czynników krzepnięcia krwi stosuje się
mrożone osocze lub inne preparaty stosowane
w hemofilii.

2. Leki hamujące fibrynolizę



Leki hamujące fibrynolizę stosuje się w stanach chorobowych, w

których dochodzi do nadmiernego uwalniania tkankowych

aktywatorów plazminogenu, powodujących jego przekształcenie w

plazminę. Wytworzona plazmina powoduje rozpuszczenie

skrzepów krwi, a proteolizie tej towarzyszy skaza krwotoczna na

skutek trawienia niektórych osoczowych czynników krzepnięcia, a

zwłaszcza czynników I, II, V, VIII i IX.



Proces fibrynolizy można zatrzymać przez hamowanie procesu

przekształcenia plazminogenu w plazminę lub przez hamowanie

aktywności plazminy. Wśród inhibitorów plazminy rozróżnia się
inhibitory endogenne takie jak:

α2-antyplazminę, inhibitor trypsyny

i inhibitory występujące w płytkach krwi oraz w krwinkach

czerwonych, a także inhibitory egzogenne, takie jak: kwas ε-
aminokapronowy, kwas traneksamowy i

aprotininę.

2. 1. Kwas

ε-aminokapronowy



Kwas

ε-aminokapronowy (EACA, kwas 6-

aminoheksanowy) jest analogiem lizyny pozbawionym
grupy

α-aminowej, hamującym kompetycyjnie działanie

enzymów rozszczepiających wiązania lizynowe, takich jak
aktywatory tkankowe, streptokinaza, urokinaza. W

większych stężeniach hamuje również, w sposób
niekompetycyjny

, aktywność innych enzymów

proteolitycznych: plazminy, trypsyny i pepsyny. Główne jego

działanie polega jednak na hamowaniu patologicznej
fibrynolizy przez zmniejszenie wytwarzania plazminy i

hamowanie jej aktywności.

2. 1. Kwas

ε-aminokapronowy



Zastosowanie: zapobieganie i leczenie krwawień

spowodowanych nasiloną fibrynolizą w niektórych

powikłaniach położniczych, po operacjach na gruczole

krokowym i po wycięciu migdałków, w nadmiernych

krwawieniach miesiączkowych, w przypadku krwawień z

błon śluzowych nosa lub dziąseł u chorych z wrodzoną

skazą krwotoczną oraz jako lek pomocniczy przed

ekstrakcją zęba u chorych na hemofilię.



Działania niepożądane: lek ten może ulec wbudowaniu

do białek zamiast lizyny, z czym wiąże się występujące

niekiedy osłabienie i bóle mięśni po jego podaniu.

Ponadto mogą wystąpić: obniżenie ciśnienia krwi,

swędzenie skóry, podrażnienie spojówek oczu i błon

śluzowych nosa, zwiększona diureza.

2.2. Kwas traneksamowy



Kwas traneksamowy

występuje w postaci

izomerów cis i trans, ale tylko izomer trans
wykazuje właściwość hamowania fibrynolizy.
Jego działanie hemostatyczne jest ok.10 razy
silniejsze niż kwasu aminokapronowego, lepiej
też jest tolerowany. Stosowany jest z tych
samych wskazań co EACA.



Preparat: Exacyl

(ampułki, tabletki, krople

doustne)

2.3. Aprotinina



Aprotinina jest peptydem otrzymywanym do

celów leczniczych z płuc wołowych. Hamuje nie

tylko wolną plazminę, ale również aktywne
kompleksy plazmina-

streptokinaza. Ze względu

na fakt hamowania procesów krzepnięcia i
fibrynolizy aprotinina

jest stosowana zarówno w

przypadku krwawień hiperfibrynolitycznych
zaburzeniach hemostazy (pooperacyjnych,

okołoporodowych, pourazowych), jak i w chirurgii
sercowo-

naczyniowej z użyciem krążenia

pozaustrojowego.

3. Inne leki zwiększające
krzepliwość krwi



Etamsylat

jest syntetycznym lekiem o działaniu

hemostatycznym. Zwiększa liczbę płytek krwi, nie wpływając

na inne składniki krwi. Uszczelnia ściany naczyń

krwionośnych oraz przeciwdziała ich łamliwości i kruchości.



Zastosowanie: zapobiegawczo i leczniczo w chirurgii,

stomatologii, ginekologii i okulistyce, a także w krwotokach
pourazowych, zapobiegawczo w cukrzycy oraz w

schorzeniach związanych ze zwiększoną łamliwością i

przepuszczalnością naczyń włosowatych. Preparat:
Cyclonamine

(ampułki, tabletki)



Związkiem pokrewnym do etamsylatu jest dobesylan
wapnia, stosowany w skazach krwotocznych, w chorobach

siatkówki na tle cukrzycy i nadciśnienia oraz w owrzodzeniu

podudzi, żylakach i zapaleniu żył.

Dziękuję za uwagę