1

Praca z rodziną wieloproblemową

Zaliczenie:



obecność ( na wszystkich zajęciach wiąże się to z podniesieniem oceny końcowej)



Prace:

o Przygotowanie wywiadu środowiskowego ( indywidualna praca!) na temat jakiejś

rodziny z zaproponowaniem konkretnych form pomocy

o Prace ( 2x ) opisujące rozwiązania obszarów omawianych na zajęciach ( wybieramy je

sami!)

Temat: Rodzina z niepełnosprawnością

Około 24% osób w Małopolsce jest niepełnosprawne

Sprawność człowieka ( kryteria określania niesprawności):



Sprawność organizmu



Sprawność psychiczna



Sprawność społeczna

Definicja niepełnosprawności wg dr Kowalika:

„Niepełnosprawną jest osoba której stan fizyczny lub / i psychiczny trwale lub okresowo utrudnia,
ogranicza albo uniemożliwia wypełnianie zadań życiowych i ról społecznych zgodnie z normami
prawnymi i społecznymi.”

Sposoby reagowania na niepełnosprawność - Kowalik



Koncentrowanie się na predyspozycji os. Niepełnosprawnej do podejmowania sytuacji

problemowych.



Reagowanie na sytuacje problemowe os. Niepełnosprawnej



Reagowanie na definicję problemów interpretowaną na os. Niepełnosprawną



Podejście negocjacyjne

2

Typy podejść Andersona:



Osobą dominującą w pracy z os. Niepełnosprawną musi być zawsze os. Rehabilitująca (

pracownik socjalny ). Os. Niepełnosprawna musi się całkowicie podporządkować



Osoba niepełnosprawna nie jest tylko petentem. Specjalista musi współpracować z os.

Niepełnosprawną.

OSWAJANIE Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ osoby niepełnosprawnej :



Moment doznania niepełnosprawności



Okres uświadamiania sobie ograniczeń



Próby funkcjonowania z niepełnosprawnością



Etap przystosowania

OSWAJANIE Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ rodziny osoby niepełnosprawnej :



Szok – silne trudne emocje, rodzina potrzebuje wsparcia



Okres kryzysu emocjonalnego – poszukiwanie odpowiedzialnego za niepełnosprawność

bliskiej osoby ( częste pierwsze rozpady rodziny)



Okres pozornego dostosowania się do sytuacji – rodzina już umie szukać pomocy



Okres konstruktywnego dostosowania się do sytuacji – zaczynają normalnie funkcjonować a

czasem nawet i lepiej jak przedtem 

Czym pracownik socjalny powinien się charakteryzować?



Empatią



Cierpliwością



Wyrozumiałością



Opanowaniem swoich emocji



Komunikacją możliwymi kanałami



Akceptacją osoby z problemami

Etapy

Faza kontraktu

(realizuje

założenia przyjęte dla

podopiecznego)

Faza kontaktu

Faza działania

3



Życzliwość



Umiejętność pracy z osobami niepełnosprawnymi jak i z rodziną takiej osoby

Formy pomocy osobom niepełnosprawnym:



Ośrodki pomocy społecznej

o Specjalistyczne usługi opiekuńcze
o Pomoc finansowa
o PFRON
o Ośrodki wsparcia dziennego
o Środowiskowe domy samopomocy
o Warsztaty terapii zajęciowej



System oświaty

o Szkoły specjalne
o Klasy integracyjne
o Świetlice środowiskowe



Otwarty rynek pracy

o Zakłady pracy chronionej
o Przedsiębiorstwa ekonomii społecznej



Służba zdrowia

o Szpitale
o Ośrodki rehabilitacji
o Przychodnie

Wszystkie cztery obszary musza ze sobą współpracować!

Model współpracy interdyscyplinarnej - wszystkie instytucje współpracują na rzecz danego klienta.

Bezrobotny- osoba niepracująca, niezatrudniona i nie wykonująca żadnej innej pracy zarobkowej
oraz zdolna i gotowa do podjęcia pracy.

Jest to osoba bez prawa do renty bądź emerytury są to os. Nie prowadzące gospodarstwa rolnego i
nie posiadających żadnych zysków



Nie prowadzi taka osoba działalności gospodarczej ani nie posiada wpisu do tejże ewidencji



Nie może nią być osoba tymczasowo aresztowana lub odbywająca karę pozbawienia

wolności.



