„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Ewa Jasińska

Normowanie zużycia materiałów i czasu pracy

311[25].Z5.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
dr inż. Jadwiga Rudecka
mgr inż. Jerzy Kryszeń


Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Ewa Jasińska



Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn

ą

programu jednostki modułowej 311[25].Z5.02,

„Normowanie zu

ż

ycia materiałów i czasu pracy”, zawartego w modułowym programie nauczania

dla zawodu technik obuwnik.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

7

5.

Ćwiczenia

11

5.1.

Normowanie zużycia materiałów obuwniczych – wiadomości wstępne

11

5.1.1.

Ć

wiczenia

11

5.2.

Normowanie zużycia materiałów podstawowych

13

5.2.1.

Ć

wiczenia

13

5.3.

Normowanie zużycia materiałów pomocniczych

16

5.3.1.

Ć

wiczenia

16

5.4.

Normowanie czasu pracy

19

5.4.1.

Ć

wiczenia

19

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

22

7.

Literatura

31

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik obuwnik.

W poradniku zamieszczono:

−−−−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane, aby
bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−−−−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem,

−−−−

przykładowe scenariusze zajęć,

−−−−

ć

wiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-uczenia oraz

ś

rodkami dydaktycznymi,

−−−−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. pokazu z objaśnieniem,
ć

wiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

311[25].Z5

Organizacja i obsługa procesów

produkcyjnych

311[25].Z5.02

Normowanie zużycia materiałów

i czasu pracy

311[25].Z5.04

Zarządzanie jakością

311[25].Z5.03

Planowanie i rozliczanie produkcji

311[25].Z5.01

Organizacja procesów wytwarzania

obuwia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

rozpoznawać formy i elementy konstrukcyjne obuwia,

–

charakteryzować typy i rodzaje obuwia,

–

stosować zasady oznaczania wielkości elementów obuwia,

–

rozpoznawać, charakteryzować i klasyfikować materiały obuwnicze,

–

rozpoznawać i charakteryzować wady materiałów obuwniczych,

–

oceniać jakość materiałów obuwniczych,

–

określać wpływ wad materiałowych na wskaźniki ekonomiczne i jakość obuwia,

–

dobierać materiały do typu i przeznaczenia obuwia,

–

wycinać elementy cholewek i spodów obuwia z materiałów płaskich,

–

poddawać wycięte elementy procesom obróbczym i montażowym,

–

wytwarzać elementy obuwia z gumy i tworzyw sztucznych,

–

stosować techniki łączenia elementów obuwia,

–

wytwarzać cholewki do obuwia,

–

ć

wiekować, montować i wykończać obuwie,

–

projektować i konstruować wierzchy obuwia,

–

projektować i konstruować spody obuwia,

–

sporządzać dokumentację konstrukcyjno-technologiczną,

–

przestrzegać przepisy BHP i ochrony przeciwpożarowej,

–

udzielać pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,

–

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

określić rodzaje norm zużycia oraz metody normowania materiałów podstawowych
i pomocniczych,

–

zastosować metody normowania materiałów,

–

sporządzić normy kalkulacyjno-techniczne i rozpisowo-rozliczeniowe,

–

dokonać analizy i kontroli wykonania norm,

–

scharakteryzować rodzaje norm pracy oraz metody ich ustalania,

–

zastosować metody pomiaru czasu pracy,

–

sporządzić normy czasu pracy na jednostkę wyrobu oraz określić limity zatrudnienia,

–

określić wpływ organizacji stanowiska roboczego na czas potrzebny do wykonania zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca:

...........................................................................

Modułowy program nauczania: Technik obuwnik 311[25]
Moduł:

Organizacja i obsługa procesów produkcyjnych 311[25].Z5

Jednostka modułowa:

Normowanie zużycia materiałów i czasu pracy 311[25].Z5.02

Temat: Normowanie zużycia materiałów podstawowych.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności ustalania normy zużycia skóry twardej na podpodeszwy

metodą próbnego (eksperymentalnego) rozkroju.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

dobrać odzież ochronną,

−

przygotować stanowisko pracy do rozkroju skóry i wykonania obliczeń,

−

dokonać oceny skóry i oznaczenia zauważonych wad na jej powierzchni,

−

dobrać narzędzia i urządzenia do wykonania ćwiczenia,

−

ustalić masę skóry,

−

rozkroić skórę według wymaganych przy normowaniu zużycia metod, zasad i systemów,

−

dokonać oceny wyciętych elementów, ustalić ich masę,

−

skontrolować i ustalić masę odpadów,

−

obliczyć procent odpadów,

−

ustalić normę zużycia na 1 parę podpodeszew w numeracji środkowej dla grupy damskiej
lub męskiej (23,5 lub 27),

−

uporządkować stanowisko pracy,

−

zaprezentować wykonaną pracę,

−

dokonać samooceny wykonanego ćwiczenia.

