zlotnik jubiler 731[06] z2 04 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Tadeusz Kochanowski

Ciągnienie drutu i profili
731[06].Z2.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
Jerzy Kubica
Jerzy Laskowski

Opracowanie redakcyjne:
Antoni Korsak

Konsultacja:
Zenon W. Pietkiewicz

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej „Ciągnienie drutu i
profili” 731[06].Z2.04 zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu
złotnik-jubiler

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Półfabrykaty przeznaczone do ciągnienia. Ciągadło i ciągarki

5.1.1. Ćwiczenia

5.2.Urządzenia do wyżarzania. Urządzenia do wytrawiania. Instrukcje technologiczne,

instrukcje bhp

5.2.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1.WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie złotnik-jubiler 731[06].
W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności

praktycznych,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie powinni korzystać podczas nauki.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami, ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

metod projektowania,

−

ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów, do pracy zespołowej. W celu przeprowadzenia sprawdzianu
wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może posłużyć się zamieszczonym
w punkcie 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego rodzaju zadania.

W rozdziale tym podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań i osiągnięć w nauce,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcje dla nauczyciela, instrukcje dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych w module 731[06].Z2

„Technologia obróbki plastycznej stosowana w procesach złotniczo-jubilerskich”.

Moduł 731[06].Z2

Technologia obróbki plastycznej stosowana

w procesach złotniczo-jubilerskich.

731[06].Z2.01

Stosowanie przepisów bhp przy sporządzaniu

stopów, wykonywaniu wyrobów walcowanych,

ciągnionych, kutych i tłoczonych.

731[06].Z2.02

Sporządzanie stopów do obróbki plastycznej.

731[06].Z2.03

Walcowanie blach i profili.

731[06].Z2.04

Ciągnienie drutu i profili.

731[06].Z2.05

Kucie i tłoczenie blach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozpoznawać wyroby złotnicze pochodzące z różnych okresów historycznych,

−

przestrzegać przepisów bhp, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,

−

rozpoznawać podstawowe materiały stosowane w złotnictwie i jubilerstwie,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną,

−

projektować wyroby złotniczo-jubilerskie,

−

rozróżniać maszyny i narzędzia stosowane w złotnictwie i jubilerstwie,

−

wykonywać prace z zakresu obróbki ręcznej,

−

stosować

przepisy

bhp

przy

montażu

obróbce

wykańczającej

wyroby

złotniczo- jubilerskie,

−

montować wyroby złotnicze,

−

oprawiać kamienie jubilerskie,

−

stosować mechaniczne metody obróbki wykańczającej,

−

stosować chemiczne i elektrochemiczne metody obróbki wykańczającej,

−

naprawiać wyroby złotniczo- jubilerskie,

−

stosować przepisy bhp przy sporządzani stopów, wykonywaniu wyrobów walcowanych,

ciągnionych, kutych i tłoczonych,

−

sporządzać stopy do obróbki plastycznej,

−

walcować blachy i profile.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

wykonać ciągnienie drutu i profilu zgodnie z przepisami bhp i ochrony przeciwpożarowej,

−

dobrać odpowiedni przekrój półfabrykatu do ciągnienia,

−

przeprowadzić ciągnienie wstępne i ciągnienie pośrednie,

−

zastosować proces wyżarzania rekrystalizującego po odpowiednim zgniocie materiału,

−

wykonać ciągnienie ostateczne na żądany wymiar,

−

zastosować (w zależności od potrzeb) wytrawianie wyrobu ciągnionego,

−

skorzystać z dokumentacji technicznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: złotnik-jubiler 731[06]
Moduł:

Technologia obróbki plastycznej stosowaną w procesach złotniczo-jubilerskich
731[06].Z2

Jednostka modułowa: Ciągnienie drutu i profili 731[06].Z2.04

Temat: Przeciąganie drutu na odpowiedni wymiar.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności doboru odpowiedniego przekroju półfabrykatu do
ciągnienia, wykonanie ciągnięcia drutu.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

przygotować materiał wsadowy do ciągnienia,

−

przeciągnąć drut,

−

wyżarzyć materiał,

−

wytrawić materiał.

Metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna.

Czas: 90 minut.
Środki dydaktyczne:

−

suwmiarka,

−

walcarka,

−

narzędzia do kucia (młotek, kowadło),

−

palnik,

−

naczynie z bejcą,

−

ciągadło,

−

wlewek,

−

kleszcze,

−

wosk lub smar,

−

pilnik,

−

imadło.

Przebieg zajęć:
1. Podanie tematu zajęć.
2. Zapoznanie uczniów z celem ćwiczenia.
3. Przygotowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Zapoznanie ucznia z instrukcją ćwiczenia.
5. Przebieg ćwiczenia:

−

uczeń ustala średnicę drutu, którą ma uzyskać,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

dobiera odpowiedni wlewek,

−

nauczyciel sprawdza prawidłowość wyboru,

−

uczeń przekuwa wlewek przed walcowaniem,

−

walcuje wlewek do potrzebnego rozmiaru,

−

wyżarza i wytrawia wlewek przed ciągnieniem,

−

zapiłowuje końcówkę drutu,

−

nauczyciel sprawdza, czy uczeń prawidłowo przygotował materiał wsadowy,

−

uczeń przeciąga drut przez oczka ciągadła,

−

w razie potrzeby wyżarza drut,

−

między kolejnymi ciągami kontroluje suwmiarką średnicę drutu,

−

przeciąga drut do momentu uzyskania żądanej średnicy.

6. Uczeń porządkuje miejsce pracy.
7. Przygotowuje ćwiczenie do prezentacji.
8. Uczeń prezentuje efekt pracy.
9. Uczeń analizuje przebieg ćwiczenia.
10. Nauczyciel wspólnie z uczniami dokonuje oceny ćwiczenia.

Zakończenie zajęć

−

wnioski,

−

podsumowanie ćwiczenia.

Praca domowa

Na podstawie literatury opisz zmiany, jakie zachodzą w strukturze metalu w wyniku

ciągnienia.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

Przeprowadzenie anonimowej ankiety ewaluacyjnej wśród uczniów dotyczącej

zdobytych umiejętności oraz sposobu prowadzenia zajęć przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca .................................................................
Modułowy program nauczania: złotnik-jubiler 731[06]
Moduł: Technologia obróbki plastycznej stosowaną w procesach złotniczo-jubilerskich
731[06].Z2
Jednostka modułowa: Ciągnienie drutu i profili 731[06].Z2.04

Temat: Dobranie parametrów i wykonanie szarnira o profilu okrągłym.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności doboru odpowiedniego przekroju półfabrykatu do
ciągnienia, wykonanie szarnira o profilu okrągłym

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

dobrać odpowiedni przekrój półfabrykatu do ciągnienia profilu zamkniętego,

−

wyżarzyć materiał,

−

wytrawiać materiał.

Materiał nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów

−

indywidualne.

Czas: 135 minut
Środki dydaktyczne:

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

suwmiarka,

−

walcarka,

−

pęseta,

−

wlewek,

−

stanowisko do wyżarzania,

−

stanowisko do wytrawiania,

−

nożyce,

−

woda,

−

narzędzia do kucia (młotek, kowadło),

−

imadło,

−

młotek drewniany.

Przebieg zajęć:
1. Podanie tematu zajęć.
2. Zapoznanie uczniów z celem ćwiczenia.
3. Przygotowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Zapoznanie uczniów z instrukcją ćwiczenia.
5. Przebieg ćwiczenia:

−

uczeń ustala, jaką średnicę zewnętrzną ma mieć wykonany profil,

−

oblicza parametry, jakie powinien mieć materiał wsadowy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

dobiera odpowiedni wlewek,

−

przekuwa wlewek przed walcowaniem,

−

walcuje wlewek do potrzebnych wymiarów,

−

wyżarza i wytrawia otrzymana blachę,

−

trasuje blachę na potrzebną szerokość,

−

nauczyciel sprawdza prawidłowość doboru parametrów,

−

uczeń wycina odpowiednią szerokość blachy,

−

otrzymaną taśmę zagina w imadle,

−

przycina końce blachy.

