zlotnik jubiler 731[06] z2 05 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Tadeusz Kochanowski

Kucie i tłoczenie blachy
731[06].Z2.05

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
Mirosław Muraszkowski
Jerzy Laskowski

Opracowanie redakcyjne:
Antoni Korsak

Konsultacja:
Zenon W. Pietkiewicz

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej „Kucie

i tłoczenie blachy” 731[06].Z2.05 zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu
złotnik-jubiler

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Materiały wsadowe do kucia. Narzędzia i urządzenia do kucia ręcznego

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Materiały do tłoczenia blach. Prasy do tłoczenia

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Instrukcje technologiczne

5.3.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1.WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie złotnik-jubiler 731[06].
W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności

praktycznych,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie powinni korzystać podczas nauki.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami, ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

metod projektowania,

−

ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów, do pracy zespołowej. W celu przeprowadzenia sprawdzianu
wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może posłużyć się zamieszczonym
w punkcie 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego rodzaju zadania.

W rozdziale tym podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań i osiągnięć w nauce,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcje dla nauczyciela, instrukcje dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych w module 731[06].Z2

„Technologia obróbki plastycznej stosowana

w procesach złotniczo-jubilerskich”

Moduł 731[06].Z2

Technologia obróbki plastycznej stosowana

w procesach złotniczo-jubilerskich

731[06].Z2.01

Stosowanie przepisów bhp przy sporządzaniu

stopów, wykonywaniu wyrobów walcowanych,

ciągnionych, kutych i tłoczonych.

731[06].Z2.02

Sporządzanie stopów do obróbki plastycznej.

731[06].Z2.03

Walcowanie blach i profili.

731[06].Z2.04

Ciągnienie drutu i profili

731[06].Z2.05

Kucie i tłoczenie blachy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

rozpoznawać wyroby złotnicze pochodzące z różnych okresów historycznych,

−

przestrzegać przepisów bhp, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,

−

rozpoznawać podstawowe materiały stosowane w złotnictwie i jubilerstwie,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną,

−

projektować wyroby złotniczo-jubilerskie,

−

rozróżniać maszyny i urządzenia stosowane w złotnictwie i jubilerstwie,

−

wykonywać prace z zakresu obróbki ręcznej,

−

stosować

przepisy

bhp

przy

montażu

obróbce

wykańczającej

wyroby

złotniczo- jubilerskie,

−

montować wyroby złotnicze,

−

oprawiać kamienie jubilerskie,

−

stosować mechaniczne metody obróbki wykańczającej ,

−

stosować chemiczne i elektrochemiczne metody obróbki wykańczającej,

−

naprawiać wyroby złotniczo- jubilerskie,

−

stosować przepisy bhp przy sporządzaniu stopów, wykonywaniu wyrobów walcowanych,

ciągnionych, kutych i tłoczonych,

−

sporządzać stopy do obróbki plastycznej,

−

walcować blachy i profile,

−

ciągnąć drut i profile.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

zastosować zasady bhp i ochrony przeciwpożarowej w procesach kucia i tłoczenia,

−

zorganizować stanowisko zgodne z wymaganiami technologicznymi, zasadami

ergonomii, przepisami bhp i ochrony przeciwpożarowej,

−

wykonać zmianę przekroju półwyrobu stosując technikę kucia przy użyciu kowadła

i młotka,

−

dobrać narzędzia do tłoczenia ręcznego wykrojów z blachy,

−

przeprowadzić proces tłoczenia blach na prasach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca …………………………………….……
Modułowy program nauczania: złotnik-jubiler 731[06]
Moduł: Technologia obróbki plastycznej stosowana w procesach złotniczo-jubilerskich
731[06].Z2
Jednostka modułowa: „Kucie i tłoczenie blachy” 731[06].Z2.05

Temat: Wytłoczenie elementu pierścionka na matrycy przy zastosowaniu prasy
hydraulicznej.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności tłoczenia blach na prasie, doboru materiałów
i narzędzi do tłoczenia na prasie.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

prawidłowo dobrać matrycę,

−

prawidłowo dobrać materiał wsadowy,

−

ustawić odpowiednie ciśnienie prasy,

−

wykonać proces tłoczenia.

Metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna

Czas: 90 minut.
Środki dydaktyczne:

−

prasa hydrauliczna,

−

materiał wsadowy,

−

matryca.

