,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Nella Żywalewska-Górna

Charakteryzowanie chorób oczu, leczenie i profilaktyka
322 [05].Z3.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
dr n.med. Marian Adam Rojek
dr n.med. Wiesław Braciak


Opracowanie redakcyjne:
dr n. med. Nella Żywalewska-Górna


Konsultacja:
mgr Maria Żukowska

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[05].Z3.02
Charakteryzowanie chorób oczu, leczenie i profilaktyka zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu ortoptystka.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Cele kształcenia

5

3.

Wymagania wstępne

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

7

5.

Ćwiczenia

11

5.1. Choroby aparatu ochronnego oka

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Choroby gałki ocznej

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3. Charakterystyka i rodzaje jaskry

15

5.3.1. Ćwiczenia
5.4. Urazy narządu wzroku
5.4.1. Ćwiczenia

15
17
17

5.5. Leczenie farmakologiczne chorób oczu

19

5.5.1. Ćwiczenia

19

5.6. Profilaktyka okulistyczna i higiena narządu wzroku
5.6.1. Ćwiczenia

21
21

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

23

7.

Literatura

35

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie ortoptystka 322[05].

W poradniku zamieszczono:

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać przed przystąpieniem do nauki tej
jednostki modułowej,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas zajęć i w ramach samokształcenia,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności praktycznych,

−

ewaluację osiągnięć ucznia,

−

wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

metoda przypadków,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej. Zajęcia powinny odbywać się w pracowni wyposażonej
w komputery i sprzęt wideo, w grupie liczącej 15 osób. Ćwiczenia powinny być prowadzone
w zespołach 2–4-osobowych. Konieczne jest prowadzenie ćwiczeń w szpitalnych oddziałach
okulistycznych.
W tym rozdziale podano również:

−

propozycje norm wymagań,

−

plany testów w formie tabelarycznej z kluczem odpowiedzi,

−

instrukcje dla nauczyciela,

−

instrukcje dla ucznia,

−

zestawy zadań testowych,

−

karty odpowiedzi.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

322[05].Z3

Anatomia, fizjologia

i patologia narządu wzroku

322[05].Z3.01

Charakteryzowanie budowy

i fizjologii narządu wzroku oraz

patofizjologii widzenia

322[05].Z3.02

Charakteryzowanie chorób

oczu, leczenie i profilaktyka

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

– uczestniczyć w dyskusji, prezentacji,
– współpracować w grupie,
– wyjaśniać budowę i funkcjonowanie aparatu ochronnego oka,
– zinterpretować budowę przedniego odcinka gałki ocznej,
– scharakteryzować budowę tylnego odcinka gałki ocznej,
– wyjaśnić fizjologiczny rozwój widzenia,

−

wskazywać etiologię, objawy i leczenie zaburzeń narządu ruchowego oczu.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować choroby aparatu ochronnego oka,

−

rozpoznać choroby spojówki,

−

rozróżnić choroby rogówki i twardówki,

−

rozpoznać choroby soczewki,

−

określić objawy chorób błony naczyniowej,

−

wyjaśnić objawy chorób ciała szklistego, siatkówki i nerwu wzrokowego,

−

rozpoznać objawy jaskry,

−

rozpoznać urazy gałki ocznej i oczodołu,

−

scharakteryzować zaburzenia czynności narządu wzroku w uszkodzeniach ośrodkowego
układu nerwowego,

−

scharakteryzować wrodzone zaburzenia narządu ruchowego oczu: miopatie
endokrynologiczne, zaburzenia ruchów oczu w złamaniach oczodołu,

−

rozróżnić wybrane objawy oczne w schorzeniach układowych,

−

rozpoznać leki stosowane miejscowo do oka,

−

określić leki stosowane ogólnie w chorobach oczu,

−

scharakteryzować leki działające jatrogennie na narząd wzrokowy,

−

określić cel badania okulistycznego wcześniaków,

−

wyjaśnić cel masowych badań wstępnych i okresowych,

−

określić działania propagujące prawidłowe warunki pracy wzrokowej,

−

uzasadnić konieczność wykonania badań okulistycznych w przypadku pojawienia się
niepokojących objawów ze strony narządu wzroku,

−

określić czynniki zewnętrzne niekorzystnie działające na pracę narządu wzroku.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Ortoptystka 322[05]
Moduł:

Anatomia, fizjologia i patologia narządu wzroku 322[05].Z3

Jednostka modułowa:

Charakteryzowanie chorób oczu, leczenie i profilaktyka
22[05].Z3.02

Temat: Najczęstsze przyczyny i objawy zaburzenia widzenia.

Cel ogólny: Określanie objawów i przyczyn wybranych chorób powodujących
zaburzenia widzenia

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

–

ustalić objawy kliniczne podstawowych zaburzeń widzenia spowodowanych chorobami
siatkówki,

–

określić objawy spowodowane odwarstwieniem siatkówki,

–

rozpoznawać objawy jaskry,

–

charakteryzować objawy chorób plamki,

–

określić objawy zapaleń nerwu wzrokowego,

–

przyczyny powstania nagłego zaniewidzenia.

Metody nauczania – uczenia się:
–

dyskusja dydaktyczna,

Formy organizacyjne pracy uczniów:
– grupowa,
– zespołowa.

Czas: 90 min.

Środki dydaktyczne:
–

literatura medyczna dotycząca chorób oka,

–

folia, grafoskop, ekran lub sprzęt do prezentacji komputerowej,

– zeszyty,

długopisy.

