2012-10-22

1

Metody specjalne fizjoterapii Bobath

Informacje ogólne

Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Jadwiga Szymura

Kontakt mailowy: [e-mail]

Moje dyżury dla Państwa (pokój 116, pawilon 1).:

poniedziałki 12:30-14:00,

środy 14:30-16:00.

Egzamin

Forma: test wielokrotnego wyboru + pytania do uzupełnienia

Minimum zaliczeniowe: 75%

Termin: 22.01.2013, godzina 16:30, sala C

Osoby, które spełnią poniższe kryteria mogą skorzystać ze zwolnienia z egzaminu
testowego z wpisem za egzamin oceny: dostateczny.

- obecność przynajmniej na 4 wykładach
- 100% obecności na zajęciach seminaryjnych w swojej grupie seminaryjnej
- praca własna zaliczona przynajmniej na 6% (łącznie BA+BB)

Egzamin

Osoby przystępujące do egzaminu testowego otrzymują:

- 4% bonus do wyniku egzaminu za obecność na wszystkich wykładach lub
2% za obecność na minimum 4 wykładach

- Osoby przystępujące do egzaminu testowego otrzymują 5% bonus
do wyniku egzaminu za zajęcia zrealizowane w 100% w swojej grupie seminaryjnej

- Za pracę własną można uzyskać do 12% bonus do wyniku egzaminu (6%BB, 6% BA)

Wykład 1 - zawartość

- czym jest koncepcja Bobath,
- normalny ruch

- definicja, właściwości, od czego zależy,

- zasady główne koncepcji Bobath -

prawidłowe mechanizmy kontroli postawy,

warunki dowolnej i funkcjonalnej aktywności

- punkty kluczowe.

Koncepcja (/e)

NDT-Bobath

Baby (EBTA) / Adult (IBITA)

(NeuroDevelopmental Treatment)

Krótka powtórka najpotrzebniejszych podstaw :-)

2012-10-22

2

Twórcy koncepcji Bobath

– Dr Berta Bobath
– Dr Karel Bobath

– Opracowali i rozwijali od lat czterdziestych XX w.

koncepcję leczenia pacjentów z mózgowymi
zaburzeniami ruchów. Koncepcja ta ma charakter
neurorozwojowy.

– Bazą do pracy i stosowania tej koncepcji jest

znajomość rozwoju neurofizjologicznego
człowieka.

– Postępowanie obejmujące badanie
i leczenie ludzi z zaburzeniami m.in.:

napięcia, ruchu i funkcji spowodowanymi
uszkodzeniem CSN.

– Ocena i terapia pacjenta to dwa

równoległe i równoczesne procesy
wynikające z objawów danej osoby.

Koncepcja Bobath

dorośli pacjenci

(IBITA)

jak w kilku zdaniach powiedzieć czym jest?

– Porusza zagadnienia związane z wszelkimi

możliwymi dolegliwościami i zaburzeniami

u pacjentów z uszkodzeniem CSN

– jak rzetelnie i

prawidłowo badać? jak prowadzić skuteczną terapię? w fazie ostrej? w
fazie przewlekłej?

– Analiza normalnego (prawidłowego) ruchu, która umożliwia

zrozumienie patomechanizmu zaburzeń powstających u pacjenta z
uszkodzonym CSN.

– Terapia holistyczna: dotyczy wszystkich możliwych problemów

pacjenta.

– Efektywna terapia? :

-24 godzinny model usprawniania -wskazówki dla

opiekunów/ rodziny pacjenta, -wielodyscyplinarny zespół terapeutyczny, - porusza
w terapii zagadnienia związane z samoobsługą.

Koncepcja Bobath

dorośli pacjenci

(IBITA)

jak w kilku zdaniach powiedzieć czym jest?

Nie posiada sztywnych ram = NIE ISTNIEJĄ „ćwiczenia Bobath”  / 
Każdy terapeuta może z pacjentem osiągnąć swój cel w inny sposób

Koncepcja Bobath

dorośli pacjenci

(IBITA)

jak w kilku zdaniach powiedzieć czym jest?

Koncepcja Bobath

dorośli pacjenci

(IBITA 1995)

jak w kilku zdaniach powiedzieć czym jest?

– Postępowanie terapeutyczne jest

dostosowane indywidualnie do problemów
i potrzeb pacjenta.

– Podstawowym celem terapii (leczenia) jest

optymalne przywrócenie wszystkich
funkcji.

Bobath:
„… jeśli nie stymulujesz lub nie aktywizujesz

pacjenta w sposób, w którym nowe
aktywności są możliwe do wykonania, to
tak jakbyś nic nie zrobił.”

Koncepcja Bobath

jak w kilku zdaniach powiedzieć czym jest?

2012-10-22

3

– „Ta koncepcja jest otwarta dalej się rozwija

(…)”.

B. Bobath 1984

– Aktualne dziś, jutro,…
– Nowa wiedza, nowe wyniki badań naukowych

np. w dziedzinie neurofizjologii umożliwiają
nam dalszą naukę i rozwijanie koncepcji z
korzyścią dla pacjentów.