Przebieg zajęć:
1. Wyjaśnienie tematu zajęć.
2. Zapoznanie uczniów z celem ćwiczenia.
3. Przygotowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Zapoznanie ucznia z instrukcją ćwiczenia.
5. Przebieg ćwiczenia:

−

uczeń przygotowuje materiał do wykonania elementu pierścionka,

−

dobiera ciśnienie prasy,

−

układa element na matrycy,

−

ustawia matrycę pod prasą,

−

nauczyciel sprawdza prawidłowość wykonanych czynności,

−

uczeń włącza prasę,

−

wykonuje tłoczenie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

podnosi tłok do góry,

−

wyjmuje tłoczony element z matrycy,

−

sprawdza dokładność wycisku.

6. Uczeń porządkuje miejsce pracy.
7. Przygotowuje ćwiczenie do prezentacji.
8. Uczeń prezentuje efekt pracy.
9. Uczeń analizuje przebieg ćwiczenia.
10. Nauczyciel wspólnie z uczniami dokonuje oceny ćwiczenia.

Zakończenie zajęć

−

wnioski,

−

podsumowanie ćwiczenia.

Praca domowa

Na podstawie literatury przygotuj informacje dotyczące prasy, którą posługiwałeś się

wykonując ćwiczenie.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

Przeprowadzenie anonimowej ankiety ewaluacyjnej wśród uczniów dotyczącej

zdobytych umiejętności oraz sposobu prowadzenia zajęć przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: złotnik-jubiler 731[06]
Moduł: Technologia obróbki plastycznej stosowana w procesach złotniczo-jubilerskich
731[06].Z2
Jednostka modułowa: „Kucie i tłoczenie blachy” 731[06].Z2.05

Temat: Wykonanie półkuli z blachy srebrnej.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności tłoczenia ręcznego wykrojów z blachy, doboru
materiałów i narzędzi do tłoczenia na prasie.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wykonać proces tłoczenia czaszy i półkuli,

−

dobrać odpowiednie punce otworów w kształtowniku („ance”),

−

dobrać parametry materiału,

−

prawidłowo dobrać średnicę wykrojnika.

Materiał nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów

−

indywidualne.

Czas: 135 minut
Środki dydaktyczne:

−

młotek,

−

wykrojniki o przekroju okrągłym,

−

„anka” i punce,

−

palnik,

−

pęseta,

−

naczynie do wytrawiania,

−

literatura z punktu 7.

Przebieg zajęć:
1. Wyjaśnienie tematu zajęć.
2. Zapoznanie uczniów z celem ćwiczenia.
3. Przygotowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Zapoznanie uczniów z instrukcją ćwiczenia.
5. Przebieg ćwiczenia:

−

uczeń przygotowuje materiał,

−

dobiera odpowiedni rozmiar wykrojnika,

−

wykonuje krążek,

−

sprawdza twardość krążka,

−

w razie potrzeby wyżarza blachę,

−

dobiera odpowiednie gniazdo w kształtowniku i punce,

−

nauczyciel sprawdza prawidłowość doboru,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

uczeń wklepuje krążek w gniazdo,

−

zmieniając kolejno gniazda i punce, wykonuje półkulę,

−

w razie potrzeby między kolejnymi zmianami wyżarza blachę.

−

wnioski,

−

podsumowanie ćwiczenia.

Praca domowa

Na podstawie literatury przygotuj informacje o innych profilach kształtowników niż

wykorzystany w ćwiczeniu.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

Przeprowadzenie anonimowej ankiety ewaluacyjnej wśród uczniów dotyczącej

zdobytych umiejętności oraz sposobu prowadzenia zajęć przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Materiały wsadowe do kucia. Narzędzia i urządzenia do

kucia ręcznego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj stanowisko pracy do formowania płaskiego z blachy srebrnej o określonej

średnicy.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonywania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować płytę stalową,
2) przygotować blachę o odpowiednich parametrach w kształcie prostokąta,
3) przygotować odpowiednie nożyce,
4) dobrać narzędzia traserskie (cyrkiel i przymiar kreskowy),
5) przygotować młotki o płaskiej części roboczej,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

−

narzędzia do trasowania,

−

narzędzia do kucia,

−

narzędzia do tłoczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Materiały do tłoczenia blach. Prasy do tłoczenia

