„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Michał Szumiński

Stosowanie urządzeń i aparatów w badaniach
okulistycznych i strabologicznych 322[05].Z1.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
prof. dr hab. Bogdan Miśkowiak

dr n. med. Marian Rojek

Opracowanie redakcyjne:

lek Michał Szumiński

Konsultacja metodyczna:

mgr Maria Żukowska

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[05].Z1.02
Stosowanie urządzeń i aparatów w badaniach okulistycznych i strabologicznych, zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu ortoptystki.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Rodzaje i zastosowanie urządzeń i aparatów do
diagnostycznych badań okulistycznych

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Rodzaje i zastosowanie urządzeń i aparatów do ćwiczeń
ortoptycznych i pleoptycznych

19

5.2.1. Ćwiczenia

19

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

23

7. Literatura

37

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie ortoptystka 322[05].

W poradniku zamieszczono:

–

wykaz

umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać przed przystąpieniem do nauki tej

jednostki modułowej,

– wykaz

umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas zajęć i w ramach samokształcenia,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

propozycje

ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności

praktycznych,

– ewaluację osiągnięć ucznia,
– wykaz

literatury.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:
– metoda

przypadków,

– metoda

projektów,

– dyskusja

dydaktyczna,

– wykład

konwersatoryjny,

–

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. Zajęcia powinny odbywać się w grupie
liczącej 15 osób z podziałem na 2–3-osobowe zespoły.

W tym rozdziale podano również:

−

propozycje norm wymagań,

−

plany testów w formie tabelarycznej z kluczem odpowiedzi,

−

instrukcje dla nauczyciela,

−

instrukcje dla ucznia,

−

zestawy zadań testowych,

−

karty odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

322[05].Z1

Optyka

↓

322[05].Z1.01

Stosowanie pomocy optycznych w leczeniu

zeza i niedowidzenia

↓

322[05].Z1.02

Stosowanie urządzeń i aparatów

w badaniach

okulistycznych i strabologicznych

Schemat układu jednostek modułowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska na stanowiskach pracy ortoptystki,

−

rozróżniać funkcje gałki ocznej, układu optycznego oka, oczodołu i narządów
ochronnych oka,

−

charakteryzować drogi wzrokowe i fizjologię widzenia,

−

rozpoznawać zaburzenia ustawienia i ruchomości gałek ocznych,

−

rozróżniać rodzaje zeza i stopnie niedowidzenia,

−

stosować podstawowe pojęcia z zakresu okulistyki,

−

rozróżniać rodzaje chorób narządu wzroku u dzieci,

−

określać przyczyny chorób narządu wzroku u dzieci,

−

uczestniczyć w dyskusji, prezentacji,

−

korzystać z doświadczeń innych,

−

korzystać z możliwie różnych źródeł informacji,

−

współpracować w grupie i zespołowo rozwiązywać problemy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

zidentyfikować urządzenia i sprzęt medyczny stosowany w zachowawczym leczeniu wad
wzroku,

−

rozróżnić narzędzia i aparaty stosowane do badań okulistycznych,

−

rozróżnić urządzenia i sprzęt niezbędny do ćwiczeń ortoptycznych i pleoptycznych,

−

rozpoznać i zapobiec zagrożeniom zdrowia pacjentów w trakcie przeprowadzania badań
i ćwiczeń,

−

interpretować wyniki badań okulistycznych i strabologicznych,

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomii,

−

zastosować przepisy bhp i ochrony przeciwpożarowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Ortoptystka 322[05]
Moduł:

Optyka

322[05].Z1.

Jednostka modułowa:

Stosowanie urządzeń i aparatów w badaniach okulistycznych
i strabologicznych 322[05].Z1.02

Temat: Badanie jednoczesnej percepcji i kąta subiektywnego zeza przy użyciu

synoptoforu.

Cel ogólny: samodzielnie wykonanie badania jednoczesnej percepcji i kąta subiektywnego

zeza na synoptoforze.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

przeprowadzić wywiad z pacjentem lub jego opiekunem,

−

przygotować pacjenta do badań diagnostycznych,

−

zapewnić odpowiednią atmosferę badania,

−

rozpoznać rodzaj choroby zezowej,

−

dokonać pomiaru rozstawu źrenic,

−

wykonać badanie jednoczesnej percepcji i kąta subiektywnego zeza na synoptoforze.

Metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

pokaz z objaśnieniem.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa,

−

zespołowa.

Czas: 90 min.

Środki dydaktyczne:

−

literatura,

−

instrukcja obsługi synoptoforu,

−

karta badania specjalistycznego,

−

synoptofor, zestaw obrazków,

−

zeszyty, długopisy.

Przebieg zajęć:

Faza 1. (czas trwania – 25 minut):
1. Krótkie omówienie tematu. Przedstawienie planu zajęć.
2. Podział grupy na 2-3 osobowe zespoły. Wybór liderów grupy.
3. Powtórzenie

wiadomości wejściowych – pytania do uczniów:

–

Jakie

wyróżnia się rodzaje zeza?

–

Jakie

są kolejne czynności podczas badania osoby z zezem?

–

Co to jest kąt subiektywny, obiektywny, anomalii, gamma?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

–

W jaki sposób można określić kąty zeza?

–

Jakie

są stopnie widzenia obuocznego?

4. Wskazanie

źródeł informacji.

5. Omówienie i demonstracja wykonania badania.

Faza 2. (czas pracy zespołowej – 50 minut):
1. Zapoznanie się grupy z instrukcją obsługi synoptoforu oraz z kartą badania

specjalistycznego.

2. Ćwiczenia w zespołach. Każdy zespół przydzielamy do jednego synoptoforu. Uczniowie

wybierają osobę badającą i osobę badaną lub badają pacjenta. Po wykonaniu badania
zapisują jego wynik w zeszycie. Potem zamieniają się rolami.
Wykorzystują informacje zawarte w literaturze oraz w instrukcji obsługi synoptoforu.
Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w prawidłowym wykonaniu ćwiczenia.
Podpowiada najlepsze rozwiązania.