Przebieg zajęć:
Faza 1 (czas trwania – 10 minut):
1. Krótkie

określenie problemu. Uzasadnienie tematu zajęć.

2. Podział grupy na 2–3-osobowe zespoły.
3. Wybór liderów grup..
4. Przypomnienie zasad prowadzenia dyskusji w grupie.

Faza 2 (czas pracy zespołowej – 50 minut):
1. Przydzielenie grupie zadania. Wskazanie źródeł informacji.

Grupa I. i IV.
Zadanie. Opracować cechy charakterystyczne, przyczyny i sposoby leczenia jaskry.
Grupa II. i V.
Zadanie. Opracować cechy charakterystyczne, przyczyny i sposoby leczenia zaćmy.
Grupa III i VI.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Zadanie. Opracować cechy charakterystyczne, przyczyny i sposoby leczenia chorób plamki
i odwarstwienia siatkówki.

2. Dyskusja w zespołach nad przydzielonymi tematami. Uczniowie na podstawie wskazanych

przez nauczyciela źródeł informacji sporządzają notatki. Nauczyciel nadzoruje pracę
uczniów i ocenia poprawność ich zapisów. Podpowiada źródło informacji.

3. Po wykonaniu zdania uczniowie porządkują notatki i nanoszą je na folię lub dyskietkę.

Przygotowują prace do prezentacji.

Faza 3. (czas pracy – 25 minut)

1. Prezentacja

ustaleń zespołu I. i IV.

2. Dyskusja nad propozycją obu zespołów.
3. Ustalenie ostatecznej wersji i zapis zebranych informacji w ujęciu tabelarycznym.
4. Powtarzamy

czynności 1 – 3 przy prezentacji następnych zespołów (II i V oraz III i VI).

5. Uczniowie

uzupełniają swoje notatki

6. Nauczyciel omawia te elementy zadań uczniowskich, z którymi młodzież miała problemy.

Ocenia pracę zespołów, aktywność oraz dyscyplinę uczniów podczas pracy.

Praca domowa:

Do powyższej tabeli dopisz informacje o jednej z chorób zakaźnych powodujących między

innymi zaburzenia widzenia.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

Zespoły uczniowskie na małych kartkach wpisują ocenę (ze skali: dostateczny, dobry,

bardzo dobry):

–

pod poz. 1 – za metodę prowadzenia zajęć,

–

pod poz. 2 – rozumienie treści zajęć.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Ortoptystka 322[05]
Moduł:

Anatomia, fizjologia i patologia narządu wzroku 322[05].Z3

Jednostka modułowa:

Charakteryzowanie chorób oczu, leczenie i profilaktyka
22[05].Z3.02

Temat: Charakterystyka wybranych chorób oczu dzieci – opracowanie folderu.

Cel ogólny: Określanie objawów oraz metod ich leczenia wybranych chorób oczu u małych

dzieci.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

–

ustalić objawy kliniczne podstawowych chorób dzieci.

–

opisać objawy chorób: bakteryjne zapalenie spojówek, niedrożność dróg łzowych, zapalenie
alergiczne spojówek, jaskra wrodzona, zaćma wrodzona.

–

znać metody leczenia wymienionych wyżej chorób,

–

opracować folder (ulotkę informacyjną) o chorobach i ich leczeniu.

Metody nauczania – uczenia się:

–

metoda przewodniego tekstu

Formy organizacyjne pracy uczniów:

–

zespołowa,

–

indywidualna

Środki dydaktyczne:

–

literatura medyczna dotycząca chorób oka,

–

sprzęt do prezentacji komputerowej, kopiarka,

–

arkusze papieru białego i kolorowego formatu A4,

–

zeszyty, długopisy.

Przebieg zajęć:
Informacje

–

Pytania prowadzące:

–

Jaką formę będzie miał folder?

–

Jakie choroby oczu wieku dziecięcego zostaną w nim umieszczone?

–

Kto jest adresatem opracowanych informacji?

–

Jaki będzie miał zasięg ?

–

Kto sfinansuje jego wydanie?

Planowanie
Pytania prowadzące:

−

Jak rozdzielimy pracę między członków grupy?

–

Jaki jest ostateczny termin wykonania?

−

Jakie choroby zostaną uwzględnione w opracowanym tekście?

−

Czy tekst będzie zawierał rysunki?

−

Jakie informacje o chorobie zostaną zamieszczone?

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

−

Jakie treści zostaną zamieszczone we wstępie?

−

Jaką szatę graficzną będzie miał folder?

Ustalenia

W wyniku dyskusji nauczyciela z uczniami podjęte zostały następujące ustalenia: np.

1.

Folder zostanie wydany za pieniądze z oddziału wojewódzkiego NFZ. Zasięg opracowania:
obszar województwa. Dostępny w szpitalach i przychodniach okulistycznych.

2.

Format folderu – Kartka A4 z napisami w 3 kolumnach na każdej stronie (składa się go na 3
części). Papier biały lub w jasnych kolorach, by zdjęcia były czytelne. Kolumna 1 zawiera
informacje wstępne, każda następna opis jednej choroby.

3.

Wiadomości wstępne powinny uwzględniać: cel opracowania folderu, adresy przychodni,
gabinetów okulistycznych, ortoptycznych z terenu województwa oraz informacje
o wydawcy.

4.

Opis choroby powinien uwzględniać: objawy choroby i metody leczenia. Opracowanie
zawiera opis niedrożności dróg łzowych, zapalenia alergicznego spojówek, zaćmy
wrodzonej i jaskry wrodzonej. Można wykorzystać zdjęcia internetowe.