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wytłocz elementy do pierścionka na matrycy przy zastosowaniu prasy hydraulicznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować materiał do wytłoczenia elementu pierścionka,
2) przygotować stanowisko pracy,
3) dobrać ciśnienie robocze prasy,
4) ustawić matrycę pod prasą,
5) ułożyć element na matrycy tak, aby pokrywał całą objętość wyciskanego fragmentu

pierścionka,

6) dokonać wycisku włączając prasę w kierunku tłoczenia,
7) włączyć prasę w kierunku górnym w celu podniesienia tłoka,
8) wyjąć element wytłaczany z matrycy,
9) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
10) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

prasa hydrauliczna,

−

matryca,

−

materiał do wytłaczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Procesy technologiczne. Instrukcje bezpieczeństwa i higieny

pracy

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj półkulę z blachy srebrnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować blachę do wykonania czaszy,
2) korzystając z wykrojnika, wykonać krążek o określonej średnicy,
3) sprawdzić twardość wykonanego krążka,
4) w razie potrzeby wyżarzyć blachę,
5) dobrać odpowiednie gniazdo w „ance”,
6) dobrać odpowiednią puncę,
7) ustawić „ankę” na odpowiednie twardym podłożu,
8) młotkiem wklepać krążek w półczaszę „anki”,
9) proces wyklepywania rozpocząć kilka otworów przed żądaną średnicą czaszy,
10) zaprezentować efekt swojej pracy,
11) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

blacha,

−

młotek,

−

wykrojnik o przekroju okrągłym,

−

„anka”,

−

palnik,

−

pęseta,

−

naczynie z wodą.

Ćwiczenie 2

Wykonaj czaszę z blachy srebrnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować blachę do wykonania czaszy,
2) korzystając z wykrojnika, wykonać krążek o określonej średnicy,
3) sprawdzić twardość wykonanego krążka,
4) w razie potrzeby wyżarzyć blachę,
5) dobrać odpowiednie gniazdo w „ance”,
6) dobrać odpowiednią puncę,
7) ustawić „ankę” na odpowiednio twardym podłożu,
8) młotkiem wklepać krążek w półczaszę „anki”,
9) zaprezentować efekt swojej pracy,
10) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania –- uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

blacha,

−

młotek,

−

wykrojnik o przekroju okrągłym wycinanych otworów,

−

„anka”,

−

palnik,

−

pęseta,

−

naczynie z wodą.

Ćwiczenie 3

Wykonaj operację wykrojenia krążka na prasie balansowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować blachę,
2) przygotować wykrojnik,
3) umieścić blachę w wykrojniku,
4) ustawić wykrojnik w prasie,
5) uruchomić koło zamachowe,
6) wykroić krążek,
7) wyjąć wykrojnik prasy,
8) wyjąć z wykrojnika pozostałą część blachy i wycięty krążek,
9) zaprezentować efekt swojej pracy,
10) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

blacha,

−

wykrojnik,

−

prasa balansowa.

Ćwiczenie 4

Wykonaj operację wykrojenia krążka na prasie balansowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego

zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować blachę,
2) przygotować tłocznik,
3) zamocować górną część tłocznika w prasie,
4) ustawić dolną część tłocznika w prasie,
5) umieścić blachę w dolnej części tłocznika,
6) uruchomić koło zamachowe,
7) wygiąć blachę,
8) wyjąć blachę z tłocznika,
9) zaprezentować efekt swojej pracy,
10) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

blacha,

−

tłocznik,

−

prasa balansowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Kucie i tłoczenie blachy”

Test składa się z 20 zadań: otwartych, z luką i wielokrotnego wyboru z których:

−

zadania 1 – 14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15 – 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma
następujące oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 11 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan Testu

Klucz odpowiedzi

Cel operacyjny

ego

ria

aga

Poprawna odpowiedź

Określić, w jaki sposób nadajemy
przedmiotom kształt w procesie kucia

…zgniatanie go pomiędzy
powierzchniami narzędzi…

Określić

podstawowe

materiały

wsadowe w procesie kucia

Określić narzędzie używane przy
formowaniu ręcznym wgłębnym

Określić modelator

Określić funkcję „anki”

…półkolistego kształtu…

Wyjaśnić, czym jest tłoczność

…przydatność materiału do…

Określić, co nie wpływa na kujność
i tłoczność

Określić, jaki jest rodzaj prasy
balansowej

Określić jak nazywamy usunięcie
nierówności i fałd w procesie kucia

10. Określić jak nazywa się proces A

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

oddzielenia wyrobu od materiału
przez

cięcie

wzdłuż

linii

niezamkniętej

11.

Zdefiniować tłoczenie

Uczeń prawidłowo wykonał
zadanie, jeżeli wskazał, że jest
to

proces

technologiczny

obróbki plastycznej na zimno
lub gorąco blachy, który
obejmuje

operacje

cięcia

i kształtowania.

