Pobierz cały dokument
biogeografia pytania id 87155 Nieznany (2) .pdf
Rozmiar 409,8 KB

biogeografia pytania id 87155 Nieznany (2)

background image

Teoria dryfu kontynentalnego i tektoniki kier lądowych - znaczenie dla biogeografii.  
Wegner rozbudował i uzasadnił  hipotezę o dryfie kontynentalnym, ugruntowując jej naukowe podstawy (1912). 
Rozstrzygające dla hipotezy były badania nad namagnesowaniem skał, pozwalające określid położenia bieguna 
magnetycznego w okresie powstawania danej skały. Badania te wykazały, że bieguny magnetyczne poruszały się 
względem kontynentów.  Ponieważ drogi bieguna względem różnych kontynentów różnią się, nie można tego ruchu 
wyjaśnid samym ruchem biegunów magnetycznych dlatego hipoteza dryfu kontynentów znalazła wyjaśnienie w 
teorii tektoniki płyt, która bardziej szczegółowo opisuje procesy tektoniczne na Ziemi. Teoria tektoniki płyt pozwoliła 
na odtworzenie dryfu kontynentów w ciągu ostatnich 180mln lat. Dnem oceanów przebiegają grzbiety 
śródoceaniczne, które dzielą całą skorupę ziemską na siedem ogromnych i kilka mniejszych kier litosferycznych. Kry 
takie mogą się przemieszczad względem siebie; mechanizm ich ruchu polega na tym, iż dno w obrębie grzbietów 
śródoceanicznych przyrasta dzięki krzepnięciu magmy wdzierającej się przez jego pęknięcia. Zachodzi przy tym 
rozsuwanie się starszych części dna w kierunkach prostopadłych do przebiegu grzbietu i-w dalszym efekcie-
przemieszczanie się lądów. Kontynenty gromadzą się  w jeden superkontynent, który następnie ulega rozpadowi. 
Ostatni superkontynent (Pangea) istniał w okresie około 240-180mln lat temu. Afryka i Australia były połączone w– 
Gondwanę.  Lurentia tworzyły obecna Ameryki PN  i Grenlandia. Obecne obszary PN. i wschodniej Europy tworzyły 
dużą wyspę Baltica. Pomiędzy Lurentią i Balticą tworzyła się strefa subdukcji. Kontynenty te zaczęły zbliżad się  do 
siebie i nastąpiło ich  zderzenie. Efektem zderzeo było np. powstanie gór (w Skandynawi, Ural). W ciągu kolejnych 
milionów lat bloki kontynentalne łączyły się i powstał  jeden superkontynent- Pangen. Po dziesiątkach milionów lat  
Pangea rozpadła się. Północne kontynenty stworzyły Laurazję, południowe – Gondwanę. Od Gondwany oderwała się 
Australia, Antarktyda i Indie. Ameryka PN oddziela się od Europy. Na początku ery kenozoicznej od Antarktydy 
oddziela się Australia a Indie zderzyły się z Azją  

Synantropizacja – przemiany antropogeniczne - proces przekształcania szaty roślinnej i świata zwierząt pod 
wpływem działalności czł., objawiający się wypieraniem elementów swoistych przez napływowe, stenotypowych 
(wąski zakres tolerancji) przez elementy erytopowe.  Tendencja w przekształceniach szaty roślinnej: zmniejszenie 
areałów, zanikanie pewnych elementów może byd skutkiem działania bezpośredniego np. wycinanie lasów, 
pasterstwo , wycofywanie się  pewnych gat. z ich siedlisk a na ich miejsca napływ nowych, powstawanie nowych 
zbiorowisk sagitalne – pola, i ruderalne – związane z miejscem gdzie występuje człowiek Obecnie zmiany są szybkie i 
przynoszą dużo strat. Poszczególne etapy synantropizacji szaty roślinnej: zbieractwo myślistwo pasterstwo, 
rolnictwo, industrializacja urbanizacja. Przykłady: Apofity – grupa roślin rodzimych dla danego obszaru, ale 
występujących na siedliskach antropogenicznych: euapofity- występują w naturalnych zbiorowiskach, ale często na 
terenach symeryjnych apofity efemeryczne- rośliny, pojawiające się na krótki okres ,  zamykające swój pełny cykl 
rozwojowy, gdy istnieją korzystne warunki. Okres niekorzystny przeżywają w postaci organów podziemnych, np. 
kłacza ekiofity- rośliny wzięte do uprawy i zdziczały, np. barwinek  Antropofity- rośliny obcego pochodzenia na 
danym terenie Matafity- trwale zadomowione we florze archeofity  np. chaber bławatek   kenofity- rośliny 
zawleczone po 1500 roku, młodzi przybysze, młode antropofity Diafity-  rośliny, które nie są zadomowione na stałe 
efemerofity rosną i zanikają ergazjofigofity np. niecierpek 
 
