Seminarium „Kładki dla pieszych. Architektura, projektowanie, realizacja, badania”

Wrocław, 29-30 listopada 2007

Jan BILISZCZUK

1

Paweł HAWRYSZKÓW

2

Adam MAURY

3

Mariusz SUŁKOWSKI

3

Mieczysław WĘGRZYNIAK

4

PODWIESZONA KŁADKA DLA PIESZYCH

Z DREWNA KLEJONEGO W SROMOWCACH NIŻNYCH

1. Historia

Potrzebę utworzenia trwałego połączenia między Sromowcami Niżnymi (w Polsce),

a Czerwonym Klasztorem (w Słowacji) wyrażali mieszkańcy doliny Dunajca już w pierw-
szych latach XX wieku. W archiwum wsi Sromowce Niżne znajdują się dokumenty dotyczą-
ce prawie stuletnich starań o budowę mostu (kładki) na Dunajcu [1]. I tak:
♦ 17 maja 1914 roku Rada Gminy Sromowce Niżne (w Cesarstwie Austro-Węgierskim –

każda wieś miała osobowość prawną) powzięła uchwałę (rys. 1) o podjęciu starań o fun-
dusze na budowę mostu;

♦ 28 maja 1914 roku Rada Gminy uchwaliła zgodę na wycięcie z gminnego lasu na po-

trzeby budowy mostu 50 drzew o średnicy 12-14 cali (30-36 cm) i obciążeniu mieszkań-
ców obowiązkiem odpracowania 4 dni na budowie; obciążenie to odnosiło się do każde-
go domu (tzw. numeru); niestety w sierpniu 1914 roku wybuchła I wojna światowa
i sprawę trzeba było odłożyć;

♦ do problemu kładki wrócono już w niepodległej Polsce 27 lipca 1939 roku uchwalając

petycję do władz, co odnotowano w protokole z zebrania Gromady u sołtysa wsi Sro-
mowce Niżne;

♦ kolejne starania z inicjatywy wójtów Lecha Janczy i Stefana Dziurny podjęły wspólnie

gmina Czorsztyn oraz wieś Czerwony Klasztor w roku 2005, co zaowocowało opraco-
waniem projektu przez Zespół Badawczo-Projektowy MOSTY WROCŁAW, a następ-
nie rozpisaniem przetargu na wykonanie obiektu, który wygrało konsorcjum firm
Schmees & Lühn Polska Sp. z o.o. i REMOST P.H.U. Dębica.

1

prof. dr hab. inż., Instytut Inżynierii Lądowej, Zakład Mostów Politechniki Wrocławskiej,

Zespół Badawczo-Projektowy MOSTY-WROCŁAW s.c.

2

mgr inż., Instytut Inżynierii Lądowej, Zakład Mostów Politechniki Wrocławskiej

3

mgr inż., Zespół Badawczo-Projektowy MOSTY-WROCŁAW s.c.

4

dr inż., Instytut Inżynierii Lądowej, Zakład Mostów Politechniki Wrocławskiej

J. Biliszczuk, P. Hawryszków, A. Maury., M. Sułkowski., M. Węgrzyniak

38

PROTOKÓŁ 10

Z posiedzenia Rady Gminnej z dnia 17 maja 1914 w
Sromowcach Niżnych.Naczelnik gminy konstatuje kom-
plet członków Rady gminnej potrzebny do powzięcia
ważnej uchwały. Jan Dziurny wójt stawia wniosek aby
powzięto staranie [o] budowę mostu na Dunajcu, bo tu-
tejsi mieszkańcy gminy niemają żadnego połączenia ze
światem i wskutek tego zamiast podnosić się na mająt-
kach to jeszcze upada, a żemy ubodzy sami budowie mo-
stu niepodołamy przeto są my przymuszeni prosić ustnie
we Lwowie pana Namiestnika aby nam odpowiednią
kwotę na budowę mostu udzielić raczył. Na wyjechanie
do Lwowa upoważniam osoby godne zaufania i oto wie-
lebnego ks. Jana Kwiatkiewicza i Jędrzeja Waradzyna a
koszta podróży poniesie gmina z funduszu gminnego ja-
ko zapowóz do stacyi kolejowej i przewóz napowrót
oraz kolej i jakie takie strawne.
Na tem posiedzenie ukończono i podpisano.
Sromowce Niżne dnia 17 maja 1914

Jan Dziurny (wójt)
Michał Regiec (radny)
Józef Cichoń
Wojtek Regiec
Jan Kokora
Wojciech Cichoń
Jakub Czywalski
Jan Slęzak
Józef Regiec

Rys. 1. Protokół uchwały Rady Gminnej z 17 maja 1914 roku

Budowa obiektu rozpoczęła się w kwietniu 2006 roku, a kładkę ukończono w sierp-

niu 2006 roku. Tak więc prawie 100-letnie starania mieszkańców wsi Sromowce Niżne zo-
stały uwieńczone sukcesem. Stało się to możliwe dzięki środkom i staraniom mieszkańców
Gminy Czorsztyn, wykorzystaniu funduszy Wspólnoty Europejskiej w ramach Programu
Współpracy Przygranicznej Phare Polska – Słowacja 2003 – Schemat Wsparcia Infrastruktu-
ry Okołobiznesowej i bardzo dobrej współpracy ze stroną słowacką. Obiekt oddano do eks-
ploatacji 12 sierpnia 2006 roku.