−

wnioski,

−

podsumowanie ćwiczenia.

Praca domowa

Na podstawie literatury, katalogów i albumów znajdź i opisz zastosowanie profili

ciągnionych w różnego rodzaju biżuterii.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

Przeprowadzenie anonimowej ankiety ewaluacyjnej wśród uczniów dotyczącej

zdobytych umiejętności oraz sposobu prowadzenia zajęć przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Półfabrykaty przeznaczone do ciągnienia. Ciągadła i ciągarki

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj materiał wsadowy do ciągnienia szarnira o przekroju okrągłym

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonywania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) ustalić średnicę szarnira, który będzie wykonywać,
2) dobrać blachę odpowiedniej grubości,
3) ustalić szerokość taśmy,
4) zaplanować wyżarzanie i wytrawianie wlewka blachy przed ciągnieniem,
5) natrasować i wyciąć odpowiedniej szerokości taśmę,
6) natrasować taśmę wzdłuż,
7) zagiąć taśmę w imadle,
8) ściąć początek taśmy, żeby można ja było włożyć do ciągadła,
9) nasmarować taśmę płynem ułatwiającym ciągnienie i zmniejszającym tarcie lub woskiem,
10) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

−

suwmiarka,

−

linia,

−

rysik,

−

nożyce,

−

młotek drewniany,

−

imadło,

−

stanowisko złotnicze.

Ćwiczenie 2

Przygotuj materiał wsadowy do ciągnienia na drut o profilu okrągłym i średnicy 2mm.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczeń powinien:

1) ustalić średnicę drutu jaki chcemy uzyskać,
2) obliczyć jakie wymiary powinien mieć materiał wsadowy,
3) dobrać odpowiedni profil,
4) zapiłować końcówkę,
5) nasmarować profil woskiem lub płynem ułatwiającym ciągnienie i zmniejszającym tarcie,
6) zaprezentować efekt ćwiczenia
7) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

profile kwadratowe o różnej szerokości,

−

pilnik,

−

stanowisko złotnicze,

−

wosk lub płyn ułatwiający ciągnienie i zmniejszający tarcie,

−

suwmiarka,

−

notatnik i przybory do pisania,

−

kalkulator.

Ćwiczenie 3

Przeciągnij ręcznie drut o profilu okrągłym.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) ustalić wymiar drutu który będziesz wykonywać,
2) dobrać odpowiedni materiał wsadowy,
3) przygotować drut do ciągnienia (zapiłować końcówkę),
4) umocować ciągadło w imadle,
5) posmarować profil woskiem lub płynem ułatwiającym ciągnienie i zmniejszającym tarcie,
6) przeciągnąć drut przy użyciu kleszczy,
7) ciągnąć drut przez kolejne oczka,
8) po każdym ciągnieniu oglądać powierzchnię drutu i sprawdzać czy osiągnęła wymagany

kształt,

9) po osiągnięciu żądanego kształtu i rozmiarów zakończyć ciągnienie,
10) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

materiał wsadowy,

−

imadło,

−

ciągadło,

−

pilnik,

−

stanowisko złotnicze,

−

środek do smarowania,

−

kleszcze.

