Antropologia fizyczna – filogeneza

człowieka

cześć 2

Przyrodoznawstwo – studia podyplomowe

Zuzanna Kieroo

17 czerwca 2011

Lublin KUL JPII

Ewolucja człowieka – studium

przypadku

• Osiągnięcie dwunożności
• Osiągnięcie racjonalności:

– Zdolności matematyczne
– Zdolności językowe
– Zdolności emocjonalne

Dwunożnośd

• Ułożenie otworu

potylicznego
miało kolosalne
znaczenia dla
uzyskania
spionizowanej
postawy

Ewolucja Hominidów

1. Pan sp. (szympans), 2. Austrlalopithecus africanus,
3.H. erectus, 4. H. heidelbergensis, 5. H. neanderthalensis,
6. Anatomiczne współczesny H. sapiens

Ewolucja Hominidów

1. Szympans,

2. Neandertalczyk,

3. Anatomiczne współczesny człowiek

Ewolucja Hominidów

1. Szympans, 2. A. africanus, 3. H. erectus,

4. Anatomiczne współczesny człowiek

Hylobatidae

Pongo

Gorilla

Pan Homo

Topic 14 – Human Evolution

Dwunożnośd pojawiła się przed powiększeniem puszki mózgowej.

Pozycja palucha

uwidacznia

dwunożnośd

Objętośd mózgoczaszki

Anatomia porównawcza

Przybierając kształt

Neandertalczycy

mają
charakterystyczny
szkielet. Oprócz
wydatnych, groźnie
wyglądających
wałów
nadoczodołowych
odznaczali się krępą,
silną budową
fizyczną.

Przybierając kształt

• Eskimosi z Arktyki

mają kształt ciała
zbliżony do
neandertalczyków.

Przybierając kształt

Homo erectus,

który wyewoluował
w gorącej strefie
równikowej w
Afryce, by rosły i
smukły, czego
przykładem jest
chłopiec z
Nariokotome.

Przybierając kształt

• Masajowie z

dzisiejszej Kenii są
długonodzy, wysocy
i mają cylindryczną
budowę ciała i
również żyją w
skrajnie gorącym
klimacie.

Ewolucja Hominidów

1. Szympans, 2. A. africanus, 3. H. erectus,
4. Anatomiczne współczesny człowiek

• W przeciwieostwie do

szympansa czy
australopiteka dziecko
współczesnego
człowieka jest
stosunkowo duże w
porównaniu z miednicą
matki i przez kanał
rodny przechodzi z
wielkimi trudnościami.

Anatomia ręki

Dzięki bardziej oddalonej pozycji kciuka od głównej

płaszczyzny ręki zwiększa się precyzja i siła chwytu. Miało
to ogromnie znacznie w ewolucji hominidów.

Ewolucja - mitochondrium

 Organellum

komórkowe

posiadające własne

DNA (materiał

genetyczny).

 DNA mitochondrialne

dziedziczone jest

tylko w linii żeoskiej

 DNA mitochondiralne

wykorzystywane jest

w ...

Mitochondrialny DNA

• DNA

mitochondrialny
jest dziedziczony
tylko w linii żeoskiej

Mitochondrialny DNA

 Podczas

zapłodnienia

ogonek plemnika w

którym są

mitochondria

pozostaje poza

komórką jajową. Te

organella

dziedziczone są

tylko po matce.

Podobieostwo DNA

 Filogeneza oparta na ilości zmian w makromolekułach

(mioglobina i cytochrom C)

Ludzka twarz i oczy

Mamy podobną ilośd mięśni twarzy do szympansa, zarost występuje na

podobnej części twarzy, ale oczy mamy wyraźnie większe, mamy dużo
większe średnice, dobrze widoczne białka, wyraźne brwi i rzęsy.
Również usta są wyraźnie większe niż u szympansa. Te elementy

twarzy odgrywają dużą rolę w komunikacji niewerbalnej.

Myślenie

Alex podczas treningu

Clever Hans

„Występ” der kluge Hans

Bernd Heinrich

Mądry kruk! Ten ptak odkrył jak
pociągnąd sznurek aby dostad się do
jedzenia, które było do niego
przywiązane

1

• Rozpoznania postrzeganych obiektów

jako będących tego samego rodzaju

2

• Zrozumienia jaki to jest rodzaj rzeczy

3

• Spostrzeżenia ilości konkretów

będących tego samego rodzaju

Pojęcia to dyspozycje wymagające

Rio podczas testu

Tablica znaków używana przez Schustermans podczas
eksperymentów z Rio i Rocky

Alex podczas treningu

Irene Pepperberg oraz Alex

xxxxxxx

xxxxx

xxxx

x

xxx

xx

Zwierzęta „rozpoznają” ilośd przedmiotów do takiej ich

liczby kiedy my ludzie musimy zacząd liczyd

Badania nad ludzką inteligencją. Wnioskowanie

.

