Ćwiczenie 7

Ćwiczenie 7

Anatomia zębów

Anatomia zębów

stałych i mlecznych

stałych i mlecznych

–

–

pojęcia podstawowe.

pojęcia podstawowe.

Uzębienie difiodontyczne

Uzębienie difiodontyczne



Podobnie jak większość ssaków,

Podobnie jak większość ssaków,

człowiek ma dwa rodzaje uzębienia :

człowiek ma dwa rodzaje uzębienia :

•

zęby mleczne (dentes decidui, dentes

zęby mleczne (dentes decidui, dentes

lactei) - 20 zębów,

lactei) - 20 zębów,

•

zęby stałe (dentes permanentes)

zęby stałe (dentes permanentes)

- 32 zęby.

- 32 zęby.

Uzębienie heterodontyczne

Uzębienie heterodontyczne

Uzębienie ludzkie jest zróżnicowane na zęby sieczne (I),

Uzębienie ludzkie jest zróżnicowane na zęby sieczne (I),

kły (C), zęby przedtrzonowe (P) oraz trzonowe (M).

kły (C), zęby przedtrzonowe (P) oraz trzonowe (M).

Rodzaje zębów ludzkich

Rodzaje zębów ludzkich



zęby sieczne - dentes incisivi (I)

zęby sieczne - dentes incisivi (I)



kły - dentes canini (C)

kły - dentes canini (C)



zęby przedtrzonowe - dentes

zęby przedtrzonowe - dentes

praemolares (P)

praemolares (P)



zęby trzonowe - dentes molares (M)

zęby trzonowe - dentes molares (M)

Uzębienie tekodontyczne

Uzębienie tekodontyczne

Zęby ludzkie osadzone są w zębodołach

Zęby ludzkie osadzone są w zębodołach

kości szczęk.

kości szczęk.

Budowa makroskopowa

Budowa makroskopowa

zęba

zęba

Ząb składa się z:

Ząb składa się z:



korony (corona dentis),

korony (corona dentis),



korzenia (radix dentis),

korzenia (radix dentis),



szyjki zęba (cervix,

szyjki zęba (cervix,

collum dentis).

collum dentis).

Szyjka zęba stanowi

Szyjka zęba stanowi

granicę pomiędzy koroną

granicę pomiędzy koroną

i korzeniem.

i korzeniem.

Korzeń zęba zakończony

Korzeń zęba zakończony

jest wierzchołkiem (apex

jest wierzchołkiem (apex

radicis dentis).

radicis dentis).

Budowa mikroskopowa

Budowa mikroskopowa

zęba

zęba

Ząb tworzą głównie

Ząb tworzą głównie

tkanki twarde:

tkanki twarde:



zębina (dentinum),

zębina (dentinum),



szkliwo (enamelum),

szkliwo (enamelum),



cement (cementum).

cement (cementum).

W jamie zęba znajduje

W jamie zęba znajduje

się tkanka miękka –

się tkanka miękka –

miazga (pulpa dentis).

miazga (pulpa dentis).

Powierzchnie zęba

Powierzchnie zęba

Krawędzie zęba

Krawędzie zęba

1.

1.

Krawędź przedsionkowo-styczno-bliższa

Krawędź przedsionkowo-styczno-bliższa

2.

2.

Krawędź przedsionkowo-styczno-dalsza

Krawędź przedsionkowo-styczno-dalsza

3.

3.

Krawędź językowo-styczno-bliższa

Krawędź językowo-styczno-bliższa

4.

4.

Krawędź językowo-styczno-dalsza

Krawędź językowo-styczno-dalsza

5.

5.

Krawędź zgryzowo-przedsionkowa

Krawędź zgryzowo-przedsionkowa

6.

6.

Krawędź zgryzowo-językowa

Krawędź zgryzowo-językowa

7.

7.

Krawędź zgryzowo-styczno-bliższa

Krawędź zgryzowo-styczno-bliższa

8.

8.

Krawędź zgryzowo-styczno-dalsza

Krawędź zgryzowo-styczno-dalsza

9.

9.

Brzeg sieczny (zęby przednie)

Brzeg sieczny (zęby przednie)

Strefy anatomiczne zęba

Strefy anatomiczne zęba

(w długiej osi)

(w długiej osi)

Korzeń w kierunku od wierzchołka do korony

Korzeń w kierunku od wierzchołka do korony

dzielimy na trzy strefy:

dzielimy na trzy strefy:

1.

1.

szczyt korzenia zęba (apex radicis

szczyt korzenia zęba (apex radicis

dentis),

dentis),

2.

2.

część pośrodkową korzenia,

część pośrodkową korzenia,

3.

3.

część przyszyjkową korzenia.

część przyszyjkową korzenia.

Na koronie wyróżniamy zaś:

Na koronie wyróżniamy zaś:

1.

1.

część przyszyjkową korony,

część przyszyjkową korony,

2.

2.

część środkową korony,

część środkową korony,

3.

3.

część przysieczną lub przyzgryzową.

część przysieczną lub przyzgryzową.