Ćwiczenie 4

Przeciągnij profil zamknięty o przekroju okrągłym.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać materiał wsadowy,
2) zapiłować brzegi taśmy i ściąć końcówkę,
3) natrasować linię wzdłuż taśmy,
4) lekko zagiąć taśmę w imadle,
5) nasmarować zewnętrzną warstwę stronę woskiem lub płynem do smarowania,
6) przeciągnąć przez kolejne oczka ciągadła,
7) po zamknięciu obwodu profilu zakończyć ciągnienie,
8) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

taśma do przeciągnięcia,

−

imadło,

−

młotek drewniany,

−

linia

−

rysik,

−

pilnik

−

nożyce,

−

ciągadło,

−

kleszcze do ciągnienia ręcznego,

−

środek do smarowania.

Ćwiczenie 5

Przeciągnij drut na profil okrągły przy użyciu ciągarki łańcuchowej ręcznej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko do przeprowadzenia ćwiczenia ,
2) dobrać odpowiedni materiał wsadowy,
3) zapiłować końcówkę drutu,
4) nasmarować drut woskiem lub środkiem smarującym,
5) umieścić drut w ciągadle,
6) uchwycić kleszczami,
7) kleszcze umocować w ciągarce,
8) obracając korbą przeciągnąć drut,
9) czynność powtarzać w kolejnych oczkach, aż do uzyskania żądanego profilu,
10) po jego uzyskaniu zakończyć ciągnienie,
11) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiał wsadowy,

−

ciągarka łańcuchowa,

−

pilnik,

−

ciągadło,

−

kleszcze do ciągnienia w ciągarce,

−

środek do smarowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Urządzenia do wyżarzania. Urządzenia do wytrawiania

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeprowadź po procesie ciągnienia proces wyżarzania drutu przy użyciu transformatora.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko pracy do przeprowadzenia tego procesu,
2) umieścić drut w zaciskach transformatora,
3) włączyć napięcie,
4) obserwować nagrzewanie się drutu,
5) w momencie nagrzania całej powierzchni odłączyć napięcie,
6) ochłodzić go,
7) wysuszyć drut,
8) zaprezentować wykonanie procesu wyżarzania,
9) dokonać oceny poprawności przeprowadzonego ćwiczenia poprzez próbę gięcia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

transformator,

−

drut,

−

naczynie z wodą do chłodzenia,

−

pęseta,

−

drut.

Ćwiczenie 2

Przeprowadź proces wyżarzania profilu okrągłego po procesie ciągnienia przy użyciu

palnika.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko pracy do przeprowadzenia tego procesu,
2) nagrzać równomiernie profil palnikiem,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) ochłodzić go,
4) wysuszyć profil,
5) zaprezentować element po procesie wyżarzania,
6) dokonać oceny poprawności przeprowadzonego ćwiczenia sprawdzając plastyczność

profilu.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko do wyżarzania,

−

profil okrągły,

−

palnik,

−

pęseta,

−

ciecze do chłodzenia,

−

miękka szmatka.

Ćwiczenie 3

Przeprowadź proces wyżarzania drutu przy użyciu palnika.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko pracy do przeprowadzenia tego procesu,
2) skręcić drut,
3) równomiernie nagrzać drut palnikiem,
4) ochłodzić drut,
5) wysuszyć,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) dokonać oceny poprawności przeprowadzonego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko do wyżarzania,

−

palnik,

−

pęseta,

−

drut,

−

ciecze do chłodzenia,

−

miękka szmatka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test

dwustopniowy

jednostki

modułowej

„Ciągnienie

drutu

i profili”

Test składa się z 20 zadań:

−

zadania 1 – 14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15 – 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań

–

uczeń otrzyma

następujące oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 11 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan Testu

Klucz odpowiedzi

Cel operacyjny

ego

ria

aga

Poprawna odpowiedź

Określić,

sposób

przygotowania

wlewka do procesu walcowania

Określić,

parametry

taśmy

ciągnienie szarnira.

Określić,

parametry

materiału

ciągnionego mogące ulec zmianie
w wyniku procesu ciągnienia.

Określić, co nazywamy wydłużeniem. A

…początkowej …..profilu…
końcowej…

Określić,

zmianę

wskaźników

wytrzymałościowych

procesie

ciągnienia.