3. Po wykonaniu zdania porządkują notatki i nanoszą je na kartę badania specjalistycznego.

Faza 3. (czas pracy – 15 minut):
1. Prezentacja kart badania specjalistycznego przez liderów poszczególnych zespołów.
2. Dyskusja nad wynikami i sposobem badania za pomocą synoptoforu.
3. Nauczyciel ocenia pracę zespołów, aktywność uczniów oraz zachowanie się podczas

pracy.

Praca domowa

Odpowiedz na pytania:

Jakie pytania zadasz pacjentowi z chorobą zezową lub jego opiekunowi podczas krótkiego
wywiadu przed rozpoczęciem badania na synoptoforze?
Jak należy zmienić sposób poinformowania o sposobie i celu badania w zależności od wieku
pacjenta?

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

Anonimowe ankiety ewaluacyjne z punktacją: 2, 3, 4, 5. Są one oceną sposobu

przekazania i poziomu zrozumienia wiadomości oraz metody prowadzenia zajęć.

Instrukcja

Czynności przy badaniu jednoczesnej percepcji i kąta subiektywnego zeza

1. Przygotować synoptofor i sprawdzić jego sprawność.

2. Zapewnić odpowiednie warunki badania: odpowiednie pomieszczenie, krzesła.

3. Przygotować pacjenta do badania.

4. Włożyć odpowiedni zestaw obrazków (np. żołnierz-strażnica) i włączyć synoptofor.

5. Poprosić osobę badaną by przesunęła sama ramię synoptoforu, by obiekty z obrazków się

pokryły (np. żołnierz wszedł do strażnicy).

6. Zanotować wynik w karcie badania.

7. Wyłączyć synoptofor i wyjąć obrazki z tub.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Ortoptystka 322 [05]
Moduł: Optyka

322[05].Z1.

Jednostka modułowa:

Stosowanie urządzeń i aparatów w badaniach okulistycznych
i strabologicznych 322[05].Z1.02

Temat: Pomiar refrakcji za pomocą Autorefraktometr przed i po porażeniu akomodacji.

Cel ogólny: samodzielne wykonanie badania wady refrakcji za pomocą autorefraktometru.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

przeprowadzić wywiad z pacjentem lub jego opiekunem oraz zapisać uzyskane
informacje w karcie badania,

−

przygotować pacjenta do badań diagnostycznych,

−

wyjaśnić pacjentowi (stosownie do wieku) na czym będą polegały badania,

−

pozyskać zaufanie pacjenta i stworzyć odpowiedni klimat,

−

wykonać badanie ostrości wzroku.

Metody nauczania–uczenia się:
–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

zespołowa,

−

grupowa.

Czas: 60 minut.

Środki dydaktyczne:
– literatura,

−

instrukcja obsługi autorefraktometru,

−

zeszyty, długopisy.

Faza 1. (czas trwania – 20 minut):
1. Wprowadzenie do tematu.

Krótka charakterystyka leków stosowanych do porażenia akomodacji, wskazań
i przeciwwskazań do ich stosowania oraz sposobu ich podania do worka spojówkowego.
–

1% Tropikamid u dorosłych i młodzieży powyżej 14rż,

–

1% Atropina u dzieci powyżej 3rż,

–

0.5% Atropina u dzieci do 3rż.

Uczniowie sporządzają notatki.

2. Podział grupy na zespoły
3. Prezentacja sposobu badania refrakcji za pomocą autorefraktometru.

Faza 2. (czas pracy zespołowej – 30 minut):
1. Zapoznanie

się grupy z instrukcją obsługi autorefraktometru.

2. Ćwiczenia w zespołach. Uczniowie wybierają osobę badającą i osobę badaną. Po

wykonaniu badania drukują wynik. Potem zamieniają się rolami.
Wykorzystują informacje zawarte w literaturze oraz w instrukcji obsługi.

Nauczyciel nadzoruje sposób wykonywania ćwiczenia przez uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Faza 3. (czas trwania – 10 minut):
1. Nauczyciel ocenia pracę zespołów, aktywność uczniów oraz zachowanie się podczas

pracy.

Praca domowa

Odpowiedz na pytania:

Jakie są zalety i wady autorefraktometrii w porównaniu z badaniem ostrości wzroku za
pomocą tablic Snellena?

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

Anonimowe ankiety ewaluacyjne z punktacją: 2, 3, 4, 5. Są one oceną sposobu

przekazania i poziomu zrozumienia wiadomości oraz metody prowadzenia zajęć.

Instrukcja

Czynności przy badaniu refrakcji

1. Przygotować autorefraktometr i sprawdzić jego sprawność.

2. Zapewnić odpowiednie warunki badania: odpowiednio przyciemnione pomieszczenie,

krzesła z regulacją wysokości.

3. Przygotować pacjenta do badania.

4. Włączyć autorefraktometr i dostosować wysokość stolika oraz oparcia na brodę do

wzrostu pacjenta.

5. Ustawić celownik komputera na środek źrenicy oka prawego osoby badanej.

6. Dokonać 3-krotnego pomiaru naciskając przycisk joysticka (w trybie manual) lub

pozwolić by pomiar odbył się automatycznie (w trybie auto).

