Choroby wirusowe w ciąży
Okres ciąży wiąże się z
przestrojeniem układu
odpornościowego przede
wszystkim w zakresie
odpowiedzi komórkowej, przy
zachowanych, praktycznie
niezmienionych mechanizmach
odpowiedzi humoralnej.
Zmiany te ze względu na rolę
odpowiedzi komórkowej w
odporności przeciwwirusowej
mogą zwiększać ryzyko infekcji
wirusowych i/lub nasilić ich
rozwój.
ODPORNOŚĆ U KOBIET W CIĄŻY
zmiana układu odpornościowego w zakresie
odpowiedzi komórkowej
przy niezmienionych mechanizmach
odpowiedzi humoralnej
wzrost infekcji wirusowych
i/lub nasilenie ich rozwoju
Układ odporności ukształtował się
w procesie ewolucji w złożony
i elastycznie reagujący na zagrożenia system
składający się z:
• odporności wrodzonej (naturalnej)
• odporności nabytej
Ciąża z immunologicznego punktu widzenia
jest przeszczepem, który wyindukował
tolerancję lub aktywną supresję odpowiedzi
immunologicznej na antygeny płodu.
Nie następuje odrzucenie
odrębnego antygenowo „alloprzeszczepu” –
płodu
równowaga biologiczna
System immunologiczny
ciężarnej
wzrost zawartości:
• limfocytów T
• monocytów
• makrofagów
• granulocytów
• komórek tucznych
Zmiany w układzie odpornościowym
u kobiet w ciąży w wyniku działania niektórych hormonów:
• PROGESTERON -- hamuje aktywność limfocytów T
• ESTROGENY-- pobudzają funkcję komórek supresorowych,
zwiększają zawartość neutrofili
• PROSTAGLANDYNY– PGE
2
hamują aktywację limfocytów T
• GONADOTROPINA KOSMÓWKOWA – hamuje komórki NK*,
nasila proliferację limfocytów T
*Komórki NK (Natural Killers) – komórki limfoidalne wywodzące się ze
szpiki
Postępy immunodiagnostyki,
biologii molekularnej,
farmakoterapii oraz coraz to
nowsze i doskonalsze metody
diagnostyki prenatalnej
wzbogacają wiedzę o rodzaju i
częstości infekcji wirusowej w
ciąży oraz o jej negatywnych
skutkach dla matki i płodu, a
także możliwości ich terapii.
W ciągu ostatnich kilku lat znacznie zwiększyła się
liczba danych dotyczących możliwych skutków
infekcji wirusowych w ciąży i nowych ich
możliwości leczenia. We wszystkich rodzajach
infekcji wirusowych, poważne konsekwencje dla
płodu lub noworodka wiążą się bezpośrednio z
przechodzeniem infekcji od matki do płodu,
bardzo istotnym elementem jest to, w którym
tygodniu ciąży nastąpiła infekcja.
TORCH
Obejmuje grupę infekcji mających wpływ na rozwój
płodu i przebieg ciąży:
T= Toxoplasmosis,
O= Other infections microorganisms,
R= Rubella,
C= Cytomegaliosis,
H= Herpes simplex
Toksoplasmoza
Toxoplasma gondii
T
Toksoplasmoza to antropozoonoza wywoływana przez
pierwotniaka Toxoplasma gondii.
• Zakażenie u ciężarnej lub
płodu następuje po okresie
inkubacji
od 5-18 dni.
• Przebieg choroby jest często
asymptomatyczny
,a
powiększenie węzłów
chłonnych jedynym objawem.
Toksoplasmoza
Toxoplasma gondii
Ryzyko transmisji dopłodowej wzrasta w zależności od
czasu trwania ciąży:
• I trymestr – 25%
• II trymestr – 50%
• III trymestr - 65%
Toksoplasmoza
Toxoplasma gondii
Odsetek płodów ze stwierdzonymi objawami
toxoplasmozy wrodzonej maleje wraz z wiekiem
ciążowym:
• I trymesrt – 75%
• II trymestr – 55%
• III trymestr < 50%
Pomiędzy
10-20 tygodniem ciąży
zarażenie u
ciężarnej związane jest z największymi
powikłaniami płodowymi.