Strefy anatomiczne zęba

Strefy anatomiczne zęba

Patrząc od strony przedsionkowej

Patrząc od strony przedsionkowej

lub językowej w wymiarze przyśrodkowo -

lub językowej w wymiarze przyśrodkowo -

- bocznym wyróżniamy okolicę:

- bocznym wyróżniamy okolicę:



przyśrodkową (korzenia i korony),

przyśrodkową (korzenia i korony),



środkową,

środkową,



boczną.

boczną.

Patrząc od strony stycznej zaś:

Patrząc od strony stycznej zaś:



językową,

językową,



środkową,

środkową,



przedsionkową.

przedsionkową.

Cechy Muhlreitera

Cechy Muhlreitera

a) cecha korzenia, b) cecha krzywizny, c) cecha kąta

Punkt styczny

Punkt styczny

(locus contactus)

(locus contactus)

Zęby prawidłowo ustawione w łuku

Zęby prawidłowo ustawione w łuku

zębowym stoją ściśle jeden przy drugim

zębowym stoją ściśle jeden przy drugim

stykając się wzajemnie ze sobą.

stykając się wzajemnie ze sobą.

W zależności od budowy anatomicznej

W zależności od budowy anatomicznej

miejscem stycznym może być punkt

miejscem stycznym może być punkt

styczny, linia lub płaszczyzna.

styczny, linia lub płaszczyzna.

Punkt styczny (locus contactus) występuje

Punkt styczny (locus contactus) występuje

wówczas, gdy zęby charakteryzują się wypukłą

wówczas, gdy zęby charakteryzują się wypukłą

budową wszystkich powierzchni, a głównie

budową wszystkich powierzchni, a głównie

powierzchni stycznych. Dochodzi wtedy do kontaktu

powierzchni stycznych. Dochodzi wtedy do kontaktu

dwóch zębów w miejscu ich największej wypukłości.

dwóch zębów w miejscu ich największej wypukłości.

Nisza międzyzębowa

Nisza międzyzębowa

Przestrzeń ograniczona krawędzią przedsionkowo-

Przestrzeń ograniczona krawędzią przedsionkowo-

styczno-dalszą jednego zęba i przedsionkowo-styczno-

styczno-dalszą jednego zęba i przedsionkowo-styczno-

bliższą drugiego zęba, a punktem stycznym nosi nazwę

bliższą drugiego zęba, a punktem stycznym nosi nazwę

niszy przedsionkowej.

niszy przedsionkowej.

Przestrzeń ograniczona krawędzią językowo-styczno

Przestrzeń ograniczona krawędzią językowo-styczno

-dalszą jednego zęba i językowo-styczno-bliższą

-dalszą jednego zęba i językowo-styczno-bliższą

drugiego zęba, a punktem stycznym nosi nazwę niszy

drugiego zęba, a punktem stycznym nosi nazwę niszy

językowej.

językowej.

Obie nisze, tj. przedsionkowa i językowa tworzą razem

Obie nisze, tj. przedsionkowa i językowa tworzą razem

przestrzeń międzyzębową.

przestrzeń międzyzębową.

Przestrzeń zatrzonowcowa

Przestrzeń zatrzonowcowa

(spaties retromolaria)

(spaties retromolaria)

zwana również przestrzenią zazębową

zwana również przestrzenią zazębową

(spatium retrodentale) – przestrzeń między

(spatium retrodentale) – przestrzeń między

ostatnimi zębami, a gałęzią żuchwy.

ostatnimi zębami, a gałęzią żuchwy.

Przy całkowicie zachowanym uzębieniu

Przy całkowicie zachowanym uzębieniu

zapewnia połączenie pomiędzy

zapewnia połączenie pomiędzy

przedsionkiem jamy ustnej, a jamą ustną

przedsionkiem jamy ustnej, a jamą ustną

właściwą.

właściwą.

Punkt trepanacyjny

Punkt trepanacyjny

Miejsce na powierzchni językowej zębów

Miejsce na powierzchni językowej zębów

przednich oraz zgryzowej zębów bocznych,

przednich oraz zgryzowej zębów bocznych,

które w długiej osi zęba jest położone

które w długiej osi zęba jest położone

najbliżej komory.

najbliżej komory.

Formułka zębowa

Formułka zębowa

- określa liczbę zębów u różnych

- określa liczbę zębów u różnych

zwierząt

zwierząt

Dla zębów mlecznych człowieka:

Dla zębów mlecznych człowieka:

2, 1, 0, 2

2, 1, 0, 2

2, 1, 0, 2

2, 1, 0, 2

Dla zębów stałych człowieka:

Dla zębów stałych człowieka:

2, 1, 2, 3

2, 1, 2, 3

2, 1, 2, 3

2, 1, 2, 3

Systemy oznaczania

Systemy oznaczania

zębów

zębów

Schemat zębowy wg Zsigmondiego

Schemat zębowy wg Zsigmondiego

Schemat zębowy wg Haderupa

Schemat zębowy wg Haderupa

Schemat amerykański

Schemat amerykański

Schemat

Schemat

komputerowy

komputerowy

(międzynarodowy)

(międzynarodowy)