prawo karne procesowe- zbiór norm prawnych regulujących proces karny.
proces karny- zespół prawnie uregulowanych czynności, których celem jest wykrycie przestępstwa i jego sprawcy, osądzenie go za to przestępstwo i ewentualne wykonanie kary, środków karnych i zabezpieczających.
stosunki procesowe- sytuacje prawne zachodzące między uczestnikami procesu i unormowane przez prawo karne procesowe.
przedmiot procesu- problem odpowiedzialności karnej, a czasem i cywilnej za zarzucone oskarżonemu przestępstwo.
postępowanie adhezyjne- toczące się w ramach procesu karnego na podstawie powództwa cywilnego wniesionego przez pokrzywdzonego lub inną uprawnioną osobę
postępowanie zasadnicze- dąży do zasadniczego rozstrzygnięcia kwestii odpowiedzialności prawnej oskarżonego (czy popełnił przestępstwo i jaką powinien ponieść karę)
czynność procesowa- zachowanie się uczestnika procesu, wywołujące skutki przewidziane przez prawo procesowe.
zdarzenie procesowe- zaszłość w świecie zewnętrznym niewykazująca jakichkolwiek cech zachowania się człowieka, ale wywołująca skutki przewidziane przez prawo procesowe.
wyrok- orzeczenie sądu, wydane w imieniu RP, rozstrzygające o kwestii odpowiedzialności prawnej oskarżonego
promulgacja- umożliwienie w odpowiedniej formie zapoznania się z decyzją przez inne osób
prawomocność- sytuacja prawna charakteryzująca się niepodważalnością decyzji procesowej
protokół- dokument pisemny stwierdzający formę i treść czynności, sporządzony w formie nakazanej przez prawo i podpisany przez prowadzącego czynność oraz przez co najmniej drugą osobę w niej uczestniczącą.
uczestnik procesu- kategoria zbiorcza obejmująca każdą osobę, która spełnia funkcję w procesie wyznaczoną jej przez prawo procesowe.
organy procesowe- organy państwowe uprawnione do wydawania decyzji procesowych w określonych etapach procesu, niezależnie od innych uprawnień.
sąd- zespół osób lub osoba wyposażeni w atrybut niezawisłości, powołani do sprawowania wymiaru sprawiedliwości w imieniu RP oraz w szczególnej procesowej formie.
strony procesowe- podmioty posiadające interes prawny w korzystnym dla nich rozstrzygnięciu o przedmiocie procesu.
oskarżyciel- uczestnik procesu, który występuje do sądu z wnioskiem o ukaranie sprawcy przestępstwa i wniosek ten popiera w toku procesu.
pokrzywdzony- osoba fizyczna lub prawna albo instytucja państwowa, samorządowa lub społeczna, choćby nie miała osobowości prawnej, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo.
reprezentant strony procesowej- osoba działająca za stronę w jej imieniu na mocy odpowiedniego tytułu prawnego (obrońca, pełnomocnik, przedstawiciel ustawowy).
rzecznik interesu społecznego- osoba niezależna od stron procesowych, działająca na rzecz interesu społecznego w procesie.
pomocnik organu procesowego- osoba ułatwiająca organowi procesowemu wykonywanie jego funkcji.
naczelne zasady procesu- społecznie ważne ogólne dyrektywy uregulowania najbardziej istotnych kwestii z zakresu procesu.
zasada prawdy materialnej- dyrektywa, w myśl której podstawę wszystkich rozstrzygnięć powinny stanowić ustalenia faktyczne zgodne z rzeczywistością. PRZYKŁADY: obowiązek inicjatywy dowodowej spoczywający na organach procesowych niezależnie od zachowania się stron procesowych, kontradyktoryjność rozprawy sądowej i jej elementy w postępowaniu przygotowawczym, koncentracja czasowa i miejscowa procesu w czasie rozprawy sądowej i ustawowe okresy post. przyg. kontrola sądowa post. przyg., mająca na celu zapobieżenie przedostaniu się do postępowania sądowego spraw, w których nie wyjaśniono dokładnie wszystkich istotnych okoliczności i w których popełniono błędy dające się naprawić tylko w post. przyg., kolegialność sądu i udział czynnika społecznego, system środków zaskarżenia decyzji procesowych. WYJĄTKI: ograniczenie poznania prawdy z powodu uwzględnienia innych interesów zasługujących na ochronę, np.: prawomocność orzeczenia, humanitaryzm jednostki (dochodzenie do prawdy, ale nie za cenę podstawowych praw jednostki), zakazy dowodowe powodowane ochroną tejmnicy państwowej, służbowej, zawodowej i stosunków rodzinnych, immunitety procesowe, zakaz reformationis in Pius, obowiązek zakończenia postępowania w rozsądnym terminie, ograniczenia faktyczne.