Toksoplasmoza
Toxoplasma gondii
Obraz kliniczny wrodzonej toxoplasmozy jest
bardzo zróżnicowany. Najczęściej występują:
hypotrofia
małogłowie
małopłytkowość
hepato- i splenomegalia
Toksoplasmoza
Toxoplasma gondii
W rzadkich przypadkach występuje
triada SABINA-PINKERTONA:
1. wodogłowie lub małogłowie,
2. zapalenie siatkówki,
3. zwapnienia śródmózgowe oraz opóźnienie
rozwoju umysłowego i fizycznego dziecka.
Diagnostyka zarażenia w okresie ciąży :
A. u ciężarnej:
1. Zakażenie przebyte
• obecność przeciwciał IgG skierowanych przeciwko
antygenom cytoplazmatycznym i błonowym T. gondii
2. Zakażenie aktualne „świeże”:
• obecne swoiste p-ciała IgM w surowicy matki o wysokim
mianie serokonwersji,
• znaczący wzrost (4-krotny) miana p-ciał IgG i IgM w
surowicy matki, pobranej dwukrotnie w odstępnie 3-4
tygodni,
• obecne specyficzne p-ciała w klasie IgA i IgE
Diagnostyka zarażenia w okresie ciąży :
B. u płodu :
• badania USG
• ocena krwi płodu
(kordocenteza)-- zarażenie
płodu potwierdza
obecność przeciwciał IgM,
IgA lub IgE po 20 tygodniu
ciąży,
• ocena materiału
genetycznego
(amniopunkcja)
Objawy ultrasonograficzne
sugerujące toksoplazmozę
wrodzoną:
• poszerzenie komór mózgu,
• małogłowie,
• zwapnienia
wewnątrzczaszkowe lub
wewnątrzwątrobowe,
• wodobrzusze,
• obrzęk płodu,
• hiperplacentoza
Diagnostyka zarażenia w okresie ciąży :
C. u noworodka:
• obecne swoiste p-ciała
IgM, IgG i IgA w krwi
pępowinowej,
• wykrycie
pierwotniaków w
łożysku przy użyciu
techniki PCR
Objawy u noworodka sugerujące
toksoplazmozę wrodzoną:
• wysypka,
• gorączka,
• wodogłowie,
• powiększenie wątroby i śledziony,
• żółtaczka,
• wodobrzusze,
• zapalenie siatkówki i naczyniówki oka,
• napady drgawkowe,
• opóźnienie rozwoju psychoruchowego
Toksoplasmoza
Toxoplasma gondii
Objawy kliniczne
wrodzonej toksoplazmozy u noworodka
mogą być widoczne przy urodzeniu,
albo ujawniają się w okresie późniejszym.
BADANIA DODATKOWE
W ocenie wyników badań serologicznych
wykonywanych w kierunku toksoplazmozy należy
pamiętać, że:
• p-ciała IgM
pojawiają się już w ciągu 10 dni po
zakażeniu i pozostają w podwyższonym mianie
przez okres 6 miesięcy, nawet w 7-12 lat po
zarażeniu.
• p-ciała IgG
pojawiają się w ciągu 2 tygodni po
zakażeniu i pozostają przez całe życie.
RUTYNOWA DIAGNOSTYKA
TOKSOPLAZMOZY
Wyniki badań serologicznych
Wykrywanie
swoistych
przeciwciał
klasy IgG klasy IgM
różnicowanie
inwazja przewlekła inwazja ostra
TRUDNOŚCI DIAGNOSTYCZNE
• jednoczesna obecność p-ciał IgG i IgM
• wysoka czułość odczynów diagnostycznych
• wykrywanie swoistych IgM po miesiącach od
zakażenia
METODY DIAGNOSTYCZNE
U KOBIET W CIĄŻY
wczesne rozpoznanie ostrej inwazji pierwotnej
badanie awidności p-ciał toksoplazmowych klasy IgG
(za pomocą odczynu immunofluorescencji pośredniej (OIF) – Hedman, 1989
r.)
