ZASADY WSPÓŁPRACY CYWILNO-WOJSKOWEJ

1. CIMIC Civil-Military Cooperation

- pojęcie używane od 1995 roku

Współpraca cywilno-wojskowa realizowana jest we wszystkich operacjach prowadzonych przez Siły Zbrojne RP. Dowódca jest odpowiedzialny za uwzględnienie czynników socjalnych, politycznych, kulturowych, religijnych, ekonomicznych, środowiskowych i humanitarnych w planowaniu i prowadzeniu operacji. Ponadto powinien brać pod uwagę występowanie w rejonie działania organizacji międzynarodowych, rządowych i pozarządowych, kierujących się swoimi celami, posiadających własne metody działania i odmienne oceny sytuacji. Intensywność współpracy cywilno-wojskowej będzie wynikała z rodzaju operacji. W operacjach militarnych obszar zainteresowania CIMIC będzie węższy niż w operacjach reagowania kryzysowego.

!! Współpraca cywilno-wojskowa zwana dalej CIMIC to zespół przedsięwzięć, obejmujący koordynację i współdziałanie pomiędzy dowódcą wojskowym, a podmiotami cywilnymi, przez które rozumie się ludność cywilną, władze lokalne oraz organizacje międzynarodowe, rządowe i pozarządowe, działające w obszarach ich kompetencji i odpowiedzialności.

!! Głównym zadaniem jest zmniejszenie negatywnego wpływu jakie środowisko cywilne może wywierać na prowadzoną operację oraz ustanowienie i utrzymanie pełnego współdziałania sił wojskowych z lokalną ludnością i instytucjami pozamilitarnymi.

Jest to termin używany w ramach struktur NATO, służący określeniu strategii, zakładającej współpracę sił wojskowych z organami władzy cywilnej w ramach prowadzonych operacji.

Strategia CIMIC przejawia się m.in. w operacjach prowadzonych w ramach planowania obrony cywilnej w sytuacji zagrożeń (CEP) oraz wsparcia przez państwo-gospodarza (HNS).

W wyniku takiego zdefiniowania CIMIC przyjęto, że:

- siły zbrojne, swoimi siłami i środkami mogą wspierać i zabezpieczać podmioty cywilne o ile nie pozostaje to w sprzeczności z wykonywanym zadaniem

- działania personelu CIMIC powinny mieć na względzie potrzebę jak najwcześniejszego przekazania funkcji cywilnych, czasowo przyjętych przez organy wojskowe, właściwym organom i organizacjom cywilnym.

2. główne funkcje współpracy cywilno-wojskowej

- wymiana informacji z podmiotami cywilnymi

Stanowi fundamentalną część procesu planowania. Celem wymiany informacji jest umożliwienie dowódcy koordynacji działań, niezbędnej dla wspierania procesu planowania i prowadzenia operacji. Wymiana informacji we wstępnym okresie planowania oraz bezpośrednio po rozwinięciu wojsk umożliwi wypełnianie pozostałych funkcji CIMIC. Decydujące znaczenie dla wymiany informacji i wspólnego planowania na szczeblu dowództwa strategicznego ma ustanowienie kontaktów politycznych. Odpowiednia polityka informacyjna ma wspomagać kontakty z cywilnymi władzami i organizacjami. W tym celu niezbędne jest zapewnienie rzetelnego i terminowego rozpowszechniania informacji dotyczących współpracy cywilno-wojskowej oraz osiągnięć i postępów w tym zakresie. Przejrzysta polityka informacyjna pozwoli zdobyć zaufanie a przez to ułatwi uzyskanie wsparcia ludności, organizacji międzynarodowych i pozarządowych.

- wsparcie środowiska cywilnego

Wsparcie środowiska cywilnego obejmuje szeroki zakres działań realizowanych w ramach współpracy cywilno-wojskowej. Nie może ono odbywać się w sprzeczności z zadaniami wojskowymi i z reguły jest prowadzone pod kierownictwem władz wojskowych. Może obejmować wykorzystanie takich środków i zasobów wojskowych jak: informacja, personel, środki materiałowe, sprzęt, środki komunikacji, doświadczenie specjalistyczne i szkolenie. Wsparcie będzie udzielane zazwyczaj w celu zapewnienia odpowiednich warunków do wypełnienia misji

wojskowej, gdy odpowiednie władze cywilne i inne agendy nie są w stanie wykonywać swoich zadań. Decyzje na temat wielkości wsparcia i czasu jego trwania powinny być podejmowane na odpowiednim szczeblu przy uwzględnieniu czynników politycznych i wojskowych.

- wsparcie sił zbrojnych

Dowódcy, zależnie od sytuacji, będą potrzebować znaczącego wsparcia ze strony środowiska cywilnego w wyznaczonym rejonie operacyjnym. Od dostępu do cywilnych źródeł zaopatrywania i informacji zależeć będzie zdolność do prowadzenia działań. W niektórych wypadkach, istotnym może okazać się udzielenie „milczącego wsparcia” ze strony środowiska cywilnego dla działań podejmowanych przez wojsko.

3. zasadnicze funkcje CIMIC PKW w Iraku to:

- utrzymywanie kontaktów z przedstawicielami środowiska cywilnego,

- planowanie i realizowanie projektów z funduszu celowego dowódcy (Commander's Emergency Respons Program - CERP),

- udzielanie jednorazowych dotacji indywidualnym przedsiębiorcom w ramach programu Micro Grant,

- dostarczanie pomocy humanitarnej,

Podejmowane działania miały na celu umożliwienie uzyskania przez gubernatora i jego służby cywilne pełnej kontroli w prowincji (Provincial Iraqi Control). Chodziło zatem o to, by wsparcie dla środowiska cywilnego ze strony wojsk koalicyjnych nie było już konieczne, gdyż władze w prowincjach będą zdolne do zapewnienia w nich bezpieczeństwa, stabilności ekonomicznej oraz osłony socjalnej dla lokalnej społeczności według miejscowych standardów. Dodatkowym skutkiem było kreowanie pozytywnego wizerunku wojsk koalicji oraz zmiana nastawienia do nich miejscowej ludności.

