EMAS

background image

EMAS – UNIJNY SYSTEM

ZARZĄDZANIA

ŚRODOWISKOWEGO

System Ekozarządzania i Audytu EMAS (Eco Management and Audit Scheme)

to unijny system zarządzania środowiskowego, poszerzony o kilka dodatkowych
elementów.
Istotą EMAS jest poszukiwanie możliwości minimalizacji oddziaływania prowadzonej
działalności na środowisko oraz podnoszenia efektywności tej działalności.
Rejestracja w systemie EMAS jest czymś w rodzaju posiadania znaku firmowego
określającego dążenie do doskonałości i przejrzystości własnej organizacji, sygnalizując
tak środowisku biznesowemu jak i społeczności lokalnej, że:

• działalność prowadzona jest zgodnie z prawem,

• pracownicy są aktywnie włączeni w proces zarządzania środowiskowego,

• stawiamy na rzetelność przekazywanej informacji prowadząc prawdziwy dialog

ze wszystkimi podmiotami

• naszym celem jest ciągła i skuteczna praca na rzecz poprawy stanu środowiska

prowadzimy działalność w sposób efektywny.

System EMAS jest otwarty dla wszystkich

przedsiębiorstw i instytucji, zarówno z sektora
publicznego jak i prywatnego (firmy produkcyjne i
usługowe, administracja, zakłady komunalne,
samorządy, szpitale, szkoły itp.), które w sposób

oraz opracowują i realizują plany działań
pozwalające sukcesy nie ograniczyć własne
oddziaływanie na środowisko. EMAS nie jest
skierowany

jedynie

do

przedsiębiorstw

dających certyfikat ISO 14001 wdrożenie sytemu

EMAS wy aga stosunkowo niewiele dodatkowej pracy, jest natomiast znaczącym
krokiem w przyszłość.

systematyczny identyfikują aspekty środowiskowe

w

przemysłowych. Dla organizacji posia

m

Rejestracja w systemie EMAS oznacza, że organizacja posiada sprawny system

zarządzania środowiskowego, który znacząco przyczynia się do obniżenia kosztów
działalności np. związanych z utylizacją odpadów, zmniejszeniem zużycia energii, wody
itp., wpływając jednocześnie na wzrost konkurencyjności takiej organizacji na rynku.
Wprowadzenie systemu EMAS usprawnia zarządzanie ryzykiem, a więc wpływa na
zmniejszenie liczby awarii i wypadków. Dodatkowe korzyści płynące z wprowadzenia
systemu to pokazanie społeczeństwu, że dana organizacja w sposób odpowiedzialny
traktuje swoją działalność oraz ryzyko z nią związane, dając czytelny sygnał, że w pełni
kontroluje wszelkie zagrożenia. Zatwierdzenie deklaracji środowiskowej przez
niezależnego akredytowanego weryfikatora gwarantuje, że organy administracji
publicznej i społeczeństwo uzyskują prawdziwy obraz oddziaływania danej organizacji
na środowisko. W krajach zachodnich rejestracja w systemie EMAS upraszcza
uzyskiwanie pozwoleń administracyjnych na korzystanie ze środowiska, gdyż jednym z
wymogów EMAS jest prowadzenie działalności przez organizację w zgodności z
obowiązującym prawem.

background image

W chwili obecnej, w Unii Europejskiej, w systemie EMAS zarejestrowanych jest kilka
tysięcy instytucji, organizacji i firm, które już dzisiaj czerpią z tego korzyści obejmujące
zarówno korzyści organizacyjne jak i materialne.

Udział w systemie EMAS jest dobrowolny.
Przystępując do systemu, podmiot zobowiązuje
się do wdrożenia i utrzymywania systemu
zarządzania środowiskowego, przeprowadzania
cyklicznych audytów i publikowania informacji w
formie deklaracji środowiskowej. Po
przeprowadzonej weryfikacji i zatwierdzeniu
deklaracji przez niezależnego, akredytowanego
weryfikatora środowiskowego organizacja składa
wniosek o rejestrację do kompetentnego organu,
którym w Polsce jest Minister Środowiska przy

współudziale wojewodów. Urząd wojewódzki sprawdza kompletność i wiarygodność
dostarczonych dokumentów i dokonuje wpisu do rejestru wojewódzkiego. Następnie,
informacja ta jest przekazywana do Ministra Środowiska celem wpisania do rejestru
centralnego i dalszego jej przekazania do unijnego rejestru EMAS prowadzonego przez
Komisję Europejską.