5.

Tekst przygotują : zespół I –wstęp, zespół II, III i IV – informacje o chorobach, zespół V –
opracowanie graficzne.

6.

Termin wykonania: 2 tygodnie.

Wykonanie
Uczniowie wykonują przydzielone zadania. Praca zespołu V – po konsultacji z nauczycielem.

Analiza.

Analiza dotyczy treści i formy opracowania.

Co można poprawić, by czytelność folderu była lepsza? Jakie wiadomości są mniej znaczące?
Czy można je pominąć? Czy zamieszczone zdjęcia są konieczne? Czy praca zespołów była
prawidłowa? Czy terminowo wykonywano zadania?

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Choroby aparatu ochronnego oka (powiek, narządu łzowego,

spojówek)

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie dostępnych zdjęć, postaw możliwe rozpoznanie choroby aparatu ochronnego

oka.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób jego

wykonania

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem teoretycznym,
2) dokonać analizy zmian patologicznych, przedstawionych na ilustracjach,
3) sporządzić krótką charakterystykę tych schorzeń,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) zaznaczyć i poprawić błędy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

─ pokaz,
─ studium

przypadku.

Środki dydaktyczne:

–

zdjęcia przedstawiające schorzenia powierzchni oka,

–

atlasy okulistyczne,

–

podręczniki okulistyczne z ilustracjami,

–

literatura dotycząca tematu ćwiczeń.

Ćwiczenie 2

Uzupełnij poniższą tabelę o wiadomości pozwalające odróżnić przypadki zapaleń spojówek.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien podzielić grupę na zespoły, na

grupy, przydzielić zespołom zadania i omówić zakres i sposób jego wykonania

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:

1)

z literatury medycznej przeczytać informacje o schorzeniach aparatu ochronnego oka,

2)

wybrać informacje dotyczące zapaleń spojówek,

3)

po konsultacji z nauczycielem uzupełnić poniższą tabelę według wzoru,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5)

dokonać korekty i uzupełnienia tabeli.

PRZYCZYNA
OBJAWY

WIRUSY BAKTERIE CHLAMYDIE

ALERGIA

ŁZAWIENIE +++

WYDZIELINA

ROPNA

PRZEKRWIENIE

Ś

WI

Ą

D, PIECZENIE

+

OBRZ

Ę

K

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

─ ćwiczenia z wykorzystaniem literatury medycznej,

Środki dydaktyczne:

– literatura

zawierająca opis chorób aparatu ochronnego oka,

–

atlasy, komputer z dostępem do Internetu, fotografie, przezrocza,

–

kartka, flamastry, długopis.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Choroby gałki ocznej

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie

1

Wymień choroby gałki ocznej i nerwu wzrokowego, które mogą powodować zaburzenia

widzenia.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób jego

wykonania

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie uczeń, powinien:

1)

zapoznać się z materiałem nauczania,

2)

dokonać analizy objawów chorób gałki ocznej,

3)

dokonać wyboru schorzeń, powodujących zaburzenia widzenia,

4)

scharakteryzować te zaburzenia,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać korekty.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

ćwiczenia z wykorzystaniem literatury medycznej lub programu komputerowego,

–

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

kartka formatu A4,

−

literatura zawierająca opis chorób,

−

program komputerowy lub dostęp do Internetu,

−

atlasy okulistyczne, fotografie, przezrocza,

−

długopis.

Ćwiczenie 2

Przedstaw w ujęciu tabelarycznym różnicowanie zapaleń rogówki w zależności od etiologii

tego zapalenia (bakteryjne, wirusowe, grzybicze).

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób jego

wykonania

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1)

zapoznać się z materiałem nauczania,

2)

dokonać analizy objawów zapalenia rogówki,

3)

wymienić czynniki infekcyjne zapaleń rogówki,

4)

scharakteryzować poszczególne zapalenia w zależności od etiologii,

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5)

zróżnicować te zapalenia,

6)

dokonać korekty.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

─ ćwiczenia z wykorzystaniem literatury medycznej,
– dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zawierająca opis chorób,

−

program komputerowy lub dostęp do Internetu,

−

atlasy okulistyczne, fotografie, przezrocza,

−

długopis.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Jaskra

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie

1

Dokonaj analizy zmian, które zachodzą w przebiegu jaskry.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób jego

wykonania

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1)

zapoznać się z materiałem nauczania,

2)

przedstawić zmiany, które dokonują się w wyglądzie tarczy nerwu wzrokowego,

3)

opisać zmiany w polu widzenia w jaskrze,

4)

omówić znaczenie pomiaru ciśnienia wewnątrzgałkowego w jaskrze,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

praca z tekstem medycznym.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zawierająca opis chorób, program komputerowy lub dostęp do Internetu,

−

atlasy okulistyczne, fotografie, przezrocza, filmy dydaktyczne,

−

kartka, flamastry, długopis.

Ćwiczenie 2

Opis przypadku: Pacjentka, lat 43, z nadwzrocznością obu oczu, została przyjęta do Kliniki

z powodu silnego bólu głowy w okolicy skroniowej i zamglenia widzenia w oku prawym, który
wystąpił po wyjściu z kina.