RÓŻNICOWANIE PRZECIWCIAŁ IgG
niska awidność wysoka awidność
(<0.200) (> 0.300)
inwazja ostra inwazja przewlekła
(w ciągu ostatnich 4-m-cy) ( ponad 4 m-ce )
niezależnie od miana
p-ciał toksoplazmowych IgG
i obecności IgM swoistych
WYSOKI WSKAŹNIK AWIDNOŚCI
W I TRYMESTRZE CIĄŻY
zarażenie przed zajściem w ciążę
płód bez ryzyka toksoplazmozy
wrodzonej
NISKI WSKAŹNIK AWIDNOŚCI IgG
oraz IgM + w II połowie ciąży
oznacza
zarażenie zaawansowane,
nabyte po poczęciu
ryzyko zarażenia płodu
Toksoplasmoza
Toxoplasma gondii
Miano p-ciał wyraża się w
jednostkach
międzynarodowych/ml surowicy
.
Podstawą do przeliczeń jest międzynarodowy standard
surowicy toksoplazmozowej otrzymany w States
Serum Institut w Kopenhadze.
TOKSOPLAZMOZA OSTRA
wzrost odsetka przeciwciał
o wysokiej awidności
w badanych próbkach surowicy krwi w
odstępie kilku tygodni.
LECZENIE TOKSOPLAZMOZY
U kobiet z potwierdzonym pierwotnym zarażeniem w czasie
ciąży, lekiem z wyboru jest
spiramycyna (Rovamycyna)
dawka 3 g (6-9 mln j)/24 godz. w 3 dawkach.
Leczenie w cyklach 3-tygodniowych z 2–tygodniową przerwą,
aż do porodu.
U ciężarnych w II i III trymestrze można stosować również
Fansidar p.o.
w dawkach 2 tabl. na tydzień, w czasie kolacji
przez 6-8 tygodni.
Należy uzupełnić kwas foliowy i kontrolować morfologię krwi!!
Parwowirus B19
O
ZAKAŻENIA PARWOWIRUSOWE
Jedynym patogennym parwowirusem dla człowieka
jest Parwowirus B19 wykazujący powinowactwo do
krwinek czerwonych.
• Drogami zakażenia jest wydzielina dróg
oddechowych lub krew.
• Objawy kliniczne to: gorączka, bóle gardła i mięśni, a
po około 2 tygodniach na twarzy pojawia się rumień,
a następnie zmiany skórne obejmują całe ciało.
Parwowirus B19
• W przypadku zakażenia matki wiremia
dotyczy płodu w 40-60% przypadków.
• Zakażenie parwowirusem B19 w pierwszym
trymestrze zwiększa ryzyko poronienia
samoistnego ( 10%).
• Parvovirus B 19 jest patogenny dla płodu
przez całą ciążę.
Parwowirus B19
• Wady wrodzone związane z zakażeniem parwowirusem
dotyczą narządu wzroku.
• Zakażenie parwowirusem stanowi najczęstszą przyczynę
nieimmunologicznego obrzęku płodu, który dotyczy
szczególnie płodów
między 11-18 tygodniem ciąży.
• Konsekwencją tego może być niedotlenienie tkanek,
niewydolność krążenia, wodobrzusze i następowy zgon
wewnątrzmaciczny.
DIAGNOSTYKA I LECZENIE
• W przypadku podejrzenia zakażenia parwowirusem
należy określić miano stężeń swoistych przeciwciał
skierowanych przeciwko niestrukturalnym białkom
parwowirusa NS w klasie IgG i IgM.
• Ciężarne z ujemnym wynikiem są wrażliwe na
zakażenie.
• Dodatni wynik IgG świadczy o trwałej odporności.
• Obecność przeciwciał IgM przemawia za świeżą
infekcją.
Stwierdzenie dodatnich przeciwciał IgM
oznaczenie stężenia
alfa-fetoproteiny w
surowicy krwi matki
podwyższone wartości
świadczyć mogą o
zakażeniu.
konieczna wnikliwa
diagnostyka
ultrasonograficzna
( w odstępach
kilkudniowych
przez 8 tygodni)
Parwowirus B19
• Nie ma specyficznego leczenia infekcji parwowirusowych.
Jedyne leczenie to leczenie objawowe.