zasada obiektywizmu- dyrektywa, zgodnie z którą organ procesowy powinien mieć bezstronny stosunek do stron i innych uczestników procesu oraz nie powinien kierunkowo nastawiać się do samej sprawy (badać oraz uwzględniać okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego). PRZYKŁADY: 1) niezawisłość sądu, wyłączenie z mocy prawa od orzekania sędziego w ogóle niezdatnego (iudex inhabilis), sędzia ulega wyłączeniu jeżeli staje się osobą podejrzaną o stronniczość, te same przyczyny dotyczą ławników, oskarżyciela publicznego i prowadzącego post. przyg (z przyczyn stosowanych do nich odpowiednio), wyłącza się także uczestników procesu, którzy powinni być darzeni szczególnym zaufaniem (mediatora, biegłego, specjalistę, tłumacza, protokolanta i stenografa, osobę powołaną do przeprowadzenia wywiadu środowiskowego 2) reguła audiatur et altera pars -sąd powinien wziąć pod uwagę cały materiał dowodowy oraz powinien wysłuchać argumentacji wszystkich stron procesowych. 3) minimalne działanie czynników irracjonalnych, wpływających na podejmowanie decyzji- służy temu doświadczenie życiowe i charakter sędziego, jego wiedza oraz kolektywność orzekania.
zasada współdziałania ze społ.- dyrektywa, w myśl której organy procesowe powinny angażować do współdziałania w procesie karnym obywateli oraz instytucje społ. i państwowe. PRZYKŁADY: 1) społeczny obowiązek zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu (dot, także instytucji państwowych i samorządowych które odkryły przestępstwo ścigane z urzędu w związku ze swoją działalnością) 2)ochrona osób wciągniętych w tok procesu (świadkowie, biegli, tłumacze, oskarżyciele) 3)postępowanie o nadanie statusu świadka incognito 4) instytucje państwowe i samorządowe są obowiązane w zakresie swego działania do udzielania pomocy organom prowadzącym postępowanie karne w terminie wyznaczonym przez te organy; także inne jednostki i osoby fizyczne mają obowiązek pomocy na wezwanie organów procesowych, w zakresie i w terminie przez nie wyznaczonym, jeżeli bez tej pomocy przeprowadzenie czynności procesowej jest niemożliwe lub znacznie utrudnione. 5) udział ławników w orzekaniu (czynnika społecznego)- są niezawiśli, podlegają tylko ustawom, mają w zasadzie równe prawa z sędziami, orzekają tylko w sądach okręgowych
zasada domniemania niewinności- dyrektywa, w myśl której oskarżonego należy traktować jak niewinnego, dopóki nie zostanie mu udowodniona wina w sposób przewidziany przez pkp.; domniemanie prawne wzruszalne, tylko poprzez udowodnienie winy i stwierdzenie jej prawomocnym wyrokiem a)skazującym lub b)warunkowo umarzającym postępowanie; zasada obowiązuje w trzech pierwszych stadiach procesu aż do uprawomocnienia się orzeczenia a także jest adresowana do całego społeczeństwa (przestępstwo pomówienia, możliwość wypowiedzenia stosunku pracy) i prasy, której nie wolno wypowiadać opinii co do rozstrzygnięcia w postępowaniu sądowym przed wydaniem orzeczenia w I instancji.
zasada in dubio pro reo- dyrektywa, w myśl której wszystkie niedające się rozstrzygnąć wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść oskarżonego; dotyczy to zarówno wątpliwości faktycznych jak i prawnych , obowiązuje we wszystkich stadiach procesu, tam gdzie są przeprowadzane czynności rozpoznawcze (szczególnie art. 397§4), zakaz ustaleń alternatywnych, ciężar dowodu spoczywa na tym kto powołuje się na dane fakty; przerzucanie ciężaru dowodu-w znaczeniu materialnym-na oskarżonego nie jest dopuszczalne, z wyjątkiem sprawy o pomówienie, w której to na oskarżonym spoczywa ciężar tzw. dowodu prawdy, czyli udowodnienia że postawiony zarzut był prawdziwy.