12.

Wymienić

materiały,

jakich

wykonane są młotki do kucia

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli wymienił 3 materiały
(drewno, stal, guma, ołów,
filc).

13.

Określić materiał, z jakiego wykonane
są płytki do kucia

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli wymienił:

−

drewno,

−

ołów.

14.

Wymienić podstawowe grupy, na
jakie możemy podzielić tłoczenie

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli wymienił cięcie oraz
kształtowanie.

15.

Wymienić rodzaje tłoczenia i opisać
jeden z nich

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli wymienił 2 rodzaje i
opisał jeden przez siebie
wybrany.

16.

Opisać zasadę działania prasy ciernej

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

prawidłowo

opisał

zasadę działania prasy.

17.

Opisać działanie wybranej prasy
ręcznej

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

prawidłowo

opisał

sposób działania prasy.

18.

Wymienić

podstawowe

operacje

cięcia i wyjaśnić, na czym polegają

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

wymienił

rodzajów:

odcinanie,

wycinanie,

dziurkowanie,

przycinanie,

okrawanie,

nacinanie,

rozcinanie,

wygładzanie i wyjaśnił na
czym polegają.

19.

Opisać proces kształtowania blachy

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli wymienił niezbędne
narzędzia i podał prawidłowa
kolejność czynności.

20.

Opisać

proces

technologiczny

tłoczenia czaszy

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli wymienił niezbędne
narzędzia i podał prawidłową
kolejność czynności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Przedstaw cel pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami

punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób zasady wypełniania karty odpowiedzi testu.
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i kart odpowiedzi.
8. Podaj czas przeznaczony na udzielanie odpowiedzi.
9. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

14. Ustal przyczyny trudności uczniów rozwiązywaniu tych zadań.
15. Wyciągnij wnioski do dalszej pracy mające na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych i przyczyn niskiego wyniku testu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Wpisz imię i nazwisko na kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących kucia i tłoczenia blachy.
5. Zadania: 2, 3, 4, 7, 8, 9, 10 są to zadania wyboru wielokrotnego i tylko jedna odpowiedź

jest prawidłowa; zadania 1, 5, 6 są to zadania z luką, w zadaniach 11, 12, 13, 14, 15, 16,
17, 18, 19, 20 należy udzielić krótkiej odpowiedzi.

6. Zadania rozwiązuj tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową),

−

w zadaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone miejsce,

−

w zdaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy,

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności:

I część – poziom podstawowy – (zadania 1–14),

II część – poziom ponad podstawowy- (zadania 15–20).

9. Jeśli udzielenie odpowiedzi na któreś pytanie będzie Ci sprawiało trudność, to odłóż jego

rozwiązanie na później i rozważ ponownie, gdy zostanie Ci czas wolny. Trudności
mogą Ci przysporzyć pytania 15–20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż
pozostałe.

10. Na rozwiązanie testu masz 90 min.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Kucie to proces, w którym poprzez………………….nadajemy przedmiotowi określony

kształt.

2. Podstawowym materiałem wsadowym do kucia jest w jubilerstwie:

a) pręt,
b) drut,
c) blacha,
d) kątownik.

3. Przy formowaniu ręcznym wgłębnym używamy:

a) prasy,
b) klepadeł,
c) matryc,
d) zakuwaczy.

4. Modelatorem jest:

a) rysik,
b) stempel,
c) cyrkiel,
d) przymiar.

5. „Anka” służy do nadawania ……………………. krążkom.

6. Tłocznością nazywamy ……………. tłoczenia.

7. Na kujność i tłoczność nie wpływają:

a) właściwości mechaniczne,
b) skład chemiczny,
c) struktura powierzchni,
d) kształt młotka.

8. Prasa balansowa to prasa o napędzie:

a) nożnym,
b) ręcznym,
c) elektrycznym,
d) hydraulicznym.

9. Usunięcie nierówności i fałd w procesie kucia to:

a) fakturowanie,
b) zginanie,
c) ciąganie,
d) gładzenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Całkowite oddzielenie wyrobu od materiału przez cięcie wzdłuż linii niezamkniętej to:

a) wycinanie,
b) dziurkowanie,
c) nacinanie,
d) odcinanie.