• W obrzęku uogólnionym płodu – wskazane wykonanie
kordocentezy diagnostycznej i oznaczenie morfologii krwi
płodu.
• W przypadku znacznej niedokrwistości należy rozważyć
transfuzję wewnątrzmaciczną ME.
Skuteczność leczenia
jednorazową transfuzją jest bardzo wysoka i wynosi 80-95%.
Wirus różyczki (Rubeola)
R
Wirus różyczki
• Wirus rozprzestrzenia się przez bezpośredni kontakt z chorym.
• Wiremia pojawia się po 7-9 dniach po ekspozycji na wirus.
• Okres wylęgania wynosi 14-21 dni.
• U 30% ludzi przebiega bezobjawowo.
• Chora osoba zaraża 5 dni przed i 6 dni po pojawieniu się
wysypki.
Wirus różyczki
• Objawy prodromalne: złe samopoczucie, gorączka, bóle
głowy, zapalenie spojówek, powiększenie węzłów karkowych,
potylicznych i za uszami.
• Wysypka pojawia się najpierw na twarzy i klatce piersiowej,
następnie na innych częściach ciała.
• Wysypka zanika po 3 dniach w kolejności pojawiania się.
Wirus różyczki
Objawy zakażenia wrodzonego:
• obustronna głuchota typu
odbiorczego,
• opóźnienie rozwoju psychicznego,
• wady serca (przetrwały przewód
tętniczy, zwężenie tętnicy płucnej),
• wady narządu wzroku (zaćma,
retinopatie, małoocze),
• opóźnienie wzrostu
wewnątrzmacicznego.
Wirus różyczki
• Ryzyko różyczki wrodzonej jest odwrotnie
proporcjonalne do wieku ciążowego.
• We wczesnej ciąży wskaźnik zakażenia płodu jest
wysoki (prawie 100%), maleje do 2 tygodnia i rośnie
w okresie okołoporodowym.
• Zakażenie przed 12 tygodniem może prowadzić do
wad wrodzonych serca i głuchoty, pomiędzy 13 i 16
tygodniem ciąży ryzyko wynosi 30%, po 17 tygodniu
ryzyko to jest minimalne.
• Ryzyko różyczki wrodzonej przy reinfekcji wynosi
mniej niż 5 %.
Wirus różyczki
Różyczka u kobiety ciężarnej jest wskazaniem do domięśniowego
podania
hiperimmunoglobuliny.
Kobiety, które nie chorowały na różyczkę lub mają niskie miano
przeciwciał poszczepiennych powinny w okresie rozrodczym
dokonać szczepienia przynajmniej 3 miesiące przed
planowanym zajściem w ciążę.
Wirus cytomegalii CMV
C
Wirus cytomegalii CMV
Cytomegalovirus (CMV):
• powszechnie występuje w populacji ludzkiej,
• większość o przebiegu bezobjawowym, u 10% rozwija się
zespół mononukleozopodobny,
• najczęstsza przyczyna zakażeń wewnątrzmacicznych płodu,
• 1% noworodków ulega zakażeniu w okresie perinatalnym,
następstwem czego są opóżnienie w rozwoju umysłowym
oraz zaburzenia widzenia i słuchu.
Wirus cytomegalii CMV
należy do rodziny Herpesviridae – HHV5
(wirusy typu DNA)
zakażona komórka z wtrętami
wewnatrzjądrowymi
I wewnątrzcytoplazmatycznymi.
ZAKAŻENIE CMV
1. W okresie wczesnego dzieciństwa, dojrzewania i
rozrodczym poprzez:
•
kontakty seksualne,
•
drogą kropelkową,
•
krew i preparaty krwiopochodne,
2. W okresie ciąży i porodu (3- 5% przypadków)
poprzez:
•
wydzielinę pochwową, szyjkową, łożysko, błony
płodowe, płyn owodniowy,
3. W okresie laktacji poprzez :zakażone mleko
Wirus cytomegalii CMV
Zakażenie CMV w ciąży może być:
• pierwotne,
• nawrotowe,
• reaktywacją zakażenia,
• nadkażeniem innym szczepem.