Metody nauczania:
–

pokaz z instruktażem,

–

ć

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach 2–3 osobowych.

Czas: 2 godziny dydaktyczne

Środki dydaktyczne:
–

plansze ilustrujące metody, zasady i systemy rozkroju skór twardych,

–

skóry garbowania roślinnego (karki lub boki),

–

wycinaki do podpodeszew (nr 23,5 lub 27 metryczny),

–

waga analityczna,

–

grubościomierz,

–

wycinarka do elementów spodowych,

–

przybory piśmiennicze, papier formatu A4,

–

kalkulator,

–

dokumentacja technologiczna, instrukcja obsługi maszyny,

–

literatura z rozdziału 7

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Przebieg zajęć:
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celu zajęć.

3.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia i dobranie odzieży ochronnej.

4.

Podział uczniów na grupy (zespoły) i wybór lidera.

5.

Dobranie przez lidera kompletu wycinaków i skóry do rozkroju, dobór odzieży ochronnej.

6.

Przeprowadzenie przez nauczyciela pokazu z instruktażem dotyczącego wykonania
ć

wiczenia.

7.

Realizacja zajęć:

−

każdy zespół dokonuje oceny jakości otrzymanej skóry, lider oznacza zauważone wady,

−

uczniowie wskazują technologię rozkroju i ustalają zasady obliczania normy zużycia,

−

lider zespołu kontroluje stan techniczny maszyny, dokonuje regulacji i wycina pierwsze
elementy; uczniowie obserwują pracę i oceniają jakość wyciętych elementów,

−

uczniowie zmieniając się wycinają elementy i oceniają jakość pracy,

−

uczniowie obliczają ilość wyciętych podpodeszew, ustalają ich masę,

−

uczniowie kontrolują odpady i ustalają ich masę,

−

uczniowie ustalają masę netto jednej pary podpodeszew,

−

uczniowie ustalają procent odpadów bezużytecznych,

−

uczniowie obliczają normę zużycia skóry na 1 parę podpodeszew,

−

uczniowie porządkują stanowisko pracy.

8.

Po wykonaniu zadań wybrany lider z grupy prezentuje wykonaną pracę omawiając zasady
ustalania normy zużycia skóry twardej metodą próbnego (eksperymentalnego) rozkroju
skóry.

9.

Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanej pracy i dokonanych obliczeń.

10.

Uczniowie pozostałych grup oceniają jakość wykonanej pracy.

11.

Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny wykonanego ćwiczenia.

Zakończenie zajęć

Praca domowa:

Odszukaj w czasopismach fachowych lub Internecie informacje dotyczące normowania

zużycia materiałów i napisz krótką notatkę z przestudiowanych informacji.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

………………………………………………………..

Modułowy program nauczania: Technik obuwnik 311[25]
Moduł:

Organizacja i obsługa procesów produkcyjnych 311[25].Z5

Jednostka modułowa:

Normowanie zużycia materiałów i czasu pracy 311[25].Z5.02

Temat: Normowanie czasu pracy.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności ustalania normy czasu pracy metodą chronometrażu.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zastosować zasady i technikę normowania zużycia czasu pracy metodą chronometrażu,

−

wymienić elementy, które tworzą strukturę czasu pracy,

−

scharakteryzować etapy pomiaru czasu metodą chronometrażu,

−

dokonać czynności przygotowawczych do przeprowadzenia chronometrażu,

−

wykonać pomiar czasu metodą chronometrażu,

−

opracować wyniki chronometrażu poprzez wyeliminowanie pomiarów wadliwych z szeregu
chronometrażowego; ustalić normę czasu do wykonania badanej operacji,

−

zaprezentować wyniki wykonanej pracy,

−

dokonać oceny poprawności wykonanych pomiarów czasu pracy.

Metody nauczania:

−

pokaz z instruktażem,

−

metoda ćwiczeń praktycznych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

sekundomierz do pomiaru czasu pracy z możliwością rejestrowania kolejnych etapów,

−

dokumentacja technologiczna badanego wzoru obuwia,

−

instrukcje technologiczne wykonania badanej operacji,

−

przybory piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 7.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2–3 osobowych.

Zadanie dla ucznia

Dokonaj ustalenia normy czasu pracy na stanowisku roboczym wskazanym przez

nauczyciela metodą chronometrażu ciągłego.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

2.

Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia.

3.

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą ćwiczeń praktycznych.

4.

Podział grupy uczniów na zespoły.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Faza właściwa

Praca metodą ćwiczeń praktycznych.

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:
1.

Jakie znasz metody badania pomiaru czasu pracy?

2.

Która ze znanych metod jest najczęściej stosowana?

3.

Jakie zasady obowiązują przy pomiarze czasu metodą chronometrażu?

4.

Co wchodzi w zakres prac przygotowawczych do przeprowadzenia chronometrażu?

5.

W jaki sposób dokonujemy pomiaru czasu?

6.