W projekcie, którego realizacja trwać będzie do października 2005 r., instytucje i

firmy zainteresowane systemem EMAS mogą ubiegać się o udział w bezpłatnych
szkoleniach oferowanych na terenie całego kraju. Szkolenia odbędą się na przełomie
sierpnia-września i października.

Więcej szczegółowych informacji na ten temat można znaleźć na stronie

www.emas-polska.pl

lub przez kontakt z biurem realizacji projektu:

Tel. +48 22 636 79 87
E – mail:

office@emas-polska.pl


Główne kroki wdrożenia EMAS

SZŚ

Zgodny z ISO 14001

Weryfikacja /zatwierdzenie I rejestracja

Deklaracja środowiskowa

Działaj

Sprawdzaj

Wykonuj

Planuj

Wstępny przegląd środowiskowy





















background image

Małe I Średnie Przedsiębiorstwa : redukcja zużycia energii (koszty), praktyczne
przykłady.

EMAS jest instrumentem skierowanym do wszystkich organizacji, które w sposób
ciągły poprawiają działania na rzecz środowiska. Istotą EMAS jest poszukiwanie
możliwości technicznych, technologicznych i organizacyjnych zmniejszenia
oddziaływania na środowisko. EMAS dotyczy wszystkich aspektów
środowiskowych takich jak emisja zanieczyszczeń do powietrza, gruntu i wody,
wytwarzanie odpadów, emisja
hałasu i zużycie energii.
Zużycie energii jest kluczową
kwestią w EMAS. Regularna i
strukturalna analiza zużycia energii
w organizacji dostarcza możliwości
poprawy I zmniejszenia kosztów
działalności organizacji.

Poprawa działalności środowiskowej
jest pierwszym krokiem wdrożonego
systemu zarządzania środowiskowego
EMAS. Zasady dotyczące
racjonalnego zużycia energii jak I

efektywne zarządzanie. Działania te mogą obejmować również transport czy
gospodarkę odpadami. Kluczowe działania na rzecz poprawy efektywności w
zarządzaniu energią przedstawiono poniżej. Podane są również przykłady firm, które
wprowadziły program efektywnego

Zarządzanie energią - miesięczna oszczędność € 215 !

Fabryka czekolady w Niemczech zatrudniająca około 50
pracowników, zużywa średnio 427 kW na miesiąc co kosztuje
€ 3.397. Kierownictwo firmy zadecydowało o monitoringu
zużycia energii I związanych z tym kosztów dla poszukiwania
ewentualnych oszczędności. Analizy zużycia energii wykazały
że zapotrzebowanie na energię przekraczało poziom średni w
miesiącu lipcu osiągając 437 kW. Jednakże, w pozostałych
miesiącach roku zużycie to nigdy nie przekroczyło poziomu
średniego. Kierownictwo firmy zdecydowało tak zorganizować
pracę w firmie, aby uruchomienie maszyn nie następowało
jednocześnie. Spowodowało to obniżenie zużycia energii do
400 kW na miesiąc, co z kolei przyniosło oszczędności w
wysokości € 215 na miesiąc. Bez inwestycji uzyskano redukcję
zużycia energii o 6 %.

EMAS są te same – skuteczne I

zarządzania energią.
Działania zmierzające do poprawy
efektywności energetycznej:

1. Wyznaczenie osoby

zarządzanie energią (manager
ds. zarządzania energią).
Osoba ta będzie
przeprowadzała analizy I w
sposób ciągły poprawiała
efektywność systemu.

odpowiedzialnej za

2. Ustalenie celów : Manager ds.

zarządzania energią powinien
ustalić zakres analizy. Zakres
ten powinien obejmować
przegląd ogólny, badanie strat energii w sytuacjach awaryjnych, zużycie energii
organizacji w zestawieniu z rozwiązaniami zastosowanymi w innych
przedsiębiorstwach, a także czynniki organizacyjne mające wpływ na zużycie
energii.

Zarządzanie energią – € 22.328 oszczędność roczna

iono na €

!