Zaproponuj doraźne leczenie pacjentki na Oddziale oraz schemat dalszego, długoterminowego
postępowania z pacjentką.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem teoretycznym na temat jaskry,
2) zaproponować leczenie doraźne,
3) przedstawić schemat dalszego postępowania z pacjentką.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

studium przypadku.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Środki dydaktyczne:

−

literatura zawierająca opis chorób, program komputerowy lub dostęp do Internetu,

−

atlasy okulistyczne, fotografie, przezrocza, filmy dydaktyczne,

−

kartka, flamastry, długopis.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.4. Urazy

narządu wzroku

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie

1

Opisz

postępowanie w oparzeniu gałki ocznej i aparatu ochronnego oka. Wykonaj

odwrócenie powieki górnej u kolegi.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1)

zapoznać się z materiałem nauczania,

2)

opisać stopnie oparzenia oka,

3)

przedstawić schemat udzielania pierwszej pomocy,

4)

określić możliwe powikłania oparzenia,

5)

zapoznać się z techniką odwrócenia powieki górnej wykonaną przez nauczyciela,

6)

wykonać odwrócenie powieki u kolegi,

7)

zaproponować leczenie okulistyczne.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

dyskusja,

–

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

literatura dotycząca tematu ćwiczeń,

–

atlasy okulistyczne, fotografie, przezrocza,

– komputer z dostępem do Internetu, filmy dydaktyczne,
– folia,

flamastry,

– kartki papieru, zeszyt,
–

ołówek, długopis.

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj następstwa urazu tępego i ostrego gałki ocznej oraz przedstaw schemat

udzielania pierwszej pomocy w tych urazach.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:

1)

zapoznać się z materiałem teoretycznym dotyczącym urazów oka,

2)

opisać następstwa urazów tępych i ostrych,

3)

przedstawić schemat udzielania pierwszej pomocy,

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

4)

obejrzeć technikę zakładania opatrunku na oko zaprezentowaną przez nauczyciela,

5)

zaprezentować samodzielnie na fantomie technikę zakładania opatrunku na oko.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

obserwacja,

−

wywiad,

−

studium przypadku.

Środki dydaktyczne:

–

literatura dotycząca tematu ćwiczeń,

– fantom głowy, opatrunki,

−

filmy dydaktyczne,

–

atlasy okulistyczne, fotografie, przezrocza.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.5. Leki

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie

1

Opisz, do jakiej grupy leków i w jakich chorobach mogą być stosowane leki, których próbki

masz dostępne podczas ćwiczenia.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób jego

wykonania

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie uczeń powinien:

1)

zapoznać się z próbkami leków okulistycznych,

2)

odpowiedzieć do jakiej grupy leków należą,

3)

określić choroby w jakich mogą być stosowane,

4)

określić choroby w jakich są przeciwwskazane,

5)

wymienić możliwe działania uboczne,

6)

zapisać informacje z pkt.2,3,4 w ujęciu tabelarycznym,

7)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

– sytuacyjna.

Środki dydaktyczne:

–

opakowania i próbki leków okulistycznych,

–

ulotki dostępne w próbkach leków,

–

literatura dotycząca tematu ćwiczeń,

– komputer z dostępem do Internetu,
– folia, flamastry,
– kartki papieru, zeszyt,
–

ołówek, długopis.

Ćwiczenie 2

Podaj lek okulistyczny w postaci kropli, w postaci maści oraz w postaci żelu do worka

spojówkowego, pamiętając o przestrzeganiu zasad. Wykonaj przemycie worka spojówkowego
roztworem soli fizjologicznej.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób jego

wykonania, wykonać pokaz czynności zakraplania i zakładania leku, zwrócić uwagę na
przestrzeganie zasad bezpieczeństwa trakcie podawania leku.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:

1)

zapoznać się z zasadami podawania leku miejscowego do oczu,

2)

obejrzeć pokaz zakraplania leku zaprezentowany przez nauczyciela (fragment filmu)

3)

wykonać prawidłowo podanie leku do worka spojówkowego,

4)

przeprowadzić płukanie worka spojówkowego solą fizjologiczną,

5)

pamiętać o przestrzeganiu zasad higieny narządu wzroku.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

obserwacja,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

opakowania i próbki leków okulistycznych,

–

ulotki dostępne w próbkach leków,

–

indeks leków,

–

sól fizjologiczna,

–

literatura dotycząca tematu ćwiczeń,

– komputer z dostępem do Internetu,
– filmy

dydaktyczne.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

5.6. Profilaktyka okulistyczna i higiena narządu wzroku

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie

Opisz stanowisko do nauki dla dziecka w wieku szkolnym, zgodnie z zasadami higieny

pracy wzrokowej.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1)

zapoznać się z materiałem nauczania,

2)

przygotować miejsce do nauki z uwzględnieniem oświetlenia bocznego i górnego,

3)

omówić rodzaj oświetlenia i jego wartości natężenia,

4)

przyjąć prawidłową pozycję przy pracy,

5)

zachować odpowiednią odległość do czytania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura dotycząca tematu ćwiczeń,

−

atlasy, fotografie,

−

krzesła, ławki,

−

źródła oświetlenia bocznego i górnego,

−

ołówek, długopis.