…rosną…

Określić,

wskaźniki

ciągliwości

materiału.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić, jakim rodzajem obróbki jest
wytrawianie.

Określić, jaki kwas stosujemy do
trawienia kwaśnego.

Określić,

jakiego

trawienia

stosujemy kwas fluorowodorowy.

…emalii…

10. Określić,

jakiej

temperaturze

przeprowadzamy

wyżarzanie

ujędrniające.

11. Wymienić materiały, które możemy

uzyskać

stosując

technologię

ciągnienia.

Uczeń

wykonał,

jeżeli

wymienił

profile

otwarte,

profile zamknięte i druty.

12. Zdefiniować wyżarzanie.

Uczeń wykonał zadanie jeżeli
wyjaśnił, że, jest to obróbka
cieplna

polegająca

nagrzaniu

elementów

odpowiedniej

temperatury,

utrzymanie

ich

tej

temperaturze przez określony
czas, a następnie powolne
schłodzenie.

13. Określić, w jakim celu stosujemy

wytrawianie.

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli wyjaśnił, że w celu
usunięcia

powierzchni

metali tlenków.

14. Określić, od czego zależy stosowanie

różnego stężenia kwasów podczas
procesu trawienia.

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli wskazał, że zależy od
rodzaju metalu trawionego
i czasu trawienia.

15. Opisać ciągarkę bębnową jednokrotną

sposób

wykonania

procesu

ciągnienia przy jej użyciu.

Uczeń wykonał zadanie jeżeli
opisał

wygląd

ciągarki

i proces ciągnienia drutu przy
jej użyciu.

16. Określić,

wskaźniki

wytrzymałościowe

materiału

ciągnionego i opisać jak zmieniają się
w procesie ciągnienia.

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli określił 4 wskaźniki
(wytrzymałość,

twardość,

granica plastyczności, granica
sprężystości) i opisał jak się
zmieniają w procesie.

17. Określić,

jak

należy

dobrać

przygotować profil do ciągnienia na
drut.

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli określił prawidłowe
zasady

doboru,

niezbędne

czynności

procesie

przygotowania i zachował ich
prawidłową kolejność.

18. Opisać, proces ręcznego ciągnienia

profilu zamkniętego.

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

określił

niezbędne

czynności
i

zachował

prawidłową

kolejność.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19. Opisać,

proces

trawienia

chemicznego.

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

określił

niezbędne

czynności
i

zachował

prawidłową

kolejność

oraz

wymienił

odpowiednie narzędzia.

20. Opisać, proces wyżarzania drutu przy

pomocy palnika gazowego.

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

określił

niezbędne

czynności

zachował

prawidłową kolejność.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal

uczniami

termin

przeprowadzenia

sprawdzianu

najmniej

jednotygodniowym wyprzedzeniem.

2. Przedstaw cel pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami

punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób zasady wypełniania karty odpowiedzi testu.
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i kart odpowiedzi.
8. Podaj czas przeznaczony na udzielanie odpowiedzi.
9. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego ( rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

14. Ustal przyczyny trudności uczniów rozwiązywaniu tych zadań.
15. Wyciągnij wnioski do dalszej pracy mające na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych, niskie wyniki testu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Wpisz imię i nazwisko na kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących ciągnienia drutu i profili.
5. Zadania: 1, 2, 3, 6, 7, 8, 10 są to zadania wyboru wielokrotnego i tylko jedna odpowiedź

jest prawidłowa; pytania 4, 5, 9 są to zadania z luką, w zadaniach 11, 12, 13, 14, 15, 16,
17, 18, 19, 20 należy udzielić krótkiej odpowiedzi.

6. Zadania rozwiązuj tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić
odpowiedź prawidłową),

−

w pytaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone miejsce,

−

w zdaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności:

−

I część – poziom podstawowy – (pytania 1– 14),

−

II część – poziom ponad podstawowy – (pytania 15 – 20).