Zużycie energii w 2002 roku w jednym z dużych magazynów w
Graz, Austrii, o powierzchni ponad 22.000 m2 to około 1.98
Miliona kW co kosztuje € 144.000. Podczas załadunku
następował wyraźny wzrost zużycia energii. Pomiary
wykonane w miesiącach zimowych (listopad - marzec),
wykazały że zużycie energii było nieregularne, osiągając
najwyższą wartość 970 kW. Roczny koszt wycen
83.808,-.
Analiza wykazała, że maksymalne zużycie energii jest
osiągane w krótkim czasie. Zużycie to zostało zredukowane

szczędności sięgnęły 27 % rocznego

osztu zużycia energii.

poprzez instalację systemu sterowania.
Obniżyło to zużycie energii o 270 kW. Cena za jeden kW
energii to € 86,4, zaś całkowita oszczędność to € 22.328
rocznie! Zwrot kosztów instalacji systemu sterowania nastąpił w
okresie 6 miesięcy, zaś o
k

3. Zebranie danych : Dane powinny być systematycznie zbierane I

dokumentowane. Dane uzyskane z otrzymanych rachunków za energię,
przeprowadzonych pomiarów i odczytów liczników są wraz z monitoringiem
działalności istotnym elementem efektywnego zarządzania energią.

background image

4. Przeprowadzenie analizy “input-output” : Pomaga to w uzyskaniu czytelnego

obrazu dopływu I zużycia energii w

Wzrost świadomości środowiskowej –
oszczędność roczna
€ 20.894 !

Zużycie energii w dużym budynku biurowym w
Wiedniu zostało poddane szczegółowej analizie
przez specjalnie do tego powołany zespół.
Celem było zmniejszenie kosztów użytkowania
budynku poprzez wprowadzenie różnego
rodzaju działań. Cały budynek zajmuje około
20.000 m2 , a pracuje w nim 1.000 osób.
Zespół zajmujący się przygotowaniem planu
zmniejszenia zużycia energii, poza
technicznymi sposobami redukcji, opracował
również program motywacji pracowników do
udziału w efektywnym wykorzystaniu energii i
zmniejszeniu jej zużycia.
Opracowano materiały z informacją o prostych
sposobach redukcji zużycia energii. Pracownicy
otrzymali ulotki na temat dobrego zwyczaju np.
wyłączania światła podczas opuszczania
pomieszczenia, obniżania temperatury
pomieszczeń przy wykorzystaniu termostatów
zamiast otwierania okien oraz wyłączania
urządzeń biurowych.
Przed kampanią informacyjną zużycie energii
wynosiło :

on kW na rok

-

koszt: € 819.040,-

Wynikiem skutecznej kampanii promocyjnej
była redukcja zużycia energii o 2.5%, co d
wartość 250.000 kWh (€ 20.984) w całym roku !

-

9.8 Mili

ało

firmie.

5. Ustalenie systemu informowania o

a

dane I wspomaga w monitorowaniu
kosztów zużycia energii oraz
monitorowaniu działań naprawczych.

zużyciu energii : Informacja ta zawier

6. Przygotowanie danych I wykorzystanie

wskaźników : Dane z systemu

ne

przy użyciu właściwych wskaźników co
pomoże w zrozumieniu przepływu

śleniu jej wielkości.

informacyjnego zostaną przetworzo

energii i okre

7. Przeprowadzenie szczegółowej analizy

poprawy systemu I procesów.












Czy tak wygląda skuteczny monitoring?...


Więcej na temat redukcji zużycia energii jest dostępne w EMAS Energy Efficiency
Toolkit dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw na stronie:
http://europa.eu.int/comm/environment/emas/pdf/general/energyeff_en.pdf (wersja
angielska)


DOŚWIADCZENIA EMAS W INNYCH KRAJACH UE


Biuro Olimpijskie Madryt 2012, uzyskało niedawno certyfikację EMAS!

“… lokalna administracja publiczna uznaje I certyfikuje wszystkie działania które
podejmujemy ..”

10 marca 2005, Biuro Olimpijskie Madryt 2012

została potwierdzona przez radnego Madrytu ,
Mariano Zabía.

zostało zarejestrowane w EMAS. Wiadomość ta

W styczniu 2005, Biuro Olimpijskie otrzymało
również certyfikat ISO 14001. Biuro Olimpijskie
musiało poddać audytowi swą działalność I
przeprowadzić analizę oddziaływania na
środowisko. Biuro Olimpijskie Madryt 2012
redukuje oddziaływanie na środowisko wynikające

