Listeria

monocytogenes

listerioza

ć

wiczenie 4

28.11.2009

Listeria

Gram dodatnia , niesporotwórcza pałeczka

Rozwijają się w warunkach tlenowych i beztlenowych

Dobrze toleruje warunki mikroaerofilne (mniejsze
stężenia O

2

w atmosferze, też warunki zbliżone do

beztlenowych, przez co często występuje w żywności

beztlenowych, przez co często występuje w żywności
pakowanej próżniowo)

Rosną przy koncentracji NaCl do 10%, nie giną w
nasyconym roztworze

Rosną w temperaturze od 1.1 do 45

0

C

Najniższe pH wzrostu 4.6

W obrębie rodzaju Listeria wyróżnia się 6 gatunków:

• L.monocytogenes
• L.innocua
• L.ivanovii
• L.grayi
• L.seeligeri

• L.seeligeri
• L.welshimeri

Spośród 6 gatunków Listeria sp.

dwa z nich są chorobotwórcze:

• L.monocytogenes dla człowieka
• L.innocua dla zwierząt

EPIDEMIE LISTERIOZY NA ŚWIECIE

Rok, miejsce

Źródło

Liczba zachorowań Przypadki

śmiertelne

1981 Kanada

Sałatka z kapusty

41

15 (noworodki) i 2

(osoby dorosłe)

1983 Boston

Pasteryzowane
mleko

49

14

1985
Kalifornia

Ser twarogowy
meksykański

142

48

Kalifornia

meksykański

1983-1987
Szwajcaria

Ser miękki

-

31

1992 Francja

Ozorki w galarecie

279

63 i 22 poronienia

1998 USA

Hot-dogi

100

21

1999 Francja

Filety z kurczaka

32

21

2002 USA

Mięso (restauracja
turecka)

43

31

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 2073/2005

z dnia 15 listopada 2005 r.

w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków

spożywczych

1.1. Żywność gotowa do spożycia przeznaczona dla niemowląt oraz gotowa

do spożycia żywność specjalnego medycznego przeznaczenia;

1.2. Żywność gotowa do spożycia, w której możliwy jest wzrost

1.2. Żywność gotowa do spożycia, w której możliwy jest wzrost

L.monocytogenes, niebędąca żywnością przeznaczoną dla niemowląt ani
żywnością specjalnego medycznego przeznaczenia;

1.3. Gotowa do spożycia żywność, w której niemożliwy jest wzrost

L.monocytogenes, niebędąca żywnością przeznaczoną dla niemowląt ani
żywnością specjalnego medycznego medycznego przeznaczenia.

Izolację Listeria monocytogenes z żywności

prowadzi się w oparciu o normę EN ISO 11290-

1:1996 “Microbiology of Food and Animal

Feeding Stuffs. Horizontal Method for the

Detection and Enumeration of Listeria

monocytogenes” znaną także jako

monocytogenes” znaną także jako

“Mikrobiologia żywności i pasz - Horyzontalna

metoda wykrywania obecności

i oznaczania liczby Listeria monocytogenes”

(PN EN ISO 11290-1: 1999)

Wykrywanie obecności bakterii L.monocytogenes

obejmuje cztery etapy:

I – namnażanie wstępne w pożywce płynnej;

I – namnażanie wstępne w pożywce płynnej;

II – namnażanie selektywne w pożywce płynnej;

III – różnicowanie na pożywkach stałych;

IV – biochemiczne badania potwierdzające.

Listeria monocytogenes – schemat postępowania

Badany materiał

Posiew bezpośredni i po 6 h inkubacji w 30

0

C do

pojedynczych kolonii - Listeria Selektive Agar

Inkubacja 24 - 48h w 30

0

C

10 ml pół Frasera

24h w 30

0

C

Posiew do pojedynczych

kolonii - Listeria Selektive

Agar

Inkubacja 25 - 48h w 30

0

C

10 ml Frasera,

inkubacja przez

24h w 30

0

C

Wyrosłe kolonie na podłożu LSA oceniano na podstawie charakterystycznego wyglądu:
-przesiew na agar z dodatkiem 4% krwi ludzkiej i inkubacja 24 - 48h w temperaturze 37

0

C

- wynik dodatni hemoliza typu B.

Szczepy hemolizo dodatnie:
-posiew na pożywkę TSYEB – inkubacja 24h w 37

0

C

-zdolność rozkładu cukrów –ksyloza i ramnoza – inkubacja w 37

0

C do 5 dni

Izolacja DNA szczepów przynależnych do Listerii monocytogenes i identyfikacja multiplex

PCR

Wzrost L.monocytogenes na
pożywkach selektywnych

Wzrost na podłożu Chromogenic Listeria Agar

Gatunek

Charakterystyka wzrostu

niebiesko-
turkusowe

kolonie

nieprzeźroczysta

strefa zmętnienia

wokół kolonii

L.monocytogenes

L.monocytogenes

L.ivanovii

+

+

L.innocua

L.seeligeri

L.grayi

L.welshimeri

+

-

Testy potwierdzające przynależność do rodzaju Listeria

1. Preparat zabarwiony
metoda Grama

2. Zdolność do
ruchu

3. Test na wykrywanie
katalazy

Listeria katalazo-dodatnia

4. Test na wykrywanie
oksydazy

Listeria oksydazo-ujemna

Testy potwierdzające przynależność do gatunku L.monocytogenes

Rozkład cukrów: L-ramnoza, D- ksyloza

hemoliza

Cechy identyfikacyjne dla poszczególnych gatunków
rodzaju Listeria sp.

Gatunek

Aktywność
hemolityczna

Rozkład cukrów

L-ramnoza

D-ksyloza

L. monocytogenes

+

+

-

L. innocua

-

+

-

L. ivanovii

+

-

-

L. seeligeri

+/-

-

+

L. welshimeri

-

+

+

-

-

+

L. grayi

-

-

-

Właściwości biochemiczne
Listeria sp.

Gatunek:

Test CAMP:

S. aureus

R. equi

L. monocytogenes

+

-

L. monocytogenes

+

-

L. ivanovii

-

+

L. seeligeri

+

-

L. innocua

-

-

L. welshimeri

-

-

L. grayi

-

-

Wykonanie ćwiczeń

Numer

szczepu

Charakterystyka

wzrostu na podłożu:

Testy potwierdzające
przynależność do rodzaju
Listeria:

Testy potwierdzające przynależność do
gatunku L.monocytogenes:

Fraser

LSA

katalaza

oksydaza

Rozkład cukrów

hemoliza

L-ramnoza

D-ksyloza

1

2

3

4

5