Ćwiczenie 2

Przedstaw plan realizacji profilaktyki okulistycznej w swoim miejscu zamieszkania.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien podzielić grupę na zespoły,

przydzielić zespołom zadania oraz omówić zakres i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1)

zapoznać się z wiedzą na temat profilaktyki okulistycznej,

2)

zapoznać się z informacjami w Internecie na temat profilaktyki prowadzonej w Twoim
regionie przez NFZ,

3)

wybrać informacje na temat profilaktyki dotyczącej schorzeń narządu wzroku,

4)

utworzyć plan realizacji,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

literatura dotycząca tematu ćwiczeń,

–

foldery z NFZ na temat profilaktyki zdrowotnej,

– komputer z dostępem do Internetu,
– kartki papieru, zeszyt,
–

ołówek, długopis.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

Charakteryzowanie

chorób oczu,

leczenie i profilaktyka

Test służy do sprawdzenia wiadomości i umiejętności przyswojonych przez uczniów

w trakcie zajęć edukacyjnych i obejmuje cały zakres materiału nauczania jednostki modułowej.

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1 – 15 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 16 – 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. a, 4. d, 5. a, 6. b, 7. a, 8. d, 9. b, 10. c, 11. b, 12. b,
13. b, 14. d, 15. c, 16. a, 17. d, 18. a, 19. d, 20. c.

Plan testu

Numer

zadani

a

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Ka

te

goria

cel

u

Poziom

wymaga

ń

Poprawna

odpowied

ź

1.

Określić, czym jest gradówka.

A P b

2.

Rozpoznać zapalenie wirusowe spojówek na
podstawie objawów.

B P c

3. Rozpoznać zapalenie alergiczne spojówek na

podstawie objawów.

B P a

4. Określić przyczyny i leczenie niedrożności dróg

łzowych

B P d

5. Rozpoznać chorobę plamki na podstawie objawów.

B

P

a

6. Rozpoznać odwarstwienie siatkówki na podstawie

objawu.

B P b

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

7. Wskazać przyczynę tarczy zastoinowej.

B

P

a

8. Wskazać czynniki ryzyka jaskry prostej.

B

P

d

9. Wskazać lek nie zalecany w jaskrze zamykającego się

kąta.

B P b

10. Rozpoznać na podstawie objawów ostry atak jaskry.

B

P

c

11. Wskazać cechę różnicującą zapalenie

wewnątrzgałkowe od pozagałkowego nerwu
wzrokowego.

A P b

12. Wskazać, kiedy stosowanie steroidów miejscowo do

oka nie jest bezpieczne.

B P b

13. Określić na czym polega pierwsza pomoc po

oparzeniu oka kwasem.

B P

b

14. Zdefiniować złamanie oczodołu typu „blow- out”.

A

P

d

15. Określić, co jest typowym objawem zapalenia

tęczówki

B P c

16. Wskazać, kiedy wystąpią objawy po naświetlaniu

łukiem spawalniczym.

C PP a

17. Określić przeciwwskazania do stosowania Diuramidu.

C

PP

d

18. Rozpoznać chorobę na podstawie objawu.

B

PP

a

19. Określić zalecenia dotyczące stosowania szkieł

korekcyjnych u dzieci.

B PP d

20. Wskazać czas działania tropikamidu.

A P c

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z kryteriami punktowania
i oceniania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na zadania otwarte.

5.

Omów z uczniami zasady wypełniania karty odpowiedzi.

6.

Podaj i zapisz na tablicy czas zakończenia pracy ucznia z zestawem zadań.

7.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

8.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań.

9.

Sprawdź prace. Nanieś punkty na kartę odpowiedzi.

10.

Wykonaj analizę statystyczną i opisową wyników sprawdzianu oraz analizę logiczną
i statystyczną zestawu zadań.

11.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

12.

Opracuj wnioski do dalszej pracy.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań dotyczących podstawowej wiedzy z zakresu charakteryzowania
chorób oczu, leczenia i profilaktyki.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

5.

Wszystkie zadania są zadaniami wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest
prawidłowa.

6.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Zaznacz prawidłową
odpowiedź znakiem X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową),

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci
zadania: 16 – 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.

9.

Na rozwiązanie testu masz 90 min.

Powodzenia !

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

– karta

odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Gradówka jest to

a)

nowotwór łagodny.

b)

przewlekłe zapalenie gruczołów tarczkowych.

c)

uszypułowania zmiana na brzegu powieki.

d)

twardy guzek wywołany przez wirusy.

2.

Obecność obfitej wydzieliny surowiczej, grudki na spojówce, łzawienie są
charakterystyczne dla

a)

zapalenia spojówek bakteryjnego.

b)

zapalenia spojówek Chlamydiami.

c)

zapalenia spojówek wirusowego.

d)

zapalenia spojówek alergicznego.

3. Swędzenie oczu jest typowym objawem dla

a)

alergicznego zapalenia spojówek.

b)

wirusowego zapalenia spojówek.

c)

owrzodzenia rogówki.

d)

grzybiczego zapalenia rogówki.

4. Niedrożność dróg łzowych

a)

u dorosłych jest najczęściej spowodowana niedrożnością przewodu nosowo- łzowego.

b)

powoduje łzawienie oka.

c)

u niemowląt leczy się poprzez płukanie i sondowanie dróg łzowych.

d)

wszystkie odpowiedzi prawidłowe.

5. Pacjent

skarży się na pogorszenie widzenia, pojawienie się ciemnej plamki przed okiem

i zniekształcenia obrazu. Na tej podstawie możesz przypuszczać, że przyczyną tych
objawów jest

a)

choroba plamki.

b)

choroba nerwu wzrokowego.

c)

odwarstwienie siatkówki.

d)

zaćma.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

6. Pojawienie się ciemnej zasłony w polu widzenia może sugerować

a)

zaćmę.

b)

odwarstwienie siatkówki.

c)

ostry atak jaskry.

d)

zapalenie nerwu wzrokowego.