zasada swobodnej oceny dowodów- dyrektywa, zgodnie z którą organy procesowe w ocenie dowodów kierują się swoim przekonaniem nieskrępowanym ustawowymi regułami oceny, ukształtowanym natomiast pod wpływem wskazań wiedzy, doświadczenia życiowego i zasad logicznego rozumowania. PRZYKŁADY: 1)kpk nie przewiduje żadnych reguł nakazujących uznanie pewnych faktów za udowodnione lub za nieudowodnione (wyjątkami są zakazy dowodowe i domniemania prawne niewzruszalne, inne domniemania nie wyłączają przeciwdowodu), 2) nie można uznać z góry za niewiarygodny dowód, który jeszcze nie został przeprowadzony, 3)ograniczeniem swobodnej oceny dowodów mogą być jednak decyzje zapadłe w innych procesach, 4) organ procesowy musi się wytłumaczyć dlaczego oparł się na tych, a nie na innych dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, 5)uzasadnione muszą być wszystkie orzeczenia i akty procesowe przesuwające proces do następnego etapu, chyba że ustawa przewiduje zwolnienie z tego obowiązku, 5) zasadą jest uzasadnianie wyroku sądu I instancji jedynie na wniosek strony, poza kilkoma odstępstwami. (ustne podanie najważniejszych powodów wyroku, wyrok nakazowy może nie zawierać uzasadnienia), 6) kontrola swobodnej oceny dowodów poprzez organ rozpoznający środek odwoławczy (uchylenie/zmiana orzeczenia w razie stwierdzenia błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia)
zasada bezpośredniości- dyrektywa, w myśl której organ procesowy powinien zetknąć się ze źródłem i środkiem dowodowym osobiście, a środkiem dowodowym, na którym opiera swe ustalenia, powinien być przede wszystkim środek dowodowy pierwotny (dowód pierwotny) PRZYKŁADY: 1) podstawę orzeczenia może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w postępowaniu mających znaczenie dla rozstrzygnięcia 2) podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej 3) dowodu z wyjaśnień oskarżonego luz zeznań świadka nie wolno zastępować treścią pism, zapisków lub notatek urzędowych WYJĄTKI: 1) dopuszczalne jest ustalenie faktu za pomocą dowodu pochodnego, gdy dowód pierwotny nie istnieje lub nie jest dostępny (odczytanie protokołów z wyjaśnień oskarżonego / zeznań świadka w określonych przypadkach) 2) dopuszczalne jest przeprowadzenie dowodu pochodnego, gdy zachodzi potrzeba skontrolowania dowodu pierwotnego 3) niektóre dowody są ze swej istoty zawsze dowodami pochodnymi (opinie biegłego, protokoły z oględzin) 4) dopuszczalny jest dowód pochodny, gdy wymagają tego postulaty szybkości i ekonomii procesu 5) pomoc prawna (sędzia wyznaczony lub sąd wezwany) 6) sąd odwoławczy rozpoznający apelację nie może przeprowadzić postępowania dowodowego co do istoty sprawy (jedynie z potrzeby uzupełnienia przewodu sądowego może przeprowadzić dowód na rozprawie) 7) przy ponownym rozpoznaniu sąd I instancji może poprzestać za zgodą stron na ujawnieniu dowodów 8) w postępowaniu nakazowym sąd orzeka tylko na podstawie akt sprawy, w uproszczonym może prowadzić rozprawę mimo nieobecności oskarżonego
zasada skargowości- dyrektywa w myśl której organ procesowy wszczyna i prowadzi postępowanie tylko skutkiem skargi podmiotu bezpośrednio zainteresowanego rozstrzygnięciem. PRZYKŁADY: 1) wszystkie postępowania sądowe są domeną zasady skargowości-a)skarga inicjuje odpowiednie postępowanie i oznacza jego początek, a więc zobowiązuje organ procesowy do wszczęcia i kontynuacji procesu (nie wolno wszczynać postępowania dopóki nie zostanie wniesiona skarga uprawnionego podmiotu i nie wolno wychodzić organowi procesowemu poza granice określone skargą) b)skarga zarazem zawiera propozycje żądanego rozstrzygnięcia.