Piętra roślinności w górach:
 pogórza, leśno – górskie (niższe, wyższe), subalpejskie, alpejskie, subniwalne (brak 
roślinności), niwalne (śnieg) 
 
Zasięg dysjunktywny inaczej rozerwany- składa się z 2 lub więcej zasięgów cząstkowych oddzielonych  przerwami 
Należy od do zasięgu nieciągłego - między tworzącymi go stanowiskami występują przerwy zasięgowe, nie występuje 
wymiana materiału genetycznego. Np. Dysjunkcja arktyczno- trzeciorzędowa – wewnątrzkontynentalna, 
tulipaniowiec, Dysjunkcja arktyczno-górska(alpejska)  
 
Bogactwo gatunkowego danego obszaru zależy od: wielkości terytorium, jej wieku, położenie na globie, historia, 
wysokości nad poziom morza, im wyżej tym warunki klimatyczne coraz bardziej surowe(ogólna liczba gatunków 
spada wraz ze wzrostem wzniesienia nad poziom morza).  
 
1 Teoria wyspy MacArthur i Wilson  liczba gatunków we florze i faunie zależy od wielkości ( powierzchni) wyspy i jest 
opisana równaniem S= CA

z

, gdzie: S- liczba gatunków w określonej grupie taksonomicznej A- powierzchnia wyspy C i 

z- współczynniki równania ustalone doświadczalnie  Założenia teorii wysp Tempo imigracji (I) zmniejsza się  gdy 
liczba gatunków (S) się zwiększa.Dla danego S , I zależy od odległości wyspy od lądu ( im bliżej lądu tym większe I), 

background image

Ekstynkcja (E) zwiększa się gdy S zwiększa sięDla danego S , E zależy od powierzchni wyspy ( im mniejsza wyspa i im 
mniejsza populacje , które tam mogą żyd tym większe ryzyko wyginięcia) Dodatki i komentarze do prostej teorii 
wysp 
Twierdzi się, że teoria ta wybiera tylko interpretowalną frakcję z przypadkowego szumu. Model zakłada tylko I, 
a pomija powstanie nowych gatunków Prosty model zakłada, że I zmniejsza się monotonicznie co nie jest prawdą w 
przypadku wielu grup, np. roślin. Prosty model zakłada , że I zależy od odległości od lądu – należałoby założyd, że 
duża wyspa prędzej znajdzie się na drodze migracji ptaków i owadów niż mała Założenie, że E zależy wyłącznie od 
wielkości wyspy też może byd błędne. I i zanikanie nie muszą byd niezależne. Założenie, że powierzchnia wyspy 
determinuje S jest uproszczone. Wyspy górzyste dostarczaja więcej siedlisk niż równinne. Teoria traktuje wszystkie 
gatunki jednakowo, co jest zbyt dużym uproszczeniem. Dopuszczalne w odniesieniu do konkretnych grup 
taksonomicznych , czy ekologicznych. Stąd wniosek, że uproszczona teoria nie stosuje się do hetrogenicznych  grup 
organizmów Prosty model traktuje S jako stały dla wyspy i grup gatunków. Jeżeli S obserwowane = const to model 
sprawdza się. Jeżeli S obserwowane różne – 2 możliwości: Albo S =const a S obserwowane dąży do niego lecz 
zbiorowisko jest zaburzone Albo środowisko stałe a S różne od const wskutek jakiś zmian globalnych. 

Teoria znalazła zastosowanie w przypadku  wysp siedliskowych na lądzie, np.góry, jeziora, izolowane lasy tereny 
chronione 1 scalony teren chroniony jest lepszy niż wiele mniejszych blisko leżących obok siebie, pod względem 
kształtu lepszy jest ten teren , który ma najkrótsze granice, Układ wzajemny jest lepszy niż liniowy- wymiana 
genetyczna odbywa się na najkrótszej drodze, Możliwośd zachowania korytarzy ekologicznych- I wariant lepszy 

Teoria dryfu i kier Hipoteza dryftu kontynentalnego mówi o zmianach w układzie lądów, mórz i oceanów. 
Towarzyszyły im zjawiska orogeniczne i zmiany klimatyczne, które wpływały na rozmieszczenie organizmów. 
Skutkiem wędrówek kontynentów jest: 
powstawanie przerw w obrębie ciągłych dotychczas zasięgów, masowe 
wymieranie pewnych grup roślin i zwierząt , przyspieszona ewolucja roślin i zwierząt, mieszanie ze sobą flor i faun o 
odmiennej genezie i historii, powstanie barier migracyjnych , izolacja oddzielonych od lądu wysp 