7. Tarcza zastoinowa jest wynikiem

a)

zwiększonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego.

b)

zwiększonego ciśnienia wewnątrzgałkowego.

c)

procesu demielinizacji nerwu wzrokowego.

d)

zapalenia wirusowego nerwu wzrokowego.

8. Czynnikami ryzyka jaskry prostej (pierwotnej otwartego kąta) jest

a)

wiek.

b)

podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe.

c)

niskie ciśnienie tętnicze.

d)

wszystkie powyższe.

9. W jaskrze zamykającego się kąta nie można stosować miejscowo do oczu

a)

pilokarpiny.

b)

tropikamidu.

c)

gentamycyny.

d)

alkainy.

10. Silny ból głowy i oka, szeroka, nie reagująca na światło źrenica, obrzęk nabłonka rogówki,

wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe, obniżenie ostrości wzroku to typowe objawy

a)

wrzodu rogówki.

b)

ostrego zapalenia tęczówki.

c)

ostrego ataku jaskry.

d)

erozji rogówki.

11. Cechą różnicującą zapalenie wewnątrzgałkowe nerwu wzrokowego od zapalenia

pozagałkowego jest

a)

zaburzenie widzenia barw.

b)

wygląd tarczy nerwu wzrokowego.

c)

obniżenie ostrości wzroku.

d)

osłabienie reakcji źrenicy na światło.

12. Miejscowe stosowanie steroidów do oka nie jest bezpieczne w przypadku

a)

zapalenia alergicznego spojówek.

b)

wrzodu rogówki.

c)

zespołu suchego oka.

d)

oparzenia oka kwasem.

13. Pierwsza pomoc po oparzeniu oka kwasem polega na

a)

podaniu antybiotyku miejscowo do oka.

b)

intensywnym płukaniu.

c)

zasłonięciu oka opatrunkiem.

d)

podaniu steroidów miejscowo do oka.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

14. Złamanie oczodołu typu „blow- out”

a)

jest to złamanie dolnej ściany oczodołu.

b)

powoduje zaburzenie ruchomości gałki ocznej ku górze.

c)

może powstać na skutek uderzenia pięścią.

d)

wszystkie odpowiedzi prawidłowe.

15. Typowym objawem ostrego zapalenia przedniego odcinka błony naczyniowej jest

a)

zaburzenie widzenia barw.

b)

dwojenie.

c)

obecność osadów na śródbłonku rogówki.

d)

brak dolegliwości bólowych.

16. Zapalenie rogówki po naświetlaniu łukiem spawalniczym daje objawy po

a)

6- 10 godzinach od naświetlania.

b)

7-10 dniach od naświetlania.

c)

natychmiast po ekspozycji.

d)

miesiąc po ekspozycji.

17.Diuramid jest przeciwwskazany w

a)

ciąży.

b)

niewydolności oddechowej.

c)

niewydolności wątroby.

d)

wszystkie powyższe odpowiedzi prawidłowe.

18. Latające „muszki przed oczami” to objaw typowy dla

a)

chorób ciała szklistego.

b)

chorób plamki.

c)

schorzeń nerwu wzrokowego.

d)

zapaleń rogówki.

19. Wybierz prawidłowe stwierdzenie

a)

dzieci z nadwzrocznością powinny nosić okulary tylko czasami, np. w szkole, w kinie.

b)

dzieci z wysoką krótkowzrocznością nie powinny nosić okularów cały czas.

c)

przy pracy przy monitorze komputera, ekran powinien być ustawiony 10-20 stopni
powyżej linii wzroku.

d)

dzieci z niewyrównaną wadą nadwzroczności mogą mieć problemy z czytaniem i bóle
głowy.

20. Czas działania tropikamidu wynosi

a)

7 dni.

b)

24 - 36 godzin.

c)

3 - 4 godziny.

d)

14 dni.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Charakteryzowanie chorób oczu, leczenie i profilaktyka

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek.

Numer

zadania

Odpowiedź

Punkty

1. a

b

c

d

2. a

b

c

d

3. a

b

c

d

4. a

b

c

d

5. a

b

c

d

6. a

b

c

d

7. a

b

c

d

8. a

b

c

d

9. a

b

c

d

10. a

b

c

d

11 a

b

c

d

12 a

b

c

d

13 a

b

c

d

14 a

b

c

d

15 a

b

c

d

16 a

b

c

d

17 a

b

c

d

18 a

b

c

d

19 a

b

c

d

20 a

b

c

d

Razem:

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

Charakteryzowanie chorób oczu,

leczenie i profilaktyka

Test służy do sprawdzenia wiadomości i umiejętności przyswojonych przez uczniów

w trakcie zajęć edukacyjnych i obejmuje cały zakres materiału nauczania jednostki modułowej.

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1 – 13 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 14 – 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. a, 4. b, 5. a, 6. a, 7. d, 8. c, 9. c, 10. d, 11. c, 12. c,
13. c, 14. a, 15. c, 16. b, 17. c, 18. a, 19. d, 20. c.

Plan testu

Numer

zadani

a

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Ka

te

goria

cel

u

Poziom

wymaga

ń

Poprawna

odpowied

ź

1.

Wskazać z czym należy różnicować nawracającą
gradówkę.

B

P

c

2. Rozpoznać zapalenie bakteryjne spojówek na podstawie

objawów.