zasada ścigania z urzędu- dyrektywa w myśl której organ procesowy wszczyna i prowadzi postępowanie niezależnie od czyjejkolwiek skargi. PRZYKŁADY: 1) zasada ta obowiązuje w postępowaniu przygotowawczym (wyjątkiem ściganie na wniosek pokrzywdzonego) i wykonawczym 2)organ post. przyg. jest nawet zobowiązany do przekroczenia granic wniosku (ściganie współsprawców, podżegaczy, pomocników z wyłączeniem osób najbliższych składającego wniosek) 3) postępowanie poprawcze w stosunku do nieletniego wszczyna sąd rodzinny z urzędu 4)zasądzenie z urzędu odszkodowania w razie skazania oskarżonego 5)wznowienie postępowanie z urzędu (bezwzględna przyczyna odwoławcza ujawniona po uprawomocnieniu orzeczenia) 6) odstąpienie oskarżyciela publicznego od oskarżenia nie wiąże sądu 7) odstąpienie oskarżyciela prywatnego od oskarżenia po rozpoczęciu przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej powoduje umorzenie postępowania tylko wtedy, gdy oskarżony wyrazi na to zgodę 8)oskarżony nie może cofnąć wniesionego na jego korzyść środka odwoławczego jeśli wniósł go oskarżyciel publiczny lub jeżeli zachodzi wypadek obrony obligatoryjnej 10) uprawnienia do przekraczania granic skargi dla sądów w określonych przypadkach
zasada kontradyktoryjności- dyrektywa, zgodnie z którą strony mają prawo do walki o korzystne dla siebie rozstrzygnięcie. PRZYKŁADY: 1) postępowanie główne (począwszy od przejściowego)- a)pisemna odpowiedź na akt oskarżenia b)prawo udziału stron, obrońców pełnomocników w posiedzeniach sądu zarządzonych przez prezesa sądu c)obowiązkowy udział prokuratora i obrońcy w posiedzeniu w przedmiocie orzeczenia środka zabezpieczającego z 94 i 95 kk. 2) przewodniczący składu kieruje rozprawą i czuwa nad jej prawidłowym przebiegiem, umożliwiając stronom wypowiedzenie się co do każdej kwestii podlegającej rozstrzygnięciu 3) jeśli jedna ze stron zabiera głos, prawo głosu przysługuje też drugiej stronie (plus ostatni głos dla oskarżonego) 4)dowody na poparcie oskarżenia powinny być przeprowadzone przed dowodami służącymi do obrony 5)po swobodnym wypowiedzeniu się osoby przesłuchiwanej można zadawać jej pytania w ustalonej kolejności 6)strona, na której wniosek świadek został dopuszczony, zadaje pytania przed pozostałymi stronami 7) członkowie składu mogą w każdym momencie zadawać dodatkowe pytania 8)odczytanie aktu oskarżenia przez oskarżyciela 9) prawo zaskarżenia decyzji procesowych 10) prawo do odpowiedzi na apelację i kasację 11) zasada jawności procesu w stosunku do stron (obecność stron na rozprawie głównej) WYJĄTKI: 1)inicjatywa dowodowa prezesa sądu i przewodniczącego rozprawy (dopuszczenie i sprowadzenie dowodów z urzędu) 2) aktywny udział sądu w przeprowadzeniu dowodów
zasada inkwizycyjności- dyrektywa głosząca, że w procesie nie ma miejsca dla stron procesowych i że badanie sprawy należy wyłącznie do organu procesowego. PRZYKŁADY: 1)postępowanie przygotowawcze (organ z własnej inicjatywy podejmuje wszelkie czynności dowodowe zmierzające do realizacji celów postępowania) 2) wyjątki na rzecz tajności wobec stron WYJĄTKI: 1)obowiązkowe przesłuchanie podejrzanego z udziałem obrońcy, jeżeli podejrzany tego zażąda 2)prawo składania wniosków o dokonanie czynności śledztwa lub dochodzenia 3)dopuszczenie stron do czynności post. przyg. których nie będzie można powtórzyć na rozprawie i do innych czynności 4)przesłuchanie przez sąd świadka, gdy zachodzi niebezpieczeństwo że nie będzie go można przesłuchać na rozprawie 5) udział stron w przesłuchaniu biegłego i zapoznanie się z jego opinią 6) udział podejranego i obrońcy w czynnościach końcowego zaznajomienia się z materiałami post. przyg. 7)dopuszczenie prokuratora i obrońcy do posiedzenia sądu dot. przedłużenia TA oraz zażalenia na zastosowanie lub przedłużenie
zasada legalizmu- dyrektywa w myśl której organ procesowy powołany do ścigania przestępstw zobowiązany jest, z chwilą powzięcia uprawdopodobnionej wiadomości o przestępstwie ściganym z oskarżenia publicznego, wszcząć i przeprowadzić postępowanie k.