Sir Cyril Burt (1883-1971)

(u góry J. Piaget, po lewej T. Trabaso, po prawej P. Bryant

Jean Piaget, Thomas Trabasso, Peter Bryant

Sajmiri

Badania przeprowadzone
przez Brendana McGonigle
oraz Margaret Chalmeres

Jeśli a to b, jeśli b to c

Jeśli a to c.

COMMON SQUIRREL MONKEY SAIMIRI
SCIUREUS Mr John Pullen Marwell
Zoological Park Colden Common
Winchester, Hants. SO21 1JH United
Kingdom

Rio podczas testu

Dane były pary
A-B oraz B-C.
Rio mogła
powiązad A z C.
Jeśli dane było
A-CC, była w
stanie powiązad
C z A.

Koczkodany zielone

Różne wokalizy na określenie różnych rodzajów zagrożenia.

Koczkodan Campbella

Problem składni języka. „Boom” występuje przed
możliwym tylko zagrożeniem

.

Makak tajwaoski

Posiada w swym repertuarze 35 różnych okrzyków. Krótsze powtarza
częściej. Analogia do „tak”, „nie”, „ja”, „to”.

Tamaryna
Zdolne do rozróżnienia prostych zasad kolejności
poszczególnych wokaliz. Nie ma hierarchiczności

.

Język mówiony - wczesne próby

Apes and Monkeys. Their

Life and Language

Richard Lynch Garner

Język mówiony - wczesne próby

• Ilustracja z Apes and

Monkeys. Their Life
and Language

• Richard Lynch Garner

Język mówiony - wczesne próby

Ilustracja z Apes and

Monkeys. Their Life
and Language

Richard Lynch Garner

Język mówiony - wczesne próby

• William Henry Furness

III (1866-1920)

• Rok 1909 – orangutan

trenowany przez
Williama nauczył się
wymawiad słowa
„Papa” oraz „cap”..
Kolejny wymawiany
dźwięk to „th”.

• Kolejny orangutan

„odmówił edukacji”.

Język mówiony - wczesne próby

• Lata 1931-32
• Winthrop oraz Louise

Kellogg pracowali z
szympansem Gua

• Eksperyment

zakooczono 28 marca
1932 roku

Donald (10 miesięcy) ora Gua (7 miesięcy)

Język mówiony - wczesne próby

W. Kellogg (po

lewej), Donal oraz

Gua (po prawej)

Język mówiony - wczesne próby

• Lata 40te – Keith

oraz Catherine Hayes
podejmują próby
nauczenia mowy
szympansicy Viki.
Eksperyment trwał 7
lat.

Język mówiony - wczesne próby

Paostwo Hayes oraz Viki podczas posiłku (góra) , okładka

ksiązki autorstwa pani Hayes (po prawej)

Język migowy

• 1966-67 – Allen i

Beatrix Gardner
jako pierwsi
systematycznie
uczyli szympansa
Washoe
posługiwad się
językiem
migowym

Język migowy

• Washoe nauczyła

się około 130
znaków. Była
pierwszym
naczelnym
posługującym się
językiem
migowym. Zmarła
w 2007 roku z
przyczyn
naturalnych.

Język migowy

• W 1972 roku

podobny projekt
został
zapoczątkowany
przez Francine
Patterson z udziałem
goryla Koko.

Język migowy

• Patterson utrzymuje, że

Koko zna 1000 znaków,
wymyśla nowe słowa
oraz potrafi oszukiwad.

• Niestety nie udostępniła

swoich wyników innym
naukowcom.

Język migowy

• 1973-77 Herbert S.

Terrace powtórzył
eksperyment
Gardnera z udziałem
szympansa Nim
Chimpsky.

Język migowy

• Goryle oraz szympansy

posługują się językiem
migowym tylko imitując
sposób posługiwania się
nim przez ludzi.

• Nim nauczył się 125

znaków.

Język migowy

• Najbardziej

zaawansowane
wyrażenie Nima:

• "Give orange me give

eat orange me eat
orange give me eat
orange give me you."

Lexigramy

• Pierwszy lexigram

został
zaprojektowany
przez Ernsta von
Glasersfelda w 1971
roku dla Duane
Rumbaugh.

Lexigramy

• http://www.youtube.com/watch?v=wRM7vTrIIis&

feature=channel_page

Ake i Phonix

Empatia

• Kuni.
• Podchody Nadii

Ladyginy-Kohts

• Kuni i szpak

Empatia

• Binti Jua bohaterką

Empatia

• Rezusy (unikanie

zadawania bólu innym)

• Lustrzane neurony

Empatia

Teoria empatii de Walla

Atrybucja –

całkowite

zaadoptowanie

perspektywy

drugiego

Empatia

kognitywna

Automatyczne

emocjonalne

oddziaływania

 Dziękuję