2. Projekt

Projektowana kładka dla pieszych usytuowana jest nad rzeką Dunajec w strefie

ochronnej Pienińskiego Parku Narodowego. Obiekt stanowi element przeprawy transgra-
nicznej pomiędzy miejscowościami Sromowce Niżne (Rzeczpospolita Polska) i Czerwony
Klasztor (Republika Słowacka). Zlokalizowany jest w strefie górskiej, o wysokich walorach
turystycznych. Kładka miała za zadanie połączyć regiony wypoczynkowo-rekreacyjne poło-
żone po obu stronach granicy. Położenie najbliższego przejścia granicznego wymaga poko-
nania około 15 km pomiędzy Sromowcami Niżnymi a Czerwonym Klasztorem. Kładka
skróciła tę drogę do 150 m. W przyszłości planowany jest intensywny rozwój regionu, stwo-
rzenie odpowiedniej bazy turystycznej dla sportów letnich i zimowych. Kładka rowerowo-
piesza jest pierwszym etapem koncepcji rozwoju regionu. Kładkę zaprojektowano [1,2] jako
konstrukcję podwieszoną (rys. 2 i 3). Układ konstrukcyjny obiektu to przęsło nurtowe o roz-
piętości 90,0 m i dwa przęsła nabrzeżne o rozpiętościach 2×10,50 m. Całkowita długość
obiektu wraz z rampami gruntowymi wynosi 149,95 m.

Podwieszona kładka dla pieszych z drewna klejonego w Sromowcach Niżnych

39

SŁ

OWACJA

Cerveny Klastor

16000

15000

15000

15000

15000

14000

10500

10500

90000

21000

112000

500

500

2720

300

300

3020

240

240

3500

1600

275

1875

Pok

ład z desek

D

źwigar z d

re

w

na

klejo

nego

Pó

łrama st

alowa

Szalówka z drewna

modrzewiowego

St

ęż

enia wiatrowe

PRZEKRÓJ POPRZECZNY

PRZEZ POMOST

WIDOK Z BOKU

WIDOK Z GÓRY

PRZEKRÓJ POPRZECZNY

PRZEZ KONSTRUKCJ

Ę

rz. DUNAJEC

POLSKA

Sromowce Ni

żne

26840

rz. DUNAJEC

Wanty z li

n

Py

lo

n

φ508/25

5500

26840

1500

2700

6200

12500

Mur oporowy z

gruntu zbrojonego

Wanty z pr

ętów

Rys. 2. Projekt kładki przez Dunajec w Sromowcach Niżnych

J. Biliszczuk, P. Hawryszków, A. Maury., M. Sułkowski., M. Węgrzyniak

40

Wanty podwieszające - cięgna

linowe VV

φ

40 i VV-2

φ

28 mm

Dźwigar główny

z drewna klejonego

Otwór technologiczny pod

urządzenie do naciągu want

Systemowe zakotwienie czynne

wanty z możliwością regulacji naciągu

Systemowe zakotwienie bierne wanty

Płyta zakotwienia

Rura poprzeczna

φ

406 mm

Zamocowanie korytkowe

elementów podwieszenia

do dźwigarów głównych

Pylon - rura

φ

508 mm

Blacha zakotwienia w pylonie

Systemowe zakotwienie

przegubowe prętów sprężających

Wanty odciągowe - pręty

sprężające

φ

60 i

φ

52 mm

Ściana boczna

przyczółka

Kotwy

Płyta kotwiąca gr. 40mm

Stężenie pylonu - rura

φ

406 mm

75

,00

°

1,20

2,50

3,02

2,70

2,70

5,40

Rura poprzeczna

φ

406 mm

Wanty podwieszające - cięgna

linowe VV

φ

40 i VV-2

φ

28 mm

Systemowe zakotwienie czynne

wanty z możliwością regulacji naciągu

Płyta

zakotwienia

Zamocowanie

korytkowe

Stężenia wiatrowe

Pokład z desek

Półrama stalowa

1,60

Szalówka z drewna

modrzewiowego

Rys. 3. Układ podwieszenia

Konstrukcja pomostu kładki została podwieszona za pomocą mieszanego układu

cięgien do pylonu wykonanego z rur stalowych o średnicy Ø508/30 mm, który wznosi się na
wysokość 26,84 m ponad betonowy trzon. Pylon pochylono pod kątem 75,0° w kierunku
przęsła nurtowego. Materiał konstrukcyjny wszystkich elementów pylonu – stal 18G2A.
Wszystkie połączenia elementów stalowych zaprojektowano jako spawane.