ZAKAŻENIE PŁODU
wiremia matki
przejście bariery łożyskowej z jej uszkodzeniem,
replikacja wirusa (w jamie ustno-gardłowej) i
przeniesienie drogą krwionośną do narządów
docelowych-nerek
przebieg bezobjawowy
zespół wrodzonej cytomegalii
PIERWOTNE ZAKAŻENIE CMV
W I połowie ciąży:
• wady,
• niska masa urodzeniowa,
• zwapnienia śródczaszkowe,
• małogłowie
W II połowie ciąży:
• ostra choroba z lokalizacją narządową- zapalenie
wątroby, płuc,
• plamica,
• małopłytkowość
NAWROTOWE ZAKAŻENIA U MATKI
Mniej niebezpieczne dla płodu, bo przeciwciała mają
działanie ochronne przy obecności p-ciał IgG -
zakażenie bezobjawowe.
ZAKAŻENIA ŚRÓD- i POPORODOWE
(55%)
Przebieg bardzo łagodny lub bezobjawowy-zapalenie
płuc, upośledzenie funkcji wątroby.
Wirus cytomegalii CMV
Objawy kliniczne zakażenia CMV:
• gorączka,
• uczucie zmęczenia,
• ból głowy, mięśni,
• kaszel,
• powiększenie węzłów chłonnych szyi,
• rzadko powiększenie wątroby
90% zakażeń przebiega bezobjawowo!!!
DIAGNOSTYKA SEROLOGICZNA
• IgM (+) - świeże zakażenie (obecne p-ciała
w krążeniu)
• IgG (+) - przebyte lub świeże zakażenia
• wzrost IgG od stężeń niskich do wysokich w
ciągu 2-3 tygodni nawrót choroby
BADANIE LABORATORYJNE
• WBC- wzrost liczby limfocytów,
• obecność atypowych limfocytów
(mononukleary),
• zmniejszenie liczby płytek krwi
INNE BADANIA
• ocena funkcji wątroby,
• hodowla wirusa,
• wykrywanie DNA wirusa (PCR)
• badanie USG płodu: mało lub wielowodzie, wodobrzusze płodu, porażenie
jelit, uogólniony obrzęk płodu, IUGR, hepato i splenomegalia, małogłowie,
zwapnienia śródczaszkowe, powiększenie komór mózgu
podejrzany obraz USG
badanie krwi płodu
p-ciała anty- CMV, morfologia, wydolność wątroby, ew. hodowla wirusa z
płynu owodniowego
potwierdza zakażenie, nie chorobę.
LECZENIE CMV
1. Brak swoistego leczenia zakażenia u płodu.
2. Objawowe u ciężarnych + szeroka
profilaktyka (swoista
globulina
hiperimmunizowana anty-CMV
).
Infekcja ludzkimi wirusami rodzaju
Herpes
H
Infekcja ludzkimi wirusami rodzaju
Herpes
• Herpes simplex typ 1 HSV1
• Herpes simplex typ 2 HSV2
• Varicella Zoster Virus VZV
• Wirus Epsteina-Barr EBV
• Wirus cytomegalii CMV
• Ludzki wirus rodzaju Herpes typ 6 HHV 6
• Ludzki wirus rodzaju Herpes typ 7 HHV 7
Herpes simplex typ 1 HSV1
Herpes simplex typ 2 HSV2
Wirus opryszczki zwykłej
• Częstość objawowej opryszczki narządów płciowych w
populacji ciężarnych wynosi
2-5%,
natomiast bezobjawowej
0,2-7,4%.
• Większość zakażeń u ciężarnych jest wynikiem nawrotów
infekcji.
• Częstość zakażeń rośnie wraz z wiekiem ciążowym.
• Przeniesienie HSV z matki na płód następuje drogą: krwi
przez łożysko, wstępującą przy przedwczesnym pęknięciu
błon płodowych lub przez kontakt bezpośredni płodu z
zainfekowaną wydzieliną dróg rodnych podczas porodu
Wirus opryszczki zwykłej
• Pierwotna opryszczka płciowa pojawiająca się do 20 tygodnia wiąże się z
częstszym występowaniem
:
poronienia samoistnego
50% przyp.
porodu przedwczesnego
małej masy urodzeniowej noworodka
30% przyp.
obumierania płodu
wad wrodzonych płodu: blizny, zwapnienia lub pęcherzyki na skórze,
małogłowie, wodogłowie, ogniska martwicy w mózgu i móżdżku,
zwapnienia wewnątrzczaszkowe, małoocze, powiększenie wątroby i
śledziony, zapalenie siatkówki i naczyniówki, wady układu kostno-
stawowego. Wady OUN i mięśniowo-szkieletowego stwierdza się u 10 %
noworodków.