background image

z codziennej działalności, a także poprzez promocje działań i uczciwą konkurencję.
“Uzyskanie rejestracji w EMAS I certyfikacji ISO 14001 jest niezwykle ważne z uwagi na
to że to lokalne władze uznają I potwierdzają wszystkie działania które podejmujemy”,
zapewnił Antonio Lucio, Dyrektor ds. Środowiska. Pan Lucio uczestniczył również w
otwarciu wystawy na temat propozycji poprawy stanu środowiska.
Rada Miasta, która określiła system EMAS jako “najbardziej wymagający w Europie”,
sądzi, że planowana infrastruktura Madryt 2012 w przyszłości również uzyska rejestrację
w EMAS. Rada Miasta przedstawiła pilotowy plan zastąpienia pojazdów miejskich na
bardziej przyjazne środowisku – samochody o napędzie hybrydowym. Nowe samochody
obniżą zużycie paliwa o 40 % (w porównaniu z tradycyjnymi silnikami na benzynę), co
zmniejszy o 60 % emisję spalin, a poziom hałasu spadnie o 1.2 decybela.
[źródło:

http://europa.eu.int

]


Rada Miasta Kirklees i EMAS

“środowisko I uzyskane korzyści daleko przekraczają koszty wdrożenia ”


Na początku 2004 roku Rada miasta Kirklees (KMC)
pomyślnie przeszła proces weryfikacji I została
zarejestrowana w EMAS. Wdrożenie systemu zajęło

certyfikat w 1 rok, 18 wydziałów zdobyło certyfikację
w dwa lata, a ostatnim roku wszystkie 25 wydziałów

Osiągnięcia :

pomyślnie przeszło proces certyfikacji. Nie było to
jednak proste zadanie, jednakże korzyści dla
środowiska i korzyści finansowe przekroczyły
znacznie koszty wdrożenia systemu.

3 lata I odbywało się etapami : 9 wydziałów uzyskało

- 180.00 funtów oszczędności z obniżenia zużycia energii w budynkach;
- 5.2 % redukcja kosztów za energię;
- 6.4 % redukcja emisji CO2;
- 10.000 funtów oszczędności z obniżenia kosztów usuwania odpadów;
- 70.000 funtów oszczędności kosztów transportu;
- większy wpływ na pośrednie aspekty środowiskowe.

PROCES WERYFIKACJI : POTWIERDZENIE DZIAŁALNOŚCI ŚRODOWISKOWEJ

Weryfikacja jest niezbędną częścią procesu certyfikacji. Dostarcza dowodów o
działalności środowiskowej organizacji. Coraz więcej podmiotów jest
zainteresowanych działalnością przedsiębiorstw i organizacji.


Czego dotyczy weryfikacja EMAS?
Dla przedsiębiorstwa weryfikacja EMAS oznacza, że informacja przedstawiona w raporcie
środowiskowym została zweryfikowana przez niezależną stronę. Weryfikacja jest podobna
do audytu finansowego przeprowadzonego przez biegłego rewidenta.

Weryfikacja EMAS odgrywa zasadniczą rolę. Zaufanie jakim różne podmioty obdarzają
system EMAS jest silnie związane z poziomem zaufania do prowadzonego procesu
weryfikacji. W EMAS weryfikacja dotyczy następujących kwestii :

1. Czy System Zarządzania Środowiskowego został prawidłowo wdrożony (taki sam zapis

dotyczy ISO 14001);

background image

2. Przedstawienie dowodów zgodności przedsiębiorstwa wobec wymagań prawnych I

innych ;

3. Czy program środowiskowy :

o Przedstawia czytelny opis przedsiębiorstwa I prowadzonej działalności
o Obejmuje wszystkie aspekty środowiskowe;
o Przedstawia informacje z ostatnich lat;
o Nie zawiera fałszywych informacji.


Zgodnie z wytycznymi, proces weryfikacji odbywa się w cyklu 3 letnim.
Cykl rozpoczyna się od wstępnego przeglądu środowiskowego i identyfikacji wszystkich
aspektów środowiskowych. W roku drugim i trzecim – proces weryfikacji zajmuje zwykle
mniej czasu i skupia się głównie na wynikach SZŚ i poprawie działalności środowiskowej.

Jak wygląda proces akredytacji weryfikatorów w Polsce?
Organem odpowiedzialnym za akredytację weryfikatorów środowiskowych jest Polskie
Centrum Akredytacji. Zadaniem PCA jest akredytacja zarówno weryfikatorów indywidualnych
jak I instytucjonalnych. PCA odpowiada za nadzór nad weryfikatorami, uczestniczy podczas
pierwszych weryfikacji, a także prowadzi listę weryfikatorów. Każdy weryfikator będzie mógł
prowadzić proces weryfikacji ale jedynie w tej branży w której posiada akredytację. Lista
weryfikatorów będzie dostępna dla organizacji ubiegających się o rejestrację w EMAS..