- w późniejszym okresie było to wsparcie elementu sztabowego dywizji przez CA OPT wynikało z przejęcia przez oddział CIMIC wielu zadań typowych dla działań cywilno-wojskowych (CMO).

4. zadania Oddziału (Wydziału) CIMIC G-9

- planowanie i koordynowanie działań podejmowanych w ramach współpracy cywilno - wojskowej w obszarze odpowiedzialności dywizji;

- nawiązanie i utrzymanie kontaktów z przedstawicielami lokalnych władz, liderami lokalnych społeczności oraz organizacjami wykonującymi zadania związane z odbudową infrastruktury i gospodarki;

- organizowanie i uczestniczenie (reprezentowanie dowódcy) w spotkaniach z ważnymi przedstawicielami środowiska cywilnego;

- gromadzenie informacji oraz analizowanie i ocenianie sytuacji politycznej, ekonomicznej i socjalno-bytowej w obszarze odpowiedzialności pod kątem planowania i wykonywania zadań wspierających osiąganie zakładanych celów oraz proces podejmowania decyzji;

- rozwijanie współpracy z oddziałem C-9 korpusu oraz innymi agendami wojsk koalicyjnych, działającymi w obszarze odpowiedzialności dywizji na rzecz właściwej koordynacji działań i realizacji celów;

- koordynowanie i monitorowanie realizacji projektów w ramach funduszu CERP;

- koordynowanie działalności humanitarnej.

Największym problemem podczas wykonywania zadań był brak odpowiednich, cywilnych specjalistów i to zarówno w Grupie Dowodzenia (asystent dowódcy ds. ekonomicznych), jak i w Grupie CIMIC (specjaliści ds. rolnictwa, administracji, prawa). Było to szczególnie ważne ze względu na konieczność prowadzenia aktywnych działań służących rozwojowi ekonomicznemu prowincji, wzmacnianiu zdolności władz do sprawowania władzy oraz zapewnianiu stosowania prawa, a także - co się z tym wiąże - przejmowaniu pełnej kontroli w prowincji (Provincial Iraqi Control - PIC).

5. cel CIMIC a potrzeby

Udzielanie pomocy humanitarnej nie należy do kluczowych zadań CIMIC; jest to dodatkowe działanie, jednak niezmiernie ważne w kształtowaniu przyjaznego stosunku do żołnierzy wojsk koalicyjnych. Żołnierze CIMIC mają wówczas bezpośredni kontakt z ludnością cywilną, a także z organizacjami działającymi na rzecz pomocy humanitarnej. Miejscowe organizacje pozarządowe miały natomiast ograniczone możliwości, wynikające z braku środków oraz trudności w uzyskaniu pomocy z zewnątrz. Na początku operacji pomoc humanitarna napływała szerokim strumieniem z Kuwejtu z Centrum Operacji Humanitarnych (Humanitarian Operation Center - HOC) i była dystrybuowana przez Centrum Koordynacji Pomocy Humanitarnej (Humanitarian Assistance Cooperation Center - HACC) w Al Hilla z udziałem komórek CIMIC. HACC przestał funkcjonować w grudniu 2005 r. i od tego czasu pomoc kierowana z HOC wyraźnie się zmniejszyła. Środowisko międzynarodowe zaangażowało się bowiem w większym stopniu w Afryce, uznając, że władze irackie dysponujące środkami finansowymi są w stanie poradzić sobie samodzielnie z problemami swojego społeczeństwa. W związku z tym w ramach działań proedukacyjnych ważne było organizowanie, głównie przez macierzyste ZT oraz organy administracji publicznej, zbiórek pomocy szkoleniowych, sprzętu sportowego oraz zabawek.

Z punktu widzenia działań CIMIC niezwykle istotne jest dysponowanie bazą danych o prowincji oraz wprowadzanie do niej na bieżąco informacji wynikających z prowadzonej działalności. Ważne jest także dokonywanie okresowych ocen obszaru odpowiedzialności oraz podejmowanie działań, czy to związanych z projektami, czy też z udzielaniem pomocy humanitarnej, w celu rozładowania trudnych sytuacji oraz wsparcia działań sił zbrojnych. Przykładem przystąpienie do realizacji projektów wpływających na poziom życia ludności i jednocześnie dających zatrudnienie w rejonie obiektu ważnego dla bezpieczeństwa w celu uzyskania akceptacji przez nią budowy wysuniętych posterunków bezpieczeństwa (Joint Security Station - JSS). Działaniom tym towarzyszyły akcje udzielania pomocy humanitarnej.

6. zasady współpracy cywilno-wojskowej zawarte są między innymi w

- Nowej Koncepcji Strategicznej Sojuszu

- organizowanie operacji reagowania kryzysowego

- gotowość NATO do udziału w operacjach z mandatu ONZ lub NATO

- MC 411/1 - NATO Military Policy on Civil-Military Co-operation (Polityka wojskowa NATO w sprawie współpracy cywilno-wojskowej)

- ułatwianie kooperacji między dowódcą NATO a środowiskiem cywilnym

- JP 3-57

- doradztwo, pomoc, wspieranie opieki społecznej, programów zdrowotnych i żywieniowych

- szkolenie administracji publicznej w celu zapewnienia struktur demokratycznych

- AJP-9

- na jego podstawie stworzono nasz narodowy dokument DD9

---