Chirurgia  wykład 3
24 paz
dziernika 2007
T: Choroby naczyń.
1. Materiał zatorowy w układzie tętniczym powstaje najczęściej w sercu.
�� zator tętniczy jest płytkowy (fibrynogen), dlatego leczymy lekami antypłytkowymi,
np. aspiryną
�� tętnice wieńcowe  zawał serca
�� tętnice szyjne  zawał mózgu
�� tętnice krezki górnej / dolnej  zawał jelit
�� tętnica udowa / podkolanowa  ostre niedokrwienie
�� w kończynie górnej  rzadko (tętnicze i żylne)
2. Zator w kończynie dolnej  ostre niedokrwienie.
�� ostre niedokrwienie
�� ból naczyniowy
�� oziębienie kończyny
�� bladość kończyny (wczesny etap)
�� osłabienie mięśniowe paraliż (póz
niejszy etap)
�� martwica mięśni
�� owrzodzenia, zgorzelina
�� leczenie: usunięcie materiału zatorowego
�� przewlekłe niedokrwienie  przyczyna: miażdżyca
I stopień: bezobjawowe
II stopień: chromanie przestankowe  ból kończyn związany z marszem
ż� powstanie bólu po odległości większej niż 200 m
ż� powstanie bólu po odległości mniejszej niż 200 m
III stopień: ból spoczynkowy, np. sen w pozycji siedzącej
ż� zakrzepica żylna  uniesienie nóg
ż� miażdżyca  obniżenie nóg
IV stopień: zmiany martwicze
ż� uczucie zimna
ż� przemarzanie
ż� odmrożenie
�� leczenie:
�� w bólu spoczynkowym  silne leki przeciwbólowe i leki
narkotyczne
�� przewlekłe:
�� odstawienie środków niekorzystnych, np. palenie
papierosów
�� farmakologiczne: arginina i inne leki rozszerzające
naczynia
�� operacyjne:
doprowadzenie do ukrwienia stroną oboczną
(wstawki omijające miejsca zwężenia lub zastawki
sztuczne)
Strona 1
Chirurgia  wykład 3
24 paz
dziernika 2007
zastosowanie naczyń samorozprężalnych
amputacja:
- z powodu miażdżycy  wysoka amputacja
- z powodu cukrzycy (martwica obwodowa) 
odcinkowa amputacja (oszczędna)
3. Zakrzepice żylne.
�� podział
�� układu powierzchniowego
ż� dolegliwości bólowe np. w przebiegu żylaków
ż� choroba doskwierająca, nie powodująca zagrożenia życia 
może dawać bezobjawowe objawy z układu głębokiego
ż� zaczerwienienie, podwyższona temp. ciała
ż� leczenie:
�� np. heparyna, hirudyna
�� uniesienie kończyny
�� fizykoterapia  gimnastyka
�� noszenie pończoch przeciwżylakowych
�� układu głębokiego
ż� zagrożenie życia!  urwanie się skrzepliny
ż�  choroba zakrzepowa
�� na 1 nodze zakrzepica z objawami klinicznymi
�� na 2 nodze zakrzepica bez objawów klinicznych
choroba ogólna ustroju
ż� zakrzepica głęboka może być:
�� proksymalna  zagrożenie życia
�� dystalna
granica: żyła podkolanowa
ż� objawy:
�� ból kończyny na różnym poziomie, miejscowe (ból na
dole, zakrzepica u góry)
�� tkliwość uciskowa
�� obrzęk
�� nadmierne ucieplenie kończyny
�� gorączka
�� objawy zatorowości płucnej
podobne objawy w róży, ale miejsce bolesne bardzo
błyszczy
�� objaw (triada) Virchowa  3 podstawowe czynniki odpowiedzialne za
powstawanie zakrzepicy żylnej:
�� uszkodzenie ściany naczynia
�� zwolnienie przepływu krwi
�� zmiana składu krwi
Strona 2
Chirurgia  wykład 3
24 paz
dziernika 2007
�� czynniki ryzyka zakrzepicy żylnej
�� leczenie zakrzepicy żylnej
�� zachowawcze
ż� agresywne - leki fibrynolityczne (możliwość uczulenia); nie po
operacji i nie w czasie połogu, czynnej choroby wrzodowej, z
niestabilnym ciśnieniem
ż� heparynoterapia  heparyna drobnocząsteczkowa; heparyna
przeciwwskazaniem gdy brak antytrombiny III
�� operacyjne
ż� wtedy gdy są przeciwwskazania do leczenia zachowawczego
ż� powikłania głębokiej żylnej zakrzepicy
Strona 3
Chirurgia  wykład 3
24 paz
dziernika 2007
T: Nowotwory.
1. Nowotwór - nieprawidłowa tkanka rozrastająca się w nadmiarze i w sposób
nieskoordynowany z pozostałymi tkankami, przy czym nadmierna proliferacja
utrzymuje się mimo wyeliminowania czynnika, który ja wywołał.
2. Podział nowotworów.
Nowotwory Nabłonkowe Nienabłonkowe
tłuszczak, naczyniak, chrzęstniak,
A
agodne gruczolaki, brodawczaki, itp.
mięśniak
mięsaki, chłoniaki, czerniaki (melanina
Złośliwe RAKI
�! melanocyt nie jest nabłonkiem)
3. Potworniak - nowotwory łagodne wywodzące się z wielopotencjalnych komórek
rozrodczych, które różnicują się w kierunku dojrzałych tkanek dwóch lub trzech
listków zarodkowych (np.: naskórek, przydatki skórne, tkanka glejowa, mięśniowa,
nabłonek jelitowy, tarczyca, chrząstka).
4. Leczenie:
�� komórki szybkorosnące chemio  i radioterapia
�� komórki wolnorosnące leczenie chirurgiczne
5. Klasyfikacja nowotworów  TNM
T  Tumor wielkość guza pierwotnego
T0 brak guza
Tx miejsce guza nie jest znane
Tis rak bez przerzutów
T1 do 2 cm
T2 2  5 cm
T3 powyżej 5 cm, nie nacieka
T4 nacieka na inne okoliczne tkanki
N  Nodules przeżuty w węzłach chłonnych
Nx nie można ocenić przerzutów w węzłach chłonnych
N0 węzły chłonne bez przerzutów
N1
przerzuty do węzłów chłonnych, coraz odleglejszych
N2
od guza pierwotnego
N3
N4
M  Metastases przeżuty odległe (narządowe)
M0 brak przerzutów
Mx przeżuty są nieznane
M1 lub M2 przeżuty wystepują
Strona 4