PRZESŁANKI PROCESOWE

PRZESŁANKI PROCESOWE

materialne

(wywierają wpływ na

odpowiedzialność

karnomaterialną , ale mogą być realizowane tylko
w toku procesu ) - art.17 KPK

formalne

(warunkują jedynie sam proces karny)

→ umorzenie

bezwzględne

(abstrakcyjne)

stany prawne warunkujące
proces w każdym układzie
procesowym

uniewinnienia

(potwierdzenie domniemania niewinności)

1. „przesłanka faktyczna”

- czynu nie popełniono

- brak danych dostatecznie

uzasadniających podejrzenie
jego popełnienia

2. brak przestępności czynu

- czyn nie zawiera znamion

czynu zabronionego

- ustawa stanowi, że sprawca

nie popełnia przestępstwa
[ okoliczności wyłączające
bezprawność czynu
(kontratypy) + okoliczności
wyłączające winę]

względne

(konkretne)

stany prawne warunkujące
proces tylko w określonym
układzie procesowym

umorzenia

3. znikomy stopień społ.

szkodliwości czynu

4. brak karalności czynu

(np. przy czynnym żalu)

5. przedawnienie karalności

6. abolicja lub amnestia

7. immunitety materialne

(adwokacki, prokuratorski, radcy pr.,
parlamentarny)

8. karalność w obcym

państwie czynu
popełnionego za granicą
przez obywatela polskiego
lub obcego

POZYTYWNE

-

stany prawne, które

muszą zachodzić by proces
karny był dopuszczalny

NEGATYWNE

-

stany prawne, które

wyłączają dopuszczalność
wszczęcia i dalszego biegu
procesu

inne podziały przesłanek procesu karnego:

•

res iudicata (powaga rzeczy osądzonej)

•

litis pendentio (zawisłość prawna sporu)

•

podsądność sądom karnym

•

właściwość sądu

•

skarga uprawnionego oskarżyciela

•

wniosek pokrzywdzonego (publicznoskargowe – wnioskowe; dodatkowe
wskazanie osoby najbliższej jeśli przeciw niej)

•

wymagane zezwolenie na ściganie

•

darowanie kary –prezydenckie prawo łaski

•

warunkowe zawieszenie wykonania kary przez sąd / Prezydenta
(korzystającego z prawa łaski)

•

formalne immunitety procesowe:

-

Prezydenta RP

-

parlamentarny

-

sędziowski

-

prokuratorski

-

sędziów Trybunału Konstytucyjnego

-

członków Trybunału Stanu

-

pracowników NIK

-

Rzecznika Praw Obywatelskich

-

Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych

-

dyplomatyczny

-

konsularny

•

istnienie stron procesowych

•

przeszkody wynikające ze stos. międzynarodowych

układ procesowy:

1)

osoba oskarżonego.

2)

czyn oskarżonego w znaczeniu przedmiotowym.

3)

element, którego brak stanowi negatywną
przesłankę procesową.

OGÓLNE

-

stany prawne, które

warunkują proces w trybie
zwyczajnym

SZCZEGÓLNE

(jako dodatkowe)

-

stany prawne, które

warunkują tryb szczególny
procesu

FUNKCJE systemu przesłanek:
- informacyjna: uporządkowanie wiedzy o dopuszczalności procesu
- gwarancyjna: ochrona przed ewentualnym bezzasadnym wciąganiem osób w proces, wyraziste kryterium
dopuszczalności;

PRZESŁANKA PROCESU / warunek dopuszczalności procesu

- stan prawny warunkujący dopuszczalność bądź wszystkich stadiów procesu, bądź tylko niektórych

1)

nie ma przesłanek dotyczących tylko postępowania przygotowawczego

2)

postępowanie apelacyjne jest dopuszczalne choćby nie wszystkie przesłanki postępowania głównego były spełnione (f. kontrolna apelacji)