Re

edukacja funkcji

Polega na przywróceniu pacjentowi:
-

umiejętności wykonywania aktywności

ukierunkowanej na osiągnięcie konkretnego
celu w sposób ekonomiczny

- umiejętności zmiany zachowania adekwatnie

do zmiany okoliczności i środowiska.

Normalny (prawidłowy) ruch

– Normalny ruch

(np.: zmiana pozycji, chód)

charakteryzuje się różnorodnością,
wielowariantowością, zmiennością-tak aby w
konkretnej sytuacji optymalnie zrealizować
aktywność ruchową.

– Terapeuta odnosząc się do normalnego

ruchu orientuje się w patologii.

Normalny ruch

– Zależny jest od zdrowego

systemu nerwowo-
mięśniowego;

(prawidłowe przyjmowanie

bodźców zewnętrznych i
wewnętrznych, ich
zintegrowanie oraz adekwatna i
skoordynowana odpowiedź
CSN).

– Pozwala osiągnąć

zamierzony cel

– Rozwija się poprzez

interakcję osoby ze
środowiskiem

Normalny ruch jest:

– Celowy

– efektywny

– ekonomiczny

– automatyczny /

zautomatyzowany/

– zamierzony

(swobodny)

– Obdarzony

różnorodnością

Podstawą normalnego

ruchu jest prawidłowy

centralny mechanizm

kontroli statyki tułowia.

2012-10-22

4

Prawidłowy ruch zależy od:

Normalny

ruch

rozumienia

motywacji

prawidłowego
funkcjonowania
narządów
zmysłów

siły

napięcia

Percepcji ciała

mobilności

koordynacji

doświadczeń
ruchowych

……..

Czynniki wpływające

na normalny ruch

– Wewnętrzne – mobilność, siła mięśniowa,

napięcie mięśniowe, przyzwyczajenia, budowa
anatomiczna, samopoczucie w momencie
realizowania zadania ruchowego,…

– Zewnętrzne - otoczenie (znane/nieznane),

(przewidywalne/ zaskakujące), cechy zdania
(znane/nieznane), (przewidywalne/ zaskakujące),
pora dnia, czas,...

Zasady główne koncepcji NDT Bobath

– Prawidłowe mechanizmy kontroli postawy

– Warunki dowolnej i funkcjonalnej

aktywności

Reakcje
nastawcze

Co składa się na prawidłowy mechanizm

kontroli postawy?

Co składa się na prawidłowy mechanizm

kontroli postawy?

Reakcje równoważne – umożliwiają
utrzymanie środka ciężkości ponad
płaszczyzną podparcia - pozwalają
utrzymać/odtworzyć równowagę.

2012-10-22

5

Co składa się na prawidłowy mechanizm

kontroli postawy?

– Umiejscowienie (placing)-

Jest możliwością reagowania

na ruch wykonywany przez inną osobę bez konieczności
wydawania przez nią słownych poleceń, tak żeby nowo uzyskaną
pozycję wyjściową dokładnie utrzymać.

Jest to automatyczna adaptacja mięśni dokonująca się podczas

zmiany pozycji. Umożliwia płynny ruch przeciwko sile ciężkości.

Warunki dowolnej

i funkcjonalnej aktywności…

I.

Prawidłowe napięcie

mięśniowe –
normotonus

Napięcie mięśniowe

– Prawidłowe napięcie musi umożliwiać

wykonanie dopasowanych,
skoordynowanych i płynnych ruchów.

– Miarą napięcia jest opór przeciwko ruchowi

pasywnemu.

(WHO)

Napięcie zależne jest od wielu

czynników:

– stopnia zautomatyzowania danej czynności

ruchowej;

– czynniki otoczenia

(np.: środowisko znane/nieznane,

oświetlenie, temperatura, etc);

– płaszczyzny podparcia;
– pozycji wyjściowych;
– szybkości wykonania

(tempa);

– bólu;
– emocji;
– …..

Spastyczność

– Wg. Definicji WHO jest zależnym od

szybkości oporem w czasie ruchu
biernego.

II.

Unerwienie zwrotne (recyprokalne) –

odpowiada za prawidłową synchronizację
pracy agonistów, antagonistów i
synergistów.

III.

Automatyczne wzorce ruchowe – powstają

na bazie prawidłowych doświadczeń
sensomotorycznych.

Warunki dowolnej
i funkcjonalnej aktywności…

2012-10-22

6

Punkty kluczowe

– Obszary zlokalizowane w obrębie ciała

wykazujące swoistą gęstość receptorów,

– Poprzez punkty kluczowe terapeuta może

kontrolować przebieg ruchu,
przeprowadzać facilitację

(torowanie)

lub

inhibicję

(hamowanie)

odpowiedzi

organizmu.

Punkty kluczowe

Punkty kluczowe- wykorzystanie

– podczas badania
– do pozycjonowania

(układania, zmian pozycji)

– jako czuciowa informacja zwrotna (Feedback)
– do orientacji w linii środkowej ciała
– do reedukacji równowagi
– do oddziaływania na napięcie mięśniowe
– do torowania fizjologicznych wzorców ruchowych