7. Powtórzyć czynności 5 i 6 dla oka lewego.

8. Wydrukować wynik badania (przycisk PRINT).

9. Na wydruku wpisać długopisem dane pacjenta.

10. Zakropić krople porażające akomodację do obu oczu pacjenta.

11. Po porażeniu akomodacji wykonać czynności 3-9.

12. Wyłączyć autorefraktometr.

13. Porównać uzyskane wyniki badań.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Rodzaje i zastosowanie urządzeń i aparatów do

diagnostycznych badań okulistycznych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zbadaj ostrość wzroku w dal bez korekcji oraz z korekcją okularową.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) przygotować zasłonkę oka niebadanego, kartkę papieru, długopis,
3) starannie

zasłonić oko niebadane (lewe) za pomocą oprawki próbnej z zasłonką,

4) zacząć badanie od najwyższego rzędu optotypów, prosząc osobę badaną o przeczytanie

całego rzędu,

5) kolejno

pokazywać lub podświetlać następne rzędy znaków testowych, prosząc o ich

odczytanie,

6) zapisać zbadaną ostrość wzroku bez korekcji (dla oka prawego),
7) powtórzyć czynności 3-6 dla drugiego oka (lewego),
8) powtórzyć czynności 3-7 w celu zbadania ostrości wzroku z korekcją okularową.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

─ odpowiednio

oświetlone pomieszczenie o długości co najmniej 5m,

─ tablice Snellena do badania ostrości wzroku w dal,
─ zasłonka, kartka papieru, długopis.

Ćwiczenie 2

Zbadaj ostrość wzroku do bliży.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) przygotować zasłonkę na oko niebadane, kartkę papieru, długopis,
3) starannie

zasłonić oko niebadane,

4) zacząć badanie od najwyższego rzędu optotypów, prosząc osobę badaną o przeczytanie

całego rzędu tekstu,

5) kolejno pokazywać badanemu rzędy znaków testowych lub tekstu do momentu ich

rozpoznania,

6) zapisać zbadaną ostrość wzroku,
7) powtórzyć czynności 3–6 dla drugiego oka.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– odpowiednio

oświetlone pomieszczenie,

–

tablice Snellena do badania ostrości wzroku do bliży

–

zasłonka, kartka papieru, długopis.

Ćwiczenie 3

Zbadaj zdolność widzenia barwnego za pomocą tablic Ishihary.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) przygotować zasłonkę oka niebadanego, kartkę papieru, długopis,
3) zasłonić oko niebadane,
4) sprawdzać kolejno zdolność odczytania cyfr,
5) zapisać zdolność rozróżniania barw dla badanego oka,
6) powtórzyć czynności 3-5 dla oka drugiego.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– odpowiednio

oświetlone pomieszczenie,

–

tablice Ishihary do badania widzenia barwnego,

–

zasłonka, kartka papieru, długopis.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Ćwiczenie 4

Zbadaj wadę refrakcji autorefraktometrem przed i po porażeniu akomodacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) wyjaśnić osobie badanej sposób i cel badania,
3) włączyć urządzenie,
4) dostosować wysokość stolika oraz oparcia na brodę,
5) wybrać tryb pomiaru (manual lub auto),
6) poruszając joystickiem góra-dół oraz przód-tył ustawić celownik widoczny na ekranie

komputera na środek źrenicy oka prawego osoby badanej,

7) dokonać 3-krotnego pomiaru naciskając górny przycisk joysticka lub pozwolić by pomiar

odbył się automatycznie,

8) powtórzyć czynności 6 i 7 dla oka lewego,
9) wydrukować wynik badania (przycisk PRINT),
10) umieścić dane pacjenta na wydruku,
11) zakropić 1% Tropikamid do worka spojówkowego obu oczu,
12) powtórzyć czynności 4-10 dla obojga oczu,
13) wyłączyć autorefraktometr,
14) porównać wyniki badania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– autorefraktometr,

długopis.

Ćwiczenie 5

Zbadaj rozstaw źrenic do bliży i do dali.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) przygotować pupilometr elektroniczny lub linijkowy,
3) wyjaśnić osobie badanej sposób i cel badania,
4) zacząć badanie od oka prawego pacjenta,
5) ustawić początek skali pupilometru na brzegu skroniowym lub środku źrenicy oka

prawego, zamykając swoje oko lewe,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

6) ustawić koniec skali pupilometru na odpowiednio brzegu skroniowym lub środku źrenicy

oka lewego, zamykając własne oko prawe

7) odczytać wynik (w pupilometrze elektronicznym nacisnąć przycisk READ) i zapisać

w karcie badania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– pupilometr linijkowy lub elektroniczny,
–

karta badania, długopis.

Ćwiczenie 6

Wyznacz promienie krzywizny rogówki w dwóch głównych południkach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) wyjaśnić osobie badanej sposób i cel badania,
3) odpowiednio

ustawić podpórkę pod brodę pacjenta i wyregulować stolik urządzenia,

4) zacząć badanie od oka prawego, ustawiając ramię oftalmometru pionowo,
5) wyregulować za pomocą joysticka ostrość,
6) określić czy widziane figury stykają się ze sobą,
7) obrócić ramię oftalmometru o 90º i ponownie sprawdzić czy figury stykają się ze sobą,
8) zapisać wynik pomiaru promieni krzywizny rogówki w dwóch południkach głównych.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– oftalmometr

Javala,

–

karta badania, długopis.

Ćwiczenie 7

Określ moc soczewek okularowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) po włączeniu zasilania za pomocą pierścienia okularu podziałki dioptryjnej ustawić

odpowiednią ostrość,

3) ustawić poprzez obrót okularu nastawczego lunetki widoczny przezeń test zielonych

kropek, skalę kątową oraz czarne linie w postaci krzyża,

4) umieścić badaną soczewkę (tylną powierzchnią w dół) na podstawce oporowej, fiksując

ją za pomocą uchwytów zakończonych gumkami,

5) uzyskać obraz wyraźnego testu zielonych kropek,
6) odczytać i zapisać moc i rodzaj soczewki przez okular podziałki dioptryjnej.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– frontofokometr,
–

karta badania, długopis.