Jak należy opracować wyniki chronometrażu?

7.

Które pomiary czasu eliminujemy z szeregu chronometrażowego?

Faza II. Planowanie
1.

Jak należy przygotować się do chronometrażu?

2.

Jak będziemy mierzyć czas na stanowisku pracy?

3.

Ile mamy wykonać pomiarów?

4.

Jak będziemy tworzyć szereg chronometrażowy i która wartość będzie stanowić normę
pracy?

Faza III. Ustalenie
1.

Uczniowie pracują w zespołach i omawiają zasady przeprowadzenia chronometrażu.

2.

Uczniowie analizują organizację i wyposażenie stanowiska, przy którym będą prowadzić
badania.

3.

Uczniowie projektują zasady wykonania etapów chronometrażu.

4.

Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność zaplanowanych działań.

Faza IV. Wykonanie
1.

Każdy uczeń bierze udział w pracy przygotowawczej do rozpoczęcia pomiaru czasu.

2.

Każdy uczeń mierzy w sposób ciągły czas wykonania operacji.

3.

Uczniowie dokonują obliczeń pomiarów i analizują uzyskany wynik.

4.

Uczniowie eliminują z szeregu pomiary odbiegające od wartości przeciętnej.

5.

Uczniowie ustalają normę zużycia czasu na wykonanie badanej operacji.

Faza V. Sprawdzanie
1.

Uczniowie sprawdzają w zespołach poprawność wykonanych badań pod względem
przygotowania, pomiaru czasu i obliczenia wyników pomiaru.

2.

Uczniowie dyskutują o zauważonych trudnościach i błędach popełnionych w trakcie badań.

3.

Uczniowie przekazują wyniki swojej pracy nauczycielowi w celu ich oceny.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować wykonanie ćwiczenia, wskazać jakie umiejętności
były kształtowane, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Normowanie zużycia materiałów – wiadomości wstępne

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Podaj zasady obliczania norm statystycznych i technicznych, wskaż ich zastosowanie

w obuwnictwie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać wybrane fragmenty z Poradnika dla ucznia dotyczące zasad obliczania norm
ststystycznych i technicznych,

2)

scharakteryzować zasady obliczania norm statystycznych i technicznych,

3)

wskazać zastosowanie norm statystycznych i technicznych,

4)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

materiały piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj nazwy materiałów obuwniczych występujących w wybranym modelu obuwia

i zapisanych na paskach papieru samoprzylepnego do trzech grup rodzajowych:

−

materiały podstawowe,

−

materiały pomocnicze,

−

materiały pośrednie (różne).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Uczeń powinien:

1)

wybrać model obuwia i określić materiały w nim występujące,

2)

przeczytać wybrane fragmenty z Poradnika dla ucznia dotyczące materiałów obuwniczych,

3)

przyporządkować karteczki (paski) z napisami do grup rodzajowych,

4)

nalepić karteczki pod napisami grup rodzajowych materiałów obuwniczych,

5)

dokonać samooceny wykonanej pracy,

6)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

modele obuwia,

−

paski materiału samoprzylepnego z napisami nazw materiałów obuwniczych,

−

materiały piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Normowanie zużycia materiałów podstawowych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj ustalenia normy zużycia boksu cielęcego uproszczoną metodą bezpośrednią.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać pomiaru powierzchni skóry i elementów składowych czółenka,

2)

rozkroić całą skórę na komplety elementów (pary),

3)

obliczyć ilość wyciętych elementów w parach,

4)

obliczyć normę zużycia w dm

2

na jedną parę,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

skóry cielęce typu boksy,

−

przybory piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

szablony wycinanych elementów,

−

papier milimetrowy lub planimetr,

−

kalkulator,

−

maszyna do mierzenia powierzchni skór,

−

wycinaki elementów czółenka dla numeru środkowego,

−

wycinarka ramienna,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Dokonaj obliczenia normy zużycia skóry (połówki boksu bydlęcego) na 1 parę cholewek

półbutów męskich (elementy wierzchnie) metodą wykreślania planszy z obrysem skóry.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

skontrolować powierzchnię skóry i zaznaczyć na niej występujące wady,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

2)

nałożyć skórę na powierzchnię planszy papierowej i sporządzić jej obrys oraz nanieść wady
zaznaczone wcześniej na skórze,

3)

wykreślić na powierzchni obrysu elementy cholewek półbutów stosując właściwe zasady
i systemy oraz optymalną metodę rozkroju (wykreślania),

4)

obliczyć ilość i powierzchnię wykreślonych par elementów półbutów na powierzchni obrysu
skóry,

5)

obliczyć procent odpadów i normę zużycia skóry na 1 parę cholewek, stosują wzory (1), (2),
i (3),

