NIEPEWNOŚĆ POMIARU

Informacje związane z podstawowymi definicjami obowiązującymi w ramach metrologii

technicznej / metrologii długości i kąta (metrologii warsztatowej) zawiera norma:

PN-EN ISO 14253-1

W normie tej pojęcie

SPECYFIKACJI

określa tolerancję wymiaru przedmiotu. Wartości graniczne

tej tolerancji to:

•

GRANICA GÓRNA SPECYFIKACJI (USL - UPPER SPECIFICATION LIMIT),

•

GRANICA DOLNA SPECYFIKACJI (LSL - LOWER SPECIFICATION LIMIT).

Pełne wyrażenie wyniku pomiaru (zgodne z obowiązującą normą) zawiera wynik pomiaru

podany razem z niepewnością rozszerzoną U.

y'

=

=

=

=

y

±±±±

U

Niepewność rozszerzona U oznacza przedział ±U wokół wyniku pomiaru y, w którym wynik

pomiaru znajdzie się z prawdopodobieństwem P bliskim jedności.

TOK POSTĘPOWANIA W TRAKCIE SZACOWANIA NIEPEWNOŚCI POMIARU

1. Wyznaczenia wartości średniej z serii pomiarów wg poniższej zależności.

y=

1

n

∑

i=1

n

y

i

gdzie:

y

- średnia arytmetyczna wykonanej serii pomiarów,

y

i

- kolejny wynik pomiaru,

n

- liczba pomiarów.

2. Obliczenie odchylenia standardowego dla pojedynczego wyniku pomiaru, będącego miarą

rozrzutu wyników pomiaru wokół wartości centralnej:

s=



∑

i=1

n

 y

i

−y

2

n−1

3. Obliczenie odchylenia standardowego wartości średniej:

s

r

=

s



n

4. Niepewność standardowa pojedynczego pomiaru jest równa wyznaczonemu wcześniej

odchyleniu standardowemu:

u  y =s

5. Niepewność standardowa wartości średniej jest równa odchyleniu standardowemu wartości

ś

redniej.

u  y=s

r

6. Niepewność rozszerzona jest iloczynem niepewności standardowej u i współczynnika

rozszerzenia k, który odpowiada prawdopodobieństwu P. Przy obliczaniu niepewności pomiaru

przyjmuje się współczynnik rozszerzenia k = 2 , który odpowiada poziomowi ufności P = 0,95.

Przyjęty poziom ufności oznacza, że wartość poprawna znajduje się w przedziale ±U w stosunku

do wyniku pomiaru y z prawdopodobieństwem równym P = 0,95.

U 

y =k⋅u  y

UWAGA

Wartość pomiaru należy zaokrąglać do tego samego miejsca znaczącego (po przecinky) co

niepewność pomiaru.

MOśLIWE PRZYPADKI

wymiar

zgodny ze

specyfikacją

wymiar

niezgodny ze

specyfikacją

wymiar

zgodny lub

niezgodny ze

specyfikacją

________________________________________________________________________________

Opracowano w oparciu o PN-EN ISO 14253-1