Ćwiczenie 8

Zbadaj obwodowe i centralne pole widzenia metodą perymetrii statycznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) wyjaśnić sposób i cel przeprowadzenia badania,
3) włączyć urządzenie i wpisać dane pacjenta, zastosowaną korekcję,
4) wybrać zakres badania (pole widzenia 60º, 30º) i strategię (np. fast threshold),
5) zasłonić oko niebadane płytką zasłaniającą mocując jej gumkę nad łukiem brwiowym,
6) odpowiednio

ustawić wysokość stołka oraz stolika,

7) pilnować dobrej fiksacji oraz odpowiedniej pozycji głowy pacjenta,
8) po

zakończeniu testu wydrukować wynik,

9) czynności 5-8 powtórzyć dla drugiego oka.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– perymetr

komputerowy,

– drukarka,
– zasłonka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Ćwiczenie 9

Określ kąt obiektywny zeza za pomocą synoptoforu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) wyjaśnić osobie badanej sposób i cel przeprowadzenia badania,
3) włożyć zestaw małych obrazków (np. kanarek-klatka) i uruchomić synoptofor,
4) ustawić ramiona synoptoforu należy ustawić tak, by refleksy świetlne znajdowały się

w środku obu rogówek,

5) poprosić osobę badaną o fiksowanie prawego obrazka (kanarek), po czym zgasić światło

oświetlające ten obrazek i obserwować oko lewe, jednocześnie polecając by pacjent
skupił wzrok na lewym obrazku (mała klatka)

6) przesunąć ramię synoptoforu odpowiednio do ruchu nastawczego,
7) zamienić obrazki i powtórzyć całe badanie w celu zmierzenia kąta obiektywnego przy

fiksacji okiem lewym,

8) nacisnąć przycisk DIFF i odczytać różnicę między obiema pozycjami ustawienia ramion

synoptoforu,

9) zapisać wynik w karcie badania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

synoptofor z zestawem obrazków,

–

karta badania specjalistycznego, długopis.

Ćwiczenie 10

Określ kąt subiektywny zeza za pomocą synoptoforu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) wyjaśnić osobie badanej sposób i cel przeprowadzenia badania,
3) włożyć odpowiedni zestaw obrazków (np. żołnierz-strażnica) i włączyć synoptofor,
4) ustawić ramiona synoptoforu na zero,
5) poprosić osobę badaną by przesunęła sama ramię synoptoforu, by obiekty z obrazków się

pokryły (np. żołnierz wszedł do strażnicy),

6) zapisać wynik w karcie badania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

zestaw obrazków do badania,

– synoptofor,
–

karta badania specjalistycznego, długopis.

Ćwiczenie 11

Zbadaj widzenie obuoczne za pomocą testu Wortha.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) wyjaśnić osobie badanej sposób i cel przeprowadzenia badania,
3) nałożyć pacjentowi okulary czerwono-zielone,
4) włączyć urządzenie lub projektor z testem Wortha,
5) poprosić osobę badaną o powiedzenie ile świateł widzi i jakiego są koloru,
6) odnotować wynik w karcie badania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– urządzenie z testem Wortha,
–

karta badania, długopis.

Ćwiczenie 12

Określ ustawienie gałek ocznych za pomocą krzyża i pałeczki Maddoxa.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) wyjaśnić osobie badanej sposób i cel przeprowadzenia badania,
3) przeprowadzić badanie w przyciemnionym pokoju z odległości 5 metrów,
4) osobie badanej założyć przed jedno oko pałeczkę Maddoxa,
5) poprosić o patrzenie na punkt świetlny i umiejscowienie linii świetlnej na skali stycznych

krzyża Maddoxa,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

6) przeprowadzić badanie w dwóch ustawieniach pałeczki Maddoxa (równoległym

i prostopadłym),

7) zapisać wynik w karcie badania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– krzyż i pałeczka Maddoxa,
– oprawka

próbna,

–

karta badania, długopis.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.2. Rodzaje i zastosowanie urządzeń i aparatów do ćwiczeń

ortoptycznych i pleoptycznych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeprowadź ćwiczenia za pomocą stereoskopu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) wyjaśnić osobie badanej sposób i cel przeprowadzenia ćwiczenia,
3) włożyć odpowiednie obrazki do stereoskopu,
4) polecić pacjentowi, by połączył dwa obrazki i zbliżał je do siebie do momentu ich

rozdzielenia,

5) następnie polecić pacjentowi, by ponownie złączyć obrazki i ćwiczyć zakres fuzji

w kierunku dywergencji,

6) zapisać zakres fuzji w karcie badania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– stereoskop,
– karty

do

ćwiczeń stereoskopowych,

–

karta badania specjalistycznego.

Ćwiczenie 2

Przeprowadź ćwiczenia za pomocą cheiroskopu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) wyjaśnić osobie badanej sposób i cel przeprowadzenia ćwiczenia,
3) umieścić w uchwycie bocznym obrazek z zaznaczonymi konturami jakiegoś przedmiotu

czy postaci (np. domek, kurczak) a na podstawie – pustą kartkę papieru,

4) polecić dziecku, by patrząc przez otworki przerysowało widziany obrazek na kartkę,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5) nie

dopuszczać do naprzemiennego patrzenia,

6) ocenić czy rysunek odpowiada obrazkowi.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– cheiroskop,
–

obrazki do cheiroskopu.

Ćwiczenie 3

Przeprowadź ćwiczenia zakresu fuzji w kierunku konwergencji na synoptoforze.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) wyjaśnić osobie badanej sposób i cel przeprowadzenia ćwiczenia,
3) włączyć synoptofor i umieścić obrazki w tubach synoptoforu,
4) umieścić soczewki wklęsłe w celu zwiększenia akomodacji i konwergencji,
5) stopniowo

zmniejszać moc soczewek celem nauczenia konwergencji bez szkieł,

6) w

czasie

ćwiczeń należy stopniowo zmniejszać obrazki w synoptoforze.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– synoptofor,
– zestaw

obrazków,

– soczewki

wklęsłe.