Pomost kładki zaprojektowano jako drewniany z elementami stalowymi. Szerokość

użytkowa pomostu wynosi 2,50 m, zaś szerokość całkowita 3,50 m. Całkowita wysokość
pomostu (wraz z poręczami) wynosi 1,87 m. Konstrukcję pomostu stanowią dwa dźwigary
z drewna klejonego stężone stalowymi półramami i układem stężeń wiatrowych (rys. 4a).

Podwieszona kładka dla pieszych z drewna klejonego w Sromowcach Niżnych

41

Dźwigary pomostu zaprojektowano z drewna świerkowego KL32 o wysokości 1,60 m i sze-
rokości 0,30 m. Całkowita długość dźwigarów klejonych jest równa 112,0 m. Wewnętrzne,
zewnętrzne oraz górne powierzchnie dźwigarów wyłożono szalówką z drewna modrzewio-
wego (rys.3).

Weryfikację poprawności projektu (oprócz przeprowadzonych badań) były huraga-

nowe wiatry w styczniu 2007 roku o prędkości dochodzącej do 40 m/s (około 140 km/h),
w czasie których na obiekcie nie wystąpiły żadne utrudniające eksploatację zjawiska.

Na rys. 4 pokazano detale konstrukcyjne stężeń, łożysk i zakotwień cięgien.

a)

b)

c) d)

Rys. 4. Szczegóły konstrukcyjne: a) widok na podparcie pomostu na pylonie, b) łożysko,

c) i d) zakotwienia want w przyczółku i poprzecznicach przęsłowych

3. Realizacja

Ustrój nośny zmontowano z elementów wykonanych w wytwórni. Długości po-

szczególnych segmentów były następujące: 24,75+5x15,01+12,18 m. Segmenty z wytwórni
(w Niemczech) przetransportowano samochodami na plac budowy, gdzie ustawiono je (przy
użyciu żurawia) na podporach tymczasowych i scalono (rys. 5).

Montaż rozpoczęto od elementu długości 24,75 m, a następnie montowano kolejne

od pylonu do przyczółka po stronie słowackiej. Poziom wody w rzece, w okresie montażu,
regulowano zamykając wypływ na zaporze w Nidzicy, co pozwoliło na wybudowanie drogi
technologicznej w nurcie.

J. Biliszczuk, P. Hawryszków, A. Maury., M. Sułkowski., M. Węgrzyniak

42

Połączenie segmentów wykonano za pomocą nakładek z blach stalowych skręco-

nych na śruby pasowane (rys. 6). Następnie ustrój nośny podwieszono stosując liny firmy
Pfeifer. Naciąg wykonano metodą „na długość”. Niektóre elementy realizacji omówiono
w [6].

SŁOWACJA

POLSKA

rz. DUNAJEC

Segmenty montażowe pomostu

Podpora montażowa

Technologiczne

zamocowanie pylonu

Styki dźwigarów z drewna klejonego

24,80

15,00

15,00

15,00

15,00

15,00

12,20

Rys. 5. Montaż pomostu kładki na podporach tymczasowych (lipiec 2006)

Udało się uzyskać zaplanowaną niweletę obiektu z dużą dokładnością, co pokazano

na rys. 7 zestawiając niweletę projektową z uzyskaną w realizacji.

Podwieszona kładka dla pieszych z drewna klejonego w Sromowcach Niżnych

43

Rys. 6. Styk montażowy dźwigara na śruby pasowane

Pylon

φ508/25

rz. DUNAJEC

26

840

POLSKA

Sromowce Niżne

WIDOK Z BOKU

500

500

112000

21000

90000

10500

10500

14000

15000

15000

15000

15000

16000

SŁOWACJA

Cerveny Klastor

0

0,200

0,400

0,600

0,800

1,000

1,200

1,400

456,936

wg obliczeń
wg pomiarów

Rys. 7. Projektowana i zrealizowana niweleta kładki

4. Badania

Obiekt został poddany obszernemu programowi badań dynamicznych. Badania

przeprowadzono według programu przygotowanego przez Pawła Hawryszkowa z Zakładu
Mostów Politechniki Wrocławskiej oraz Katedrę Mechaniki Budowli i Mostów z Politechni-
ki Gdańskiej. Wyniki tych badań opisano szczegółowo w raporcie naukowym Politechniki
Wrocławskiej [3], a niektóre elementy zawarto w [2].