11. Zdefiniuj tłoczenie.

12. Określ, z jakich materiałów są wykonane młotki używane do kucia.

13. Określ, z jakiego materiału wykonane są płyty używane w procesie kucia.

14. Określ, na jakie podstawowe grupy możemy podzielić tłoczenie.

15. Wymień rodzaje tłoczenia oraz opisz jeden z nich.

16. Opisz zasadę działania prasy ciernej.

17. Opisz działanie wybranej prasy ręcznej.

18. Opisz, jakie znasz rodzaje cięcia i na czym polegają.

19. Opisz proces kształtowania blachy.

20. Opisz proces technologiczny tłoczenia czaszy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko

:...............................................

„Kucie i tłoczenie blachy”

Zakreśl poprawną odpowiedź lub wpisz brakujące części zdania

Numer

pytania

Odpowiedź

Punktacja

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Kucie i tłoczenie blachy”

Test składa się z 20 zadań: otwartych, z luką i wielokrotnego wyboru z których:

−

zadania 1 –14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15 – 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma
następujące oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 11 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan Testu

Klucz odpowiedzi

Cel operacyjny

ego

ria

aga

Poprawna odpowiedź

Określić rodzaj kucia

Określić

sposób

przygotowania

materiału wsadowego do procesu
kucia

Określić zastosowanie klepadła

Określić, jakiego rodzaju narzędziem
jest wyciskacz

Podać zastosowanie masy asfaltowej
przy

kształtowaniu

powierzchni

zewnętrznych wyrobów korpusowych

…wypełniania

naczyń

głębnych…

Określić, co nazywamy zabiegiem w
procesie tłoczenia

…przy

użyciu

jednego

przyrządu…jedna zmiana…

Określić

sposób

likwidowania

utwardzania materiału w procesie
kucia lub tłoczenia

Określić

siłę

nacisku

prasy

zębatkowej

Określić, jak nazywamy równomierne
pokrycie płaszczyzny śladami uderzeń
młotka lub modelatorów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Określić jak nazywamy całkowite

oddzielenie wyrobu od materiału
wzdłuż linii zamkniętej

11. Określić

sposób

przygotowania

materiału przed przystąpieniem do
kucia lub tłoczenia

Wytrawić materiał.

12. Określić definicję kucia

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli wyjaśnił, że jest to
proces

ręcznej

lub

mechanicznej

obróbki

zimno lub gorąco w którym
przedmiotowi

nadaje

się

kształt przez zgniatanie go
między

powierzchniami

narzędzia.

13. Określić

funkcję

kształtowników

drewnianych w procesie kucia

14. Wymienić podstawowe grupy kucia

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

wymienił

kucie

swobodne
i w matrycach.

15. Wymienić rodzaje cięcia i opisać, na

czym polegają

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli wymienił wszystkie
rodzaje cięcia i je opisał.

16. Wymienić rodzaje pras ręcznych i

opisz działanie jednej z nich

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

wymienił

prasy

balansową
i zębatkową i opisał działanie
jednej z nich.

17. Opisać sposób działania prasy ciernej,

mimośrodowej lub hydraulicznej

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

prawidłowo

opisał

sposób działania prasy.

18. Wymienić czynności w formowaniu

elementów kutych

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli

wymienił

czynności

(rozciąganie,

zginanie,

wciąganie,

gładzenie,

fakturowanie).

19. Opisać lub narysować kształtownicę

„ankę” i opisać jej zastosowanie

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

prawidłowo

opisał

wygląd

zastosowanie

kształtownicy.

20. Wymienić

czynności

procesu

technologicznego kucia blachy

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli
wymienił niezbędne narzędzia
i podał prawidłową kolejność
czynności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Przedstaw cel pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

14. Ustal przyczyny trudności uczniów rozwiązywaniu tych zadań.
15. Wyciągnij wnioski do dalszej pracy mające na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych i przyczyn niskiego wyniku testu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Wpisz imię i nazwisko na kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących kucia i tłoczenia blachy.
5. Zadania: 1, 2, 3, 4, 8, 9, 10, 11, 13 są to zadania wyboru wielokrotnego i tylko jedna

odpowiedź jest prawidłowa; zadania 6, 7 są to zadania z luką, w zadaniach 5, 12, 14, 15,
16, 17, 18, 19, 20 należy udzielić krótkiej odpowiedzi.

6. Zadania rozwiązuj tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić
odpowiedź prawidłową),

−

w zadaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone miejsce,

−

w zdaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności:

I część – poziom podstawowy – (pytania 1–14),

II część – poziom ponad podstawowy- (pytania 15–20).