Wirus opryszczki zwykłej
• Możliwość przeniesienia zakażenia z matki na płód w trakcie
porodu wynosi 40-50% przy infekcji pierwotnej i 0-5% przy
infekcji nawrotowej.
• Infekcja HSV u noworodka ujawnia się ok. 8-12 dni od porodu
w postaci kłopotów z karmieniem, spadek masy ciała,
gorączka. W 25% przypadków infekcja ograniczona jest do
skóry, oczu i jamy ustnej, a w 75% dotyczy narządów
wewnętrznych.
DIAGNOSTYKA INFEKCJI
• Izolacja wirusa z hodowli tkankowej
• Reakcja łańcuchowa polimerazy PCR w amplifikacji
DNA wirusowego
• Biopsja kosmówki
• Kordocenteza
Wirus opryszczki zwykłej
Leczenie:
1.
zakażenie pierwotne
•
Acyklowir
200 mg 5 x dz. przez 7 - 10 dni,
•
Walacyklowir
2 x 500 mg lub
Famcyklowir
2 x 250 mg przez
7 - 10 dni.
2.
zakażenie nawrotowe – leczenie po 36 tygodniu ciąży (
zmniejsza częstość występowania nawrotów, zakażenia
noworodków i częstość cięć cesarskich )
•
Acyklowir
400 mg 2 x dz.
Varicella Zoster Virus VZV
OSPA WIETRZNA, PÓŁPASIEC
(VARICELLA ZOSTER VIRUS )
Wirus Varicella-Zoster
należy do wirusów Herpesviridae.
Zakażenie pierwotne wywołuje ospę wietrzną.
90% zachorowań dotyczy dzieci w wieku 1-14 lat.
95% dorosłych jest uodpornionych.
OSPA WIETRZNA, PÓŁPASIEC
(VARICELLA ZOSTER VIRUS )
Objawy kliniczne:
• Czas inkubacji 14-21dni
• Objawy prodromalne:
• Zmęczenie
• Gorączka - występuje tak
długo, jak pojawiają się
nowe zmiany skórne.
• Swędząca wysypka na:
tułowiu, twarzy, kończynach,
błonie śluzowej ust i gardła
Zmiany na skórze i błonach
śluzowych, powstałe na skutek
infekcji śródbłonka naczyń
włosowatych, prowadzą do
zwyrodnienia, wysięku płynu i
powstania pęcherzyków.
Zmiany skórne ewoluują i pojawiają
się nowe w ciągu 2-4 dni.
Widoczne są wszystkie ich stadia:
plamy, grudki, pęcherzyki, krosty
i strupy.
OSPA WIETRZNA, PÓŁPASIEC
(VARICELLA ZOSTER VIRUS )
Powikłania
Choroba przebiega łagodnie u dzieci natomiast u
dorosłych występuje możliwość powikłań w postaci:
• zapalenia płuc,
• zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych,
• rzadko zespół Rey’a lub Guillain-Barre.
Ciężarna a ospa wietrzna
• Rozpoznanie na podstawie objawów klinicznych i
przeprowadzonego wywiadu.
• Zakażone matki należy poddać badaniu USG w
18-ym i 28-ym
tygodniu ciąży
w celu wykluczenia wad płodu (małogłowie,
wady kończyn).
• Najpoważniejsze uszkodzenia, wady wrodzone dotyczą
płodów, których matki zakaziły się
przed 20 tygodniem ciąży
(1-2%).
Zakażenie matki
wcześniej niż 5 dni
przed
porodem nie ma istotnego znaczenia dla
płodu, prawdopodobnie:
przeciwciała p-ospie wietrznej
przeniesione do płodu
Ciężarna a ospa wietrzna
Zakażenie matki
5 dni przed porodem lub 3 dni po
porodzie stanowi istotne zagrożenie dla płodu.