Paostwa roślinne  Holarctis/ holarktyczne obejmuje częśd półkuli N po zwrotnik Raka z małymi wyjątkami, klimat 
zróżnicowany, Formacje roślinne różnorodne, duża jednośd florystyczna, 45 rodzin endemicznych, 50 tys gatunków 
liczni przedstawiciele takich rodzin jak: sosnowate, bukowate, wierzbowate i inne, pochodzą z niego: pszenica, żyto, 
owies, proso, kapusta, marchew Holantarktyczne obejmuje południe Am. Płd, Nowa Zelandia, Antarktyda, klimat 
umiarkowany lub zimny, flora stosunkowo uboga – 10 tys gatunków, 8 niewielkich rodzin endemicznych 
Palaeotropis/ paleotropikalne 
zajmuje Afrykę bez części płn i kraoca płd, S Azja, Archipelag Malajski, Nowa Gwinea, 
klimat ogromnie zróżnicowany, II paostwo pod względem wielkości, paostwo o bogatej zróżnicowanej florze- ok. 65 
tys gat, ok. 50 endemicznych rodzin, przykł rosl: palmy, banany, cytryny, kawa, herbata Neotropis/ neotropikalne - 
międzyzwrotnikowa częśd Ameryk- Am.Płd i Środkowa  klimat ogromnie zróżnicowany, III paostwo pod względem 
wielkości, paostwo o największej liczbie gatunków- ok. 90 tys, 40 rodzin endemicznych, ojczyzna kaktusów, 
ananasowatych, w jego obrębie roślinnośd bardzo urozmaicona Australis obejmuje Australię i Tasmanię klimat suchy 
lub półsuchy, flora dośd bogata- 13 tys gatunków, 12 endemicznych rodzin   pod względem florystycznym swoiste (z 
10 tys. Gat. Tylko 1,4 tys. Występuje również w innych paostwach), endemitami są np. eukaliptus, kazuaryna; 
Capensis/przylądkowe  najmniejsze paostwo pod względem zajmowanego obszaru, obejmuje płd kraoce Afryki, 8,5 
tys gatunków roślin, 6 rodzin endemicznych, frezja, mieczyk, pelargonia  

Metody migracji zwierząt i roślin  
 
Elementy zasięgowe  
to połączone zasięgi w grupę o podobnym umiejscowieniu i podobnym przebiegu linii 
kresowych.  Wyróżniamy element: kierunkowy- granica zasięgu(poziomego)na badanym terenie,  geograficzny w 
ścisłym znaczeniu- zasięg ogólny(poziomy), wysokościowy- zasięg pionowy, >el. genetyczny- ośrodek 
pochodzenia(kolebka), historyczny- czas pojawienia się na badanym terenie, migracyjny- droga wędrówki na badany 
teren, ekologiczny- właściwości ekologiczno-geograficzne gatunku. 
1 Biogeografia historyczna Nie można wyjaśnid pewnych zjawisk bez odniesienia się do historii taksonu lub zjawisk 
historycznych dotyczących środowiska (np. zmiany klimatu). Podstawą jest zasada aktualizmu, która twierdzi, że 
czynniki, które działają dzisiaj były takie same w przeszłości i wywołują takie same skutki. Nie jest ona do kooca 
prawdziwa, ale nadal na niej opiera się nauka. Metody bezpośrednie Analiza mikroskopowa – bada szczątki, odciski, 

background image

ślady lub odlewy wysycane krzemionką; ich stan zależy od wieku i od tego co się stało ze skałami w których te 
szczątki zostały zfosylizowane; metoda ta daje wynik jakościowe; nie zachowują się też wszystkie gatunki; wymagają 
specyficznych podłóż, kiedy nagle zostaje odcięty dopływ powietrza, jest dużo węgla lub krzemionki, który wysyca 
obiekt biologiczny; Analiza pyłkowa  przydatna do analizy czwartorzędu; potrzebne jest specjalne podłoże; częśd 
żywa obumiera a zostaje zachowana tylko ściana komórkowa po której identyfikuje się gatunki; Pyłki datuje się na 
podstawie C

14

; metoda ta nie daje pełnego obrazu roślinności, ale daje obraz jej zmian; na jej podstawie można 

określid wymagania taksonów; jeśli potraktowad rośliny jako wskaźniki klimatu, to można śledzid zmiany 
paleoklimatyczne; jeśli pojawiają się gatunki synantropijne lub ziarna zbóż świadczy to o pojawieniu się człowieka. 
Analiza okrzemkowa 
 uzyskuje się dane dotyczące chemizmu wód, ale nie temperatury, ponieważ okrzemki mają 
szeroki zakres tolerancji tego czynnika; Datowanie Datowanie względne – stwierdza która próba jest najmłodsza, a 
która najstarsza bez porównywania dat Znaleziska archeologiczne , Datowanie bezwzględne – wiek określa się w BP = 
Before Prezent Met radiowęgla – proces połowicznego rozkładu węgla C