Ćwiczenie 4

Przeprowadź ćwiczenia zakresu fuzji w kierunku dywergencji na synoptoforze.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) wyjaśnić osobie badanej sposób i cel przeprowadzenia ćwiczenia,
3) włączyć synoptofor i umieścić obrazki w tubach,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

4) umieścić soczewki wypukłe celem zwolnienia akomodacji,
5) zbadać zakres fuzji i zapisać w karcie badania
6) polecić pacjentowi patrzenie w dal, a następnie szybko na obrazki w aparacie,
7) upewnić się, że pacjent powinien w czasie ćwiczeń widzi obrazki zamglone.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– synoptofor,
– zestaw

obrazków,

– soczewki

wypukłe,

– karta

badania.

Ćwiczenie 5

Przeprowadź ćwiczenia na separatorze.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) wyjaśnić sposób i cel ćwiczenia pacjentowi,
3) zakryć oko prowadzące za pomocą przesłonki,
4) ustalić odległość badania w zależności od zdolności rozpoznania optotypów przez

osobę badaną,

5) należy stopniowo zmniejszyć odległość między optotypami, polecając każdorazowo

pacjentowi by je spróbował rozpoznać,

6) ćwiczyć należy przez 10-20 minut.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– separator.

Ćwiczenie 6

Przeprowadź ćwiczenia na lokalizatorze świetlnym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami badania oraz bhp,
2) wyjaśnić osobie badanej sposób i cel przeprowadzenia ćwiczenia,
3) ustalić odległość między aparatem a pacjentem powinna na około 30 cm,
4) sprawdzić położenie refleksu rogówkowego w oku prowadzącym, po czym należy je

zasłonić,

5) zapalić światełko w górnym szeregu i polecić pacjentowi jego fiksowanie okiem

niedowidzącym,

6) zakryć palcem wskazującym światełko i polecić osobie leczonej fiksowanie tego palca,
7) przesunąć w bok wskaziciel tak, by refleks rogówkowy oka niedowidzącego odpowiadał

refleksowi oka zdrowego,

8) polecić osobie leczonej wskazać palcem światełko bez sprawdzania dotykiem lokalizacji

otworka,

9) stopniowo

zwiększać stopień trudności.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– lokalizator

świetlny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej:

Stosowanie urządzeń i

aparatów w badaniach okulistycznych i strabologicznych.

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1 – 4, 6 – 8, 10 – 15, 17 – 18 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 9, 16, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. a, 5. a, 6. b, 7. d, 8. a, 9. b, 10. c, 11. d,
12. a, 13. b, 14. b, 15. b, 16. d, 17. a, 18. b, 19. d, 20. c.

Plan testu

Numer

zadani

a

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Ka

te

goria

cel

u

Poziom

wymaga

ń

Poprawna

odpowiedź

1

Dobrać odpowiedni test oceny ostrości wzroku do
wieku pacjenta

A

P

c

2

Rozróżniać zastosowanie testów do oceny
widzenia barwnego

B

P

b

3 Znać zastosowanie kasety okulistycznej

A

P

a

4

Odpowiednio dobrać warunki badania odległości
źrenic do rodzaju korekcji

A

P

a

5

Rozróżniać oznaczenie znaczków testowych w
perymetrii kinetycznej

C

PP

a

6

Interpretować wynik badania za pomocą krzyża i
pałeczki Maddoxa

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

7 Interpretować wynik próby Bagoliniego

B

P

d

8 Interpretować wynik próby Wortha

B

P

a

9 Znać zasady doboru korekcji pryzmatycznej

C

PP

b

10 Znać zastosowanie kart stereogramowych

B

P

c

11 Wiedzieć do czego służy lokalizator świetlny A

P

d

12 Znać zasady ćwiczeń na lokalizatorze świetlnym

B

P

a

13 Znać zasady ćwiczeń fuzji na synoptoforze

B

P

b

14 Znać zastosowanie stymulatora wzrokowego

B

P

b

15 Wiedzieć jakie zastosowanie ma eutyskop

A

P

b

16 Znać zakresy prawidłowej fuzji

C

PP

d

17 Znać zasady pomiaru kąta anomalii

B

P

a

18 Wiedzieć do czego służy separator

A

P

b

19 Znać test Krimskiego

C

PP

d

20 Znać pryzmatyczny test zasłaniania

C

PP

c

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z kryteriami punktowania
i oceniania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na zadania otwarte.

5.

Omów z uczniami zasady wypełniania karty odpowiedzi.

6.

Podaj i zapisz na tablicy czas zakończenia pracy ucznia z zestawem zadań.

7.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

8.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań.

9.

Sprawdź prace. Nanieś punkty na kartę odpowiedzi.

10.

Wykonaj analizę statystyczną i opisową wyników sprawdzianu oraz analizę logiczną
i statystyczną zestawu zadań.

11.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

12.

Opracuj wnioski do dalszej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj

uważnie instrukcję.

2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj

się z zestawem zadań testowych.

4. Test zawiera 20 zadań dotyczących podstawowej wiedzy z zakresu stosowania urządzeń

i aparatów w badaniach okulistycznych i strabologicznych.

5. Wszystkie zadania są zadaniami wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest

prawidłowa.

6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Zaznacz prawidłową

odpowiedź znakiem X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową),

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą
przysporzyć Ci zadania: 5, 9, 16, 19, 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż
pozostałe.

9.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia !

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw

zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Tablice z hakami Pflügera służą do

a)

oceny ostrości wzroku u niemowląt.

b)

badania widzenia obuocznego.

c)

oceny ostrości wzroku u dzieci powyżej 2rż i osób nieznających cyfr i liter.

d)

badania widzenia barwnego.