9. Jeśli udzielenie odpowiedzi na któreś pytanie będzie Ci sprawiało trudność, odłóż jego

rozwiązanie na później i rozważ ponownie gdy zostanie Ci czas wolny.

10. Na rozwiązanie testu masz 90 min.

Powodzenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Przed procesem ciągnienia, wlewek powinien być:

a) wypolerowany,
b) wyżarzony,
c) oszlifowany,
d) utwardzony.

2. Taśmy na ciągnienie szarnira powinny mieć szerokość na całej długości:

a) jednakową,
b) zwiększającą się,
c) zmniejszającą się,
d) różną.

3. W wyniku procesu ciągnienia materiał ciągniony może zmienić:

a) tylko średnicę,
b) średnice i kształt,
c) średnice i masę,
d) tylko kształt.

4. Stosunek długości ............... drutu lub ........... do długości ……….. nazywamy

wydłużeniem.

5. W procesie ciągnienia…………………. wskaźniki wytrzymałościowe materiału.

6. Wskaźnikiem wytrzymałościowym materiału jest:

a) wytrzymałość,
b) twardość,
c) wydłużenie,
d) granica plastyczności.

7. Wytrawianie jest rodzajem obróbki:

a) cieplnej,
b) chemicznej,
c) plastycznej,
d) mechanicznej.

8. Do trawienia kwaśnego stosujemy kwas:

a) azotowy,
b) siarkowy,
c) chromowy,
d) winowy.

9. Do trawienia ……………………………. stosujemy kwas fluorowodorowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Wyżarzanie ujędrniające przeprowadzamy w temperaturze:

200°C – 450°C,

500°C – 600°C,

300°C – 400°C,

700°C – 900°C.

11. Wymień materiały, które możemy uzyskać, stosując technologię ciągnienia.

12. Zdefiniuj wyżarzanie.

13. Wyjaśnij, w jakim celu stosujemy wytrawianie.

14. Wyjaśnij, od czego zależy dobór stężenia kwasów używanych w procesie trawienia.

15. Opisz ciągarkę bębnową jednokrotną i proces ciągnienia przy jej użyciu.

16. Określ wskaźniki wytrzymałościowe ciągnionego materiału i zmiany, jakie w nich

zachodzą pod czas procesu ciągnienia.

17. Jak dobieramy i przygotowujemy profil do ciągnienia na drut?

18. Opisz proces ręcznego ciągnienia profilu zamkniętego.

19. Opisz proces trawienia chemicznego.

20. Opisz proces wyżarzania drutu przy pomocy palnika gazowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko

:...............................................

„Ciągnienie drutu i profili”

Zakreśl poprawną odpowiedź lub wpisz brakujące części zdania

Numer

pytania

Odpowiedź

Punktacja

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Ciągnienie drutu i profili”

Test składa się z 20 zadań: otwartych, z luką i wielokrotnego wyboru z których:

−

zadania 1 – 14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15 – 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań

–

uczeń otrzyma

następujące oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 11 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan Testu

Klucz odpowiedzi

Cel operacyjny

ego

ria

aga

Poprawna odpowiedź

Wskazać, czego używamy podczas
ciągnienia drutu w celu zmniejszenia
tarcia.

…smarów

lub

wosku

pszczelego…

Określić,

parametr

materiału

ciągnionego

ulegający

zmiennie

w wyniku procesu ciągnienia.

Określić,

jak

nazywamy

otwory

w ciągadle.

Określić, co jest materiałem do
ciągnienia na szarnir.

Określić,

zmianę

wskaźników

ciągliwości w procesie ciągnienia.

...maleją…

Określić,

wskaźniki

wytrzymałościowe materiału.

Określić, jakim rodzajem obróbki jest
wyżarzanie.

Określić, jaki kwas stosujemy do
trawienia utleniającego

Określić

najczęściej

stosowaną

metodę trawienia chemicznego.