14

, Met innych izotopów- Cl, K, Met 

datowania iłów wstęgowych Pomiary paleomagnetyczne  określają zmiany położenia biegunów magnetycznych. 
Metoda ta opiera się na założeniu, że podczas wybuchów wulkanów zastygające żelazo „zapamiętuje” pole 
magnetyczne istniejące w czasie erupcji; ponadto pewne elementy szkieletu organizmów zmieniają się wraz ze 
zmianami natężenia pola magnetycznego; Badanie rdzeni lodowych  badanie składów gazów zawartych w 
banieczkach powietrza w lodowcach, podczas odwiertu powstają liczne mikropęknięcia, które zmieniają wyniki 
Metody pośrednie (stawianie hipotez na podstawie badao bezpośrednich) Metoda geograficzno-morfologiczna  
analiza kształtu i struktury zasięgów; kariologiczna – badanie cytotypów; najstarsze taksony mają najniższy stopieo 
poliploidyzacji Osierocone mieszaoce zdarza się  że występują w miejscu gdzie nie ma już form rodzicielskich Metoda 
chemotaksonomiczna
 bierze pod uwagę chemiczne różnice zastosowanie ma tu chromatografia i elektroforeza 
Rozmieszczenie dwóch taksonów  które ściśle ze sobą żyją np. pasożyt i żywiciel; zasięgi powinny się pokrywad; 
  
cykl życiowy zasięgu dzieje zasięgu w czasie jego trwania od powstania do zaniku. Ad.1. Narodziny zasięgu 
powstanie  nowej jednostki systematycznej 3 sposoby narodzin:Monotopizm- powstaje w 1 miejscu,  jego późniejsza 
wielkośd i kształt zależą wyłącznie od procesów migracji Politopizm- wiele miejsc powstania, nowy takson tworzy się 
niezależnie w kilku punktach w obrębie zasięgu taksonu rodzicielskiego, Pantopizm – na dużym obszarze, nowy 
takson powstaje równocześnie w bardzo licznych miejscach na wielkim obszarze w obrębie zasięgu taksonu 
rodzicielskiego tak że bez migracji formuje się gotowy zasięg potomny Ad.2. Faza ekspansji: rozprzestrzenianie roślin 
w wyniku czego z małych zasięgów inicjalnych powstają zasięgi obszerne Ad.3. Faza stabilizacji po osiągnięciu 
maximum rozprzestrzeniania zasięg może utrzymad swoje granice, może rozdzielid się na 2 drogi: różnicowanie się 
(różnicowanie się taksonu, następnie ulega fragmentacji, mogą powstawad nowe gatunki) regresja (zasięg zaczyna 
się kurczyd, następnie osiąga stadium reliktowe, w konsekwencji może zanikad). 
 
Dysjunkcja
- przerwa między obszarami występowania gatunku fauny lub flory może byd lokalna (niewielka) lub 
obejmowad duże obszary. O powstaniu dysjunkcji decydują czynniki natury ekologicznej, historycznej i innej. 
Rodzaj dysjunkcji- przykład : arktyczno-górska- Arabis alpina, Dryas octopetala, arktyczno-trzeciorzędowa- drzewa 
Liliodendron tulipifera i L. chinense,gatunki, transatlantycka przyrównikowa-Rhipsalis baccifera, Pitcairna Felicjana, 
pantropikalna-rodziny Lauraceae, Myrtaceae, Myristicaceae, holantarktyczna-Azorella selago, Hebe elliptica, 
bipolarna-. Capsella bursa-pastoris, Phleum alpinum. 

 
4. zależności roślinności i flory a cechy siedliskowe  Czynniki klimatyczne- związane z wpływami atmosfery a) 
promieniowanie słoneczne światło
- stanowi główne źródło energii  niewielka ilośd dociera do powierzchni Ziemi i tu 
następuje absorpcja przez glebę, wodę, szatę roślinną, decyduje o podstawowym procesie warunkującym życie 
Podział roślin ze względu na wartości oświetlenia a) euryfotyczne – o szerokiej skali tolerancji b) stenofotyczne – o 
wąskiej skali tolerancji - heliofity – rośliny światłożądne, siedliska wydmowe, naskalne np. skiofity – rośliny 
cieniolubne w runie zwartych lasów na ocienionych siedliskach b) temperatura- reguluje tempo procesów życiowych 
roślin i reakcji chemicznych w ich otoczeniu. odznacza się wyjątkowo dużą zmiennością w czasie i przestrzeni Podział 
roślin ze względu na granice tolerancji temp
 eurytermiczne – bardzo szerokich granicach tolerancji cieplnej  
stenotermiczne – o wąskiej skali wymagao termicznych megatermiczne – (ciepłolubne) mezotermiczne – związane ze 
średnimi zakresami temperatury oligotermiczne – (niskie wymagania termiczne  