B P a

3. Rozpoznać zapalenie alergiczne spojówek na podstawie

objawów.

B P a

4. Wskazać najczęstszą przyczynę nadmiernego łzawienia

u dorosłych.

B P b

5.

Rozpoznać chorobę plamki na podstawie objawów.

B

P

a

6. Rozpoznać zaćmę na podstawie objawów.

B

P

a

7. Określić przyczyny zapalenia pozagałkowego nerwu

wzrokowego.

B P d

8. Wskazać prawidłową wartość oświetlenia w miejscu

pracy.

A P c

9. Wskazać w jakim schorzeniu występuje owrzodzenie

drzewkowate rogówki.

B P c

10. Określić objawy ostrego ataku jaskry.

B

P

d

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

11. Wskazać cechę nie charakterystyczną dla zapalenia

wewnątrzgałkowego.

B P c

12. Określić wskazania do stosowania steroidów.

B

P

c

13. Wskazać następstwa oparzenia oczu zasadami.

B

P

c

14. Wskazać co nie jest następstwem złamania dolnej ściany

oczodołu.

B PP a

15. Określić co nie jest objawem ostrego zapalenia tęczówki. B PP c

16. Wskazać schorzenie okulistyczne, dla którego typowy jest

ból głowy

B PP b

17. Wskazać w jakim schorzeniu Diuramid jest lekiem

pierwszego rzutu.

C PP c

18. Określić przyczyny nagłego zaniewidzenia.

C

PP

a

19. Wskazać sposób leczenia zaćmy. B

P

d

20. Określić schorzenie, w którym tropikamid nie powinien

być stosowany.

C PP c

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z kryteriami punktowania

i oceniania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na zadania otwarte.
5. Omów z uczniami zasady wypełniania karty odpowiedzi.
6. Podaj i zapisz na tablicy czas zakończenia pracy ucznia z zestawem zadań.
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
8. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań.
9. Sprawdź prace. Nanieś punkty na kartę odpowiedzi.
10. Wykonaj analizę statystyczną i opisową wyników sprawdzianu oraz analizę logiczną

i statystyczną zestawu zadań.

11. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
12. Opracuj wnioski do dalszej pracy.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj

uważnie instrukcję.

2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj

się z zestawem zadań testowych.

4. Test zawiera 20 zadań dotyczących podstawowej wiedzy z zakresu charakteryzowania

chorób oczu, leczenia i profilaktyki.

5. Zadania w teście są zadaniami wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest

prawidłowa.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Zaznacz prawidłową

odpowiedź znakiem X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie na

później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci
pytania: 14 – 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.

9. Na

rozwiązanie

testu

masz

90

min.

Powodzenia !

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw

zadań testowych,

– karta

odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Nawracającą gradówkę należy różnicować z

a)

zapaleniem brzegu powieki.

b)

mięczakiem zakaźnym.

c)

rakiem gruczołu tarczkowego.

d)

rakiem podstawnokomórkowym powieki.

2.

Obecność wydzieliny ropnej, pieczenia oczu, łzawienia jest charakterystyczne dla
a)

zapalenia spojówek bakteryjnego.

b)

zapalenia spojówek Chlamydiami.

c)

zapalenia spojówek wirusowego.

d)

zapalenia spojówek alergicznego.

3. Pacjent

skarży się na silny świąd i łzawienie oczu. Na podstawie podawanych przez niego

dolegliwości możesz podejrzewać

a)

alergiczne zapalenie spojówek.

b)

wirusowe zapalenie spojówek.

c)

zespół suchego oka.

d)

grzybicze zapalenie rogówki.

4. Najczęstszą przyczyną nadmiernego łzawienia u dorosłych jest

a)

zapalenie wirusowe rogówki.

b)

niedrożność przewodu nosowo- łzowego.

c)

zapalenie worka łzowego.

d)

zapalenie bakteryjne spojówek.

5. Pacjent skarży się na pojawienie się ciemnej plamy przesłaniającej widzenie

i zniekształcenia obrazu. Na tej podstawie możesz przypuszczać, że przyczyną tych
objawów jest

a)

choroba plamki.

b)

choroba nerwu wzrokowego.

c)

odwarstwienie siatkówki.

d)

zaćma.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

6. Stopniowe, powolne pogorszenie ostrości wzroku, widzenie „jak za mgłą” może sugerować

a)

zaćmę.

b)

odwarstwienie siatkówki.

c)

tarczę zastoinową.

d)

zator tętnicy środkowej siatkówki.

7. Zapalenie pozagałkowe nerwu wzrokowego

a)

może wystąpić w przebiegu stwardnienia rozsianego.

b)

może być wynikiem demielinizacji w ośrodkowym układzie nerwowym.

c)

powoduje obniżenie ostrości wzroku.

d)

wszystkie powyższe.

8. Prawidłowa

wartość natężenia oświetlenia w miejscu pracy wynosi nie mniej niż

a)

10 lx.

b)

70 lx.

c)

500 lx.

d)

1600 lx.

9. Owrzodzenie drzewkowate rogówki występuje w

a)

zapaleniu bakteryjnym rogówki

b)

zapaleniu grzybiczym rogówki

c)

zapaleniu wirusowym rogówki

d)

zespole suchego oka

10. Objawy ostrego ataku jaskry to

a)

pojawienie się „muszek latających przed okiem”.

b)

zamglone widzenie.

c)

nagłe zaniewidzenie.

d)

silny ból oka i głowy.