2. Testem widzenia barwnego, pozwalającym na określenie rodzaju i stopnia zaburzenia

widzenia barw jest
a)

test Wortha.

b)

test Farnswortha-Munsella.

c)

test z wykorzystaniem tablic Ishihary.

d)

próba Bagoliniego.

3. Kaseta

okulistyczna

a)

jest zestawem soczewek okularowych w obudowie plastikowej.

b)

umożliwia zapis video nieprawidłowej fiksacji oka niedowidzącego.

c)

to zestaw obrazków służących do badania stopni widzenia obuocznego za pomocą
synoptoforu.

d)

umożliwia zapis video zaburzeń ruchomości gałek ocznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

4.

Pomiar odległości źrenic za pomocą pupilometru linijkowego przy doborze szkieł
korekcyjnych do dali przeprowadza się, gdy pacjent fiksuje wzrok na
a)

tablicy Snellena w odległości 5 m.

b)

osobie badającej.

c)

przedmiocie oddalonym o 33 cm od oczu.

d)

przedmiocie oddalonym o 12 cm od oczu, ponieważ taka jest odległość między
rogówką a szkłem korekcyjnym.

5.

Najjaśniejszy i największy znaczek testowy w perymetrii kinetycznej oznaczony jest
symbolem
a)

V-4.

b)

I-1.

c)

I-4.

d)

III-1.

6. O ustawieniu zbieżnym oka badanego za pomocą krzyża i pałeczki Maddoxa świadczy

linia świetlna ustawiona
a)

nosowo od punktu świetlnego.

b)

skroniowo od punktu świetlnego.

c)

ku dołowi od punktu świetlnego.

d)

ku górze od punktu świetlnego.

7.

Obecność 2 smug świetlnych, tworzących literę X z centrum w punkcie świetlnym
podczas próby Bagoliniego jest oznaką
a)

braku jednoczesnej percepcji.

b)

istnienia dwojenia.

c)

obecności centralnego mroczka supresji.

d)

prawidłowego widzenia obuocznego.

8. Widzenie tylko dwóch świateł czerwonych w próbie 4 świateł Wortha świadczy o

a)

lewostronnej supresji.

b)

prawostronnym tłumieniu.

c)

diplopii.

d)

anormalnej korespondencji siatkówkowej.

9. Dobór pryzmatów mających na celu wyrównanie ustawienia oka należy przeprowadzić

a)

przed wyrównaniem wady wzroku.

b)

po wyrównaniu wady wzroku.

c)

po zapuszczeniu kropli rozszerzających źrenicę.

d)

bezpośrednio po olśnieniu miejsca ekscentrycznej fiksacji eutyskopem.

10. Do wykształcenia fizjologicznego dwojenia służą ćwiczenia za pomocą

a)

pleoptoforu.

b)

cheiroskopu.

c)

kart stereogramowych.

d)

eutyskopu.

11. Lokalizator świetlny służy do

a)

ćwiczeń rozróżniania barw.

b)

ćwiczeń rozdzielania gęsto ułożonych znaków.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

c)

wywoływania powidoków.

d)

ćwiczeń koordynacji oko-ręka.

12. Sesja ćwiczeniowa na lokalizatorze świetlnym powinna trwać

a)

15 minut w przyciemnionym pomieszczeniu.

b)

45 minut w pomieszczeniu jasno oświetlonym.

c)

1 minutę w warunkach oświetlenia dziennego.

d)

30 minut niezależnie od warunków oświetlenia w pomieszczeniu.

13. W celu wspomożenia zwiększenia fuzji w kierunku konwergencji w synoptoforze należy

umieścić:
a)

soczewki wypukłe.

b)

soczewki wklęsłe.

c)

soczewki pryzmatyczne.

d)

soczewki kontaktowe.

14. Ćwiczenia na stymulatorze wzrokowym mają na celu pobudzenie

a)

fiksacji ekscentrycznej.

b)

widzenia plamkowego.

c)

miejsca fiksacji pozaplamkowej.

d)

widzenia skotopowego.

15. Eutyskop służy do wywoływania powidoków w celu

a)

redukcji ostrości wzroku oka prowadzącego.

b)

osłabienia miejsca fiksacji ekscentrycznej i pobudzenia fiksacji plamkowej.

c)

wykształcenia fizjologicznej diplopii.

d)

wykształcenia prawidłowego zakresu fuzji.

16. Zakres prawidłowej fuzji badanej synoptoforem wynosi

a)

w kierunku dywergencji 8º, a w kierunku konwergencji 25º dla najmniejszych
obrazków o wielkości 1º.

b)

w kierunku konwergencji 4–6º, a w kierunku dywergencji 25º dla dużych obrazków
o wielkości 8º.

c)

w kierunku dywergencji 1–2º, a w kierunku konwergencji 8–12º dla dużych
obrazków o wielkości 8º.

d)

w kierunku dywergencji 4–6º, a w kierunku konwergencji 25º dla dużych obrazków
o wielkości 8º.

17. Do pomiaru kąta anomalii należy umieścić w tubach synoptoforu obrazki

a)

Heringa.

b)

Haidengera.

c)

różniące się szczegółami kontrolnymi.

d)

różniące się wielkością.

18. Separator służy do

a) rozdzielenia widzenia obuocznego.

b)

ćwiczeń niwelujących trudności w rozdzielaniu gęsto ułożonych znaków.

c) zasłaniania oka prowadzącego w chorobie zezowej.

d) badania widzenia obuocznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

19. Test Krimskiego

a) polega na rzutowaniu gwiazdki wizuskopu na dno oka badanego celem oceny

fiksacji.

b) polega na obserwacji odbicia światła rzutowanego na wprost na rogówkach obu oczu

wcelu wstępnej oceny kąta obiektywnego zeza.

c) polega na zasłonięciu oka zdrowego.
d) jest szybkim badaniem kąta zeza za pomocą listwy pryzmatycznej i rzutowanego

światła.