6)

zaprezentować wyniki wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

maszyna do mierzenia powierzchni skóry,

−

połówka boksu bydlęcego,

−

szablony elementów wierzchu cholewki półbuta męskiego,

−

papier milimetrowy, planimetr,

−

przybory piśmiennicze, ołówki, gumki, dermatografy,

−

papier formatu A4,

−

papier pakowy, klej do papieru,

−

kalkulator,

−

plansze poglądowe ilustrujące różne zasady, systemy i metody rozkroju skór miękkich,

−

plansze z ilustracjami elementów cholewki i oznaczonymi kierunkami dopuszczalnej
ciągliwości,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Oblicz normę zużycia skóry twardej (karku lub boku) na 1 parę podpodeszew do obuwia

damskiego nr 23,5.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

ustalić precyzyjnie masę otrzymanej skóry,

2)

rozkroić otrzymaną skórę,

3)

ustalić masę wyciętych elementów i odpadów,

4)

obliczyć średnią masę 1 pary podpodeszew w gramach,

5)

ustalić procent odpadu według wzoru (4),

6)

ustalić normę zużycia skóry na 1 parę podpodeszew według wzoru (5),

7)

zaprezentować wyniki wykonanej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

skóry garbowania roślinno-syntanowego (boki, karki),

−

wycinaki do podpodeszew nr 23,5,

−

waga analityczna,

−

grubościomierz,

−

kalkulator,

−

wycinarka do elementów spodowych,

−

przybory piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.3. Normowanie zużycia materiałów pomocniczych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz zużycie nici dla szwu zszywanego o długości 15 cm wykonanego ściegiem zwartym;

łączna grubość zszywanych materiałów wynosi 3,3 mm, gęstość ściegów n = 5, a współczynnik
naprężenia nici

η

= 0,95.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

narysować schemat ściegu zwartego i oznaczyć stosowne dane,

2)

zapisać wzór do obliczenia zużycia nici na 1 cm szwu,

3)

podstawić dane wyjściowe do wzoru i obliczyć zużycie nici na 15 cm szwu – bez końcówek,

4)

zaprezentować wykonaną pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

przybory piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Oblicz zużycie nici dla szwu zszywanego o długości 15 cm wykonanego ściegiem

łańcuszkowym jednonitkowym; łączna grubość zszywanych materiałów wynosi 3,3 mm, gęstość
ś

ciegów n = 5, a współczynnik naprężenia nici

η

= 0,95.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

narysować schemat ściegu łańcuszkowego i oznaczyć stosowne dane,

2)

zapisać wzór do obliczenia zużycia nici na 1 cm szwu,

3)

podstawić dane wyjściowe do wzoru i obliczyć zużycie nici na 15 cm szwu – bez końcówek,

4)

zaprezentować wykonaną pracę,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

przybory piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Oblicz w warunkach laboratoryjnych ilość zużycia kleju na pokrycie 10 cm

2

zdrasanej

powierzchni lica boksu bydlęcego (imitującego zaćwiekowany brzeg cholewki) przy
dwukrotnym nanoszeniu kleju.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przygotować stanowisko pracy,

2)

wyciąć 5 próbek boksu bydlęcego o wymiarach 150 x 30 mm,

3)

zdrasać lico próbek, odpylić zdrasaną powierzchnię i oznaczyć powierzchnię do nanoszenia
kleju wynoszącą 30 cm

2

(100 x 30 mm),

4)

starować naczynie na klej i napełnić je przygotowanym wcześniej klejem o masie 200 gram,

5)

nanieść klej na oznaczone powierzchnie za pomocą pędzla płaskiego. Po 15 minutach
ponownie nanieść klej na oznaczoną powierzchnię,

6)

zważyć naczynie z pozostałością kleju i określić masę zużytego kleju,

7)

zapisać masę zużytego kleju na dwukrotne pokrycie oznaczonych powierzchni próbek
i obliczyć ilość kleju zużytego na pokrycie powierzchni 10 cm

2

,

8)

zaprezentować wyniki wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

skóra bydlęca typu boksy,

−

wycinaki do próbek o wymiarach 150 x 30 mm,

−

wycinarka ramienna do skór miękkich,

−

drasarka ze szczotką do odpylania,

−

przybory do pisania, dermatografy,

−

papier formatu A4,

−

stół z wyciągiem do odprowadzania toksycznych oparów,

−

linia z podziałką milimetrową,

−

kalkulator,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

−

waga analityczna,

−

naczynie na klej,

−

pędzel płaski,

−

klej jednoskładnikowy, polichloroprenowy,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Znając normę zużycia nici na uszycie 1 pary cholewek kozaczków z boksu cielęcego, która

wynosi 72 mb, oraz wskaźnik zużycia igieł wynoszący przy skórach cielęcych 0,85, oblicz
normę zużycia igieł na uszycie 180 par cholewek.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy danych zawartych w treści ćwiczeniu,

2)

określić zasady obliczania zużycia igieł w zależności od zużycia ilości nici przy szyciu
cholewek z boksu cielęcego,