11. Dla zapalenia wewnątrzgałkowego nie jest charakterystyczne

a)

zaburzenie widzenia barw.

b)

obniżenie ostrości wzroku.

c)

prawidłowy wygląd tarczy nerwu wzrokowego.

d)

osłabienie reakcji źrenicy na światło.

12. Steroidy można bezpiecznie stosować w

a)

wirusowym zapaleniu rogówki.

b)

wrzodzie rogówki.

c)

ostrym alergicznym zapaleniu spojówek.

d)

erozji rogówki.

13. Oparzenie oczu zasadami:

a)

powoduje martwicę skrzepową.

b)

jest mniej groźne niż oparzenie kwasem.

c)

powoduje martwicę rozpływną.

d)

wymaga neutralizacji kwasem.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

14. Złamanie dolnej ściany oczodołu nie powoduje

a)

przeczulicy skóry powieki dolnej.

b)

zaburzenia ruchomości gałki ocznej ku górze.

c)

dwojenia przy patrzeniu ku dołowi.

d)

dwojenia przy patrzeniu ku górze.

15. Objawem ostrego zapalenia tęczówki nie jest

a)

ból oka.

b)

wysięk zapalny w komorze przedniej.

c)

dwojenie

d)

obecność osadów na śródbłonku rogówki.

16. Ból głowy jest typowy dla

a)

zakrzepu żyły środkowej siatkówki.

b)

niewyrównanej nadwzroczności.

c)

wyrównanego astygmatyzmu.

d)

zatoru żyły środkowej siatkówki.

17. Diuramid jest lekiem pierwszego rzutu w

a)

oparzeniu oka kwasem

b)

oparzeniu oka zasadą.

c)

ostrym ataku jaskry.

d)

ostrym zapaleniu tęczówki.

18. Nagłe zaniewidzenie może wystąpić w

a)

zatorze tętnicy środkowej siatkówki.

b)

jaskrze prostej.

c)

zaćmie.

d)

zapaleniu nadtwardówki.

19. W leczeniu zaćmy stosuje się

a)

terapię fotodynamiczną.

b)

iniekcje steroidów do ciała szklistego.

c)

terapię laserową.

d)

leczenie operacyjne.

20. Tropikamidu nie należy stosować

a)

w ostrym zapaleniu tęczówki.

b)

we wrzodzie rogówki.

c)

w ostrym ataku jaskry.

d)

u dzieci.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Charakteryzowanie chorób oczu, leczenie i profilaktyka

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek.

Numer

zadania

Odpowiedź

Punkty

1. a

b

c

d

2. a

b

c

d

3. a

b

c

d

4. a

b

c

d

5. a

b

c

d

6. a

b

c

d

7. a

b

c

d

8. a

b

c

d

9. a

b

c

d

10. a

b

c

d

11. a

b

c

d

12 a

b

c

d

13 a

b

c

d

14 a

b

c

d

15 a

b

c

d

16 a

b

c

d

17 a

b

c

d

18 a

b

c

d

19 a

b

c

d

20 a

b

c

d

Razem:

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

7. LITERATURA

1.

Basic 7. Oczodół, powieki i układ łzowy. Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław 2005

2.

Basic 8. Choroby aparatu ochronnego oka i rogówki. Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław
2005

3.

Barć A., Turno-Kręcicka A., Kański J.: Choroby oczu u dzieci. Kompendium diagnostyki
i terapii. Wyd. Med. Górnicki, Wrocław, 2002

4.

Bruce J., Chew C.: Kompendium okulistyki. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa1997

5.

Jachowicz R.: Leki stosowane w terapii okulistycznej. Wyd. Ośrodek Informacji Naukowej
„Polfa”, Warszawa 2001

6.

Kański J. Allister J., Sahnon J.F.: Jaskra. Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław 1998

7.

Kański J., Nischol K.: Okulistyka. Objawy i różnicowanie. Wyd. med. Urban & Partner,
Wrocław 2000

8.

Kański J.: Okulistyka kliniczna. Wydawnictwo medyczne Górnicki, Wrocław 2005

9.

Krzystkowa K., Kubatko-Zielińska A., Pająkowa J., Bryg H.: Choroba zezowa.
Rozpoznawanie i leczenie. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 1997

10.

Litwin M.B., Bryg H.: Wybrane zagadnienia okulistyczne. Podręcznik i poradnik dla
studentów i słuchaczy szkół medycznych. Wyd. zamkom, Kraków 2005

11.

Niżankowska M.H.: Jaskra. Współczesne metody rozpoznawania. Wyd. Med. Górnicki,
Wrocław, 2001

12.

Niżankowska M.H.: Podstawy okulistyki. Volumed, Wrocław 2000

13.

Pojda S.M.: Okulistyka w kropelce czyli wiadomości diagnostyki i udzielania pomocy
lekarskiej w chorobach oczu dla lekarzy i studentów medycyny. SAM., Katowice 2002

14.

Szaflik J., Grabska- Liberek I., Izdebska J.: Stany nagłe w okulistyce. PZWL, Warszawa
2005

Literatura metodyczna

1.

Francuz W. M. Karpiński J., Setomski S.: Metodyka nauczania zajęć praktycznych..
Warszawa 1992

2.

Jeruszka U., Niemierko B.: Zastosowanie pomiaru sprawdzającego w kształceniu
zawodowym. MEN, Warszawa 1995

3.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000

4.

Symela K.: Modułowe programy kształcenia zawodowego – zarys problematyki. ITeE,
Radom 1995

5. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Radom 1995