Podział zwierząt: stałocieplne, zmiennocieplne c)Działanie wiatru na rośliny bezpośrednie – mechaniczne, 
powodując odkształcanie roślin ich uszkodzenie, zwiększa transpirację roślin i parowanie wody glebowej                                   

background image

- umożliwia zapylanie kwiatów , rozsiewanie nasion, zarodników pośrednie – wpływa na: proces erozji, kształtowanie 
pokrywy śnieżnej, falowanie wód Działanie wiatru na zwierzęta: przenosi bezkręgowce, wróg wszystkich istot 
latających, dla ptaków jest siłą napędową d) opady atmosferyczne- woda atmosferyczna , występuje w 3 stanach 
skupienia, niezbędna do życia Typy roślin w zależności od wilgotności środowiska: Hydrofity, higrofity, mezofity, 
kserofity (efemery sukulenty, sklerofity) Podział organizmów ze względu na wymagania glebowe: 1 zasobnośd 
podłoża
 eutroficzne- wymagają gleb bardzo zasobnych, mezotroficzne średnio zasobnych, oligotroficzne ubogich 
chemizm podłoża bazyfile- rośliny gleb zasadowych, neutrofile- obojętnych, acydofile kwaśnych zawartośd wapnia w 
podłożu
 kalcyfile- roślinny wapieniolubne kalciofoby –unikające 3. Czynniki biotyczne- związane z działalnością 
organizmów żywych- roślinnych lub zwierzęcych, żywe składniki środowiska ( rośl , zwierzęta, człowiek) wywierające 
bezpośredni wpływ na siebie wzajemnie ( konkurencja, symbioza, pasożytnictwo, drapieżnictwo, łaocuch 
pokarmowy) i na środowisko 
5.antropogeniczny wpływ na szata roślinna  

1 Typy zasięgów: a zasięg kosmopolityczny (zasięg globalny, bardzo szerokie zasięgi geograficzne, zwykle szeroki 
zakres tolerancji ekologicznej) b zasięg kontynentalny c zasięg pionowy  Cechy zasięgu: wielkośd, kształt, (wydłużony, 
izodiametryczny)granice (kres) – zjawiska na kresach, dynamika, centrum (geometryczne, powstania, różnicowania, 
zagęszczania) Typy zasięgów: zwarte – wypełnienie wszystkich możliwych siedlisk, luźne -  częśd potencjalnych 
siedlisk pozostaje nie zajęta ciągłe - tworzące go stanowiska leżą tak blisko siebie, że zachodzid może między nimi 
przenoszenie diaspor pod wpływem działania „normalnych”, właściwych dla danej rośliny sposobów rozsiewania, 
nieciągłe 
rozerwane (dysjunktywne) - składają się one z 2 lub więcej zasięgów cząstkowych  zajmujących odrębne 
ośrodki, oddzielone od siebie przerwami (dysjunkcjami), zwarte z wyspami na obwodzi, rozproszone 
 
zjawiska historyczne miały wpływ na szatę roślinna  zmiany globalne wynikające z przyczyn kosmicznych lub 
ogólnoziemskich , które doprowadziły do np. podwyższenia się lub obniżenia temperatury w skali całego globu, 
zmiany obejmujące pojedyncze kontynenty związane z ich wędrówkami ( dryf kontynentów) zmiany o bardziej 
ograniczonym zasięgu spowodowanym np. lokalnymi transgresjami lub regresjami morskimi, wypiętrzaniem się 
łaocuchów górskich itp., powstanie i rozprzestrzenianie się roślin okrytozalążkowych, zlodowacenia plejstoceoskie. 
 
Endemity
- taksony przywiązane do określonego terenu, zjawisko endemizmu ma podłoże historyczne. Centra 
endemizmu: obszary izolowane, bogata rzeźba, kontrasty klimatyczne i glebowe Udział endemitów we florach i 
faunach świadczy o ich odrębności – są one podstawą do wyróżniania przy podziale fito- i zoogeograf. Typy 
endemitów na podstawie kategorii historycznej
  Neoendemity- endemity progresywne, taksony młode , niedawno 
powstałe i skutkiem tego słabo  wyodrębnione pod względem systematycznym Paleoendemity konserwatywne, 
epibionty. Są taksonami starymi izolowanymi pod względem systemat, gatunki, które mogą byd również reliktami 
podział ewolucyjno-historyczny: Paleoendemity taksony stare, bardzo mało zmienne, izolowane pod względem  
systematycznym, pozbawione taksonów zastępczych Schizoendemity powstałe w wyniku dywergencji, mają wspólne 
pochodzenie z innymi bliskimi taksonami zastępczymi Patroendemity- gatunki rodzicielskie dla taksonów szeroko 
rozmieszczonych Apoendemity- taksony o wąskich zasięgach, powstałe skokowo w obrębie zasięgów szerzej 
rozmieszczonych 
 