3)

obliczyć zużycie nici na 180 par cholewek,

4)

podstawić otrzymane dane do wzoru (5),

5)

obliczyć normę zużycia igieł do uszycia 180 par cholewek kozaczków damskich,

6)

zaprezentować wyniki obliczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

normatywy zużycia nici na różne typy cholewek,

−

przybory piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

zestawienie wskaźników zużycia igieł,

−

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.4. Normowanie czasu pracy

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj podziału operacji technologicznych (wskazanych przez nauczyciela – przy

produkcji obuwia) na zbiegi, czynności i ruchy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać wybrane fragmenty z Poradnika dla ucznia dotycząca podziału operacji
technologicznych,

2)

przeanalizować zasady wykonania wskazanych przez nauczyciela operacji technologicznych
pod kątem organizacyjnym i technologicznym,

3)

podzielić operacje na najkrótsze etapy,

4)

uzasadnić dokonany podział,

5)

zaprezentować wyniki wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

wykaz operacji technologicznych do analizy,

−

instrukcje technologiczne wykonania wskazanych przez nauczyciela operacji,

−

opisy technologiczne produkcji obuwia różnych rodzajów i typów,

−

materiały piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

filmy dydaktyczne ilustrujące procesy wytwarzania obuwia we wszystkich fazach
technologicznych,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Oblicz o ile procent wzrośnie norma wyrobu jeżeli normę czasu zmniejszono o 20%.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać wybrany fragment z Poradnika dla ucznia dotyczący ćwiczenia,

2)

przeanalizować zależność zachodzącą pomiędzy normą wyrobu i normą czasu,

3)

zapisać analizowaną zależność wyrażeniem matematycznym,

4)

obliczyć wzrost normy wyrobu przy 20% zmniejszeniu normy czasu,

5)

zaprezentować wykonaną pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

materiały piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Z otrzymanych kartek samoprzylepnych z wydrukowanymi nazwami składowych czasu

pracy i czasu przerw utwórz schemat podziału czasu roboczego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać wybrany fragment z Poradnika dla ucznia dotyczący struktury czas roboczego,

2)

przyporządkować karteczki z napisami do grup ilustrujących czas pracy i czas przerw,

3)

nalepić wybrane kartki z napisami na kartkę papieru formatu A4 i poprzez ich połączenie
liniami utworzyć schemat podziału czasu roboczego,

4)

zaprezentować wykonaną pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

karteczki z papieru samoprzylepnego z napisami czasów pracy i czasów przerw,

−

przybory piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Ćwiczenie 4

Dokonaj pomiaru czasu pracy – wskazanych przez nauczyciela operacji – metodą

chronometrażu przez notowanie czasu w sposób ciągły.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przygotować się do wykonania chronometrażu,

2)

dokonać pomiaru czasu poprzez zapis czasu w sposób ciągły,

3)

opracować wyniki pomiaru tworząc i porządkując szereg chronometrażowy; ustalić normę
czasu dla wskazanych operacji,

4)

zaprezentować wyniki wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

sekundomierz do pomiaru czasu pracy,

−

dokumentacja technologiczna badanych wzorów obuwia,

−

instrukcje technologiczne wykonania operacji na stanowiskach roboczych,

−

przybory piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

kalkulator wielofunkcyjny,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Normowanie zużycia
materiałów i czasu pracy”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

-

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

-

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

-

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

-

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. d , 2. c , 3. b , 4. b , 5. a , 6. c , 7. a , 8. c , 9. b , 10. d , 11. c ,

12. b , 13. d , 14. a , 15. d , 16. c , 17. b , 18. d , 19. a , 20. a

Plan testu 1

Nr

zadania

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1.

Zidentyfikować symbole norm

A

P

d

2.

Opisać znaczenie terminu „współczynnik
korygujący” w normowaniu zużycia materiałów

B

P

c

3.

Rozróżnić rodzaje norm zużycia materiałów

B

P

b

4.

Rozróżnić grupy rodzajowe materiałów
pomocniczych

B

P

b

5.

Zidentyfikować rodzaj normowanych materiałów na
podstawie symbolu grupy materiałów

A

P

a

6.

Oznaczyć jednostki miary normowanych materiałów

A

P

c

7.

Wskazać korzyści wynikające z wykreślania
elementów na powierzchni pierwszej warstwie
tkanin przygotowanych do rozkroju
wielowarstwowego

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

8.

Określić wzrost zużycia materiału na cholewki
obuwia dla kolejnego numeru wielkościowego

B

P

c

9.

Określić zużycie materiału na cholewki obuwia dla
kolejnego numeru wielkościowego

B

P

b

10.

Ustalić normę zużycia igieł w oparciu o wskaźnik
zużycia igieł

B

P

d

11.

Rozróżnić nazwy norm pracy

B

P

c

12.

Zdefiniować normy pracy i normy wyrobu

A

P

b

13.

Wskazać najczęściej stosowaną metodę pomiaru
czasu pracy

B

P

d

14.