9. Jeśli udzielenie odpowiedzi na któreś pytanie będzie Ci sprawiało trudność, to odłóż jego

rozwiązanie na później i rozważ ponownie, gdy zostanie Ci czas wolny. Trudności
mogą Ci przysporzyć pytania 15–20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż
pozostałe.

10. Na rozwiązanie testu masz 90 min.

Powodzenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Rodzajem kucia jest kucie:

a) miękkie,
b) trwałe,
c) swobodne,
d) plastyczne.

2. Przed przystąpieniem do kucia materiał wsadowy należy:

a) rozklepać,
b) uformować,
c) wytrawić,
d) poczernić.

3. Klepadło stosowane jest do:

a) wycinania,
b) zwijania,
c) trasowania,
d) wyklepywania wgłębnego.

4. Wyciskacz to rodzaj:

a) młotka,
b) modelatora,
c) szczypiec,
d) płytki.

5. Masy asfaltowej używamy do………… głębnych przy kształtowaniu powierzchni

zewnętrznej wyrobów korpusowych.

6. Zabiegiem nazywamy czynność wykonaną w procesie tłoczenia………………… w której

zachodzi tylko ……………….. kształtu przedmiotu.

7. Utwardzenie materiału w procesie kucia lub tłoczenia likwidujemy przez:

a) walcowanie,
b) przekuwanie,
c) wyżarzanie,
d) wytrawianie.

8. Prasa zębatkowa ręczna ma siłę nacisku rzędu:

a) kilku kilogramów,
b) kilkuset kilogramów,
c) kilku ton,
d) kilkuset ton.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Równomierne pokrycie płaszczyzny śladami uderzeń młotka lub modelatorów to:

a) zaginanie,
b) wciąganie,
c) fakturowanie,
d) gładzenie.

10. Całkowite oddzielenie wyrobu od materiału wzdłuż linii zamkniętej to:

a) wycinanie,
b) przycinanie,
c) odcinanie,
d) nacinanie.

11. Wyjaśnij, co należy zrobić z materiałem przed przystąpieniem do kucia lub tłoczenia.

12. Zdefiniuj kucie.

13. Kształtowników drewnianych w procesie kucia używamy do:

a) trasowania,
b) formowania wewnętrznego i zewnętrznego,
c) wytłaczania na prasie,
d) wygładzania.

14. Określ, na jakie podstawowe grupy możemy podzielić kucie.

15. Wymień rodzaje cięcia i opisz, na czym polegają.

16. Jakie znasz rodzaje pras ręcznych? Opisz działanie jednej z nich.

17. Opisz sposób działania wybranej prasy mechanicznej.

18. Określ, jakie czynności rozróżniamy w formowaniu elementów kutych.

19. Opisz lub narysuj kształtownicę „ankę” i jej zastosowanie.

20. Określ, jakich czynności wymaga proces technologiczny kucia blachy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko

:...............................................

„Kucie i tłoczenie blachy”

Zakreśl poprawną odpowiedź lub wpisz brakujące części zdania

Numer

pytania

Odpowiedź

Punktacja

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Dylak T.W.: Złotnik zawód jakich mało. Wydana nakładem autora
2. Florow A.W.: Artystyczna obróbka metali. PWN , Warszawa 1989
3. Knobloch M.: Złotnictwo. WNT, Warszawa 1977
4. Knobloch M.: Metaloplastyka. WNT, Warszawa 1976
5. Knobloch M.: Polska biżuteria. ZN imienia Ossolińskich, Wrocław 1980
6. Kosikowski A. i Piotrowski P.: Podstawy ślusarstwa. Wydawnictwo Przemysłu lekkiego

i spożywczego, Warszawa, 1965

7. Pallai S.: Metaloplastyka użytkowa. WNT, Warszawa 1990
8. Pawłowski J. i Zgorzelisk S.: Tłocznictwo. Państwowe Wydawnictwa Szkolnictwa

Zawodowego, Katowice 1970

9. Poradnik egzaminacyjny dla kandydatów na czeladników i mistrzów w rzemiośle

złotnictwo. HWiU „LIBRA”, Warszawa 1981

10. Poradnik egzaminacyjny w rzemiośle złotnictwo. Centralny Związek Rzemiosła,

Warszawa 1981

11. Samek J.: Polskie złotnictwo. ZN imienia Ossolińskich, Wrocław 1988
12. Samek J.: Polskie rzemiosło artystyczne. WaiF, Warszawa 1984
13. Zastawniak F.: Złotnictwo i probiernictwo. WPLiS, Warszawa 1957

Internet
Strona aktualna na dzień 30 maja 2006:

−

www.pat-rodent.com.