PRZYKŁADY: 1) wszczyna się i prowadzi proces karny tylko wówczas, gdy społeczna szkodliwość czynu nie jest znikoma 2)nikt nie może być zwolniony od odpowiedzialności za popełnione przestępstwo (biorąc pod uwagę karygodność) 3)wiadomość o przestępstwie która tworzy uzasadnione podejrzenie jego popełnienia zobowiązuje organy ścigania do wszczęcia postępowania 4)odstąpienie od oskarżenia oskarżyciela publicznego nie wiąże sądu (nie dot. postępowania z os. prywatnego) *konsensualne kończenie procesu nie stanowi odstępstwa od zasady legalizmu 5)możliwość wniesienia zażalenia na bezczynność organów ścigania 6) zaskarżenie do sądu postanowień o odmowie wszczęcia śledztwa lub dochodzenia lub o jego umorzeniu 7) prawo pokrzywdzonego do oskarżenia posiłkowego subsydiarnego 8) społeczna kontrola procesu karnego
zasada oportunizmu- dyrektywa w myśl której organ procesowy może nie wszczynać postępowania, jeśli wzgląd na interes publiczny (społeczny) czyni w danej sprawie postępowanie karne z oskarżenia publicznego niecelowym. PRZYKŁADY: 1) umorzenie „absorpcyjne” postępowania (rezygnacja ze ścigania spraw drobniejszych celem skoncentrowania się na poważniejszych sprawach tego samego sprawcy) 2) świadek koronny 3) umorzenie postępowania przeciwko nieletniemu
zasada prawa do obrony- dyrektywa, w myśl której oskarżony ma prawo bronić swych interesów w procesie i korzystać z pomocy obrońcy. PRZYKŁADY: obrona materialna-1) oskarżony nie ma obowiązku dowodzenia swojej niewinności ani obowiązku dostarczania dowodów na swoją niekorzyść 2) należy pouczyć oskarżonego o prawie składania wyjaśnień i prawie odpowiedzi na poszczególne pytania lub odmowy składania wyjaśnień (w post. przygotowawczym i na rozprawie głównej) 3) prawo zadawania pytań przez oskarżonego osobom przesłuchiwanym i składanie wyjaśnień do każdego dowodu 4) kłamstwo oskarżonego jest bezkarne; obrona formalna-1) korzystanie z obrońcy może być obligatoryjne albo fakultatywne 2)obrońca w zakresie metod i kierunku obrony ma stanowisko samodzielne jednak może przedsiębrać czynności procesowe jedynie na korzyść oskarżonego 3)udział obrońcy w postępowaniu nie wyłącza osobistego w nim udziału oskarżonego, a aktywność obrońcy nie wyłącza aktywności oskarżonego 4) zakres uprawnień obrońcy jest wyznaczony przez zakres uprawnień oskarżonego (wyjątek z przesłuchaniem >15 lat przy przest. seksual.) 5)oskarżony może mieć nie więcej niż 3 obrońców, a obrońca może bronić kilku oskarżonych w tym samym procesie jeśli ich interesy nie pozostają w sprzeczności
zasada publiczności- dyrektywa, w myśl której społeczeństwo ma dostęp do wiadomości o procesie karnym. (publiczność procesu to udostępnienie nieograniczonej liczbie nieokreślonych osób dostępu do czynności procesowych); każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy. PRZYKŁADY: 1)rozprawa sądowa odbywa się jawnie a wyrok jest ogłaszany publicznie 2) nie wolno zakazywać wstępu na salę rozpraw osobom pełnoletnim, nieuzbrojonym, nieznajdującym się w stanie nielicującym z powagą sądu, a za zgodą przewodniczącego także małoletnim i obowiązanym do noszenia broni 3) ekwiwalenty publicznośći: a)osoby zaufania, b)zezwolenie, c)obecność osób powołanych do kierowania sądami i nadzoru nad dział. adm. sądów d)jawność ogłoszenia wyroku WYJĄTKI: 1) obligatoryjnie, w całości tajna gdy dotyczy wniosku prokuratora o umorzenie postępowania z powodu