Budowanie zaufania wśród podmiotów
Wiele ze stron jest zainteresowanych działalnością przedsiębiorstw I organizacji. Są to :
organy administracji udzielające pozwoleń środowiskowych, organy kontroli – WIOS, lokalna
społeczność, klienci I partnerzy biznesowi, organizacje pozarządowe, instytucje finansowe
takie jak banki czy firmy ubezpieczeniowe. Wszystkie z nich mają powody zainteresowania
działalnością środowiskową , lecz brakuje im dostępu do informacji. Organizacje
zarejestrowane w EMAS zobowiązane są do publikowania rocznych raportów
środowiskowych – zwanych deklaracjami środowiskowymi, które wcześniej zostały
zweryfikowane przez niezależnego weryfikatora środowiskowego. Deklaracje te są ogólnie
dostępne dla opinii publicznej i zainteresowanych podmiotów.

Proces weryfikacji EMAS prowadzi do budowania zwiększonego zaufania pomiędzy
organizacją a zainteresowanymi podmiotami.. Jest wiele przykładów z innych krajów UE w
których udział w EMAS wpłynął na : poprawę pozycji rynkowej, (przemysł samochodowy I
rafineryjny), obniżenie wysokości ubezpieczenia (magazynowanie chemikaliów), poprawę
relacji z lokalną społecznością i organizacjami pozarządowymi zajmującymi się
środowiskiem.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

ORGANIZACJE POZARZĄDOWE :MAKE YOUR JOB EASIER WITH EMAS

Dla organizacji pozarządowych, EMAS może ułatwić prowadzoną działalność.
Może być podstawowym narzędziem osiągania własnych celów oraz poprawy
stanu środowiska na poziomie regionalnym. Promowanie EMAS wśród firm
przemysłowych i innych organizacji może okazać się skutecznym sposobem
prowadzenia do zgodności z prawem.

Łatwy dostęp danych

background image

EMAS jest całkowicie kompatybilny z międzynarodowym standardem systemu
zarządzania środowiskowego ISO 14001, ale w swych wymaganiach idzie znacznie
dalej do ciągłej poprawy działalności środowiskowej, udziału pracowników i zgodności z
wymaganiami prawa oraz

zainteresowanymi
podmiotami. Wyjątkowo
EMAS wymaga od
organizacji opracowania
niezależnie
zweryfikowanej deklaracji
środowiskowej.

komunikacji z


EMAS pomaga w

środowiskowych

niezależnie
zweryfikowaną d
środowiskową . Celem

ciągłej poprawy działalności środowiskowej organizacji. Dlatego, EMAS może być
wykorzystany przez organizacje
pozarządowe do nawiązania otwartego

przemysłowymi oraz innymi orga
prowadzenia do zgodności z prawem.
Organizacje pozarządowe mogą

środowisko

jako benchmark do raportowania o
oddziaływaniu na środowisko,
prowadzonej polityki.

Welcome
Stakeholders!

uzyskaniu informacji

organizacji poprzez

eklarację

deklaracji jest przedstawienie informacji o oddziaływaniu na środowisko I wynikach

dialogu z przedsiębiorstwami

nizacjami

wykorzystać deklarację

MAS jest sposobem na otwarty dialog

nalnym i

ka,

że również

y promocja EMAS wśród organizacji,


E
pomiędzy różnymi organizacjami
pozarządowymi na szczeblu regio
krajowym. EMAS łączy wiele różnych
elementów środowiskowych jak – polity
energia, hałas czy odpady. W ten sposób ułatwia dyskusję I negocjację pomiędzy
przedsiębiorstwami, organizacjami pozarządowymi I lokalnymi władzami. Mo
stanowić trwały element poszerzania świadomości środowiskowej.
W interesie organizacji pozarządowych leż

WWF (Roland de Schaetzen & Theirry

1995): “(WWF) uważa że EMAS jest
najlepszym narzędziem poprawy
działalności środowiskowej w przemyśle
….…poprzez :

- Ścisłą zgodność z prawem ;
- Zobowiązanie do ciągłej

poprawy;

- Wykorzystania najlepszej

ekonomicznie);
Udziału pracowników i
publicznej (dekla
środowiskowa);

dostępnej technologii (realnego

-

opinii

racja

Franklin, project EMAS, WWF-Belgium,

lokalnych władz I obywateli.