Nie pobiera zasiłku stałego



Nie pobiera świadczenia szkoleniowego

Kwestionariusz osoby bezrobotnej

4

1. Dane Osobowe

I. Dlaczego ta konkretna osoba jest bez pracy

II. Wykształcenie

III. Stan zdrowia

IV. Uzależnienia

V. Brak znajomości metod poszukiwawczych pracy

VI. Powód utraty ostatniej pracy

2. Jak długo i dlaczego osoba pozostaje bez pracy?



Za niskie kwalifikacje w stosunku do ambicji

3. Czy występują jakieś uzależnienia?

4. Kwalifikacje i umiejętności



Wykształcenie



Zawód



Umiejętności



Doświadczenie zawodowe

5. Czy ciążą nad naszym klientem jakieś zadania komornicze?

6. Czy klient pracuje dorywczo?



Czy występują rażące dysproporcje między zarobkiem a komfortem życiowym (

standardem życiowym)

7. Czy zachowanie i wygląd dają szansę na zatrudnienie?

8. Ograniczenia na szansę zatrudnienia?



Stan zdrowia



Opieka nad dzieckiem



Opieka nad osoba starsza



Karalność



Uzależnienia

9. Pytanie o instytucje, które mogą pomóc w najbliższym otoczeniu, czy jednostka wie o tych

zasobach i czy z nich korzysta

10. W jakim stopniu my ( prac. Soc.) musimy pomóc tej osobie? Z jakimi instytucjami musimy

współpracować ( urząd pracy, doradca pracy, kurator, ośrodek uzależnień, potencjalni
pracodawcy, zakłady pracy chronionej)

Rodzina z trudnościami opiekuńczymi

Formą inwazyjną jest zabranie dziecka z rodziny –

JEST TO OSTATECZNOŚĆ!

Mniej inwazyjne formy pomocy rodzinie:



Pracownik socjalny świadczy pracę socjalną w rodzinie, wzmacniającą kompetencje rodziców



Skierowanie dziecka do wszelkich form wsparcia dziennego/

5



Stosowanie różnorodnych metod pracy ( n[. konferencje grupy rodzinnej – spotkanie jak

największej liczby członków rodziny w celu wspólnego znalezienia pomocy dla konkretnej
rodziny

Jeżeli te formy nie pomogą to wtedy można zabrać dziecko z rodziny!

Dziecko w rodzinie wieloproblemowej

Od 10 do 20 proc. polskich rodzin funkcjonuje wadliwie - ocenili specjaliści, uczestniczący we
wtorkowej konferencji "Dziecko w rodzinie wieloproblemowej" w Katowicach.

Jak podkreślali socjolodzy, pedagodzy, psycholodzy i przedstawiciele instytucji wspierających rodzinę,
jej złe funkcjonowanie to źródło wielu patologii wśród dzieci.

Są to m.in. problemy z przystosowaniem do życia w społeczeństwie, narkomania, prostytucja,
przemoc i samobójstwa.

Socjolog prof. Marek S. Szczepański, kierownik Zakładu Socjologii Rozwoju w Uniwersytecie Śląskim w
Katowicach, przytoczył wyniki badań skali stresu.

Wynika z nich, że w stustopniowej skali stresu śmierć rodzica to dla dziecka 100 proc. Rozwód
rodziców oznacza zaś dla dziecka 93 punkty stresowe.

Rozpad rodziny to początek naprawdę poważnych zjawisk patologicznych, poczynając od najbardziej
dramatycznych, czyli od samobójstw dzieci i nieletnich.

Wyliczono, że w 2009 r. 4,5 tys. osób popełni w Polsce samobójstwo, z czego 10 proc. stanowić będą
ludzie bardzo młodzi - dzieci i nieletni do lat 17.

Najczęstsze przyczyny targnięcia się na życie przez młodych ludzi to problemy rodzinne, zawód
miłosny lub niepowodzenia szkolne.

Jeśli rodzina funkcjonuje wadliwe, często matka lub ojciec nie zauważa, że dziecko, np. bierze
narkotyki. Najmłodsza badana osoba, odurzająca się oparami kleju, miała 7 lat.