niepoczytalności sprawcy i zastosowania środka zabezpieczającego, w sprawie o pomówienie lub znieważenie(na wniosek pokrzywdzonego jawnie), rozprawa wyłącznie przeciwko małoletniemu (chyba że jawność uzasadniają względy wychowawcze) 2) obligatoryjnie, tajna w całości lub w części gdy mogłaby wywołać zakłócenie spokoju publicznego, obrażać dobre obyczaje, ujawnić wiadomości które powinny pozostać w tajemnicy ze względu na interes państwa, naruszyć interes prywatny (plus tajemnice, żądanie składającego wniosek o ściganie, incognito, świadek koronny, przesłuchanie ,15 lat) 3) fakultatywnie gdy choćby jeden z oskarżonych jest nieletni 4) tajny jest przebieg narady i głosowania nad każdym orzeczeniem 5) w postępowaniu przygotowawczym i wykonawczym obowiązuje zasada tajności
zasada kontroli procesu- dyrektywa, w myśl której wszystkie decyzje procesowe i inne czynności procesowe podlegają kontroli (badaniu ich zgodności z prawem i podejmowaniem działań korygujących przewidzianych przez prawo). PRZYKŁADY: 1) kontrola mogąca spowodować reformację decyzji procesowej (skargowa-na wniosek osoby zainteresowanej) 2) kontrola osądzająca w której organ kontrolujący nie narzuca organowi kontrolowanemu sposobu rozstrzygnięcia, więc reformacja decyzji nie następuje w formie nakazowej; zasadzie kontroli służą zwyczajne(kierowane przeciwko decyzjom nieprawomocnym) i nadzwyczajne (kierowane przeciwko prawomocnym orzeczeniom) środki zaskarżenia 3)kontrola prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym (osądzanie prawidłowości decyzji, wydawanie poleceń, przejęcie czynności do wykonania) 4) kontrola społeczna 5) nadzór służbowy (wynika ze stosunku służbowego pracowników organu wymiaru sprawiedliwości)
zasada uczciwego procesu- dyrektywa, zgodnie z którą organy procesowe powinny prowadzić postępowanie rzetelnie, z poszanowaniem godności uczestników procesu i w rozsądnym terminie. PRZYKŁADY: 1)w K.- zakaz tortur, okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania 2)sprawę rozpatruje sąd sprawiedliwie i jawnie bez nieuzasadnionej zwłoki; organ procesowy powinien:3) prowadzić postępowanie, traktując jego uczestników lojalnie, nie stosować podstępów, dotrzymywać obietnic i nie wprowadzać w błąd 4) zawsze respektować poczucie godności uczestników procesowych 5) informować uczestników procesu o ich obowiązkach i uprawnieniach 6) prowadzić postępowanie szybko (`rozsądny termin'- służą temu terminy procesowe zawite i instrukcyjne, obowiązek zapobiegania przewlekłości, dopuszczalność konsensualnego zakończenia procesu, tryby uproszczone, odstępstwa od zasady legalizmu- np. umorzenie absorpcyjne, skarga na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki) 7) w razie kolizji zasad procesowych wybierać takie rozwiązanie, które jest bardziej przyzwoite we własnym sumieniu niż w oczach osób postronnych
akt oskarżenia- sposób zakonczenia postepowania przygotowawczego. Sporzadza prokurator lub tez zatwierdza akt oskarzenia sporzadzony przez policje. Wnosi prokurator. Wymogi:imie i nazwisko oskarzonego, zastosowane srodki, okreslenie zarzucanego czynu, wskazanie art., wskazanie sadu i trybu, uzasadnienie-jeśli sporzadzala policja to nie musi być uzasadnienia, lista osob których wezwania oskarzyciel zada, wykaz dowodow, liste pokrzywdzonych, wniosek o zwrot korzysci majatkowych, od zakonczenia sledztwa termin 14 na wniesienie jeśli TA to 7.