Noworodkowa ospa wietrzna objawia się zapaleniem
płuc, zmianami skórnymi. Występuje u 50% dzieci
zakażonych w pierwszych 10 dniach po urodzeniu, u
30% jest przyczyną ich śmierci.
Noworodek powinien otrzymać
immunoglobulinę VZIG.
Ciężarna a ospa wietrzna
• Kobieta ciężarna, która miała kontakt z ospą
wietrzną, a nie chorowała w dzieciństwie
powinna otrzymać i.m. w ciągu 96 godzin
625 j. globuliny odpornościowej p-varicella-
zoster (VZIg).
• W przypadku zachorowania na ospę
wietrzną należy podać
Acyclovir (Zovirax,
Heviran)
w dawce: 800 mg p.o. 4/dobę lub
10 mg/kg mc i.v. co 8 godz. przez 5 dni.
Ciężarna a ospa wietrzna
Kobiety, które nie chorowały na ospę wietrzną powinny
przed zajściem w ciążę, w okresie rozrodczym
dokonać szczepień.
Półpasiec
Półpasiec - którego przyczyną jest reaktywacja wirusa VZV, jest
chorobą rzadką w ciąży. W obrazie klinicznym pojawiają się w
obszarze nerwu trójdzielnego lub nerwów międzyżebrowych
parestezje, ból i wykwity skórne. Objawom tym towarzyszy
gorączka, ból głowy i złe samopoczucie.
Leczenie jest objawowe, a w przypadkach cięższych stosuje się
acyklovir (Zovirax, Heviran).
Wirus Epsteina-Barr EBV
Wirus Epsteina-Barr EBV
Przynajmniej 95% kobiet w ciąży ma serologiczne
znamiona przebytej infekcji.
Okres wylęgania wynosi od 3 do 7 tygodni.
Ponad 50% infekcji przebiega bezobjawowo.
Typowe objawy to:
• gorączka,
• zapalenie gardła,
• powiększenie węzłów chłonnych, głównie szyi
• złe samopoczucie, bóle głowy, powiększenie
śledziony, bóle mięśniowe, brak apetytu
Wirus Epsteina-Barr EBV
Powikłania:
• zapalenie wątroby o gwałtownym przebiegu,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
• zapalenie mięśnia sercowego,
• zwężenie dróg oddechowych,
• zespół Guillain- Barre,
• zespół Reye’a,
• zaburzenia hematologiczne,
• zespoły limfoproliferacyjne.
Wirus Epsteina-Barr EBV
Pierwotna infekcja EBV w ciąży jest rzadka i w ponad 50
% przypadków ma charakter subkliniczny.
Reaktywacja występuje głównie w I trymestrze ciąży.
Testy serologiczne:
• Miano IgM 1/224 i wyższe w odczynie Paul-Bunnella
pierwotne zakażenie.
Postępowanie z chorą ciężarną jest objawowe. Po
kontakcie z chorym należy rozważyć podanie
hiperimmunizowanej gamma globuliny.
Ludzki wirus rodzaju Herpes typ 6 HHV 6
Ludzki wirus rodzaju Herpes typ 7 HHV 7
HHV 6
HHV 6
• Wywołuje gorączkę trzydniową.
• Rzadko w ciąży.
• Nie ustalono czy może być przyczyną zakażenia
wewnątrzmacicznego lub okołoporodowego.
Infekcja wirusem ludzkiego brodawczaka
HPV
Infekcja wirusem ludzkiego
brodawczaka HPV
Odsetek ciąż powikłanych infekcją HPV waha się od 8,7 % do 34,6
%.
Diagnostyka infekcji HPV:
• ocena makroskopowa
• badanie kolposkopowe
• badanie cytologiczne
• badanie histologiczne
• badanie immunocytohistologiczne
• technika hybrydyzacji DNA HPV.