20. W pryzmatycznym cover-teście (PCT) wyznacza się

a) kąt subiektywny zeza.
b) kąt anomalii zeza.
c) kąt obiektywny zeza przy fiksacji centralnej.
d) refrakcję oka niedowidzącego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Stosowanie urządzeń i aparatów w badaniach okulistycznych
i strabologicznych

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek.

Numer

zadania

Odpowiedź

Punkty

1 a

b

c

d

2 a

b

c

d

3 a

b

c

d

4 a

b

c

d

5 a

b

c

d

6 a

b

c

d

7 a

b

c

d

8 a

b

c

d

9 a

b

c

d

10 a

b

c

d

11 a

b

c

d

12 a

b

c

d

13 a

b

c

d

14 a

b

c

d

15 a

b

c

d

16 a

b

c

d

17 a

b

c

d

18 a

b

c

d

19 a

b

c

d

20 a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej:

Stosowanie urządzeń

i aparatów w badaniach okulistycznych i strabologicznych.

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1 – 4, 6, 9 – 14, 16 – 19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 7, 8, 15, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. d, 4. b, 5. d, 6. a, 7. d, 8. b, 9. a, 10. a, 11. a,
12. a, 13. c, 14. a, 15. d, 16. a, 17. a, 18. c, 19. a, 20. d.

Plan testu

Numer

zadani

a

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Ka

te

goria

cel

u

Poziom

wymaga

ń

Poprawna

odpowiedź

1 Zdefiniować pojęcie optotypu.

A

P

b

2

Znać zasady subiektywnego badania ostrości
wzroku.

B P

b

3

Znać zastosowanie kart Tellera.

B P

d

4

Zdefiniować pojęcie plamy Mariott’a.

B P

b

5

Znać warunki badania podczas automatycznej
perymetrii statycznej

C PP

d

6

Znać pojęcie konwergencji

B P

a

7

Znać definicję dioptrii pryzmatycznej.

C PP

d

8

Interpretować wynik badania ostrości wzroku do
dali.

C PP

b

9

Wiedzieć do czego służy test Titmusa.

B P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

10

Znać zasadę działania koordynatora.

B P

a

11

Wskazywać metody pomiaru krzywizny rogówki.

B P

a

12

Interpretować wynik próby Bagnoliniego.

B P

a

13

Wymienić testy słabodysocjujące do badania
widzenia obuocznego.

A P

c

14

Znać zasady leczenia pleoptoforem.

B P

a

15

Znać zasady leczenia eutyskopem.

B P

d

16

Znać zastosowanie badania pola widzenia
w zależności od choroby oczu.

B

PP

a

17

Umieć zbadać kąt gamma.

B P

a

18

Znać najczęstszą wartość kąta gamma.

C

P

c

19

Znać zastosowanie eutyskopu

B P

a

20 Znać metody ćwiczeń fizjologicznej diplopii

C

PP

d

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z kryteriami punktowania

i oceniania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na zadania otwarte.
5. Omów z uczniami zasady wypełniania karty odpowiedzi.
6. Podaj i zapisz na tablicy czas zakończenia pracy ucznia z zestawem zadań.
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
8. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań.
9. Sprawdź prace. Nanieś punkty na kartę odpowiedzi.
10. Wykonaj analizę statystyczną i opisową wyników sprawdzianu oraz analizę logiczną

i statystyczną zestawu zadań.

11. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
12. Opracuj wnioski do dalszej pracy.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj

uważnie instrukcję.

2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj

się z zestawem zadań testowych.

4. Test zawiera 20 zadań dotyczących podstawowej wiedzy z zakresu stosowania przepisów

prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

5. Zadania

w

teście są zadaniami wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest

prawidłowa.

6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Zaznacz prawidłową

odpowiedź znakiem X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą
przysporzyć Ci pytania: 5, 7, 8, 15, 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż
pozostałe.

9. Na

rozwiązanie

testu

masz

45

min.

Powodzenia !

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw

zadań testowych,

– karta

odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Optotypy

są znakami testowymi

a)

służącymi do rozpoznania rodzaju zeza.

b)

o specjalnej geometrii wykorzystanymi w tablicach Snellena.

c)

do badania stopni widzenia obuocznego.

d)

do badania widzenia barwnego.

2. Kąt widzenia każdego z elementu optotypu wynosi

a)

5’.

b)

1’.

c)

15’.

d)

7’.

3. Karty Tellera służą do

a)

badania jednoczesnej percepcji.

b)

badania zakresu fuzji.

c)

określania ilościowych zaburzeń widzenia barw.

d)

badania ostrości wzroku u dzieci powyżej 6mż.

4. Plama Marriot’a jest mroczkiem

a)

świadczącym o początku zmian jaskrowych w polu widzenia.

b)

fizjologicznym.

c)

łukowatym o szerokości 1º i wysokości 3 º.

d)

występującym tylko u dzieci poniżej 8rż.

5. U 53-letniego pacjenta podczas automatycznej perymetrii statycznej zastosujesz naddatek

a)

+1.0D.

b)

+1.5D.

c)

+2.0D.

d)

+2.5D.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

6. Konwergencja

oznacza

a) ruch

zbieżny obu oczu.

b) ruch

rozbieżny obu oczu.

c) ruch odwodzenia jednego oka.
d) ruch przywodzenia jednego oka.

7. Pryzmat ma moc 1 dioptrii pryzmatycznej jeśli

a)

w odległości 1cm od niego promień odchyla się o 1dm w kierunku prostopadłym do
przedłużenia promienia padającego.

b)

w odległości 1cm od niego promień odchyla się o 1dm w kierunku równoległym do
przedłużenia promienia padającego.

c)

w odległości 50cm od niego promień odchyla się o 1m w kierunku prostopadłym do
przedłużenia promienia padającego.

d)

w odległości 1m od niego promień odchyla się o 1cm w kierunku prostopadłym do
przedłużenia promienia padającego.