Rozróżnić grupy metod badań czasu pracy

B

P

a

15.

Obliczyć procent odpadu przy rozkroju skór

C

PP

d

16.

Obliczyć normę zużycia skóry na 1 parę cholewek

C

PP

c

17.

Zanalizować zużycie skóry na 1 parę cholewek
w przypadku powstawania odsieków przy rozkroju

D

PP

b

18.

Przekształcić jednostkę miary w normie zużycia
skóry twardej

C

PP

d

19.

Przeliczyć znaną normę wyrobu na normę czasu

C

PP

a

20.

Obliczyć normę jednostkową i normę czasu na serię

C

PP

a

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie
będą w teście.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.

8.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które sprawiły
uczniom największe trudności.

13.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.

5.

Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.

6.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane są
cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz ją
i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7.

Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8.

Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,
natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć Ci
trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań o numerach od
15 do 20 ).

9.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

10.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11.

Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi w KARCIE
ODPOWIEDZI.

12.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 1

1.

Norma oznaczona symbolem „NR” to norma
a)

rozpisowa.

b)

robocza.

c)

rozliczeniowa.

d)

rozpisowo-rozliczeniowa.

2.

Przy ustalaniu norm zużycia materiałów stosuje się „współczynniki korygujące”, które
określają
a)

wielkość odpadów bezużytecznych.

b)

wielkość odpadów użytecznych.

c)

dodatkowe zużycie materiałów w procentach.

d)

dodatkowe zużycie materiałów w jednostkach podstawowych.

3.

Norma, która nie uwzględnia współczynnika korygującego, to norma
a)

techniczna.

b)

rozpisowo-rozliczeniowa.

c)

kalkulacyjno-techniczna.

d)

kalkulacyjna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

4.

Lamówki ze skóry i tworzyw skóropodobnych zalicza się do materiałów
a)

podstawowych.

b)

pomocniczych.

c)

bezpośrednich.

d)

pośrednich.

5.

Grupa materiałowa oznaczona symbolem M dotyczy
a)

materiałów ściernych.

b)

taśmy kołczarskiej.

c)

smoły do impregnacji nici i przędzy.

d)

tworzyw na wierzchy obuwia.

6.

Zużycie skóry na 1 parę podpodeszew określa się
a)

w dm

2

.

b)

w cm

2

.

c)

w g.

d)

w dag.

7.

Podstawową korzyścią wynikającą z wykreślania elementów na pierwszej warstwie tkanin
jest
a)

obniżenie ilości odpadów bezużytecznych.

b)

ułatwienie pracy krojczego.

c)

umożliwienie rozkroju mechanicznego.

d)

automatyzacja procesu.

8.

Zużycie tworzywa skóropodobnego na 1 parę półbutów damskich nr metryczny 23,5 wynosi
21,5 dm

2

. Zużycie tworzywa na nr 24,5 wzrośnie o

a)

3,0%.

b)

4,5%.

c)

2,5%.

d)

2,8%.

9.

Dwa elementy skórzane o grubości łącznej 4,2 mm połączono ściegiem zwartym o gęstości
n = 5. Ilość nici, jaką potrzeba zużyć na 10 cm szwu jeżeli współczynnik naprężenia nici
będzie wynosił

η

= 0,85 to

a)

43,00 cm.

b)

52,70 cm.

c)

62,20 cm.

d)

58,00 cm.

10.

Zużycie nici na 100 par cholewek wynosi 2800 mb, a wskaźnik zużycia igieł w zakładzie
wynosi 0,95. Na uszycie 100 par przypada
a)

3,24 igieł .

b)

2,56 igieł.

c)

3,08 igieł.

d)

2,66 igieł.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

11.

Normy czasu i normy wyrobu ustalone w oparciu o analizę procesu produkcyjnego i czasu
roboczego w warunkach optymalnych rozwiązań organizacyjno-technicznych noszą nazwę
a)

analitycznych norm pracy.

b)

doświadczalnych norm pracy.

c)

technicznych norm pracy.

d)

statystycznych norm pracy.

12.

Różnice między normami pracy i normami wyrobu oznaczają, że
a)

normy te są równoważne.

b)

norma pracy jest odwrotnością normy wyrobu.

c)

norma pracy oznacza ilość wykonanych wyrobów, a norma wyrobu ilość czasu
potrzebnego do wykonania wyrobu.

d)

norma pracy jest wyższa od normy wyrobu.

13.

Najczęściej stosowaną metodą pomiaru czasu pracy jest
a)

fotografia dnia roboczego.

b)

fotografia czasu pracy.

c)

obserwacja migawkowa.

d)

chronometraż.

14.

Statystyczne wyznaczanie norm pracy zaliczamy do norm
a)

sumarycznych.

b)

porównawczych.

c)

analitycznych.

d)

analityczno-doświadczalnych.

15.