…zanurzenie…

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Określić,

jakiej

temperaturze

przeprowadzamy

wyżarzanie

odprężające.

11. Wymienić, jakie są zalety ciągnienia

drutu

Uczeń wykonał zadanie,
jeżeli wymienił 3 zalety
(dokładny wymiar, wysoka
jakość

powierzchni,

możliwość

uzyskania

bardzo

małych

średnic,

zwiększenie
wytrzymałości)

12. Zdefiniować wytrawianie

Uczeń wykonał zadanie,
jeżeli wyjaśnił, że jest to
obróbka

przedmiotów

roztworami kwaśnych soli
lub

alkaloidów

celem

usunięcia

tlenków

z powierzchni

13. Wyjaśnić, w jakim celu stosujemy

wyżarzanie.

Uczeń

prawidłowo

wykonał zadanie, jeżeli
wyjaśnił

że

celu

doprowadzenia metalu do
równowagi
termodynamicznej
w

stosunku

stanu

wyjściowego.

14. Wymienić,

jakie

znasz

rodzaje

wyżarzania.

Uczeń

prawidłowo

wykonał zadanie, jeżeli
wymienił:

ujędrniające,

rekrystalizujące,
odprężające.

15. Opisać proces ciągnienia drutu przy

pomocy

ciągarki

bębnowej

wielokrotnej.

Uczeń wykonał zadanie,
jeżeli

podał

niezbędne

czynności

zachował

prawidłową kolejność

16. Określić

wskaźniki

ciągliwości

materiału ciągnionego i opisać jak
zmieniają się w procesie ciągnienia.

Uczeń wykonał zadanie,
jeżeli

wymienił

wskaźniki

opisał

jak

zmieniają się w procesie
ciągnienia.

17. Opisać

jak

należy

dobrać

i przygotować taśmę na ciągnienie
szarnira.

Uczeń wykonał zadanie
jeżeli wymienił kryteria
prawidłowego

doboru,

podał niezbędne czynności
i zachował prawidłową
kolejność

18. Opisać proces ręcznego ciągnienia

drutu.

Uczeń wykonał zadanie,
jeżeli

podał

niezbędne

czynności

zachował

prawidłową kolejność oraz

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wymienił

odpowiednie

narzędzia.

19. Opisać proces wyżarzania drutu przy

użyciu transformatora.

Uczeń wykonał zadanie,
jeżeli

podał

niezbędne

czynności

zachował

prawidłową kolejność

20. Opisać

proces

trawienia

elektrochemicznego.

Uczeń wykonał zadanie,
jeżeli

podał

niezbędne

czynności

zachował

prawidłową kolejność oraz
wymienił

odpowiednie

narzędzia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal

uczniami

termin

przeprowadzenia

sprawdzianu

najmniej

jednotygodniowym wyprzedzeniem.

2. Przedstaw cel pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami

punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

dydaktycznego ( rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

14. Ustal przyczyny trudności uczniów rozwiązywaniu tych zadań.
15. Wyciągnij wnioski do dalszej pracy mające na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych, niskie wyniki testu.

Instrukcja dla ucznia

jest prawidłowa; pytania 4, 5, 9 są to zadania z luką, w zadaniach 11, 12, 13, 14, 15, 16,
17, 18, 19, 20 należy udzielić krótkiej odpowiedzi.

6. Zadania rozwiązuj tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić
odpowiedź prawidłową),

−

w pytaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone miejsce,

−

w zdaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności:

−

I część – poziom podstawowy – (pytania 1– 14),

−

II część – poziom ponad podstawowy – (pytania 15 – 20).

9. Jeśli udzielenie odpowiedzi na któreś pytanie będzie Ci sprawiało trudność, odłóż jego

rozwiązanie na później i rozważ ponownie gdy zostanie Ci czas wolny.