8. Jeśli osoba badana bez korekcji okularowej rozpoznaje okiem prawym rząd optotypów,

który powinien być rozpoznany z odległości 5 m, a zastosowana najlepsza korekcja
okularowa nie przynosi poprawy, natomiast okiem lewym bez korekcji okularowej czyta
rząd optotypów, który prawidłowo jest rozpoznawany z odległości 5m, to jego ostrość
wzroku należy zapisać następująco
a)

Vod=0.1 sc; Vos=0.8 sc.

b)

Vod=0.1 knp; Vos=1.0 sc.

c)

Vod=0.1 cc; Vos=1.0 cc.

d)

Vod=0.1 sc; Vos=0.8 cc.

9. Test polaryzacyjny Titmusa służy do

a)

badania widzenia stereoskopowego.

b)

doboru pryzmatów w celu korekcji zeza.

c)

obiektywnego doboru szkieł kontaktowych.

d)

badania kątów zeza na krzyżu Maddoxa.

10. Zjawisko Haidingera jest wykorzystywane podczas ćwiczeń na

a)

koordynatorze

b)

pleoptoforze.

c)

eutyskopie.

d)

aparacie do ćwiczeń ruchomości mięśni.

11. Pomiaru krzywizny rogówki można dokonać za pomocą

a)

autokeratorefraktometru.

b)

pupilometru elektronicznego.

c)

autokeratometru.

d)

frontofokometru.

12. Obecność dwóch nieprzecinających się linii w próbie Bagnoliniego świadczy o

a)

istnieniu dwojenia.

b)

prawidłowym widzeniu obuocznym.

c)

ustawieniu zbieżnym oczu.

d)

zezie z nieprawidłową korespondencją siatkówkową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

13. Do testów słabodysocjujących zalicza się

a)

test Wortha,

b)

próbę czterech świateł,

c)

próbę Bagoliniego,

d)

test Ishihary.

14. Jeśli punkt fiksacji ekscentrycznej znajduje się blisko plamki podczas leczenia

pleoptoforem należy użyć
a)

najmniejszej przesłony w czasie olśniewania miejsca fiksacji ekscentrycznej oraz
najmniejszego otworka podczas pobudzania plamki.

b)

największej przesłony w czasie olśniewania miejsca fiksacji ekscentrycznej oraz
największego otworka podczas pobudzania plamki.

c)

dowolnej przesłony w czasie olśniewania miejsca fiksacji ekscentrycznej oraz
dowolnego otworka podczas pobudzania plamki.

d)

największej przesłony w czasie pobudzania plamki oraz największego otworka
podczas olśniewania miejsca fiksacji ekscentrycznej.

15. Podczas leczenia eutyskopem olśnienie siatkówki obwodowej oka nieprawidłowo

fiksującego powinno trwać
a)

40 sekund.

b)

60 sekund.

c)

1 sekundę.

d)

20 sekund.

16. U pacjentów z wysoką krótkowzrocznością podstawowym badaniem w celu wykrycia

zmian
w polu widzenia jest badanie
a)

obwodowego pola widzenia 60º.

b)

centralnego pola widzenia 30º.

c)

testu blue-on-yellow.

d)

centralnego pola widzenia 24º.

17. Do pomiaru kąta gamma na synoptoforze należy użyć

a)

obrazków ze skalą Maddoxa.

b)

obrazków z żołnierzem i budką.

c)

obrazków z wiaderkiem.

d)

obrazków z klatką i kanarkiem.

18. Kąt gamma wynosi zwykle

a)

2º.

b)

4º.

c)

1º.

d)

5º.

19. Leczenie nieprawidłowej fiksacji za pomocą eutyskopu polega na

a) olśnieniu miejsca ekscentrycznej fiksacji.
b) olśnieniu plamki oka niedowidzącego.
c) olśnieniu plamki oka dobrze widzącego.
d) włączeniu automatycznego migającego oświetlenia plamki oka niedowidzącego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

20.

Metodą ćwiczeń fizjologicznej diplopii, przynoszącą szczególnie dobre wyniki leczenie
w zezie rozbieżnym są ćwiczenia
a) na

diploskopie.

b) na eutyskopie.
c) z listwą pryzmatyczną.
d) z przegrodą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek.

Numer

zadania

Odpowiedź

Punkty

1 a

b

c

d

2 a

b

c

d

3 a

b

c

d

4 a

b

c

d

5 a

b

c

d

6 a

b

c

d

7 a

b

c

d

8 a

b

c

d

9 a

b

c

d

10 a

b

c

d

11 a

b

c

d

12 a

b

c

d

13 a

b

c

d

14 a

b

c

d

15 a

b

c

d

16 a

b

c

d

17 a

b

c

d

18 a

b

c

d

19 a

b

c

d

20 a

b

c

d

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

7. LITERATURA

1.

Jarzębińska-Vecerowa M., Tuleja D.: Podstawy refrakcji oka i korekcji wad wzroku.
Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2005.

2.

Krzystkowa K., Pająkowa J., Kubatko-Zielińska A., Nowak-Brygowa H.: Choroba
zezowa. Rozpoznanie i leczenie. PZWL, Warszawa 1997.

3.

Niżankowska M.H.: Podstawy okulistyki. Volumed, Wrocław 2000.

4.

Tesla P., Szaflik J.: Perymetria. Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2002.

5.

Zając M.: Optyka okularowa. Dolnośląskie Wyd. Edukacyjne, Wrocław 2003.

Adresy stron internetowych

6.

http://www.childrensvision.com/photos.htm

7.

http://www.optopol.com.pl

8. http://www.zdrowie.med.pl/oczy/badania/pole.html