Do rozkroju pobrano skórę cielęcą o powierzchni 69 dm

2

, z której wykrojono elementy

o łącznej powierzchni 56,4 dm

2

.Odpad stanowi

a)

19,34 dm

2

.

b)

18,26 dm

2

.

c)

23,01 dm

2

.

d)

22,34 dm

2

.

16.

Powierzchnia netto 1 pary kozaczków damskich wynosi 33,5 dm

2

. Odpad przy rozkroju

skóry wyniósł 24%. Ilość dm

2

skóry potrzebna na wykonanie 1 pary cholewek to

a)

43,40 dm

2

.

b)

52,00 dm

2

.

c)

41,54 dm

2

.

d)

42,48 dm

2

.

17.

Do rozkroju 100 par wierzchów cholewek półbutów męskich zużyto 18,85 m

2

boku

bydlęcego. Po zakończeniu rozkroju pozostało 5 kawałków skóry o łącznej powierzchni
60 dm

2

i odpad bezużyteczny. Norma zużycia skóry brutto na 1 parę wynosi

a)

16,82 dm

2

.

b)

18,25 dm

2

.

c)

19,64 dm

2

.

d)

18,85 dm

2

.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

18.

Ustalono z wykresu na planszy, że norma zużycia skóry twardej na 1 parę podeszew wynosi
7,20 dm

2

. Ilość gramów, jeżeli gęstość skóry wynosi 1,1 g·cm

-3

, a jej grubość 3,5 mm to

a)

324,48 g.

b)

198,00 g.

c)

280,00 g. .

d)

277,20 g.

19.

W czasie T = 480 minut wykonano obróbkę 24 kompletów elementów spodowych. Norma
czasu na wykonanie 1 pary elementów wynosi
a)

20 minut.

b)

48 minut.

c)

26 minut.

d)

36 minut.

20.

Przy ustalaniu jednostkowej normy czasu pracy (T

j

=?) dla serii 20 par obuwia dla czasu t

t

,

t

org

i t

nat

zastosowano narzuty procentowe, w analogicznej kolejności: 2,5% od t

g

;

1,5% od t

w

; 2,0% od t

w

, a ustalone wcześniej czasy w minutach miały wartość: t

g

= 16,7;

t

pom

= 3,3; t

w

= 20; t

pz

= 3,2. Norma czasu (w minutach) dla jednostki wyrobu a ile dla serii

wyrobu (T

s

=?) wynosi

a)

T

j

= 21,12; T

s

= 425,60.

b)

T

j

=42,24; T

s

= 851,20.

c)

T

j

=32,00; T

s

= 67,22.

d)

T

j

=22,20; T

s

= 440,40.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Normowanie zużycia materiałów i czasu pracy

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

TEST 2

Test praktyczny typu „próba pracy” do jednostki modułowej „Normowanie
zużycia materiałów i czasu pracy” 311[25].Z5.02.

Treść zadania

Dokonaj ustalenia normy zużycia skóry bydlęcej (połówka) na 1 parę cholewek –

wskazanych przez nauczyciela. Do ustalenia normy należy wykorzystać metodę wykreślania
elementów na planszy z obrysem otrzymanej skóry.

W badaniu osiągnięć ucznia w nabywaniu umiejętności praktycznych przewidzianych

w celach jednostki modułowej zaleca się zastosowanie zadania testowego typu „próba pracy”.
Zadanie jest tak dobrane aby pozwoliło sprawdzić poziom ukształtowanych umiejętności
w zakresie wiedzy teoretycznej i sprawności wykonywania czynności praktycznych. Uczniowi
należy stworzyć możliwość inwencji w zaplanowaniu poszczególnych etapów wykonywania
zadania: zorganizowania stanowiska pracy, doboru odpowiednich metod, zasad i systemów
rozkroju materiałów oraz ich wykorzystania w procesie normowania zużycia skóry. Jest to
jednocześnie możliwość samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu nabytych
umiejętności i dokonania analizy podjętych działań praktycznych. Zadaniem nauczyciela jest
stworzenie warunków umożliwiających uczniowi wykonanie zadania zgodnie z zasadami
technologicznymi i w określonym czasie.

Uczeń powinien mieć udostępnione:

-

skórę do wykonania obrysu na planszy papierowej,

-

szablony do wykreślania elementów na powierzchni obrysu skóry,

-

stół o odpowiednich wymiarach do wykonania obrysu skóry i wykreślania obrysów
„wycinanych” elementów,

-

dokumentację technologiczną normowanego wzoru obuwia,

-

plansze poglądowe ilustrujące metody, zasady i systemy rozkroju skór,

-

przybory piśmiennicze, papier pakowy, klej, gumkę, planimetr i kalkulator.