Infekcja wirusem ludzkiego
brodawczaka HPV
Postacie infekcji HPV:
1. Klinicznie jawna:
•
Kłykciny kończyste
•
Brodawczaki
•
Mikrobrodawczaki
•
Ogniska leukoplakii
2. Subkliniczna
•
Wtórne zmniejszenie przejrzystości nabłonka
•
Wtórne punkcikowanie
•
Obrazy mieszane
Infekcja wirusem ludzkiego
brodawczaka HPV
Postacie infekcji HPV:
3. Towarzysząca śródnabłonkowej neoplazji i rakowi
inwazyjnemu
4. Utajona ( bez kolposkopowo-cytologicznych cech infekcji z
dodatnim wynikiem oznaczenia DNA HPV).
Istotnym problemem klinicznym jest możliwość przejścia infekcji
HPV od ciężarnej na płód tak w czasie ciąży jak i porodu.
Profilaktyka
13.03.2006 r. - rejestracja szczepionki przeciwko rakowi
szyjki macicy
Cervarix.
Chroni przed przewlekłymi
zakażeniami wirusami HPV 16 i 18 i przed rozwojem
stanów przedrakowych. Jest przeznaczona do
stosowania u kobiet i dziewcząt powyżej 10 roku
życia.
Schemat podawania ( domięśniowo ):
• Pierwsza dawka: w dowolnie wybranym terminie
• Druga dawka: 1 miesiąc po pierwszej dawce
• Trzecia dawka: 6 miesięcy po pierwszej dawce
Infekcja wirusem ludzkiego
brodawczaka HPV
Leczenie:
• Aplikacja miejscowa 50-75% kwasu dwuchlorooctowego lub
trójchlorooctowego,
• Waporyzacja laserem CO2 .
• krioterapia (płynny azot, suchy lód),
• podofilina, podofilotoksyna, kolchicyna
- przeciwmitotyczne,
• 5 - fluorouracyl, kantarydyna – antymetabolity,
• elektrokauteryzacja- fizyczne zniszczenie tkanki,
• interferon,
• Aldara – 5 % imikwimodu
Wirus odry
Wirus odry
• Przenoszony drogą kropelkową.
• Okres wylęgania trwa 10-14 dni.
• Objawy prodromalne: gorączka, złe samopoczucie,
plamki
Fiłatowa-Koplika
w jamie ustnej.
• Plamisto-grudkowa wysypka po ok. 3 dniach najpierw na
głowie i szyi, następnie na tułowiu i kończynach.
• Wysypka zanika po 3-4 dniach w kolejności pojawiania się.
Wirus odry
• Zakaźność utrzymuje się na 3 dni przed i 4 dni po pojawieniu
się wysypki.
• Reinfekcja występuje sporadycznie.
• Nie obserwowano wad wrodzonych u płodu, natomiast
zwiększoną tendencję do obumarcia płodu, poronień i
porodów przedwczesnych.
• Odrę wrodzoną rozpoznaje się jeżeli objawy wystąpiły przed
10 dniem po urodzniu.
Wirus odry
Kontakt z wirusem odry kobiet w ciąży wrażliwych na
zakażenie jest wskazaniem do podania w ciągu 72
godzin
immunoglobuliny
w dawce
0,2 g/kg
.
Wirus świnki
Wirus świnki
• Około 80-90% dorosłych ma przeciwciała przeciw
śwince.
• Przenoszona jest drogą kropelkową i przez ślinę.
• Okres wylęgania wynosi 14-18 dni.
• Objawy prodromalne: gorączka, dreszcze, złe
samopoczucie.
• Objawy ustępują w ciągu 3-7 dni.
• Przebieg bezobjawowy dotyczy 1/3 zakażeń.
• Świnka w ciąży zwiększa ryzyko poronienia.
Wirus grypy
Wirus grypy
• Przebieg grypy u kobiet ciężarnych może być różny,
od łagodnego do ciężkiego, powikłanego zapaleniem
płuc.
• Infekcja grypowa u matki może prowadzić do
poronień samoistnych, wcześniactwa, obumarcia
płodu, wczesnego zgonu noworodka.
• Diagnostyka: hodowla wirusa, swoiste p-ciała w
odczynie immunofluorescencji i
immunoenzymatycznym.
• Profilaktyka: szczepienie przed zajściem w ciążę.
Dziękuję za uwagę