Forma akcji cywilnej w procesie karnym-postepowanie adhezyjne,odszkodowanie z urzedu, orzeczenie zwrotu korzysci majatkowej, orzeczenie obowiazku naprawienia wyrzadzonej szkody, orzeczenie nawiazki, zasadzenie swiadczenia pienieznego,
Roszczenia cywilne w procesie karnym-ma charakter uboczny, nie jest dopuszczalne odchodzenie powodztwem cywilnym w procesie karnym dobr osobistych jak również roszczen o ustalenie. Można dochodzic odsetek. Po zlozeniu powodztwa nastepuje kontrola formalna. Sad może je rozpoznac merytorycznie albo zostawic bez rozpatrzenia jeśli nie skaze oskarzonego albo material dowodowy nie wystarcza do rozstrzygniecia a uzupelnienie spowodowaloby znaczne opoznienie. Po rozpoznaniu sad może je zasadzic lub oddalic w calosci lub czesci.
Tymczasowe aresztowanie- srodek zapobiegawczy, TA stosuje zawsze sad na wniosek prokuratora. Możliwe tylko wobec podejrzanego co do którego wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutow, przeslanka ogolna:duze prawdopodobienstwo ze oskarzony popelnil przestepstwo, przeslanka szczegolna: uzasadniona obawa ucieczki lub ukrywania się oskarzonego, zwlaszcza gdy nie można ustalic jego tozsamosci albo nie ma on w kraju stalego miejsca pobytu, -zarzut popelnienia zbrodni lub wystepku zagrozony kara pozbawienia wolnosci ktorej gorna granica wynosi co najmniej 8lat albo gdy sad I instancji skazal go na kare pozbawienia wolnosci nie nizsza niż 3 lata.-uzasadniona obawa popelnienia koljengo przestepstwa przeciw zyciu lub zdrowiu szczególnie jeśli tym grozil.-chuliganski charakter czynu
Wyrok zaoczny- można wydac w postepowaniu uproszczonym jeżeli mimo prawidlowego wezwania nie stawil się ani oskarzony ani jego obronca a sad dysponuje uprzednio zlozonymi wyjasnieniami które na rozprawie odczytal. W sytuacji gdy oskarzony stawil się na rozprawie ale po zlozeniu wyjasnienie opuscil sale rozpraw bez zezwolenia nie jest wyrokiem zaocznym.
Sprzeciw- srodek zaskarzenia od wyroku zaocznego, oskarzony może wniesc w terminie 7dni od daty doreczenia wyroku. W sprzeciwie powinien usprawiedliwic nieobecnosc na rozprawie. Nie nie uwzgledni sprzeciwu jeśli uzna za nieobecnosc była nieusprawiedliwiona. Uwzglednienie sprzeciwu powoduje ponowne rozpatrzenie sprawy wyrok zaoczny traci moc pod warunkiem ze oskarzony lub obronca stawia się na rozprawie. Jest również srodkiem zaskarzenia wyroku nakazowego. Jego skuteczne wniesienie powoduje utrate mocy przez wyrok nakazowy a sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogolnych.
Wyrok nakazowy-sprawa podlega rozpoznianiu w postepowaniu uproszczonym. W danym wypadku można orzec kare grzywny lub ograniczenia wolnosci. Na podstawie materialu zebranego w postepowaniu przygotowawczym sad uznaje ze przeprowadzanie rozprawy nie jest konieczne. Na podstawie zebranych dowodow okolicznosci czynu i wina nie budza watpliwosci. Oskarzony nie jest pozbawiony wolnosci, nie jest to sprawa z oskarzenia prywatnego. Orzekanie nastepuje jednoosobowo na posiedzeniu, bez udzialu stron. Kara ograniczenia wolnosci albo do 100stawek lub 200tys orzec srodek karny. Zasadzic w calosci roszczenia zgloszone w powodztwie cywilnym lub odszkodowanie jeśli natomiast dowody nie pozwalaja pozozstawic powodztwo bez rozpoznania.
6