Nauczyciel powinien:

-

zadbać o przygotowanie odpowiedniego stanowiska produkcyjnego w warsztatach
szkolnych lub zakładzie produkcyjnym,

-

przygotować komplet szablonów elementów normowanej cholewki,

-

poinformować uczniów o celu i technice normowania skóry na cholewki obuwia metodą
wykreślania obrysu skóry,

-

skontrolować użycie właściwego ubioru ochronnego,

-

przydzielić uczniom skórę, szablony i dokumentację technologiczną normowanego wzoru
obuwia,

-

określić czas na wykonanie zadania,

-

nadzorować na bieżąco pracę uczniów,

-

dokonać oceny wykonanej pracy.

Instrukcja dla ucznia

Aby wykonać zadania powinieneś:

-

dobrać i założyć odzież ochronną,

-

obejrzeć i scharakteryzować przydzieloną do sporządzenia obrysu skórę i szablony
elementów,

-

zmierzyć powierzchnię skóry i elementów (szablonów),

-

obliczyć powierzchnię netto 1 pary elementów,

-

przygotować stanowisko pracy pod względem bezpieczeństwa i higieny pracy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

-

ocenić jakość skóry i zaznaczyć na jej powierzchni zauważone wady, zarówno od strony lica
jak i mizdry,

-

dokonać obrysu skóry i na planszy nanieść zaznaczone wady skóry w identycznych
miejscach w jakich występują na powierzchni skóry,

-

dobrać stosowną metodę i system rozmieszczenia elementów według obowiązujących zasad
przy rozkroju połówek skór bydlęcych miękkich,

-

przystąpić do wykreślania elementów zaplanowaną wcześniej techniką, przestrzegając
obowiązujących kierunków dopuszczalnej ciągliwości elementów,

-

obliczyć ilość kompletnych par i ewentualną ilość elementów nie wchodzących do
kompletu,

-

obliczyć powierzchnię wykreślonych elementów,

-

obliczyć powierzchnię odpadów bezużytecznych,

-

obliczyć procent odpadu,

-

obliczyć normę zużycia skóry brutto na 1 parę cholewek,

-

posprzątać stanowisko pracy,

-

zaprezentować wykonaną pracę,

-

dokonać oceny poprawności wykonanej pracy.

Umiejętności podlegające ocenie

Lp.

Czynność wykonywana przez ucznia

Punkty

do

uzyskania

Punkty

przyznane

1.

Dobranie odzieży ochronnej

5

2.

Sposób oględzin i oceny jakości skóry

10

3.

Zaplanowanie kolejnych czynności

10

4.

Dobranie metody, systemu i zasady wykreślania planszy

10

5.

Przygotowanie stanowiska pracy:

−

czystość i porządek miejsca pracy,

−

zabezpieczenie pod względem BHP,

−

przygotowanie potrzebnych urządzeń i narzędzi

pomocniczych

10

6.

Wykonywanie zadania:

-

sporządzenie obrysu skóry i naniesienie wad,

-

zaplanowanie i stosowanie metod, systemów i zasad
rozkroju (wykreślania elementów),

-

obliczenie ilości wyciętych elementów i ustalenie
powierzchni netto,

-

obliczenie powierzchni i procentu odpadów,

-

obliczenie normy zużycia brutto.

5

15

5

10
10

7.

Wykonanie oględzin i ocena organoleptyczna wykonania pracy

5

8.

Zaprezentowanie wykonania zadania

5

Razem

100

Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Ocena

Liczba uzyskanych

punktów

dopuszczająca

60–70

dostateczny

71–85

dobry

86–95

bardzo dobry

96–100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

7. LITERATURA

1.

Borzeszkowski A., Borzeszkowski W., Persz T.: Obuwnictwo przemysłowe. Cz.I. WSiP,
Warszawa 1979

2.

Borowiecki R. i inni: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstwa przemysłowego. PWN,
Warszawa-Kraków 1990

3.

Dębski S.: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. Cz. I i II. WSiP, Warszawa 1994

4.

Grabkowski M.: Technologia obuwia. Ćwiczenia laboratoryjne. Skrypt nr 27. Wyższa
Szkoła Inżynierska w Radomiu, Radom 1982

5.

Grabkowski M.: Technika wytwarzania obuwia tom II. Politechnika Radomska,
Radom 2000

6.

Krawczyk E.: Ekonomika i organizacja produkcji. Skrypt uczelniany nr 12. Wyższa Szkoła
Inzynierska w Radomiu, Radom 1982

7.

Martyniak Z.: Metody organizacji procesów pracy. PWE, Warszawa 1996

8.

Persz T.: Obuwnictwo przemysłowe. Cz. II. WSiP, Warszawa 1986

9.

Siekiera T.: Organizacja i ekonomika procesu produkcji obuwia. Poradnik dla wytwórców
obuwia. CLPO, Kraków 1996

10.

Instrukcja organizacji, normowania i rozliczania branży obuwniczej. ZPS, Łódź 1972

Czasopisma fachowe:
Przegląd Skórzany (wydania archiwalne),
Ś

wiat Butów (wydania archiwalne i bieżące).

Literatura metodyczna
1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000