Mechanizmy wędrówek rosl w sposób przypadkowy zostają zawleczone na dany obszar przez człowieka, trwałe 
osiedlanie się tych rosl na terenach silnie zaburzonych, przenikanie tych roślin na  średnio zaburzone siedliska 
naturalne, opanowanie przez te rośliny  nie zaburzonych siedlisk naturalnych  Autochoria- samorzutnie,siły działające 
na nasiona pochodzą z samej rośliny macierzystej,rozsiewanie na niewielkie odległości Barochoria – rozsiewanie pod 
wpływem siły grawitacji , tyczy się ten sposób nasion ciężkich, Anemochoria rozsiewanie nasion przy udziale wiatru 
meteorochory- lotnicy, nasiona zaopatrzone w aparaty lotne, skrzydełka ,puch,  chameochory- biegacze, ciężkie 
nasiona toczone przez wiatr po podłożu , boleochory- poprzez ruchy balistyczne wywoływane przez wiatr, 
Hydrochoria- rozsiewanie za pomocą wody, nasiona zawierają w swoich tkankach dużo powietrza dzięki czemu nie 
toną ombrohydochoria- przez deszcz, nautohydrochoria- nasiona pływają na wodzie do momentu aż trafią na glebę, 
talassochoria- prądy morskie Zoochoria- rozsiewanie nasion przez zwierzęta epizochoria-  przyczepianie się nasion na 
powierzchni ciała zwierząt, nasiona są zaopatrzone w elem czepne, endozochoria- nasion w przewodach 
pokarmowych zwierząt, po przejściu przez przewód pokarm są wydalane, dyszochoria- przypadkowe rozsiewanie 
nasion podczas transp, myrmetochoria- rozsiewanie przez mrówki Antropochoria- rozsiewanie przez człowieka, 
speirochoria, ergazjochoria, agestochorai-
 środkami transportu 

background image

 
strefy roślinności na świecie  Zawsze zielony tropikalny las deszczowy wysoka temp., duża wilgotnośd, duża suma 
opadów rocznych, brak pór roku, las tworzący wiele pięter, występują w nim wysokie drzewa, pnącza i epifity, skąpe 
runo leśne, rośliny konkurują o światło, duża różnorodnośd biocenozy, szybki obieg materii, gleby ubogie Tropikalny 
las zrzucający liście na zimę lub sawanny
 klimat gorący, małe wahania temp., 2 pory roku : sucha i deszczowa  
ekosystem trawiasty z rzadko rozmieszczonymi drzewami( akacja, baobab) lub krzewami, drzewa zrzucają liście w 
porze suchej, trawy rozwijają się bujnie i zakwitają w czasie deszczów a wysychają w porze suchej Subtropikalna 
roślinnośd pustynna 
klimat skrajnie suchy, bardzo duże wahania temp w ciągu doby, rośl. rozmieszczone w dużych 
odległościach od siebie, rośliny zasiedlają głównie zagłębienia terenu,  rośliny przeżywają suszę w postaci: nasion, 
podziemnych narządów przetrwanych, występują  sukulenty i suchorośla Roślinnośd twardolistna ( lasy i zarośla) 
klimat śródziemnomorski, chłodna, deszczowa zima, lato suche i gorące, wysoka suma opadów rocznych, dominacja 
drzew i krzewów o twardych, skórzastych liściach, występują takie formacje roślinne jak: makia i chaparral Zawsze 
zielony las strefy umiarkowanej
 klimat ciepły , wilgotny, oceaniczny, przewaga drzew wiecznie zielonych, drzewa 
zrzucające liście na zimę występują tylko w domieszce, obficie występują paprocie, także drzewiaste , liany i epifity 
niezbyt liczne, przewaga takich drzew jak: araukaria, wiecznie zielone dęby i buki południowe, Zrzucające zimą liście 
lasy strefy nemoralnej
 klimat umiarkowany, ciepły morski z długą lecz niezbyt mroźną zimą, długi sezon 
wegetacyjny, występują 4 pory roku, występuje las mieszany z wyraźną strukturą piętrową, podszyt i runo bogate, 
mała liczba gatunków drzew w lesie, np. dąb, buk, grab, klon, w Polsce przewaga sosny w lasach zimą drzewa 
liściaste i krzewy tracą,  liście Stepy i pustynie z chłodnymi zimami klimat umiarkowany kontynentalny, zima mroźna, 
lato suche, gorące, zbiorowiska niskich traw oraz wysokich bylin, prawie pozbawione drzew, biocenoza wykazuje 
niewielkie zróżnicowanie gatunkowe, 2 przerwy w wegetacji roślin  Tajga – borealne lasy szpilkowe  klimat 
miarkowany bardzo chłodny, z długą śnieżną mroźną zimą, krótki okres wegetacji;,  lasy iglaste z niewielką domieszką 
drzew liściastych, runo i podszyt słabo rozwinięte, wieczna zmarzlina wewnątrz kontynentów Tundra  klimat 
podbiegunowy, zima bardzo mroźna i długa, lato krótkie, bardzo krótki sezon wegetacyjny, wieczna zmarzlina, niska 
roślinnośd- przeważają krzewinki, mała liczba gatunków , ekosystem bezleśny, występują karłowate brzozy i wierzby, 
łąki arktyczne na najżyźniejszych osłoniętych siedliskach, tundry krzewinkowe i darniowo-krzewinkowe , tundry 
mszyste na siedliskach podmokłych, tundry porostowe na siedliskach suchych i nie zaśnieżonych zimą 
 