10. Na rozwiązanie testu masz 90 min.

Powodzenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Podczas ciągnienia drutu używamy…………………………. w celu zmniejszenia tarcia.
2. W wyniku ciągnienia materiał ciągniony zmienia:

a) masę,
b) objętość,
c) długość,
d) skład chemiczny.

3. Otwory w ciągadle nazywamy:

a) oczkami,
b) dziurkami,
c) ciągami,
d) przeciągami.

4. Materiałem do ciągnienia na szarnira jest:

a) profil kwadratowy,
b) drut,
c) taśma,
d) profil sześciokątny.

5. W procesie ciągnienia ……………. wskaźniki ciągliwości.

6. Wskaźnikiem wytrzymałościowym materiału jest:

a) wydłużenie,
b) twardość,
c) przewężenie,
d) udarność.

7. Wyżarzanie jest rodzajem obróbki:

a) mechanicznej,
b) plastycznej,
c) chemicznej,
d) cieplnej.

8. Do trawienia utleniającego stosujemy kwas:

a) azotowy,
b) siarkowy,
c) solny,
d) fluorowodorowy.

9. Trawienie chemiczne stosowane jest najczęściej poprzez ………………….. w roztworze

trawiącym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Wyżarzanie odprężające przeprowadzamy w temperaturze:

a) 700°C – 900°C,
b) 200°C – 450°C,
c) 300°C – 400°C,
d) 500°C – 600°C.

11. Wyjaśnij jakie są zalety ciągnienia drutu.

12. Zdefiniuj wytrawianie.

13. Wyjaśnij jakim celu stosujemy wyżarzanie.

14. Określ, jakie są rodzaje wyżarzania.

15. Opisz, proces ciągnienia drutu przy pomocy ciągarki bębnowej wielokrotnej.

16. Określ, wskaźniki ciągliwości materiału ciągnionego i zmiany jakie w nich zachodzą

podczas procesu ciągnienia.

17. Opisz, jak dobieramy i przygotowujemy taśmę do ciągnienia profilu zamkniętego.

18. Opisz, proces ręcznego ciągnienia drutu.

19. Opisz, proces wyżarzania drutu przy użyciu transformatora.

20. Opisz, proces trawienia elektrochemicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko

:...............................................

„Ciągnienie drutu i profili”

Zakreśl poprawną odpowiedź lub wpisz brakujące części zdania

Numer

pytania

Odpowiedź

Punktacja

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Dylak T.W.: Złotnik zawód jakich mało. Wydana nakładem autora
2. Florow A.W.: Artystyczna obróbka metali. PWN , Warszawa 1989
3. Knobloch M.: Złotnictwo. WNT, Warszawa 1977
4. Knobloch M.: Metaloplastyka. WNT, Warszawa 1976
5. Knobloch M.: Polska biżuteria. ZN imienia Ossolińskich, Wrocław 1980
6. Kosikowski A. i Piotrowski P.: Podstawy ślusarstwa, Wydawnictwo Przemysłu lekkiego

i spożywczego. Warszawa, 1965

7. Pallai S.: Metaloplastyka użytkowa. WNT, Warszawa 1990
8. Poradnik egzaminacyjny dla kandydatów na czeladników i mistrzów w rzemiośle

złotnictwo. HWiU „LIBRA” Warszawa 1981

9. Poradnik egzaminacyjny w rzemiośle złotnictwo. Centralny Związek Rzemiosła,

Warszawa 1981

10. Praca zbiorowa pod redakcją Dubinina N.P.: Technologia metali. Państwowe

Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1956

11. Samek J.: Polskie złotnictwo. ZN imienia Ossolińskich, Wrocław 1988
12. Samek J.: Polskie rzemiosło artystyczne.WaiF, Warszawa 1984
13. Zastawniak F.: Złotnictwo i probiernictwo. WPLiS, Warszawa 1957

Internet
Strona aktualna na dzień 30 maja 2006:

−

www.pat-rodent.com.