MAS, mały krok dla organizacji pozarządowych!

rganizacje pozarządowe mogą same ubiegać się o rejestrację w EMAS. Wiele z nich

E

O
stanowi doskonały przykład skutecznego i efektywnego systemu zarządzania
środowiskowego w którym : odpady poddawane są recyklingowi, stosowane są
energooszczędne żarówki, nie używa się jednorazowych plastikowych kubków a

background image

stosowany papier pochodzi z recyklingu. Organizacje pozarządowe dzieli jedynie
krok do EMAS.

mały

ródło : http://europa.eu.int/comm/environment/emas/pdf/general/ngo_en.pdf

INISTER PODGAJNIAK WPROWADZA DO PIERWSZEGO SZKOLENIA EMAS

kwietniu 2005 rozpoczęło się pierwsze

T

o

j

w

z

ś d

o

S

inisterstwo Środowiska, urzędy wojewódzkie I Polskie Centrum Akredytacji odgrywają

a na temat roli organów

odmiotów w

AS

Wszystkie organizacje zainteresowane

o

a

Z

M


W
szkolenie o unijnym systemie Ekozarządzania I
Audytu - EMAS. W szkoleniu tym uczestniczyli
przedstawiciele

Ministerstwa

Środowiska,

Urzędów Wojewódzkich i Polskiego Centrum
Akredytacji. Obecny na szkoleniu Minister
Środowiska omasz P dga niak, podkreślał że
“EMAS jest wyróżnieniem tych organizacji, które
chcą w sposób skuteczny i dobrowolny
popra iać

swą d iałalność

ro owiskową.”

rii szkoleń EMA .

Szkolenie to było pierwszym z se

M
zasadniczą rolę w systemie EMAS. Tworzą one strukturę organizacyjną oraz podstawę
do dalszego rozwoju, promocji I kontroli. Udział w EMAS organizacji I przedsiębiorstw
zapewnia zgodność z obowiązującym prawem.
Podstawowe informacje o EMAS a także dyskusj
administracyjnych w systemie oraz możliwych zachętach udziału innych p
EMAS, stanowiły treść pierwszego szkolenia. EMAS to europejski system, który już
funkcjonuje w innych krajach UE. W związku z tym, przedstawiciele MŚ, UW i PCA
odwiedzili Niemcy, Belgię I Holandię. Mieli okazje zobaczyć w jaki sposób system EM
został wdrożony i jak funkcjonuje w tych krajach. W Brukseli w siedzibie Generalnej
Dyrekcji ds. Środowiska mieli okazje porozmawiać o perspektywach rozwoju EMAS w
Polsce. W Holandii dyskusja dotyczyła przyszłej konstytucji unijnej. W Niemczech
uczestnicy szkolenia odwiedzili organizacje już zarejestrowane w EMAS - firmę
chemiczną I szkołę.

przystąpieniem do systemu EMAS są
zaproszone do udziału w bezpłatnych
szkoleniach. Szkolenia skierowane są d
MŚP, większych zakładów przemysłowych
także instytucji rządowych, szpitali i uczelni.
Również, organizacje i osoby zainteresowane
procesem weryfikacji mogą przystąpić do

szkoleniach można znaleźć na stronie

www.emas-polska.pl

lub przez kontakt

specjalnego szkolenia. Więcej informacji o

z

dres:

ul. Dzika 15/11, 00-172 Warszawa, Polska

.pl

biurem EMAS

A
Tel/fax:

(+48) 22 636 79 87

Email:

office@emas-polska

Website:

www.emas-polska.pl


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
energia wód, BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE Akademia Marynarki Wojennej AMW, EMAS - zasady współpracy cywil
EMAS
02 53 o zmianie ustawy dot EMAS
ISO 14 000 i EMAS
24 EMAS
EMAS (9)
emas i iso, Zarządzanie
EMAS ISO, BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE Akademia Marynarki Wojennej AMW
zalecenia Komisji 2503, EMAS
EMAS III nowe, EMAS
zasady współpracy cywilno-wojskowej, BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE Akademia Marynarki Wojennej AMW, EMAS -
4 Proces wdrazania EMAS krok po kroku
EMAS id 160584 Nieznany
EMAS Marita Waścińska
ISO 14 000 i EMAS
EMAS w Polsce
energia wód, BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE Akademia Marynarki Wojennej AMW, EMAS - zasady współpracy cywil

więcej podobnych podstron