1. Synantropizacja  proces przekształcania szaty roślinnej, świata zwierząt pod wpływem działalności człowieka 
objawiające się jako wypieranie elementów swojskich przez obce, kosmopolityczne, a elementy swoiste przez 
wszędobylskie. Poszczególne etapy synantropizacji szaty roślinnej: zbieractwo, myślistwo, pasterstwo, rolnictwo, 
industrializacja, urbanizacja. Ludy zbierackie i łowieckie nie wywierały większego wpływu na roślinnośd, pasterstwo 
przyczyniło się do przesunięcia granic gruntów pod uprawę  rolnictwo orne doprowadziło do likwidacji roślinności 
naturalnej na terenach uprawianych rewolucja przemysłowa i urbanizacyjna- unicestwienie szaty rośl na danym 
obszarze, 
 
2. Co to jest dysjunkcja, co ja powoduje + rodzaje  
 

Teoria dryfu kontynentalnego , znaczenie dla biogeografii  Hipoteza dryftu kontynentalnego mówi o zmianach w 
układzie lądów, mórz i oceanów. Towarzyszyły im zjawiska orogeniczne i zmiany klimatyczne, które wpływały na 
rozmieszczenie organizmów. Skutkiem wędrówek kontynentów jest: powstawanie przerw w obrębie ciągłych 
dotychczas zasięgów, masowe wymieranie pewnych grup roślin i zwierząt , przyspieszona ewolucja roślin i zwierząt, 
mieszanie ze sobą flor i faun o odmiennej genezie i historii, powstanie barier migracyjnych , izolacja oddzielonych od 
lądu wysp 

Bogactwo gatunkowego danego obszaru zależy od: wielkości terytorium, jej wieku, położenie na globie, historia, 
wysokości nad poziom morza, im wyżej tym warunki klimatyczne coraz bardziej surowe(ogólna liczba gatunków 
spada wraz ze wzrostem wzniesienia nad poziom morza). 
 
Piętra roślinności w górach:
 pogórza, leśno – górskie (niższe, wyższe), subalpejskie, alpejskie, subniwalne (brak 
roślinności), niwalne (śnieg) 

1. Krainy fitogeograficzny Holarktis – Holarktyka, Palaeotropis – Paleotropikalne , Neotropis – Neotropikalne, 
Capensis – Przylądkowe, Australis – Australijska, Anarktis – Antarktyda podział zoogeograficzny Kraina Palearktyczna 
Nearktyczna, Orientalna, Etiopska, Neotropikalna, Australijska  

background image

 
zlodowacenia przyczyniły 
się do ukształtowania rzeźby, stosunków wodnych i gleb co ma wpływ na zróżnicowanie 
siedlisk i zadecydowanie o dzisiejszym charakterze szaty roślinnej Najważniejsze następstwa glacjałów w 
odniesieniu do szaty roślinnej to
: 1)wielkie migracje całych flor, np. flory arktycznej w niższe szerokości 
geograficznej, i flor alpejskich w niższe położenia gór i na ich przedpole lub umiarkowanej flory leśnej typu arktyczno-
trzeciorzędowego ku południowym częściom wszystkich trzech kontynentów Holarktydy; 2)wymieranie licznych 
gatunków trzeciorzędowych, które „nie nadążyły” ze zmianą miejsca występowania za postępującym oziębieniem się 
klimatu; 3)daleko idące efekty ewolucyjne , wyrażające się  hybrydyzacją, poliploidyzacją, zaostrzoną presją 
selekcyjną w surowych warunkach periglacjalnych. Holocen, spowodował, ze  powstała właściwie de novo cała szata 
roślinna środkowej i płn. Europy; sformował się jej układ strefowy, sięgający od tundry poprzez tajgę do strefy lasów 
liściastych, ukształtowały się zharmonizowane z warunkami klimatu i gleby zasięgi gatunków, wyodrębniły dobrze 
scharakteryzowane elementy geograficzne, wyłoniły się nowe jednostki podziału fitogeograficznego do prowincji 
włącznie 
 