Badania wykazały, że obiekt w warunkach normalnej eksploatacji podlega drga-

niom o przyspieszeniach nie przekraczających 0,24 m/s

2

w przypadku swobodnego przemar-

szu grupy ludzi i 1,1 m/s

2

w przypadku biegu [2,3]. Nie zanotowano również niepokojących

drgań want. Rezultat ten należy uznać za zadowalający.

4. Podsumowanie

Efekt końcowy (rys. 8 i 9) jest wypadkową chęci stworzenia konstrukcji o charakte-

rystycznym kształcie oraz środków finansowych Inwestora.

J. Biliszczuk, P. Hawryszków, A. Maury., M. Sułkowski., M. Węgrzyniak

44

Rys. 8. Widoki gotowego obiektu

Wydaje się, że wybór drewna klejonego na konstrukcję pomostu jest trafiony

z punktu widzenia użytkownika (rys. 10) i dobrze wpisuje się w górski charakter regionu.
Stalowy pylon odpowiednio koresponduje z tłem w postaci szarych, wapiennych skał Trzech
Koron. Pozytywne opinie o zastosowanym rozwiązaniu zostały opublikowane w piśmie sło-

Podwieszona kładka dla pieszych z drewna klejonego w Sromowcach Niżnych

45

wackich architektów [5] i Bridge, design&engineering [4], co autorzy projektu przyjęli z sa-
tysfakcją. O potrzebie budowy obiektu świadczy fakt, że w ostatnią niedzielę wakacji
(27.08.2006 r.) z kładki skorzystało ponad 11 000 tys. osób (rys. 11).

Rozpiętość kładki (90,0 m) lokuje ją na czele listy obiektów o najdłuższym

przęśle w świecie wśród mostów podwieszonych z drewna klejonego.

Rys. 9. Kładka w krajobrazie Pienin

Rys. 10. Szczegóły gotowego pomostu

Rys. 11. Otwarcie kładki i normalna eksploatacja

J. Biliszczuk, P. Hawryszków, A. Maury., M. Sułkowski., M. Węgrzyniak

46

Uczestnicy procesu Inwestycyjnego:
Inwestor: Gmina Czorsztyn
Projekt: Zespół Badawczo-Projektowy MOSTY-WROCŁAW s.c. (Jan Biliszczuk, Paweł
Hawryszków, Adam Maury, Mariusz Sułkowski, Mieczysław Węgrzyniak).
Generalne Wykonawstwo: Schmees & Lühn Polska Sp. z o. o. i REMOST P.H.U. Dębica
Roboty specjalistyczne: Schmees & Lühn Niemcy GmbH (dźwigary z drewna klejonego),
ALSTEMA Sp. z o.o. Mikołów (elementy stalowe), Pfeifer Technika Budowlana Sp. z o. o.
(system podwieszenia)

Literatura

[1]

Biliszczuk J., Hawryszuków P., Maury A., Sułkowski M., Węgrzyniak M.: Kładka dla
pieszych w Sromowcach Niżnych. Inżynier Budownictwa, 11/2006.

[2]

Biliszczuk J., Hawryszków P., Sułkowski M., Węgrzyniak M.: A cable-stayed foot-
bridge made of glued-laminated wood-design, erection and experimental inwestiga-
tions. IABSE SYMPOSIUM WEIMAR 2007. Improving Infrastructure Worldwide.
IABSE Report v93.

[3]

Hawryszków P.: Badania dynamiczne kładki dla pieszych w Sromowcach Niżnych.
Raport badawczy Politechniki Wrocławskiej serii SPR nr 19/2007.

[4]

Elegant footbridge connects border resorts. Bridge design&engineering, Issue
45/2006.

[5]

Kohlmayer V.: Lávka spája brehy a ruši hranice (Aj v nas). ARCH o architektúre ainej
kulture. Oktober (10) 2006.

[6]

Kubiak M.: Międzynarodowa kładka. Mosty. Magazyn AUTOSTRADY – wydanie
specjalne. Jesień 2006.

[7]

Żółtowski K.: Pieszy na kładkach – Obciążenia i odpowiedź konstrukcji. Wyd. Poli-
techniki Gdańskiej. Gdańsk 2007.

CABLE-STAYED FOOTBRIDGE MADE OF GLUED-LAMINATED

WOOD IN SROMOWCE NIŻNE

Summary

A newly designed cable-stayed footbridge connecting Poland and Slovakia is pre-

sented in this paper. This structure was designed in the Pieniny National Park in Polish
mountains over the Dunajec River. It connects the mountain resorts of Sromowce Nizne (Po-
land) and Cerveny Klastor (Slovakia) and is situated in a very attractive tourist area. The aim
of its construction was to connect recreational regions located on both sides of the border.
The footbridge with a main span of length 90.0 m is one of the longest structures made of
glued-laminated wood. A history, design, erection and investigations concerning this foot-
bridge were described in this paper.