Podczas każdego takiego odurzania się traci się bezpowrotnie 400-500 tys. komórek mózgowych.

Po paru latach pozostawania w nałogu młody człowiek nie ma szans na samodzielne funkcjonowanie,
z powodu dramatycznych zmian zdrowotnych i intelektualnych.

Problemy skłaniają też młodych ludzi do coraz wcześniejszego sięgania po papierosy i alkohol.

Połowa gimnazjalistów deklaruje, że już się upiła, część z nich, że po alkoholu straciła kontakt z
rzeczywistością. Prostytuuje się około 5 tys. polskich chłopców i dwa-trzy razy więcej dziewcząt.

Jeśli rodzice nie dopełniają swoich ról ojca i matki, dzieci nie potrafią odróżniać dobra i zła, nie zdają
sobie sprawy, że życie innego człowieka, jego ciało jest wielką wartością.

W 10 proc. polskich szkół niepokojące rozmiary osiąga tzw. drugie życie, "fala", czyli prześladowanie
innych uczniów.

"Niestety, wielu dyrektorów niechętnie z nami współpracuje, zapewniając, że w ich szkole nie ma
patologii. Tymczasem nasz zespół już po dwóch godzinach stwierdza, że są tam stosowane
upokarzające rytuały.

To, że w szkole jest „drugie życie”, nie dezawuuje jej. Powinnością dyrektora jest jednak
niezamiatanie sprawy pod dywan, ale zmierzenie się z problemem" - podkreślił prof. Szczepański.

6

Główny specjalista w biurze Rzecznika Praw Dziecka Teresa Wejner przypomniała, że rolą państwa
nie jest zastępowanie rodziny, lecz jej wspieranie.

Aby ograniczyć patologie, konieczne jest współdziałanie rodziny - nawet patologicznej, a także szkoły,
parafii oraz gmin.

Rozwiązywanie konfliktów

Konflikt:

Jest to proces interpersonalny w którym uczestniczą dwie lub więcej stron, próbując sobie nawzajem
narzucić swoją wolę. Konflikt można rozpatrywać jako interakcje.

Fazy konfliktów:



Wyrażanie krytyki, gdy jest ona raniąca



Stawanie nieuprawnionych zadań, postawa roszczeniowa



Odmowa spełnienia oczekiwań



Kumulacja przykrości

Faza środkowa



Interakcje między uczestnikami konfliktów



Pierwsze konfrontacje

Faza końcowa

1. Rozwiązywanie konfliktu

Pięć stanów końcowych konfliktu:

1. Separacja stron

2. Dominacja jednej, uległość drugiej strony

3. Kompromis

4. Zgoda

5. Uzyskanie dodatkowych korzyści z rozwiązania konfliktu ( np. poprawa więzi między osobami)

Zachowania ludzi w sytuacji konfliktu:

1. Unikanie

2. Ignorowanie

3. Poddanie się

4. Deprecjonowanie

5. Atak

6. Kompromis

Koło konfliktów:

7

Konflikt relacji:



Stereotypy



Zła komunikacja



Silne emocje

Konflikt danych:



Brak informacji



Błędne zrozumienie



Różne punkty widzenia



Różnice w interpretacji, procedurach

Konflikt interesów:



Rzeczowy



Proceduralny



Psychologiczny

Konflikt wartości:



Wartości związane z własnym „Ja”



Wartości dnia codziennego

Konflikt struktury:



Zaangażowanie sytuacji



Nierówna kontrola zasobów



Nierówny rozkład sił



Ograniczenia czasowe



Podział kompetencji



Określenie ról

Mediacje rodzinne

Konflikt

relacji

Konflikt

danych

Konflikt

interesów

Konflikt

struktury

Konflikt

wartości

Źródła

konfliktów

8

(zawsze nieformalna rozmowa!)

Mediator jest bezstronny i neutralny

Jego rola ogranicza się wyłącznie do pomagania, za cel stawia się satysfakcję obydwu stron
porozumienia

Zasady mediacji:



Dobrowolność



Poufność



Bezstronność mediatora



Neutralność mediatora



Samodzielność stron w podejmowaniu decyzji