3. Relikt pozostałośd,  gatunki reprezentujące dawną florę i faunę, w przeszłości zajmowały szerszy zasięg 
geograficzny, lecz obecnie żyją  na terenie znacznie mniejszym- np. metasekwoja, miłorząb japooski,  Typy reliktów: 
a) r. geograficzny- pozostałośd po większym zasięgu: redukcyjny, dysjunktywny b) r. systematyczny- pozostałośd po 
dużej grupie systematycznej c) r. czasowy- związany z jakimś okresem z przeszłości, np. r. glacjalny- organizm 
(takson) będący pozostałością z okresu lodowcowego, r. trzecoirzedowy r. topograficzny- związany z morfologią 
terenu d) r. edaficzny-  relikty, które spotyka się na takich typach gleb które były dawniej  szerzej rozprzestrzenione a 
następnie uległy zniszczeniu i utrzymały się tylko w niewielu miejscach e) r. biotyczny- ich powstanie związane jest ze 
zmianą układu stosunków konkurencji f) r. ostojowy -  związany z ostojami g) r. ekologiczny- związany z określonymi 
warunkami siedliskowymi h) r. wędrujący- jego zasięg w warunkach niesprzyjających zmniejszył się, a gdy one 
ustąpiły gatunek ten  mógł znów rozprzestrzeniad się 
 
4. W jaki sposób człowiek wpłynął na ukształtowanie szaty roślinnej  Człowiek przyczynił się do zlikwidowania 
barier – doprowadziło to do krzyżowania się roślin między sobą w wyniku czego powstały mieszaoce- powstanie 
taksonów mieszaocowych z czasem doprowadziło do zniknięcia gatunków wyjściowych, wykreowania nowych, 
zaburzonych siedlisk i powstania na nich drobnych taksonów przemieszczenia niewielkich populacji lub pojedynczych 
osobników na znaczne odległości- w miejscu osiedlania działa tzw. efekt założyciela, wprowadzenia obcych 
gatunków, wprowadzenia roślin uprawnych. Działalnośd człowieka doprowadziła do powstania biotopów: 
Oligohemorobowe
- biotopy w których obserwuje się niewielki wpływ działalności człowieka, Mezohemorobowe- 
biotopy w których obserwuje się średni wpływ działalności człowieka, Euhemorobowe- biotopy w których obserwuje 
się duży wpływ działalności człowieka, Polihemorobowe- biotopy w których obserwuje się ogromny wpływ 
działalności człowieka, tereny zurbanizowane. 
 
5. Metody przedstawiania zasięgu Zasięg- obszar na którym występuje dany organizm a) mapa Punktowa- każde 
stanowisko stwierdzonego taksonu nanosi się mapę w postaci kropek nadaje kształt, wielkośd i strukturę wewn. 
zasięgu – mówi czy rośliny występują często, rzadko, czy są skupione czy rozproszone Liniowa- tworzy się je w ten 
sposób, że skrajnie występujące punkty łączymy linią Kartograficzna ( rastrowa) - obszar, który badamy dzielimy na 
komórki, np. siatkę kwadratów  i sprawdzamy czy w każdym kwadracie występuje bądź nie występuje badany przez 
nas takson b) metoda opisowa- opis na podstawie jakiejś mapy c) metoda słowna- charakterystyki zasięgów podaje 
się we florach opisowych i katalogach florystycznych 
 
 

Pobierz cały dokument
biogeografia pytania id 87155 Nieznany (2) .pdf
Rozmiar 409,8 KB
Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
OU pytania id 342624 Nieznany
MG pytania id 297579 Nieznany
Cierpialkowska pytania id 11706 Nieznany
kreska pytania id 250564 Nieznany
odpowiedzi na pytania 2 id 3325 Nieznany
Pogadanka pytania id 369678 Nieznany
elektro pytania id 157897 Nieznany
Mechanika plynow PYTANIA id 291 Nieznany
opracowane pytania 2 id 337625 Nieznany
Prawo cywilne pytania id 386408 Nieznany
ODPOWIEDZI NA PYTANIA 4 id 3325 Nieznany
dyplom pytania id 145523 Nieznany
braz nowe pytania id 92924 Nieznany (2)
Automatyka pytania id 73347 Nieznany
MG pytania 2 id 297580 Nieznany
Opracowane pytania 5 id 337632 Nieznany
fizjo pytania id 174178 Nieznany
dp pytania id 141411 Nieznany
mikro PYTANIA id 300670 Nieznany

więcej podobnych podstron

Kontakt | Polityka prywatności